بخشی از پاورپوینت

--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----

اسلاید 1 :

علم سنجی چیست؟

  • مطالعه اندازهگیری پیشرفتهای علم و فناوری (اگه و روسو، 1990).
  • دانش اندازهگیری علم (بوکشتاین، 1995).
  • یافتههای پژوهشی در مورد جنبههای کمّی و ویژگیهای علم (انتشارات الزویر).
  • مطالعه کمّی و ریاضی علم و فناوری (دیوداتو، 1994).
  • بررسی جنبههای کمّی علم به عنوان یک رشته یا یک فعالیت اقتصادی (تیگ- ساتکلیف، 1992).

اسلاید 2 :

علم سنجی در یک کلام

  • علم سنجی عبارت است از تجزیه و تحلیل کمّی و تا حد امکان کیفی فرایند تولید، توزیع واستفاده از اطلاعات علمی و عوامل مؤثر بر آن

به منظور:

 برنامه ریزی، سیاست گذاری و آینده نگری علمی و پژوهشی در ابعاد فردی، گروهی، سازمانی، ملی و بین المللی.

اسلاید 3 :

معرفی شاخص های علم سنجی

.1شاخص های سنتی علم سنجی

.2شاخص های جدید علم سنجی

.3شاخص های خاص و بومی

اسلاید 4 :

1. شاخص های سنتی علم سنجی

  • شاخصهای سنتی علمسنجی که بیشتر به شاخصهای تحلیل استنادی معروف هستند، عبارتند از:

– ضریب تأثیر مجلات (Journal Impact Factor= JIF)،

–ضریب تأثیر رشته (Discipline Impact Factor= DIF)،

–شاخص فوریت (Immediacy Index)

–نیمعمر متون  یا کهنگی متون (Literature Obsolescence).

اسلاید 5 :

ضریب تأثیر مجلات (IF)

  • یکی از رایجترین شاخصهای سنتی تحلیل استنادی و علمسنجی است که با عناوین دیگری هم شناخته میشود:

–ضریبتأثیر مجلات (Journal Impact Factor)،

–نفوذ مجلات (Journal Influence)،

–نرخ استناد (Citation Rate)،

–تأثیر (Impact)

  • نخستین بار توسط گارفیلد (1955) برای مطالعه میزان تأثیرگذاری یک مجله در رابطه با مجلات دیگر و شاخص اندازهگیری انتشارات علمی مطرح شد.
  • اما استفاده از اصطلاح ضریبتأثیر برای نخستین بار برای کمّیسازی انتشارات نمایه استنادی علوم (Sciences Citation Index = SCI) در سال 1963 صورت گرفت.
  • یادآوری: نمایه مذکور یکی از مهمترین تولیدات مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) است.

اسلاید 6 :

دلایل استفاده از ضریب تأثیر

.1مدیریت مجلات: در ابتدا تنها برای مدیریت مجلات و تصمیمگیری در خصوص ورود فهرست مندرجات مجلات معتبر در فهرست مندرجات جاری (Current Content) طراحی شده بود نه برای سنجش اعتبار تمامی آثار انتشاراتی، پژوهشی و پدیدآورندگان آنها.

.2مطالعه میزان تأثیرگذاری یک مجله در رابطه با مجلات دیگر،

.3کمّیسازی انتشارات نمایه استنادی علوم (SCI)،

.4امروزه از این شاخص در موارد مختلفی مانند رتبهبندی و ارزیابی کشورها، دانشگاهها و دانشمندان هم استفاده میشود.

vیکی از دلایل استفاده از این شاخص، دسترسپذیری آسان دادههای مورد نیاز برای محاسبات مربوط به آن است.

اسلاید 7 :

نحوه محاسبه ضریب تأثیر

  • ضریبتأثیر نسبت بین تعداد استنادهای دریافتی به مقالات انتشار یافته در طول یک دوره زمانی خاص است.
  • گارفیلد این دوره زمانی را دو سال در نظر گرفته است.
  • چرا که تجربه نشان داده است که حدود 20% از کل مراجع (رفرنسها) به انتشارات دو سال قبل صورت میگیرد.

اسلاید 8 :

مثال

  • اگر به مقالات منتشره در مجله فصلنامه کتاب، 192 استناد در سال 1389، و 198 استناد در سال 1390صورت گرفته باشد،
  • و تعداد مقالات منتشره در این مجله در سال اول 19 و در سال دوم 20 مقاله باشد،
  • ضریبتأثیر آن طبق فرمول فوق، 10 خواهد بود (390 بخش بر 39).
  • بدینترتیب، رتبهبندی مجلات بر اساس ضریبتأثیر آنها صورت میگیرد.
  • یعنی هر چه ضریبتأثیر یک مجله بیشتر باشد، میزان تأثیرگذاری و استفاده از آن در مرتبه بالاتری قرار می­گیرد.

اسلاید 9 :

ضریب تأثیر رشته (DIF)

  • ضریبتأثیر رشته توسط هیرست (Hirst) در سال 1978 معرفی شد.
  • هدف آن: مطالعه اهمیت مجلات هسته در یک رشته علمی
  • در این روش تعداد اندکی از مجلات که ضریبتأثیر بالایی در یک رشته دارند، شناسایی می­شوند.
  • در واقع اندازهگیری تعداد دفعاتی است که یک مقاله در یک مجله از مقالات هسته مورد نظر مورد استناد قرار میگیرد.

اسلاید 10 :

نحوه محاسبه ضریب تأثیر رشته

  • روش محاسبه آن شبیه به محاسبه ضریبتأثیر مجلات است.
  • در این روش هم معمولاً یک دوره دو ساله در نظر گرفته می­شود.
  • در سنجش این ضریب:

–ابتدا تعدادی از مجلاتی که اهمیت آن­ها در رشته شناخته شده است، انتخاب می­شوند.

–سپس مجلات دیگر در همین حوزه را که اهمیت و اعتبار آن­ها روشن نیست به این تعداد میافزایند.

–درمرحله سوم، ضریبتأثیر رشته این دو گروه از مجلات به منظور تعیین مجلات هسته محاسبه می­شوند.

در متن اصلی پاورپوینت به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر پاورپوینت آن را خریداری کنید