بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
üمعرفي
منابع:
كتاب تجزيه و تحليل سيستمها و روشها(نظريه ها، روش ها و كاربردها)، احمد علي يزدان پناه
تجزيه و تحليل و طراحي سيستم ها، شمس السادات زاهدي، دانشگاه علامه طباطبايي
تجزيه و تحليل و طراحي سيستم، علي رضاييان، علي اصغر پورعزت، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني دانشگاهها (سمت) (07 اسفند، 1385)
مقدمه اي بر تفكر سيستمي، قاسم مختاري
جزوات درس تحليل سيستمها در دانشگاه صنعتي شريف، شهرام شادرخ
نحوه ارزيابي: ميان ترم4 نمره پايان ترم: 8 نمره پروژه :8 نمره مقاله در مجلات و سمينارهاي معتبر +2 نمره
نكاتي كه دانشجويان بايد رعايت نمايند:
حضور كامل و به موقع در كلاس درس
شركت در مباحث مطرح شده در كلاس
طرح پرسش در زمان اتمام هر قسمت از درس و نه در بين آن
خاموش نگه داشتن تلفن هاي همراه در كلاس درس
اسلاید 2 :
جلسه اول
تاريخچه نگرش سيستمي
تعريف سيستم
انواع سيستم ها
مديريت سيستم گرا و روش سيستماتيك
عناصر سيستم
محيط سيستم
مرزهاي سيستم
ورودي/خروجي
اجزاء سيستم
بازخور و حلقه هاي آن
طبقه بندي سيستمها
اسلاید 3 :
تاريخچه نگرش سيستمي
كل گرايي اوليه
جزء گرايي
نظريه سيستمها
اسلاید 4 :
تاريخچه نگرش سيستمي
كل گرايي اوليه
تا رنسانس ادامه دارد
دوران فلاسفه و علامه ها
اعتقاد به زنجيره علتهاست ولي بسيار سريع به خدا ميرسد: زلزله، ستارگان
اسلاید 5 :
تاريخچه نگرش سيستمي
جزء گرايي
lاز زمان تمدن باستان وجود داشته و آن را به فلاسفه يونان نسبت مي دهند
lرنه دكارت معتقد به آن است و مي گويد اصول زير در برخورد با پديده ها برقرار است:
–تنها چيزي را بپذيرد كه برايش حقيقتي روشن باشد
–هر مسئله اي را حتي الامكان به اجزاء و عناصر كوچكتر تجزيه كند
–كار خود را با بررسي ساده ترين عنصر آغاز نمايد سپس بتدريج و با شيوه اي منظم ، به مطالعه عناصر پيچيده تر پردازد تا سرانجام به ويژگي هاي پديده اصلي پي ببرد يا دلايل رفتار خاص آن پديده را دريابد .
lبه آن تحليل گويند و چنان فراگير است كه ما در مواجهه با مسائل كمتر راه ديگري را بر مي گزينيم(نمودار استخوان ماهي)
lتجزيه تا زماني ادامه مي يابد كه به Element برسيم اتم، سلول
lدر فاز سوم جهت درك كل از اجزا اعتقاد به رابطه علي و معلولي بدون توجه به محيط و لازم و كافي بودن علت براي معلول دارد
lاشكال در عدم ارتباط رشته ها و دانشمندان آنها با يكديگر(بدن انسان)
lبه اين نوع تفكر نفكر مكانيستي گويند
lسوال در خصوص علوم انساني مانند روانشناسي Element چه مي تواند باشد؟
اسلاید 6 :
تاريخچه نگرش سيستمي
نظريه سيستمها
lراس آشبي: هر مجموعه اي كه به سبب پيوند اجزا و عوامل تشكيل دهنده اش به وجود آيد از نظر حالت و رفتار از مجموعه اي كه اجزاء آن با هم پيوند نداشته باشند بسيار پيچيده تر است. متل مولكول آب
lدرك هيچنيز: اگر بخواهيم سيستم را تشريح كنيم بايد از عبارت فرا رشته استفاده كنيم زيرا بالاتر از همه رشته هاست و مانند چتري است كه هدف آن نظم بخشيدن به مجموعه اي از اصول جامع و همگاني است
lبرتالنفي 1940: نظريه سيستمهاي عام (Global systems theory) را منتشر كرد.
lدر عمق تمام مسائل يك سري اصل و ضابطه موجود است كه تمام نظامهاي علمي را به صورت افقي قطع مي كند و رفتار عمومي سيستمها را كنترل مي نمايد.
lبيش از 100 نظام مختلف علمي در دنيا وجود دارد ولي طبيعت اينگونه طبقه بندي نكرده است. بر همين اساس علوم بين رشته اي شكل گرفته اند.
lمثال: در بسياري از رشته ها مفهوم ارتباط يك چيز با محيطش وجود دارد . مثل الكترون ، اتم ،مولكول ، سلول ، گياه ، حيوان ، انسان ، خانواده ، قبيله ، شركت، دانشگاه ، هر كدام از موارد فوق تحت تأثير محيط خود هستند و با آن ارتباط دارند.
lبر اساس اين نظريه يك ارگانيسم ،صرفاًمجموع عناصر جداگانه اي نبوده بلكه سيستمي است كه داراي نظام و كليت مي باشد كه مرتباًدر حال تغيير و تبديل است به اعتقاد وي ارگانيسم را نمي توان با شيوه تفكر و روشهاي معمول در مكتب مكانيسمي شناخت و بايد طرز تفكر نويني را براي شناخت موجودات ارگانيك ابداع كرد
اسلاید 7 :
تاريخچه نگرش سيستمي
نظريه سيستمها
lراس آشبي: هر مجموعه اي كه به سبب پيوند اجزا و عوامل تشكيل دهنده اش به وجود آيد از نظر حالت و رفتار از مجموعه اي كه اجزاء آن با هم پيوند نداشته باشند بسيار پيچيده تر است. متل مولكول آب
lدرك هيچنيز: اگر بخواهيم سيستم را تشريح كنيم بايد از عبارت فرا رشته استفاده كنيم زيرا بالاتر از همه رشته هاست و مانند چتري است كه هدف آن نظم بخشيدن به مجموعه اي از اصول جامع و همگاني است
lبرتالنفي 1940: نظريه سيستمهاي عام (Global systems theory) را منتشر كرد.
lدر عمق تمام مسائل يك سري اصل و ضابطه موجود است كه تمام نظامهاي علمي را به صورت افقي قطع مي كند و رفتار عمومي سيستمها را كنترل مي نمايد.
lبيش از 100 نظام مختلف علمي در دنيا وجود دارد ولي طبيعت اينگونه طبقه بندي نكرده است. بر همين اساس علوم بين رشته اي شكل گرفته اند.
lمثال: در بسياري از رشته ها مفهوم ارتباط يك چيز با محيطش وجود دارد . مثل الكترون ، اتم ،مولكول ، سلول ، گياه ، حيوان ، انسان ، خانواده ، قبيله ، شركت، دانشگاه ، هر كدام از موارد فوق تحت تأثير محيط خود هستند و با آن ارتباط دارند.
lبر اساس اين نظريه يك ارگانيسم ،صرفاًمجموع عناصر جداگانه اي نبوده بلكه سيستمي است كه داراي نظام و كليت مي باشد كه مرتباًدر حال تغيير و تبديل است به اعتقاد وي ارگانيسم را نمي توان با شيوه تفكر و روشهاي معمول در مكتب مكانيسمي شناخت و بايد طرز تفكر نويني را براي شناخت موجودات ارگانيك ابداع كرد
اسلاید 8 :
تعريف سيستم
كره زميني كه ما در آن زندگي مي كنيم ، قسمتي از منظومه شمسي است. آدمي براي زندگي خود "سيستمهاي سياسي و اجتماعي" خاصي بوجود آورده است. هر روز با "سيستمهاي گوناگون حمل و نقل"روبرو هستيم. گاه از سيستمهاي داخلي بدن خود ، مانند سيستم گوارش رنج مي بريم. مهمترين دستگاه بدن ما ، يعني دستگاه مغز و سيستم مركزي اعصاب ، سيستم حياتي و اسرار آميزي است. در نظر اول همه اين سيستمهايي كه برشمرديم ، بسيار متفاوت با يكديگر جلوه مي كنند. پس چرا ما همه آنها را با نام "سيستم" مي خوانيم؟ سببش اين است كه همه آنها از يك لحاظ با يكديگر شباهت دارند. البته همه آنها دستگاههايي هستند كه از قسمت هاي گوناگون تشكيل شده اند اما همه اين قسمتها به يكديگر وابسته اند و با هم روابط متقابل دارند. با اين همه ، كلمه "سيستم" خالي از ابهام نيست. زيرا با آنكه ما معني آنرا مي دانيم (يا خيال مي كنيم كه مي دانيم) ، بسيار دشوار است كه بتوانيم تعريف روشن و دقيقي از آن به دست دهيم. به همين دليل ، پيش از آنكه كلمه "سيستم" را تعريف كنيم ، بهتر است كه اندكي بيشتر درباره موارد استعمال آن سخن بگوييم. به هر جا كه نظر افكنيم ، در دورادور خود سيستمهاي گوناگوني را مي بينيم: سيستمهاي بسيار بزرگي چون " منظومه شمسي" – كه تازه خود چون ذره كوچك و بي مقداري از "سيستم كهكشان" است ، و خود كهكشان نيز يكي از سيستمهاي كهكشانهاي بي شمار كيهاني است كه ديدن آنها امكان پذير مي باشد- و سيستمهاي بسيار كوچكي مانند "سيستمهاي سلولي" در قلمرو بيولوژي و "سيستمهاي اتمي" در قلمرو فيزيك. از اينها گذشته ، سيستمهاي ديگري نيز وجود دارند مانند : "سيستمهاي مكانيكي" مثل موتورها و مولدهاي برق ، "سيستمهاي بيولوژيكي" مانند انسان و حيوانات و نباتات ، و "سيستمهاي اجتماعي" مانند كارخانه ها و احزاب سياسي و خانواده. هنگامي كه يك سيستم مكانيكي با يك سيستم بيولوژيكي با هم جمع آيند – مانند هنگامي كه انساني اتومبيل يا هواپيمايي را براند - با نوع ديگري از سيستمها روبرو مي شويم كه نامشان "سيستمهاي انسان به علاوه ماشين" است. همچنين مشاهده مي كنيم كه "سيستمهاي طبيعي" اي نيز وجود دارند كه بدون دخالت انسان كار مي كنند ، مانند "جنگلها" و "رودخانه ها" كه هر يك از آنها "سيستم طبيعي" مستقل و خاصي است. تعاريف زيادي براي سيستم ارائه شده است كه يكي از دلايل اين تنوع ، ديدگاه و نوع سيستمهاي مورد مطالعه توسط ارائه كننده تعريف است . در اينجا ، چند مورد از آنها ارائه مي گردد:
اسلاید 9 :
تعريف سيستم
سيستم ، مجموعه اي از اجزاء است كه در يك رابطه منظم با يكديگر فعاليت مي كنند .
سيستم ، مجموعه اي از اجزاء مرتبط است كه در راستاي دستيابي به مأموريت خاصي ، نوع و نحوه ارتباط بين آنها بوجود آمده باشد .
سيستم ، مجموعه اي است از متغيرها كه بوسيله يك ناظر انتخاب شده اند . اين متغيرها ممكن است اجزاء يك ماشين پيچيده ، يك ارگانيسم يا يك موسسه اجتماعي باشند .
طبق تعريف فوق كه توسط اشبي در سال 1960 ارائه شده ، سه موضوع متفاوت وجود دارد :
lيك واقعيت (شئ مشاهده شده ) Machine
lيك برداشت (درك) از واقعيت System
lيك بيان (نمايش) از برداشت صورت گرفته Model
سيستم ، بخشي از جهان واقعي است كه ما آنرا انتخاب و در ذهن خود به منظور در نظر گرفتن و بحث و بررسي تغييرات مختلفي كه تحت شرايط متفاوت ممكن است در آن رخ دهد ، از بقيه جهان جدا مي كنيم .
اسلاید 10 :
تعريف سيستم
تعريف راسل ايكاف از سيستم :
سيستم مجموعه اي از دو يا چند عنصر است كه سه شرط زير را داشته باشد :
lهر عنصر سيستم بر رفتار و يا ويژگيهاي كل سيستم ، مؤثر است . به عنوان مثال رفتار اجزايي از بدن انسان مثل قلب و مغز و شش مي توانند عملكرد و ويژگيهاي بدن انسان را به عنوان يك كل تحت تاثير قرار دهند .
lبين عناصر سيستم از نظر رفتاري و نوع تاثير بر كل سيستم ، وابستگي متقابل وجود دارد . يعني نحوه رفتار هر عنصر و نيز نحوه تاثير هر عنصر بر كل سيستم ، بستگي به چگونگي رفتار حداقل يك عنصر ديگر از سيستم دارد . به عنوان مثال در بدن انسان ، نحوه رفتار چشم بستگي به نحوه رفتار مغز دارد .
lهر زير مجموعه اي از عناصر تشكيل شود ، بر رفتار كل سيستم مؤثر است و اين تاثير بستگي به حداقل يك زير مجموعه ديگر از سيستم دارد . به عبارت ديگر اجزاي يك سيستم چنان به هم مرتبط اند كه هيچ زير گروه مستقلي از آنها نمي توان تشكيل داد.
