بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
طبقة پنجم:
- 1ـ ابوسلیمان محمدبن طاهر بن بهرام سجستانی (370؟-380؟-390)
- 2ـ ابوالحسن عامری (381)
- 3ـ ابوالخیر حسن بن سوار معروف به ابن الخمار (408)
- 4ـ ابوعبدالله ناتلی
اسلاید 2 :
1.ابو سليمان،محمد بن طاهر بن بهرام سجستانى،معروف به ابو سليمان منطقى (380)
- شاگرد يحيى بن عدى منطقى بوده است و بنابر نقل ابن القفطى در تاريخ الحكماء نزد ابو بشر متى نيز تحصيل كرده است.على الظاهر آغاز تحصيلش در نزد ابو بشر بوده و بعد در نزد يحيى بن عدى ادامه داده است.
- ابو سليمان شاگردى دارد به نام ابو حيان توحيدى كه از فضلا و ادبا و نويسندگان بنام جهان اسلام است و كتابهاى نفيسى دارد به نامهاى:المقابسات،الامتاع و المؤانسة،الصديق و الصداقة.ابو حيان در كتابهاى خود فراوان از استادش ياد كرده و افاضات او را بازگو كرده است.
- ابن النديم و ابن القفطى و ابن ابى اصيبعه همه از ابو سليمان ياد كردهاند ولى به طور مختصر،و البته ابن القفطى مفصلتر بحث كرده است.جامعترين بحث درباره ابو سليمان همان است كه مرحوم محمد قزوينى در جلد دوم بيست مقاله(صفحات 128-166)انجام داده است.
- خانه ابو سليمان ميعادگاه حكما و فضلاى عصر بوده و خود رئيس قوم به شمار مىآمده است.در محفل ابو سليمان-كه در حقيقتيك انجمن فلسفى بوده است-همواره مسائل علمى و فلسفى مطرح مىشده و حكما از يكديگر استفاده مىكردهاند و به تعبير ابو حيان«مقابسه»مىنمودهاند.ابو حيان آنها را در106 مجلس جمع كرده و نام آنها را«مقابسات»گذاشته است.
- تاريخ ولادت و وفات ابو سليمان دقيقا معلوم نيست.قدر مسلم اين است كه در نيمه دوم قرن چهارم شخصيت ممتازى داشته است.مرحوم قزوينى حدس مىزند كه ولادت ابو سليمان در حدود سال307 و وفاتش در حدود سال 380 باشد و احتمالا تا حدود 390 زنده بوده است.
- حكما و فضلايى كه در محفل ابو سليمان شركت مىكردهاند،غالبا شاگرد يحيى بن عدى و هم شاگردان خود ابو سليمان بودهاند از قبيل:ابو محمد عروضى،ابو بكر قومسى،عيسى بن زرعة.
اسلاید 3 :
2.ابو الحسن عامرى نيشابورى (381)
- از اين شخص نيز اطلاع زيادى در دست نيست.ابن النديم و ابن القفطى و ابن ابى اصيبعه از او ذكرى به ميان نياوردهاند.ياقوت در معجم الادباء از او ياد كرده است.
- در سه حكيم مسلمان مىنويسد:عامرى دو كتاب دارد،يكى در اخلاق به نام السعادة و الاسعاد و ديگرى در فلسفه به نام الامد الى الابد.كتابى هم در دفاع از اسلام و تفوق آن بر ساير اديان نوشته استبه نام الاعلام بمناقب الاسلام.
- و هم مىنويسد كه همچنانكه به فلسفه يونانى علاقهمند بود،به فلسفه سياسى ساسانيان نيز علاقهمند بود و خود شاگرد ابو زيد بلخى بود.
- بعضى مدعى شدهاند كه ميان عامرى و ابن سينا نامهها مبادله شده ولى محتمل به نظر نمىرسد،زيرا ابن سينا در وقت وفات عامرى يازده ساله بوده است.
- گفتهاند عامرى شاگرد ابو زيد بلخى بوده است،ولى بعيد است كه عامرى شاگرد بلا واسطه بلخى باشد زيرا بلخى در سال 322 درگذشته است و عامرى در سال 381 و عليهذا ميان وفات استاد و شاگرد59 سال فاصله است.
اسلاید 4 :
- عامرى دو كتاب دارد،
- يكى در اخلاق به نام السعادة و الاسعاد
- و ديگرى در فلسفه به نام الامد الى الابد.
- كتابى هم در دفاع از اسلام و تفوق آن بر ساير اديان نوشته استبه نام الاعلام بمناقب الاسلام.
اسلاید 5 :
طبقة ششم (طبقه نوابغ):
- 1ـ ابوعلی احمدبن محمدبن یعقوب مسکویه رازی (420)
- 2ـ ابوریحان محمدبن احمد بیرونی خوارزمی (362-442)
- 3ـ ابوعلی حسین بن عبدالله، ابن سینا (370-428)
- 4ـ ابوالفرج بن الطیب (؟435)
- 5ـ ابوالفرج بن هندو
- 6ـ ابوعلی حسن بن الحسن (یا الحسین) بن الهیثم بصری (354-430؟)
اسلاید 6 :
1.ابو على احمد بن محمد بن يعقوب مسكويه رازى.
- اصلا اهل رى بوده و مدتى به اتفاق ابو ريحان بيرونى و ابن سينا و ابو الخير و ابو سهل مسيحى و ابو نصر عراقى در دربار خوارزمشاه مىزيسته است.وفاتش در اصفهان در سال 420 واقع شده است.تاريخ تولدش معلوم نيست ولى مىگويند عمر طويل يافته است (34) .
- از ابو حيان توحيدى نقل شده كه ابن مسكويه مدتى نزد ابو الخير شاگردى كرده است (35) .بعضى مىگويند نزد ابو الحسن عامرى نيز تحصيل كرده است (36) ولى اين نقل با آنچه از معجم الادباء نقل شده-كه در مدت پنجسال اقامت ابو الحسن عامرى در رى به نزد عامرى نرفت و گويى ميان آنها سدى بود-منافى است (37) .
- داستان حضور ابن سينا به مجلس ابن مسكويه و افكندن گردويى پيش او كه مساحت اين گردو را تعيين كن و گذاشتن ابن مسكويه كتاب اخلاقى طهارة الاعراق خود را نزد ابن سينا و گفتن اين كه تو به اصلاح اخلاقت از من به تعيين مساحت اين گردو محتاجترى،معروف است.بوعلى به حكم اين كه كمتر كسى از معاصران خويش را گرامى مىداشته و وقعى مىنهاده،درباره ابن مسكويه نيز گفته مسالهاى با او در ميان گذاشتم و هر چه كوشش كردم نتوانستبفهمد.
- ابن مسكويه،خودش يا پدرش(على الاختلاف)زردشتى بوده و مسلمان شده و به عقيده بعضى شيعه بوده است.قدر مسلم اين است كه تمايل شيعى داشته است.از معروفترين كتابهاى او تجارب الامم در تاريخ و الفوز الاصغر در فلسفه و طهارة الاعراق در اخلاق است.
اسلاید 7 :
کتاب ها
- تهذیب الاخلاق (و طهارة الاعراق) در اخلاق
–ابن مسکویه به این کتاب شناخته می شود.
- تجارب الامم در تاريخ
- الفوز الاصغر در فلسفه
- جاویدان خرد (الحکمه الخالده) در حکمت ها و اندرزها ی ایرانیان، هندیان، یونانیان و تازیان است
–بر پایه جاویدان خرد هوشنگ پیشدادی که حسن بن سهل آن را به عربی ترجمه کرده و ابن مسکویه آن را به اتمام رسانده است
اسلاید 8 :
2.ابوريحان محمد بن احمد بيرونى خوارزمى.
- از شخصيتهاى درجه اول فرهنگ و تمدن اسلامى است.از نظر برخى مستشرقين،در تمام جهان اسلام نظير ندارد.رشته تخصصىاش رياضيات،نجوم،تاريخ،هيئت،داروشناسى،بررسى عقايد و اديان اقوام و ملل و امثال آنها بوده.چندين كتاب تحقيقى نفيس آفريده كه جهان هنوز به اعجاب در آنها مىنگرد از قبيل تحقيق ماللهند،الاثار الباقية،قانون مسعودى و غيره.بيرونى در سال 362 متولد شده و در 442 درگذشته است.او زبانهاى يونانى و سريانى،علاوه بر زبان فارسى و زبان عربى و زبان خوارزمى-كه زبان مادرى او بوده-مىدانسته است.زبان عربى را بهترين زبانها براى مسائل علمى مىداند و علاقه خاصى به اين زبان نشان مىدهد.مىگويد اگر مرا به عربى ناسزا گويند بيشتر دوست دارم از اينكه به برخى زبانهاى ديگر مرا بستايند.
- استادان او معلوم نيست جز يك نفر به نام ابو نصر بن على بن عراقى كه ظاهرا همان ابو نصر عراقى است كه در دربار خوارزمشاه بوده است و معلوم نيست كه ابو ريحان شاگردانى داشته يا نداشته است.
- ابو ريحان از كسانى است كه عمر نسبتا طويل(قريب هشتاد سال)يافته و تمام وقتش وقف علم بوده است،جز به علم به كار ديگر(وزارت و غيره)نپرداخته است.او در سال فقط دو روز تعطيل داشته است.
- ابو ريحان و ابن سينا در حدود سال 400 در خوارزم با يكديگر ملاقات داشتهاند.ابو ريحان چند سالى از بوعلى بزرگسالتر بوده و در حدود هيجده سؤال در مسائل فلسفى و غيره-كه برخى از آنها اعتراض به ارسطوست-از بو على كرده است.بو على به آنها پاسخ گفته و تدريجا كار اندكى به خشونت كشيده است (38) ،ولى اهل تحقيق مدعى هستند كه اين سؤالات بعد از رفتن بو على از خوارزم بوده است.ابو ريحان در كتاب الاثار الباقية آنجا كه اشاره به برخى سؤالات خود از بو على مىكند،از او به عنوان«الفتى الفاضل»(جوان فاضل)ياد مىنمايد.
- ابو ريحان به مبانى اسلامى سخت معتقد و پابند بوده است.در نوشتههاى خود عموما مانند يك مؤمن واقعى از دين مقدس اسلام ياد مىكند و به تناسب،آيات كريمه قرآن را مىآورد.او مخصوصا احساسات ضد شعوبيگرى داشت و در برخى نوشتههاى خود سخت از شعوبيگرى اظهار تنفر مىنمايد (39) .ابو ريحان به احتمال زياد شيعه بوده است.
اسلاید 9 :
- الآثار الباقیه عن القرون الخالیه
- تحقیق ماللهند من مقوله مقبوله فی العقل او مرذوله
- القانون المسعودی در هیات و نجوم
- الصیدلیه فی الطب
- الجماهی فی معرفه الجواهر
اسلاید 10 :
ابن سینا(ابوعلی حسین بن عبدالله)
(370/980-428یا429/1037)