بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
کلسیم:
کلسیم به عنوان عنصر ضروری مورد نیاز گیاه شناخته شده است.توجه زیاد به کلسیم از نقطه نظر حاصلخیزی و کاربرد آن به عنوان ماده اصلاح کننده خاک های اسیدی و بهبود ساختمان خاک است.
كلسيم يكي از مهمترين عناصر معدني است كه در تعيين كيفيت ميوه و زمان ماندگاري آن دخالت دارد.
در ميوه ها و سبزي ها، اهميت آن به خاطر تأثير عمومي در به تأخير انداختن رسيدن ميوه و ماندگاري بيشتر است.
وظایف کلسیم در گیاه:
(1کلسیم یکی از عناصر مهم جهت رشد و توسعه ریشه و وظایف آن می باشد.
(2کلسیم در غلظت های متفاوت برای تقسیم سلولی و ثبات کروموزومی مورد نیاز است.
(3پکتات کلسیم از مواد تشکیل دهنده لایه میانی دیواره سلولی است.
(4کلسیم همراه با پتاسیم در نفوذ پذیری، آبگیری و حفظ نظام سلولی موثر است.
(5کلسیم به طور غیر مستقیم در بسیاری از سیستم های آنزیمی موثر است. (آمیلاز و ATP ase )
(6کلسیم وظیفه تنظیم تنفس را نیز بر عهده دارد.
(7کلسیم به عرضه ازت تثبیت شده در غده ها و سلیر اندام های گیاه کمک می کند.
اسلاید 2 :
نقش فیزیولوژیک کلسیم در میوه:
کاهش میزان سطح کلسیم در میوه باعث کاهش کیفیت آن می شود.
میوه های دارای کلسیم پایین نسبت به میوه هایی که از میزان کلسیم کافی برخوردارند زودتر می رسند. بنابراین آنها را نمی توان به خوبی نگهداری نمود و وقتی بسته بندی می شود و حتی پس از فروش کیفیت لازم را نخواهند داشت و یا اینکه به عوارض زیر دچار می شوند.
عوارض ناشی از کمبود کلسیم در میوه:
1- لکه تلخ 2- چوب پنبه ای شدن 3- نرمی بافت 4- آبگزیده شدن
میزان پایین کلسیم سبب می شود که میوه در طی مدت زمان نگهداری سریع تر نرم شده و همچنین اسکالد و عوارض مربوط به دمای پایین و پوسیدگی میوه نیز با سرعت بیشتری پیشرفت نماید.
اسلاید 3 :
منابع طبیعی کلسیم در خاک:
تعدادی از سنگ ها کانی های اولیه که خاک از آنها تشکیل می شود دارای کلسیم است.
شکل قابل جذب کلسیم توسط گیاه:
کلسیم به صورت Ca++ از محلول خاک توسط گیاه جذب می شود.
وضعیت کلسیم در خاک:
وقتی pH خاک در محدوده 6/5-5/5 باشد کلسیم، باز اصلی کمپلکس تبادلی خاک می باشد. میزان کلسیم تبادلی خاک بین 65 تا 85 در صد کل ظرفیت تبادلی می باشد و چنین خاکی از نظر واکنش نزدیک به خنثی است.
خاک مناطقی که دارای بارنگی سالانه 200-175 سانتیمتر می باشند دارای کلسیم بسیار کمی است.
خاک مناطق خشک که دارای بارندگی کمتری می باشد، کربنات کلسیم بیشتری دارد.
اسلاید 4 :
عوامل موثر در کمبود کلسیم:
(1ظرفیت پایین کلسیم در خاک
(2پایین بودن PH
(3برداشت مداوم گیاه
(4تداوم مصرف کودهای آمونیومی تلفات کلسیم از خاک را تشدید می کند.
اسلاید 5 :
كمبود كلسيم با كاهشي كه در ميزان رشد بافت هاي مريستمي به وجود مي آيد ، مشخص
مي شود.
نشانه هاي كمبود را مي توان ابتدا در نوك ساقه ها ي در حال رشد و جوان ترين برگ ها مشاهده كرد . اين قسمت ها تغيير شكل مي دهند و زرد مي شوند و در مراحل پيشترفته تر حاشيه برگ ها دچار سوختگي خواهد شد . بافت هاي متأثر از اين كمبود در اثر تحليل ديواره هاي سلول، نرم
مي شوند.
اسلاید 6 :
چاپمن و همکارانش با تحقیق به روش هیدروپونیک دریافتند که:
در مراحل اولیه کمبود زمانی که میزان کلسیم برگ کمتر از 3% باشد کاهش رشد و عملکرد رخ می دهد و زمانی که میزان کلسیم کمتر از 1% باشد، کمبود شدید باعث توقف رشد برگ دهی شده و به دلیل حساسیت بیشتر گیاهان به کمبود اکسیژن ، رگبرگ ها زرد شده و پوسیدگی ریشه به وجود می آید.
اثر کلسیم روی رشد و عملکرد:
طبق تحقیقات انجام شده گیاهای که در شرایط کمبود کلسیم کشت شدند نسبت به شرایط کلسیم کافی دارای رشد کمتری بودند. در اثر کمبود کلسیم برگ ها کوچکتر شده و عملکرد نیز کاهش می یابد.
در ضمن ریشه گیاهانی که در شرایط کلسیم کافی کشت شدند در مقایسه با گیاهانی که در شرایط کمبود کلسیم کشت شدند نسبت به ناکافی بودن تهویه خاک مقاومت بیشتری داشتند.
اسلاید 7 :
همانطور که گفته شد در ساختمان تيغه مياني سلولها و بافت گياهي در تركيبي به نام پكتات كلسيم وجود دارد و تا زماني كه مقدار آن به حد كافي باشد، از تخريب ديوارة پكتيني ممانعت به عمل مي آورد.
كلسيم موجود در ديوارة سلولي تا حد زيادي، ميوه را در مقابل ميكروب هايي كه تلاش دارند با شكستن پكتين وارد آن شوند، محافظت مي كند. همچنين افزايش غلظت كلسيم علاوه بر افزايش توليد Co2بركاهش توليد اتيلن توسط ميوه مؤثر بوده و مي تواند فرآيند پيچيده رسيدن ميوه را كنترل كرده و به تأخير اندازد.
میوه های حاوي كلسيم كم، سرعت تنفس بالاتري دارند و از اين رو سريع تر دچار فساد مي شوند. براي جلو گیری از این عمل لازم است جذب و انتقال كلسيم به ميوه به طرقي تسريع و تقويت گردد.
اسلاید 8 :
شرایطی که در باغ کمبود کلسیم میوه را تشدید می کند:
شناخت بیولوژیکی درخت به وسیله باغدار به او کمک می کند که سطح کلسیم میوه را به اندازه کافی حفظ کند. در این راستا باید به سه نکته کلیدی توجه کرد.
(1قدرت جذب توسط ریشه درخت. ریشه بعضی از درختان مانند سیب برای جذب کلسیم ضعیف است و کلسیم کمی جذب می کند که با رقابت دیگر عناصر تشدید می گردد.از این رو مقدار بالای پتاسیم ، منیزیم و آمونیوم هر کدام جذب کلسیم را کاهش می دهد.
(2کلسیمی که توسط ریشه جذب شده به آهستگی در طول درخت حرکت می کند تا به میوه برسد. پاسخ سریع کاربرد کلسیم وقتی است که کلسیم مستقیما روی سطح میوه پاشیده شود.
اسلاید 9 :
3) ین اندام هوایی و میوه برای جذب کلسیم رقابت شدیدی وجود دارد و بخش هوایی معمولا قوی تر عمل می کند.هر عاملی که محرک رشد اندام های رویشی درخت باشد سبب عدم دریافت کلسیم کافی توسط میوه می شود.
راه های افزایش سطح کلسیم میوه:
1- مدیریت درخت:
عملیات کود دهی: معمولا هیچ عملی به اندازه مصرف کود اضافی کمبود کلسیم را تحریک
نمی کند. مثلا مقدار بالای ازت به دلیل تحریک رشد رویشی باعث کاهش انتقال کلسیم به میوه می شود.
اسلاید 10 :
عملیات هرس: هرس شدید رشد رویشی را تحریک کرده و سبب تسریع بروز کمبود کلسیم میوه می گردد.
پرورش میوه بسیار درشت: رشد زیاد میوه ها منجر به کمبود کلسیم می شود.
کمک به انجام گرده افشانی: تعداد بذر بالا مشوق تجمع کلسیم در میوه است.
2- مدیریت خاک:
جلوگیری از تنش آبی : برای جذب کلسیم یا عناصر دیگر توسط ریشه ها مقدار آب باید کافی باشد.
حفظ pH در محدوده قابل جذب عنصر
