دانلود مقاله نقشه برداری پیشرفته انواع مختلف کانی سازی های آهن ، اندواسکارن واگزواسکارندر کانسار آهن سنگانخواف ، استان خراسان رضوی با استفاده از داده های سنجنده استر

بخشی از مقاله

مقدمه

محدودهموردمطالعه، آنومالی هاي مرکزي و شرقی کانسارسنگآهنسنگان استکه در300کیلومتریجنوب شرقیمشهدو 40 کیلومتریجنوب شرقی خوافدراستانخراسانرضویبینطول هایجغرافیایی 60° 45´ - 60° 24´ وعرض هایجغرافیایی 34° 33´ - 34° 26´ قراردارد. معدنسنگان،یکذخیرهبزرگوباارزشاسکارنآهناست وجزییازکمربندولکانیکی-پلوتونیکیخواف-کاشمر– بردسکن به شمار می رود (کریم پور، 1381؛ کریم پوروهمکاران، .(1382
چنانچهادامهکمربندماگماییخواف- درونهتاافغانستانازیک سووبیارجمندازسویدیگررادرنظر بگیریم،طولیبیشاز350کیلومتروپهنایمتغیراز15تا80کیلومتردارد.اینکمربندباگستر ش شرقی- غربیوخمیدگیبه سویشمال،درشمالگسلدرونه(گسلبزرگکویر)واقعشده

وعمدتاًازسنگ هایآتشفشانیاسیتاحدواسطوبعضاًمافدییکباسن ترشیریتشکیلشده است.این سنگ هاشاملداسیت،ریوداسیت،آندزیت،پیروکسنآندزیت،آندزیت-بازالت،لاتیت، تراکی آندزیت،توف، لاپیلیتوفوآگلومراست(شکل .(1توده هایگرانیتوئیدیبا ترکیبیازگرانیت،گرانودیوریت،دیوریتوآلکالی فلدسپارگرانیتدرسنگ هایآتشفشانینفوذنموده اند (کریم پور، 1381 ؛ کریم پور و همکاران، .(1382کریم پور( (1381 و کریم پور و همکاران (1382)، کمربندخواف- کاشمر-بردسکنرابهعنوانکمربند کانی سازیتیپاکسیدآهن در ایران معرفیکردند. ازجمله کانسارهاي اکسیدآهنموجوددراینناحیهمی توانبهطلا- اسپکیولاریتکوهزر، شهرك، تنورجهومعدنسنگانخوافاشارهکرد. مجموعه کانسار هاي سنگ آهن سنگان در

محدوده اي به شکل مستطیل (شرقی- غربی) به طول 26 کیلومتر و عرض 8 کیلومتر قرار دارد. همان گونه که در ( شکل (2 مشاهده می شود این منطقه به سه ناحیه شرقی، مرکزي و غربی تقسیم شده است و هر ناحیه خود شامل چند کانسار می شود.کانسار هاي شناسایی شده در ناحیه غربی شامل 5 کانسار A، A'، B، C شمالی و C جنوبی می باشند.در ناحیه مرکزي، دو کانسار مهم به نام هاي دردوي و باغک قرار گرفته است.کانسارهاي ناحیه شرقی نیز شامل 6 آنومالی رخنمون دار سنجدك 1، سنجدك 2، سنجدك 3، معدن جو، سم آهنی و فرزنه است که مراحل اکتشاف مقدماتی را می گذراند (شکل .(3 نقشه برداریپیشرفتهانواعمختلفسنگ هابااستفادهازداده هایدور سنجی ،یکیازمهمترینهدف هایپژوهشدرزمین شناسیاست. زمین شناسان اکتشافی از اوایل دهه 1980 به طور گستردهاز این داده ها براي شناسایی منابع معدنی استفاده کرده اند(بمانی و انصاري، 1389؛ تنگستانی و مظهري، 1384؛ رنجبر،1377؛ معصومی و رنجبر، 1389؛ ملک زاده و کریمپور، 1390؛ هنرمندورنجبر، 1384؛ Crosta and

Moore 1989 ; Loughlin 1991;Mars and Rowan, 2006;Moore et al., 2008; Ranjbar et al., 2004 ;Rowan et al., 2006;; Tangestani and Moore 2000; Tangestani and Moore, 2001;

Tangestani and Moore, 2002; Tangestani et al., 2008).نقش سنجش از دور در اکتشاف ذخایر معدنی از یک طرف کاهش هزینه هاي اکتشاف و ریسک اقتصادیپی جویی ذخایر ناشناخته واز طرف دیگر تعمیم نتایج حاصل از دور سنجی به منطقه اي بزرگ است که بهزمین شناس اجازه می دهد جزییات منطقه

۸۱

18

مجله زمین شناسی کاربردي پیشرفته بهار 93، شماره 11

مورد نظر را بررسی کند.

شکل .1 موقعیت منطقه مطالعاتی در کمربندولکانیکی-پلوتونیکیخواف-کاشمر- بردسکن .(MalekzadehShafaroudi et al., 2013)

شکل.2 نواحی سه گانه اکتشافی سنگان، ناحیه غربی 5) آنومالی)، مرکزي 2) آنومالی) و شرقی 6) آنومالی).

شکل .3 نقشه زمین شناسی آنومالی هایمرکزي و شرقی معدن سنگان (معدنکاو، 1386، با تغییرات توسط نویسندگان).

۸۱

19

مجله زمین شناسی کاربردي پیشرفته بهار 93، شماره 11

در مقایسه با سنجنده هاي ماهواره هاي لندست، نسل جدیدي از سنجنده ها با پوشش وسیع و توان تفکیک مکانی وطیفی بالا براي مشاهده جزییات بیشتر زمین شناسی و شناخت حوادثی از قبیل فعالیت هاي آتشفشانی طراحی شده است.طیف سنج بازتابی و گرمایی فضابرد پیشرفته، استر، (Advanced Space-born Thermal Emission and Reflection Radiometer)، اولین سنجنده از پروژه EOS بوده که بر ماهواره TERRAتعبیه شده است و در سال 1999 به فضا پرتاب شد. این سنجنده، اطلاعات طیفی منابع زمینی را در 14 باند مجزا، سه باند در محدوده مرئی و فروسرخ نزدیک 0/52-0/86) میکرومتر) با تفکیک مکانی 15 متر و با قابلیت فراهم ساختن دید سه بعدي با استفاده از دو مؤلفه nadirو backwardدر باند سوم، شش باند در محدوده فروسرخ موج کوتاه((1/6-2/43 با تفکیک مکانی 30 متر و پنج باند در محدوده فروسرخ گرمایی (5/125-11/650) با تفکیک مکانی 90 متر، در اختیار کاربران قرار می دهد. داده هاي فروسرخ موج کوتاه سنجنده استر در محدوده باند 7 سنجنده ETM+ ماهواره لندست قرار می گیرد، با این تفاوت که در طیف سنج استر، 6 باند پیوسته، توان تفکیک طیفی بزرگتري را نسبت به لندست ETM+ در این محدوده طیفی به نمایش می گذارد. محدوده فروسرخ موج کوتاه داراي بیشترین پتانسیل براي بررسی ترکیب شیمیایی مواد زمینی است(.(ASTER User Guide, 2001

انجام هریک از تکنیک هاي پیشرفته پردازش داده هاي ابرطیفی، مستلزم شناخت رفتار طیفی کانی هاي موجود در منطقه مورد مطالعه می باشد. مواد زمینی داراي سیماهاي طیفی خاصی در محدوده مرئی و فروسرخ نزدیک، فروسرخ میانی و فروسرخ گرمایی طیف الکترومغناطیس هستند (شکل .(4 آهن هاي فریک و فرو در کانی هاي حاوي اکسید آهن داراي سیماهاي طیفی منحصر به فردي در محدوده مرئی و فروسرخ نزدیک و در نزدیکی طول موج 1 میکرومتر هستند.

یون آهن فریک، اشکال جذبی در 0/4، 0/5 و 0/7 میکرومتر نشان می دهد و یون آهن فرو در 0/43، 55/57،0/0، 1 و1/8-2 میکرومتر سیماهاي طیفیایجاد می کند. کربنات ها، سولفات ها، رس ها و دیگر کانی هاي حاوي یون OH از قبیل کلسیت، ژاروسیت، کائولینیت، مونتموریلونیت، کلریت و اپیدوت داراي سیماهاي ترکیبی و هارمونیک در بخش فروسرخ میانی طیف الکترومغناطیس در محدوده 2/1-2/4 به علت وجود بنیان هاي Al-OH، Mg-OH، Si-OH، CO3 و SO4هستند . (Gupta, 1991 ) سیماهاي جذبی در گرانیت ها، گنیس ها و آمفیبولیت مربوط به Fe وMg-OH در بیوتیت، هورنبلند، کلریت و اپیدوت است .(Rowan et al., 2005)سیماهاي جذب بسیاري از اجزاي تشکیل دهنده سنگ مانند سیلیکات ها، کربنات ها، اکسیدها، فسفات ها، سولفیدها، نیترات ها و هیدروکسیل در ناحیه فروسرخ گرمایی وجود دارد (شکل .(4 سیماهاي ارتعاشی اساسی که ناشی از شبکه بلوري و ترکیب آنیونی است در این ناحیه یافت می شود.

کربنات ها به دلیل ارتعاش یون کربنات در نزدیکی 7 میکرومتر، جذب نشان می دهند که خارج از روزنه جوي است و در سنجش از دور قابل استفاده نیست، اماسیماي ضعیفی در نزدیکی 11/3 میکرومتر به سختی قابل تشخیص است.
سولفات ها در 9 و 16 میکرومتر، فسفات ها در 10/3 و 9/25 میکرومتر، هیدروکسیل در 11 میکرومتر و اکسیدهاي سیلیس در 8-12 میکرومتر داراي سیماهاي طیفی هستند .(Gupta, 1991)در این تحقیق نقشه برداري کانی سازي هاي آهن و بارزسازي رخنمون هاي کربناته، اندواسکارن و اگزواسکارن در آنومالی هاي مرکزي و شرقی معدن سنگان، با استفاده از قابلیت هاي داده هاي سنجنده استر و رفتار طیفی آهن فریک، آهن فرو و کربنات ها در محدوده مرئیو فروسرخ نزدیک (VNIR) و فروسرخ میانی (SWIR) و فروسرخ گرمایی (TIR)طیف الکترومغناطیس مورد بررسی قرار گرفت.

زمین شناسی– کانی سازي

قدیمی ترین واحدهاي موجود در منطقه سنگان، کنگلومراهاي برشی هستند که سن آنها به پیش از پرکامبرین نسبت داده شده است که به وسیله شیست ها و ماسه سنگ هاي دگرگون شده پرکامبرین پوشیده می شوند. سنگ هاي متعلق به پرکامبرینعمدتاً در نزدیکی و مجاورت جاده خواف– تایباد به صورت تپه هاي تیره رنگ با روند شمال غربی- جنوب شرقیوغربی-شرقی به طول 5 کیلومتر و عرض حداکثر یک کیلومتر برونزد دارند. به سمتشرقوجنوب شرق، گرانیت سرنوسر در این واحدها نفوذ و آنها را قطع کرده است. مرز بخش هاي شمالی این واحد با رسوبات نئوژن گسل خورده و در سمت غرب به طور دگرشیببا رسوبات پروتروزوئیک پسین پوشیده شده اند (شکل .(3 کنگلومراي آهکی کرتاسه پایینی به صورت نازك لایه در بین توالی شیل و آهک و نیز بین سنگ هاي ولکانیکی قرار دارد که از ضخامت چندانی برخوردار نیست. در زیر آن شیل ماسه سنگی به صورت گسله قرار گرفته است. رخنمون سنگ هاي ولکانیکی و پیروکلاستیک بر روي سنگ هاي آهکی قرار گرفته و به جز آبرفت هاي کنار رودخانه، تقرباًی هیچ پوشش سنگی دیگري بر روي آنها وجود ندارد. از نظر ظاهري، این سنگ ها داراي رنگ سبز روشن تا تیره می باشند و لایه ریولیتی به رنگ سفید در میان آنها یافت می شود. سنگ هاي آهکی اصلی و لنزهاي آهن دار داراي پراکندگی زیاد در منطقه می باشد. آهک ها در مجاورت گرانیت ها به شدت بلورین و مرمري گردیده است. در مکان هایی که لایه بندي و تکتونیک شرایط را مهیا ساخته اند، کانی سازي آهن نیز مشاهده می شود که بیشتر از سطوح لایه بندي پیروي می کند. دامنه ها و آبراهه هاي منطقه داراي شیب ملایمی هستند و اکراًث از نهشته هاي دوران چهارم پوشیده شده اند. در منطقه، تحولات ساختاري بسیاري به چشم می خورد که اساسی ترین عامل این تحولات، نفوذ توده هاي بزرگ گرانیتی سرنوسر و برمانی به ترتیب در شمال و جنوب منطقه می باشد که با فشارهاي حاصل از نفوذ، باعث ساخت هاي مهم تکتونیکی در منطقه گشته اند. اکثر گسل هاي مهم منطقه در قسمت شرقی، روند شمالی- جنوبی به خود گرفته اند و دلیل آن فشارهاي ناشی از تزریق توده هاي نفوذي بوده که باعث جابجایی شده است (شکل (3 (معدنکاو، .(1385

کانی سازي معدن سنگان از نوع اسکارن است. درمنطقه مرکزي،زون بندیاسکارنبهخوبیدیدهمی شود. اسکارن هایسنگان،طیدومرحلهاولیهدمابالایاپیشرونده I) و( II ودومرحلهدما پایین تریاپسرونده III)و ( IV بهوجودآمده است.درمرحلهIسنگ آهککلسیتیتوسطاسکارنمجاورتیجایگزین شده که این مرحلهباگارنتآندرادیتیفراوان مشخص می شود.مرحله II بامجموعهآندرادیتی-هدنبرگیتی،مرحله III به طورعمدهباآمفیبولغنیازآلومینیم(هاستینگزیت) ومرحله IV باآمفیبولکم آلومینیم(فرواکتینولیت،کلریتومگنتیت)ازیکدیگرمتمایزمیشوند(مظاهري،.(1377

در منطقه دردوي، پاراژنزکانی سازي مگنتیتعبارت استاز: فلوگوپیت،آندرادیتوکربنات. اینتودهبه دلیل بالابودنعیارآهنوذخیرهوناچیزبودنمیزان SوP،بهعنوانباارزش ترین تودهدراینمنطقهشناختهشده است ( Mazaheri, .(1995 در منطقهباغک،مگنتیتبه صورتلایه ایهمراهبادولومیتیافتمی شود. پاراژنزکانی سازیمگنتیتشاملدولومیت،کلینوکلر،فورستریت،آمفیبول وفلوگوپیتاست (کریم پور و ملک زاده، .(1386

کانسارهاي ناحیه شرقی، شامل 6 آنومالی رخنمون دار است که مراحل اکتشاف مقدماتی را می گذرانند. این آنومالی ها در حال اکتشاف سطحی است و براساس کارهاي نقشه برداري سطحی و ژئوفیزیک اولیه، منابع قابل توجهی از سنگ آهن را نشان می دهد. در سنجدك 1،کانی زایی بیشتربهشکلمگنتیتاستکهبه صورتتوده ایوچینه کراندردوطرفیکزبانهگرانیتیوجوددارد. کلریت، سرپانتین، فلوگوپیت و

۸۱

مجله زمین شناسی کاربردي پیشرفته

آمفیبول در بین کانی هاي دگرسانی دیده می شوند. همچنینمگنتیت، کانه اصلی را در آنومالی معدن جو تشکیل می دهد و سنگ میزبان آن، آهک ها و آهک هایدولومیتیدگرگونشده است. شکلکلیتودهکانساررامی توانبه صورتچینه کراندرنظرگرفت،کهدریکسمتآن، اسکارن هاي گارنت-پیروکسن-اسکاپولیت جانشین آهک میزبانشدهولایه بندیآنرابه طورکاملازبینبردهودرسمتدیگرآن،آهکتبلورمجددیافته ایدیدهمی شود که لایه بندي خود رابه طورکاملحفظکرده است. درسنجدك 2 و 3 وآنومالی سم آهنی،رگچه هایاکسیدآهن (پولک هایاسپکیولاریت)،هماتیتوگوتیتدرآهک ها،شیل هاو سنگ هایسیلتیمنطقهدیدهمی شود. واحدهایماسه سنگیوکنگلومراییدر سنجدك 2، توسطگسل،ازبخشآهکیکهحاویتوده هاي کوچک و بزرگی از هماتیت، گوتیت و باریت است، جدا می شوندودرآنومالی سم آهنی، آمفیبول و پیروکسن-اسکاپولیت با مرز مشخصی از گرانیت سرنوسر جدا می شود. هماتیت،گوتیتولیمونیتبهاشکاللایه اي،عدسیبزرگ،توده اي،رگه اي و رگچه اي،

عمدتاً به حالت پودري در منطقه فرزنه دیده می شود.اینکانه ها، شکل بلوري خاصی ندارند و فقط بافت گل کلمی دربعضیازگوتیت هامشاهدهگردید (یزدي وهمکاران، 1388؛ حاج علی، .(1386

داده ها و روش تحقیق پردازش داده هاي ماهواره اي

داده هاي مورد استفاده در این تحقیق دارایسطحپیشپردازشL1B است. داده هاي L1B مربوط به سطح یک تولیدات استر بوده و حاصل تابش ثبت شده در سنجنده هستند و تنها تصحیحات تابش سنجی((radiometric و هندسی بر روي آنها صورت گرفته است.دو کالیبراسیون براي بهنجارسازیداده هاي L1B و تبدیل آنها به داده هاي بازتاب سطحی صورت گرفت که عبارتند از: روشنایی عرض مسیر((Cross-track Illumination و میانگین بازتاب نسبی درونی .(Internal Average Relative Reflectance (IARR))
روشنایی عرض مسیر براي از بین بردن اثرات سایه روشن هاي تدریجی در تصویر، اثر دستگاه هاي روبشگر و روشنایی هاي غیریکنواخت در تصویر، مورد استفاده قرار گرفت. میانگین بازتاب نسبی درونی((IARR روش کالیبره اي است که براي بهنجارسازي تصاویر، نسبت به طیف میانگین صحنه صورت می گیرد. این روش، مؤثرترین فن براي بهنجارسازي داده هاي طیف سنجی تصویر در منطقه اي که اندازه گیري هاي زمینی وجود ندارد یا اطلاعات کمی از صحنه موجود است، می باشد .(Kruse et al., 1985; Kruse, 1988)

همچنین طیف عضوهاي انتهایی از منابع مختلفی مانند آزمایشگاه هاي طیفی از قبیل سازمان زمین شناسی آمریکا (USGS)، طیف هاي استخراجی از پیکسل هاي خالص، طیف سنجی هاي تصویري و طیف هاي حاصل از طیف سنج هاي زمینی تأمینمی شود. فرآیند استخراج طیف عضوهاي انتهایی در تصاویر استر شامل دخالت کمترین نوفه (Minimum Noise Fraction (MNF))به منظور به حداقل رساندن نوفه و تعیین ابعاد اصلی داده ها، اندیس خلوص پیکسل (Pixel Purity Index (PPI))جهت استخراج خالص ترین پیکسل ها از لحاظ طیفی، نمودارپراکندگی -nبعدي براي استخراج طیف هاي انتهایی و نظارت بصري براي مشخص کردن طیف هاي انتهایی و مقایسه آنها با طیف هاي آزمایشگاهی می باشد (Boardman et al., 1994; Boardman et al., 1995; Kruse .and Lefkoff, 1993; Kruse et al., 1993a; Kruse et al., 1993b)

توجه به این نکته مهم است که طیف هاي انتهایی باید از داده هاي با کیفیت بالا استخراج شوند. کیفیت داده هاي دورسنجی رقمی، رابطه مستقیم با میزان نوفه سیستم نسبت به شدت سیگنال دارد. این نسبت عددي بدون بعد است، با عنوان نسبت سیگنال به نوفه (Signal-to-Noise Ratio (SNR)) بیان می شود و دقت رادیومتري کلی سیستم را توضیح می دهد .(Collwell, 1983)

بهار 93، شماره 11

نوفه سیستم به طراحی گیرنده و فاکتورهاي دیگر از قبیل عملکرد/ حساسیت آشکارگر، توان تفکیک مکانی/ طیفیو نوفه سیستم الکترونیکی مربوط می شود. به هرحال، میزان نوفه براي سنجندهمعمولاً ثابت است. براي دریافت داده هاي دورسنجی، سیگنال، به وسیله دیگر فاکتورهاي خارجی از قبیل زاویه سمت الرأس خورشیدي (فصل تابستان یا زمستان)، پخش و تضعیف جوي و بازتابش سطحی که سیگنال قابل دسترس سنجنده را تشکیل می دهد، تحت تأثیر قرار می گیرد .(Collwell, 1983) یک راه معمول براي برآورد نسبت سیگنال به نوفه داده هاي دورسنجی، استفاده از روش میانگین/ انحراف معیار است (Green et al., .1999; Green et al., 2003) این روش نیازمند تعیین یک ناحیه طیفی همگن، محاسبه میانگین طیفی منطقه و تعیین انحراف معیار طیفی براي طیف میانگین است. براي مثال، محاسبه نسبت سیگنال به نوفه داده هاي فروسرخ میانی سنجنده Hyperion که در تابستان بیشترین مقدار و در زمستان کمترین مقدار است، اثر مستقیم روي نقشه برداري طیفی کانی ها خواهد داشت و SNR کمتر موجب استخراج جزئیات کمتر در نتایج خواهد شد (Kruse et al., 2001; .Kruse et al., 2002; Kruse et al., 2003) البته توجه به این نکته براي نقشه برداري هاي زمین شناسی و کانی ها مهم است، چون مقدار زیادتر نسبت سیگنال به نوفه، جدایش کانی هایی چون کلسیت و دولومیت و یا کائولینیت و دیکیت را راحت تر می کند .(Kruse et al., 1999)همان طور که قبلا توضیح داده شد، در این تحقیق، داده هاي سطح L1B استر به داده هاي بازتابش سطح تبدیل شده است و این امر بدون داشتن نقاط کنترل زمینی براي برطرف کردن خطاهاي ثبت زمینی و بازتابش هاي حاصل از طیف سنجی هاي صحرایی براي تعیین ترکیب شیمیایی و کانی شناسی سنگ ها، مواد سنگی غیرمتراکم، خاك، گیاه، مصنوعات ساخت بشر و همچنین عدم امکان کالیبراسیون به وسیله بازتابش هاي سنجنده هاي ابرطیفی براي افزایش توان تفکیک مکانی و نسبت سیگنال به نوفه (براي مثال سنجنده Hymap با پیکسل هاي 4/5 متري و نسبت سیگنال به نوفه 450-2100 نانومتر در مقایسه با داده هاي استر 200 نانومتري) صورت گرفته است .(Kruse et al., 1999) با توجه به این شرایط و خطاي جوي و کالیبراسیونی دستگاهی، دقت و اعتبار استفاده از طیف تصویر استر مورد تردید بوده و بنابراین پردازش ها براساس طیف هاي آزمایشگاهی صورت می گیرد.

نقشه برداریمواد زمینی بااستفادهازداده هایسنجنده هایابرطیفیازمهمتریناهدافیاستکهدرسال هایاخیردردور سنجیزمین شناختیبهآنپرداختهمی شود. ازجملهتکنیک هایپیشرفتهپردازشایننوعداده هایماهوارهایکهباهدففوقبهکار می روند،اندیسخلوصپیکسل (Pixel Purity Index)، فیلترگذاریتطبیقی (Matched Filtering)، دخالتکمتریننوفه

(Minimum Noise Fraction)،وتطبیقسیمایطیفی (Spectral Feature Fitting) رامی تواننام برد.
نسبت گیري باندها((Band Ratioing

در دورسنجی زمین شناختی، تصاویر نسبت براي نمایش کنتراست طیفی سیماهاي طیفی خاصی به کار گرفته می شود .(Rowan et al., 1977) بیشترین استفاده تصاویر نسبت در آشکارسازي ترکیب شیمیایی مواد زمینی است. در این تصاویر اثر اندازه دانه ها، شیب، موقعیت خورشید و جو بهحداقلمی رسد.علاوه بر آن، وضوح این تصاویر، نسبت به تصاویر باندهاي مجزا بیشتر است، زیرا نسبت گیري اثرتفاوت در منبع روشنایی را از بینمی برد(.(Vincent ,1997 انعکاس طیفی براي آهن فریک از باند 2 به باند 1 کاهش می یابد و در باند 3 افتادگی خفیفی را نشان می دهد. بر همین اساس می توان از نسبت 2/1 براي بارزسازي آهن فریک بهره گرفت. فقدان باند طیفی در محدوده 1 میکرومتر، موجب ایجاد محدودیت براي آشکارسازي آهن فرو شده است. سیماهاي جذبی آهن فرو در بعضی ترکیبات مثل آمفیبول داراي انعکاس پایین در باندهاي مرئی و فروسرخ نزدیک و افزایش به طرف باندهاي 4 و 5 است و می توان از نسبت 5/3

۸۱

مجله زمین شناسی کاربردي پیشرفته
بهار 93، شماره 11
براي آشکارسازي استفاده کرد (شکل .(2005Rowan et al.,) (5 در این تصویر، ولی با توجه به درجه روشنایی تصویر و همچنین همراهی این واحدها با کانی
علاوه بر مناطق آهن دار رخنمون هاي کربناته و اسکارن ها نیز بارز شده است، سازي آهن، امکان رهنمون به مناطق آهن دار فراهم شده است.

21

شکل .4 طیف هاي آزمایشگاهی کانی ها. الف: محدوده مرئی و فروسرخ نزدیک. ب: فروسرخ میانی ج: فروسرخ گرمایی .(Clark et al., 1993)

شکل .5 تصویر نسبت گیري باند 5/3

۸۱

مجله زمین شناسی کاربردي پیشرفته
بهار 93، شماره 11
باندهاي 14-10 استر براي آشکارسازي کوارتز و کربنات مفید هستند نقشه برداري زوایه طیفی Mapping Angle (Spectral
22 (Yamaguchi et al., 2001; Ninomiya, 2003; Rowan and Mars, (SAM))
.2003) کوارتز از جمله کانی هایی است که فاقد سیماي طیفی در محدوده مرئی، نقشه برداري زوایه طیفی (SAM) براساس رده بندي طیفی بنا نهاده شده است
فروسرخ نزدیک و فروسرخ میانی است. کانی هاي مافیک مانند .(Kruse et al., 1993) در این روش، شباهت بین طیف مرجع و طیف پیکسل
بیوتیت،اپیدوتوهورنبلندداراي سیماهاي جذبی در باند 13 و به وسیله محاسبه زاویه بین طیف ها به این ترتیب که آنها را بردارهایی در یک
کوارتز،میکاومیکروکلین، داراي سیماهاي طیفی در باند 11 و 12 استکه به دلیل فضاي چند بعدي (که ابعاد فضا بستگی به تعداد باندها دارد) تصور می کنند،
جابجایی باند رستشترالن به طرف طول موج هاي بلندتر در نتیجه تغییر در ترکیب تعیین می گردد.این فن هنگامی که بر روي داده هاي بازتابندگی کالیبره شده اجرا
مافیکی ایجاد می شوند. شود، نسبت به اثرات سپیدایی و روشناییبی تفاوت خواهد بود.پیکسل هاي روشن،
نسبت 14/12 براي بارزسازي سیلیس مورد استفاده قرار گرفت. در (شکل (6، کمترین جورشدگی و پیکسل هاي با درجه روشنایی کمتر، بیشترین جورشدگی را
پیکسل هاي روشن مربوط به بارزسازي سیلیس است. در جنوب تصویر، تجمع با طیف مرجع نشان می دهد(.(CSES, 1992