بخشی از پاورپوینت

--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----

اسلاید 1 :

مقدمه

علي رغم تاريخچه طولاني مطالعات استنادي، ارزشيابي علم و پژوهش در گذشته هاي دور ضرورت چنداني نداشته است. ارزشيابي علم، پژوهش، دانشمندان و پژوهشگران به شكل امروزين، از جمله مسائل قرن بيستم و يكي از مشخصه هاي جوامع صنعتي و مدرن است.

 

علم سنجی (Scientometrics)دانشی است که هدف آن سنجش و تحلیل روند رشد علم است.

 

افراد، كشورها، مؤسسات و سازمان هايي نظير مؤسسه اطلاعات علمي تامسون رويترز يا ISIدر پيشبرد اهداف حوزه علم سنجي تأثير زيادي داشته اند.

ظهور فناوري هاي نوين اطلاعاتي و به خصوص پايگاه هاي اطلاعاتي و ابزارهاي تجزيه و تحليلداده ها، مانند نمايه هاي استنادي و مجله گزارش هاي استنادي، عوامل مؤثري در تسريع روند گسترش اين حوزه بوده اند.

اسلاید 2 :

استناد (Citation)


 در یک نوشته علمی، استناد  عبارت است از نقل قول یا ارجاع به سایر نوشته های مرتبط به شیوه ای ساختار یافته و قابل فهم و پیگیری برای خوانندگان. هدف از استناد در درجه نخست نشان دادن صداقت نویسنده در بیان مطالبی است که پیشتر توسط سایر نویسندگان ابراز شده است.

دلایل استناد به دیگران

  • ارزش و احترام به صاحبنظران
  • تایید کار دیگران
  • انتقاد از کار دیگران
  • تایید کار خود
  • مقایسه اثر خود با کار دیگران
  • استفاده از روشهای یکسان
  • ادامه کار دیگران
  • شرح کار دیگران

    دلایل عدم استناد به دیگران

    • عدم آشنایی با کار دیگران
    • عدم دسترسی به اثر
    • کلی بودن یا شناخته شده بودن اثر
    • بدیهی بودن مطالب اثر
    • عدم همفکری

اسلاید 3 :

موسسه اطلاعات علمی آمریکا واقع در فيلادلفيا 

در سال 1958توسط يوجين گارفیلد تأسيس شد.

در سال 1992 به شرکت Thomson Reuters  واگذار شد

 

یکی از مؤسسات معتبر جهانی در زمینه معرفی مجلات علمی در حوزه های مختلف است.

اسلاید 4 :

محصولات موسسه ISI

  • ISI Web of Science

شامل نمایه نامه های استنادی مانند SCI, SSCIو A&H

  • Current Contents و Current Contents Connect

آگاهی رسانی جاری از محتوای انتشارات جدید

  • Journal Citation Report (JCR)

گزارش سالانه استنادی مجلات علمی

  • ISI Web of Knowledge

درگاه اصلی دسترسی به تمامی پایگاهها و محصولات ISI

اسلاید 5 :

شاخص های علم سنجی

مدیریت اثربخش علم، پژوهش، فناوری و نوآوری مستلزم کنترل و ارزیابی این مؤلفه ها است. هر چیزی که قابل اندازه گیری نباشد قابل کنترل نیست و هر آن چه که قابل کنترل نباشد، مدیریت پذیر نیست. کمٌی کردن مؤلفه هاي کیفی در فرآیند ارزیابی علم، پژوهش و فناوری و ارائه این مؤلفه ها  در قالب شاخص های کمّی علم سنجی، به همین خاطر قابل تبیین است.

 

 

شاخص های کمّی مورد استفاده در حوزه علم سنجي در واقع نمادی هر چند کوچک از کیفیات را به ما ارائه می کنند و از آن جا که اندازه گیری و سنجش دقیق کیفیات میسر نیست، متخصصان علم سنجی کیفیت ها را با زبان و بیان کمّی ارائه می کنند.

 

 

پژوهشگران علم سنجی پیوسته تلاش می کنند تا کیفیت ها را به صورت کمیت هایی نشان دهند که بیانگر آن کیفیات باشد. این معیارهای کمّی در علم سنجی با عنوان ”شاخص“ شناخته می شوند.

اسلاید 6 :

شاخص فوريت
 (Immediacy Index)

با روشي شبيه ضريب تأثير مجلات محاسبه مي شود.

 

شاخص فوريت از شاخص هاي ويژه  ارجاع يا استناد است.

 

نشريه گزارش هاي استنادي آن را به طور منظم منتشر مي كند

 

به منظور تعيين سرعت استناد مقالات يك مجله، استفاده مي شود.

 

شاخص فوريت يك نشريه، ارجاعات دريافت شده طي سالي را كه موضوعات و مقالات مورد ارجاع قرار گرفته منتشر شده اند، بررسي و ارزيابي مي كند.

 

برخي از شرايط فني (نظير تسریع در انتشار، فراواني انتشار، سرعت فهرست كردن) بر اهميت و ارزش شاخص فوريت تأثير  مي گذارند، از اين رو اهميت اين شاخص، به طور معنادار، از شاخص ضريب تأثير مجلات كمتر است.

 شاخص فوريت ‌يك مجله در نشريه گزارش هاي استنادي به اين صورت محاسبه ميشود:

                         تعداد استنادهاي دريافتي در سال X                                           

شاخص فوريت =

                              تعداد مقالات انتشار يافته در سال X

 

مثال:

اگر در سال 1388 تعداد 100 استناد به مقالات فصلنامه فيض تعلق گرفته باشد و تعداد مقاله هاي انتشار يافته در فصلنامه فيض در همان سال 20 مقاله باشد، شاخص فوريت اين مجله 5 خواهد بود.

اسلاید 7 :

شاخص نيم عمر در متون علمي يا قاعده كهنگي متون

اين شاخص نقش زمان را در بهره وري از اطلاعات روشن مي كند و نشان مي دهد كه با گذشت زمان از ميزان سودمندي مقالات و كتابها كم مي شود.

 

 

در فيزيك هسته اي مفهوم نيم عمر به مدت زمان زوال ماده راديواكتيو اطلاق مي شود. فيزيك دانان مدت زمان لازم براي شكافتن 50% اتم هاي يك منبع راديواكتيو را نيم عمر مي گويند.

 

نيم عمر متون علمي، مدت زماني است كه در خلال آننيمي از متون استناد كننده به متون علمي مورد استناد در حوزه هاي علمي مورد نظر منتشر شده است.

 

نيم عمر عبارت است از مدت زماني كه در طول آن نصف ارجاعات يك مجله منتشر شده اند

مطالعات نشان مي دهد كه نيمي از ارجاعات مقالات تازه چاپ در دو سال اخير به نوشته هاي همان سال بر مي گردد. بعد از مدت ده يا پانزده سال، بسته به موضوعات، مقالات رشته هاي مختلف سودمندي خود را به عنوان منبع مورد استناد از دست مي دهند

علومي كه بيشتر جنبه نظري دارند (مانند رياضيات) داراي نيم عمر طولاني تري اند و در مقابل علومي كه به اطلاعات تازه و روزآمد و مباحث نوين و تكنولوژيكي وابستگي بيشتري دارند، داراي نيم عمر تقريبا" كوتاهي هستند

از نيم عمر مجلات يا شاخص كهنگي به منظور اندازه گيري ميزان استفاده از مدارك در طول زمان استفاده مي شود.

 

در بررسي هاي فرسودگي، متغير مورد مطالعه زمان استنادهاست.

اسلاید 8 :

      
              ضريب تأثير مجلات       

این شاخص با عناوين ديگرينظير ضريب تأثير مجلات، نفوذ مجلات (Journal influence)، نرخ استناد (Citation rate)، تأثير (Impact) هم شناخته مي شود.

 

اين شاخص در ابتدا تنها براي مديريت مجلات و به عنوان شاخصي براي ورود به مجموعه در فهرست مندرجات جاري (current contents) ‌ و توسط گارفيلد طراحي شده بود تا مجلاتي كه از اعتبار بالا برخوردارند در اين مجموعه نمايه شوند، نه براي سنجش اعتبار تمامي آثار انتشاراتي پژوهشي و پديدآورندگان آنها.

 

امروزه از اين شاخص در موارد مختلفي مانند رتبه بندي و ارزيابي كشورها، دانشگاه ها و دانشمندان هم استفاده مي‌شود.

 

يكي از دلايل استقبال از اين شاخص، دسترس پذيري آسان داده هاي مورد نياز براي محاسبات مربوطه است.

 

از اصطلاح ضريب تأثير نخستين بار براي كمّي سازي انتشارات در نمايه استنادي علوم ويرايش سال 1963 استفاده شد.

 

ضريب تأثير مجلات به عنوان مقياس و ملاك بسامد و فراواني در نظر گرفته شده است و با استفاده از آن ميانگين مقالات مورد ارجاع در يك نشريه، طي يك دوره معين مشخص مي شود. البته معمولا” يك دوره دو ساله براي بررسي در نظر گرفته مي شود، زيرا تجربه نشان داده كه حدود 20 درصد از كل مراجع، انتشارات دو سال قبل را ذكر كرده اند، از اين رو گارفيلد دوره دو ساله را به عنوان مبنايي قابل قبول براي اندازه گيري ميزان ارجاع نشريات درنظر گرفت

اسلاید 9 :

ضريب تأثير مجلات با استفاده از فرمول زير قابل محاسبه است:

 

                         تعداد استنادهاي دريافتي به مقالات انتشار يافته در مجله در سالهاي 1 و 2

JIF=

                                     تعداد كل مقالات منتشر شده مجله در سالهاي 1 و 2

مثال: اگر در سال 1375، 192 استناد و در سال 1376، 198 استناد به فصلنامه فيض تعلق گرفته باشد و تعداد مقالات انتشار يافته در فصلنامه فيض در سال 1385 معادل 19 مقاله و در سال 1386، 20 مقاله باشد، ضريب تأثير اين مجله در سال هاي ياد شده 10 خواهد بود اين عدد با استفاده از فرمول بالا به اين صورت به دست آمده است:

                                                                                       192+198 

ضريب تأثير فصلنامه كتاب در سال هاي 85 و 86 =                                                = 10

                                                                                        20+19

اسلاید 10 :

 نقاط قوت ضریب تاثیر

ضریب تاثیر کمیتی است که می تواند شاخصی مناسب برای سنجش کیفیت مجلات باشد.

نسبی بودن این ضریب امکان مقایسه مجلات مشابه در یک رشته را فراهم می آورد.

متغیر بودن ضریب تاثیر در سالهای مختلف می تواند رقابت ساز باشد.

امکان سنجش عملکرد علمی افراد، مجلات و نهادهای تحقیقاتی را فراهم می کند.

نقاط ضعف ضریب تاثیر

مجلات انگلیسی زبان ضریب بالاتری می گیرند.

مجلات دارای مقالات مروری فراوان، ضریب تاثیر بیشتری دارند.

مجلات رایگان و یا دارای دسترسی آزاد ضریب تاثیر بالاتری دارند.

ضریب تاثیر وضعیت مجلات را تعیین می کند و نه مقالات را

اهمیت دادن زیاد به ضریب تاثیر می تواند باعث سو گیری مجلات و نویسندگان شود.

ضریب تاثیر ممکن است برای رشته های گوناگون به یک اندازه کاربردی نباشد.

دوره دو ساله فاقد منطق کافی است و باعث نادیده گرفتن برخی مقالات مهم می شود.

مقالات استثنائی می توانند نتایج غیرواقعی ارائه دهند.

مجلات نمایه نشده فاقد ضریب تاثیر خواهند بود.

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید