بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
- علل ناکافی بودن شیر مادر راههای افزایش شیر مادر
قرآن کریم : مادرانی که بخواهند شیر دادن را به کودکان خویش تمام کنند دو سال شیر دهند (آیه 233 سوره مبارکه بقره)
پیامبر اکرم (ص) : برای شیر خوار هیچ غذایی بهتر از شیر مادرش نیست.
حضرت امام صادق (ع) : زن در دوران حاملگی وشیر دهی اجر مجاهدت در راه خدا را دارد واگر دراینزمان بمیرد اجر شهید را
اسلاید 2 :
عدم کفایت شیر مادر
تحقیقات گوناگون وازجمله بررسی در سطح کشور خودمان حکایت ازاین دارد:
1- اکثریت عظیمی از کودکان محروم از شیر مادر بدلیل ناکافی تشخیص دادن شیر مادر است.
مسئله ناکافی بودن شیر مادر را بنام سندرم ناکافی بودن شیر مادر یا Insufficient Milk Sy نامیده
میشودکه توسط بعضی آنرا نامگذاری شده به دو دسته تقسیم شده است :
دسته اول :
1- مبنای تشخیص نا کافی بودن شیر مادر تصور وبرداشت مادر واطرافیان او است در حالی که فرزندش از رشد مََناسبی برخوردار است که اکثریت عظیمی از مادران را در بر دارد.
علل پیدایش این ذهنیت انتظار مادران از فرزندانشان نظیر کودکانی که از شیر مصنوعی تغذیه می کنند با
فواصل زیاد یعنی 4 ساعت فاصله دو شیر باشد ولی شیر مادر سهل الهضم ودر نتیجه شیر خوار زود گرسنه
میشودپس زود به زود خوردن شیر مادر را به حساب عدم کیفیت حجم شیر خود ویا احیانا“ رقیق ونامناسب
بودن کیفیت آن می گذارند بعضی از مادران چون ظاهر شیر مادر بخصوص قسمت اول شیر ForeMilk
آبکی از شیر مصنوعی به نظر می رسد لذا اشتباها“ شیر خودرا نامناسب وناکافی تصور میکنند.
برخی بیدار شدن مکرر شیر خوار وتمایل وی به تغذیه ومکیدن مکرر پستان مادر وبخصوص در ساعات
شب دلیل دیگر بر ناکافی بودن شیر خود تلقی می کنند.
اسلاید 3 :
پاره ای از مادران : گریه های مکرر وبیقراری شیر خوار را ناشی از کم بودن وناسازگاری بودنشیر خود تصور می کنند.
بعضی از مادران :احتقان وبزرگ شدن پستانها را که بطور طبیعی حدود 48 ساعت پس از وضع حمل
ظاهر می شود تماما“ به حساب زیاد شدن حجم شیر خود می گذارند وچون پس از 48 ساعت این احتقان
واحساس پری از بین می رود که ناشی از کاهش حجم شیر خود تصور می کنند. بعضی از مادران کمتر
خوابیدن و مکیدن مکرر دست های خود را ناشی از گرسنگی درنتیجه ناکافی بودن شیر خود می دانند
عده ای چون مثل سابق شیر جاری نمی شود ویا احساس رگ کردن پستان های خود نمی کنند دلیل برناکافی
بودن شیر خود می دانند بعضیچون مثل سابق نمی توانند پستان خود را بدوشند ناشی از کاهش شیر خود
وناکافی بودن آن می دانند.
پار های احساس کوچک شدن پستان خود می کنند واین امر عدم کفایت شیر خود می دانند.پس برای رد این ادعاها لازم است شیر خواررا منظما“ وزن وبا ترسیم منحنی رشد وارائه آن به مادر وی را از کفایت حجم وکیفیت شیرش مطمئن کرد در غیر اینصورت اضطراب و نگرانی بیش از حد مادر ممکن است موجب رگ نکردن پستان ودر نتیجه کاهش انتقال شیر به فرزند وی ونهایتا“ کاهش حجم شیر مادر گردد ویا ممکن است مادر از فرط نگرانی به استفاده از شیر مصنوعی وامثال آن متوصل شود که این خود موجب کاهش حجم شیر وی واز بین رفتن کوششهای مهم وپر ارزش همکاران مراکز بهداشت گردد
اسلاید 4 :
ناکافی بودن واقعی شیر مادر
در این دسته , شیر مادر واقعا“ برای تغذیه ورشد کودک کافی نیست.
موارد واقعی ناکافی بودن شیر مادر :
اولیه
ثانویه
اسلاید 5 :
نوع اولیه
.1از بدوامر شیر زیادی توسط مادر تولید نمی شود که 2 تا 5 درصد کل موارد است که به دلایل زیر است:
الف : مشکلات تشریحی پستان ما نند آپلازی ویا هیپو پلازی غدد شیر ساز پستان
ب : جراحیهای پستان به قصد کوچک کردن ویا بزرگ کردن اندازه پستان
ج: هر نوع برش به منظور شکافتن آپسه ویا بیحسی اطراف نوک پستان
د: رادیو تراپی پستان
ه : بیماریهای شدید مادر نظیر عفونت.هیپر تانسیون سندرم شیهان
اسلاید 6 :
نوع ثانویه
این نوع ناکافی بودن شیر مادر خیلی شایع است در آغاز حجم شیر زیاد ولی دراثر مشکلات مربوط به مادر و فرزند
حجم شیر بسرعت کاهش می یابد پس علل نوع ثانویه کاهش شیر مادر را می توان به دو دسته تقسیم کرد :
1- مربوط به مادر
2- مربوط به شیر خوار
اسلاید 7 :
علل مربوط به مادر
1- تجمع شیر در پستان وتخلیه نکردن آن به هر دلیل سبب ایجاد ماده شیمیایی باز دارنده در شیر باقی مانده در پستان وآتروفی غددشیر ساز وکاهش آن پس در صورت زیاد بودن حجم شیر تولید شده وناصحیح بودن روش تغذیه شیر خوارسبب تخلیه ناکافی وغیر موثر پستان و سبب کاهش سریع شیر مادر می شود مثلا“ اگر شیر خوارپستان مادر رادرست به دهان نگیرد وفقط نوک پستان رابمکد سبب درد نوک پستان وسبب کاهش دفعاتوحتی مدت مکیدن وکاهش رفلکس جاری شدن شیر را بدنبال خواهد داشت
2- جدایی مادر وفرزندبه هر علت بارداری ، عفونت پستان مصرف استروژن وکاهش شدید کالری دریافتی توسط مادر .
اسلاید 8 :
علل مربوط به شیر خوار
1- نارس بودن ووزن کم زمان تولد که ممکن است پستان مادر را مشکل به دهان بگیرد وزود خسته شود
وقادر به تخلیه پستان نباشد ودر نتیجه بسرعت سبب کاهش شیر مادر شود پس باید از شیر دوش استفاده وآن را تخلیه نمود.
.2 افزایش بیلیروبین در روزهای بعد نشانه شایع کم شیر خوردن نوزاد است که این افزایش زردی موجب خواب آلودگی وکمتر شیر خوردن میشود.
.3هیپوتونی.هیپرتونی.اسفیکسی . سندرم شیهان . سندرم Down بیماریهای مادر زادی قلب ؛ مشکلات تنفسی, عفونت, مشکلات دهان نظیر شکاف کام میکروگناتیا؛انکلیوگلوزیا؛اشکال در گرفتن یک یا هردو پستان ؛ فاصله طولانی بین نوبتهای شیر خوردن ؛مکیدن های کوتاه مدت زیاد مکیدن پستانک وشیر کمکی خوردن تماما“ میتوانند منجر به کاهش حجم شیر مادر شود
اسلاید 9 :
علائم خطر
- مربوط به مادر
- مربوط به شیر خوار
اسلاید 10 :
علائم خطر مربوط به مادر
این خطر شامل :
.1 سابقه ناکافی بودن شیر مادر ؛
.2کم افزایش یافتن وزن فرزند قبلی ؛
.3صاف یا فرورفته بودننوک پستان؛
.4 احتقان زیاد پستان خونریزی؛
.5هیپرتانسیون ؛
.6سابقه جراحی پستان ؛
.7ترک خوردن نوک پستان ؛
.8عفونت مادر ؛
.9 دیابت ؛
.10عارضه قلبی؛
.11بیماری سیستیک فایبروزیس مادر؛
.12شیر نیامدن تا 4 روز پس از تولد؛
.13 نداشتن سابقه شیر دهی ؛
.14سن بالاتر از 37 سالگی مادر