بخشی از مقاله
آموزش اصول حسابداري
بخش اول
فصل اول
آشنايي با حسابداري
بنگاه اقتصادي:
درعلم اقتصاد، عوامل اقتصادي مختلفي در اختيار افراد يا گروه هايي قرار دارد كه با تركيب اين عوامل به توليد كالا يا انجام خدمات مي پردازند. اين افراد يا گروهها را بنگاه اقتصادي مي نامند.
رويدادهاي اقتصادي يا مالي:
وقايعي هستند كه با خريد، توليد، توزيع و فروش و ارائه خدمات با فعاليت هايي مانند وام گرفتن و وام دادن سر و كار دارند.
تعريف حسابداري:
عبارت است از: شناسائي، اندازه گيري، ثبت و گزارش اطلاعات اقتصادي براي استفاده كنندگان به گونه اي كه امكان قضاوت و تصميم گيري آگاهانه براي آنها فراهم شود.
اطلاعات حسابداري:
خلاصه اطلاعات مربوط به رويدادهاي مالي مؤثر بر يك واحد اقتصادي خاص مي باشد.
شخصيت حسابداري:
واحد اقتصادي مشخص و جداگانه اي است كه اطلاعات و گزارشهاي حسابداري فقط در مورد آن تهيه مي شود.
(( رابطه اطلاعات حسابداري و تصميم گيري))
انواع واحدهاي اقتصادي:
مؤسسات جدا و مستقلي هستند كه با تركيب عوامل مختلف اقتصادي منافع مالكين خود را دنبال مي كنند. از لحاظ مالكيت، شكل حقوقي و نوع فعاليت به شكل زير طبقه بندي مي شوند.
واحدهاي اقتصادي از نظر مالكيت به سه نوع تقسيم مي شوند:
۱- واحدهاي عمومي: به طور مستقيم يا غير مستقيم در مالكيت دولت يا ساير نهادهاي عمومي قرار دارند. سازمان تأمين اجتماعي نمونه اي از اين واحدها مي باشد.
۲- واحدهاي تعاوني: به منظور رفع نيازمندي هاي مشترك و بهبود وضع اقتصادي و اجتماعي اعضاي آن از طريق خريداري، كمك و همكاري متقابل تشكيل شده و در مالكيت اعضا قرار دارند. مانند شركتهاي تعاوني.
۳- واحدهاي خصوصي: اين واحدها به يك يا چند نفر تعلق دارند و متعلق به بخش عمومي نيستند. مانند فروشگاهها.
واحدهاي اقتصادي از نظر هدف فعاليت به دو دسته تقسيم مي شوند:
۱- واحدهاي انتفاعي: هر واحد اقتصادي كه با هدف سود و منفعت مادي تشكيل شود واحد انتفاعي نام دارد.
۲- واحدهاي غير انتفاعي: هر واحدي را كه هدف از تشكيل آن كسب منفعت مادي براي مالكان آن نباشد واحد غير انتفاعي گويند.
واحدهاي اقتصادي از نظر نوع فعاليت به سه دسته تقسيم مي شوند:
۱- واحدهاي خدماتي: واحدهايي هستند كه خدماتي به مشتريان ارائه مي كنند و معمولاً در قبال ارائه خدمات منفعت كسب مي كنند. مانند بانكها و هتلها.
۲- واحدهاي بازرگاني: به خريد و فروش مواد خام، فرآورده ها و كالاها اشتغال دارند. مانند فروشگاهها.
۳- واحدهاي توليدي: با استفاده از عوامل توليد به ساخت كالاهاي اقتصادي مي پردازند.
واحدهاي اقتصادي از نظر تعداد مالك به دو دسته تقسيم مي شوند:
۱- واحدهاي انفرادي: مالكيت آنها به يك نفر تعلق دارد؛ مانند فروشگاهها، مغازه ها.
۲- واحدهاي غير انفرادي: افراد، سرمايه هاي كوچك خود را با يكديگر جمع مي كنند و واحدهاي بزرگتري را تشكيل مي دهند. مانند شركتها.
پرسشها؟
۱- بنگاه اقتصادي را تعريف كنيد؟
در علم اقتصاد عوامل اقتصادي مختلفي در اختيار افراد يا گروه هايي قرار دارد كه با تركيب اين عوامل به توليد كالا يا انجام خدمات مي پردازند. اين افراد يا گروهها را بنگاه اقتصادي مي گويند.
۲- واحدهاي اقتصادي تعاوني را تعريف كنيد؟
به منظور رفع نيازمندي هاي مشترك و بهبود وضع اقتصادي و اجتماعي اعضاي آن از طريق خود ياري، كمك و همكاري متقابل تشكيل شده و در مالكيت اعضا قرار دارند.
۳- تقسيم واحدهاي اقتصادي به واحدهاي عمومي، تعاوني، خصوصي بر اساس كداميك از ويژگي هاي واحدهاي اقتصادي مي باشد؟
√ الف) نوع مالكيت
ب) هدف فعاليت
ج) نوع فعاليت
د) شكل حقوقي
٤- كداميك از واحدهاي اقتصادي زير مي تواند به عنوان واحدهاي انفرادي محسوب شود؟
√ الف) مغازه ها
ب) شركتهاي تعاوني
ج) بانكها
د) سازمانهاي دولتي
بخش دوم
دفتر كل فروشگاه پژوهش
موجودي كالا بهاي تمام شده كالاي فروش رفته
مانده اول دوره ۲٠٠٠٠٠ ۱٤٠٠٠٠ (٥/۱) (٥/۱) ۱٤٠٠٠٠
(۱٠/۱) ۱۶۸٠٠٠ ۸۱٠٠٠ (۲۲/۱) ۸۱٠٠٠
(1/31) ۲۲٠٠٠٠ ٤۲٠٠٠ (۲۸/۱) ٤۲٠٠٠
٥۸۸٠٠٠ ۲۶۳٠٠٠ مانده ۳۲٥٠٠٠
مانده ۳۲٥٠٠٠
نقد و بانك فروش كالا
مانده اول دوره ۳٠٠٠٠٠ ۱۶۸٠٠٠ (۱٠/۱) ۱۶۱٠٠٠(٥/۱)
(٥/۱) ۱۶۱٠٠٠ ۲۲٠٠٠٠ (۳۱/۱) ۹۶٠٠٠(1/22)
(۲۲/۱) ۹۶٠٠٠ ٤۹٠٠٠(1/28)
(1/28) ٤۹٠٠٠ مانده ۳٠۶٠٠٠
۶٠۶٠٠٠ ۳۸۸٠٠٠
مانده ۲۱۸٠٠٠
- روش اولين صادره از آخرين وارده:
در اين روش فرض بر اين است كه گردش بهاي تمام شده عكس ترتيب وقوع خريدها مي باشد. يعني آخرين كالايي كه وارد شده زودتر به فروش مي رسد و آنچه باقي مي ماند مربوط به قيمت هاي خريد موجودي هاي قديمي مي باشد.
با استفاده از اطلاعات مسأله قبل، كارت حسابداري كالا با استفاده از روش اولين صادره از آخرين وارده تنظيم مي شود.
كارت حسابداري كالا
نام كالا: ماشين حساب جيبي
روش ارزيابي: اولين صادره از اولين وارده
كد كالا: ۱۱٥٥٤
تاريخ شرح خريد (وارده) كالاي فروش رفته (صادره) موجودي
مقدار بهاي واحد مبلغ مقدار بهاي واحد مبلغ مقدار بهاي واحد مبلغ
1379
1/1 موجودي اول دوره 10 ۲٠٠٠٠ ۲٠٠٠٠0
1/5 حواله انبار 65 7 ۲0٠٠٠ 140000 3 ۲٠٠٠٠
۶٠٠٠٠
1/10 رسيد انبار 34 8 ۲۱٠٠٠ ۱۶۸٠٠0 3
8 ۲٠٠٠٠
۲۱٠٠٠ ۲۲۸٠٠٠
1/22 حواله انبار 66 4 ۲۱٠٠٠ ۸٤٠٠٠ 3
4 ۲۱٠٠٠ ۱٤٤٠٠٠
1/28 حواله انبار 67 2 ۲۱٠٠٠ 42000 3
2 ۲۱٠٠٠ ۱٠۲٠٠٠
1/31 رسيد انبار 35 10 ۲2٠٠٠ ۲2٠٠٠0 3
2
1 ۲٠٠٠٠
۲۱٠٠٠
۲۲٠٠٠ ۳۲۲٠٠٠
تاريخ شرح عطف بدهكار بستانكار
٥/۱
٥/۱
۱٠/۱
۲۲/۱
1/22
۲۸/۱
1/28 نقد و بانك
فروش كالا
فروش نقدي هفت دستگاه ماشين حساب جيبي
بهاي تمام شده كالاي فروش رفته
موجودي كالا
كاهش موجودي كالا بابت فروش كالا
موجودي كالا
نقد و بانك
خريد نقدي هشت دستگاه ماشين حساب جيبي
نقد و بانك
فروش كالا
فروش نقدي چهار دستگاه ماشين حساب جيبي
بهاي تمام شده كالاي فروش رفته
موجودي كالا
كاهش موجودي كالا بابت فروش كالا
نقد و بانك
فروش كالا
فروش نقدي دو دستگاه ماشين حساب جيبي
بهاي تمام شده كالاي فروش رفته
موجودي كالا
كاهش موجودي كالا بابت فروش كالا
موجودي كالا
نقد و بانك
خريد نقدي ده دستگاه ماشين حساب (۱) ۱۶۱٠٠٠
(۲) ۱٤٠٠٠٠
(۳)۱۶۸٠٠٠
(٤) ۹۶٠٠٠
(٥)۸٤٠٠٠
(۶)٤۹٠٠٠
(۷)٤۲٠٠٠
(۱) ۱۶۱٠٠٠
(۲)۱٤٠٠٠٠
(۳)۱۶۸٠٠٠
(٤)۹۶٠٠٠
(٥)۸٤٠٠٠
(۶)٤۹٠٠٠
(۷)٤۲٠٠٠
1) ۱۶۱٠٠٠ = (۲3٠٠٠ * 7)
2) 14٠٠٠ = (۲٠٠٠ * 7)
3) 16۸٠٠٠= (۲۱٠٠٠ * 8)
4) 96٠٠٠ = (۲4٠٠٠ * 4)
5) ۸4٠٠٠ = (۲۱٠٠٠ * 4)
6) 49٠٠٠ = (۲45٠٠ * 2)
7) 42٠٠٠ = (۲۱٠٠٠ * 2)
8) 220٠٠٠ = (۲2٠٠٠ * 10)
معادله حسابداري
دارائي ها:
منابع اقتصادي متعلق به يك واحد اقتصادي كه انتظار مي رود در آينده منفعتي را براي واحد اقتصادي ايجاد نمايد، دارائي گويند.
دارائي هاي واحد اقتصادي = حقوق مالي اشخاص نسبت به دارائي هاي واحد اقتصادي
حقوق مالي اشخاص:
حقوق مالي اشخاص نسبت به دارائي هاي واحد اقتصادي شامل حقوق مالي مالك و حقوق مالي طلبكاران است.
بدهي:
حقوق مالي اشخاص غير از مالك نسبت به دارائي هاي يك واحد اقتصادي را بدهي گويند.
سرمايه:
حق يا ادعاي مالك يا مالكين نسبت به دارائي هاي يك واحد اقتصادي را، سرمايه گويند.
معادله حسابداري دارائي = بدهي + سرمايه
انواع دارائي ها:
۱- نقد و بانك: از مهم ترين دارائي هاي واحد اقتصادي كه براي خريد كالاها و پرداخت بدهي ها مورد استفاده قرار مي گيرد.
تجزيه و تحليل و ثبت رويدادهاي مالي
حساب:
به منزله پرونده اي مفصل از تغييراتي است، كه در يك دارائي خاص، يك بدهي خاص يا سرمايه صاحب مؤسسه، طي يك دوره زماني رخ مي دهد و ابزار اصلي ثبت و خلاصه كردن اطلاعات مالي است.
براي اينكه امكان دسترسي به اطلاعات موجود در حساب ها آسانتر شود، همه حساب هاي مربوط به يك واحد اقتصادي در يك دفتر خاص به نام «دفتر كل» نگهداري مي شود.
ثبت رويدادهاي مالي در حسابها:
براي اينكه اثر هر رويداد مالي را بر اجزاي معادله حسابداري نشان دهيم از شكل حساب T استفاده مي كنيم، كه داراي سه قسمت است:
۱- عنوان حساب
۲- سمت راست يا بدهكار
۳- سمت چپ يا بستانكار
عنوان حساب
بدهكار بستانكار
- قاعده ثبت افزايش و كاهش در حسابها:
افزايش هر دارائي در سمت راست (بدهكار) حساب آن دارائي، ثبت مي شود.
كاهش هر دارائي در سمت چپ (بستانكار) حساب آن دارائي، ثبت مي شود.
افزايش هر بدهي و سرمايه مالك در بستانكار حساب مربوط، ثبت مي شود.
كاهش هر بدهي مالك در بدهكار حساب مربوط، ثبت مي شود.
دارائي ها = بدهي ها + سرمايه مالك
افزايش
دارائيها
بدهكار
مي شود كاهش
دارائي ها
بستانكار
مي شود كاهش
بدهي ها
بدهكار
مي شود افزايش
بدهي ها
بستانكار
مي شود كاهش
سرمايه
بدهكار
مي شود افزايش
سرمايه
بستانكار
مي شود
مثال :
در مثال قبل (تعميرگاه تلويزيون ماهر)، رويداد مالي ثبت گرديد و تجزيه و تحليل شد. اكنون از روش ديگري استفاده مي كنيم.
رويداد مالي ۱: سرمايه گذاري نقدي آقاي ماهر به مبلغ ٠٠٠/٠٠٠/ 30 ريال
تجزيه و تحليل قاعده تشخيص
دارائي (نقد و بانك) افزايش يافته است افزايش دارايي، بدهكار مي شود بدهكار: نقد و بانك
٠٠٠/٠٠٠/۳٠ ريال
سرمايه مالك افزايش يافته است افزايش سرمايه، بستانكار مي شود بستانكار: سرمايه
آقاي ماهر
٠٠٠/٠٠٠/۳٠ ريال
ثبت رويدادهاي مالي در مدارك و دفاتر حسابداري
اسناد و مدارك مثبته:
به اسناد و مداركي كه دلالت بر وقوع يك معامله يا رويداد مالي مشخص دارد، «اسناد مثبته» گفته مي شود. مانند فاكتور فروش، رسيد بانكي، قبض آب و برق و ......
سند حسابداري:
برگه اي است كه اطلاعات مربوط به يك يا چند رويداد مالي قبل از ثبت در دفاتر حسابداري، در آن نوشته مي شود و سپس بر اساس اطلاعات مندرج در سند حسابداري دفاتر حسابداري تنظيم مي گردد.
دفاتر حسابداري:
كليه رويدادها در دفاتر حسابداري ثبت مي شوند. دفاتر حسابداري را مي توان به دو گروه تقسيم كرد:
گروه اول، دفاتر رسمي يا قانوني، شامل دفتر روزنامه عمومي و دفتر كل مي باشد و گروه دوم، دفاتر غير رسمي يا كمكي، كه شامل دفاتر تأمين و ساير دفاتر مورد نياز حسابداران مي گردد.
۱- دفتر روزنامه عمومي: دفتري است كه كليه معاملات و رويدادهاي مالي يك واحد اقتصادي روزانه به ترتيب تاريخ وقوع در آن ثبت مي شوند.
مثال :
خانم فضيلت اخيراً پس از كسب مجوزهاي لازم اقدام به تأسيس مؤسسه آموزش زبان دانا كرده است و طي آبان ماه ۱۳۷۶فعاليت هاي زير در مؤسسه انجام شده است.
۱۳ آبان ماه – افتتاح حساب جاري شماره 3520 بانك رفاه كارگران شعبه وحدت و واريز 32000000 ريال به اين حساب بابت سرمايه مؤسسه دانا، در قبال واريز اين مبلغ به حساب جاري مؤسسه دانا، بانك يك برگ رسيد بانكي به خانم فضيلت تحويل داد.
۶ آبان ماه – خريد نقدي يك دستگاه آپارتمان به بهاي 30000000 ريال در قبال تحويل چك شماره 21501 مورخ ۶ آبان ماه 1376 به مبلغ 30000000 ريال از حساب جاري مؤسسه دانا، يك برگ رسيد امضا شده از آقاي معتمدي فروشنده آپارتمان دريافت گرديد. همچنين تصويري از سند انتقال آپارتمان به عنوان سند مثبته اين رويداد مالي تهيه شد.
۷ آبان ماه – خريد نسيه مقداري اثاثه از فروشگاه مجيدي به بهاي 3500000 ريال. آقاي مجيدي فاكتور فروش شماره 1703 مورخ 76/7/8 را به مؤسسه دانا تحويل داد.
8 آبان ماه – آقاي فرشاد، مبلغ 10000000ريال به عنوان وام به حساب مؤسسه دانا واريز كرد. بانك يك برگ رسيد بانكي مبني بر واريز 10000000 به حساب 3520 مؤسسه دانا به آقاي فرشاد تسليم نمود كه ايشان به مؤسسه تحويل داد.
۱۱ آبان ماه – خريد نسيه 7500000 ريال اثاثه از فروشگاه حسن پور. آقاي حسن پور فاكتور فروش شماره 2211 مورخ 76/8/11 براي مؤسسه دانا ارسال كرد.
۱٤ آبان ماه – صدور تحويل چك شماره 21502 مورخ 76/8/14 به مبلغ 3000000 ريال به آقاي مجيدي بابت طلب ايشان از مؤسسه دانا. در قبال تحويل اين چك در همان روز يك برگ رسيد چك دريافت گرديد.
۱۸ آبان ماه – خريدي نقدي550/000 ريال صادر كرد و پس از اخذ رسيد چك آن را به آقاي كريمي تحويل داد.
مرحله ۱- اين رويداد به شرح زير تجزيه و تحليل مي شود.
بخش اول
دفتر كل:
عبارت است از مجموعه حساب هايي كه براي ثبت و خلاصه كردن اطلاعات مربوط به رويدادهاي مالي يک واحد اقتصادي استفاده مي شود. نوشتن دفتر كل بعد از رويدادهاي مالي در دفتر روزنامه انجام مي گيرد.
براي ثبت رويدادهاي مالي در دفتر كل ابتدا رويداد مالي ثبت شده در دفتر روزنامه مشخص و سپس مراحل انتقال به ترتيب زير انجام مي شود:
۱- پيدا كردن صفحه حسابي كه در دفتر روزنامه بدهكار شده است.
۲- نوشتن شماره رويداد مالي (شماره روزنامه) در ستون مربوطه در حساب دفتر كل
۳- ثبت تاريخ رويداد مالي در ستون تاريخ
٤- درج مبلغ بدهكار در ستون بدهكار
٥- نوشتن شرح مختصري از رويداد مالي در ستون شرح
۶- نوشتن شماره صفحه دفتر روزنامه در ستون عطف حساب
۷- درج شماره صفحه اي از دفتر كل كه رديف بدهكار رويداد مالي در آن نوشته شده، در ستون عطف دفتر روزنامه
۸- محاسبه و نوشتن مانده حساب در ستون مربوط
۹- تعيين نوع مانده حساب در ستون تشخيص با نوشتن كلمه «بد» به جاي بدهكار يا «بس» به جاي بستانكار نمونه اي از انتقال رويداد مالي مؤسسه دانا به حسابهاي دفتر كل شرح داده شده.
حساب: نقد و بانك دفتر كل صفحه ۱
شماره صفحه روزنامه تاريخ شرح بدهكار بستانكار تشخيص مانده
1
1376
3ابانماه
سرمايه گذاري اوليه خانم فضيلت ۳۲٠٠٠٠٠٠ بد ۳۲٠٠٠٠٠٠
6ابانماه
خريد يک دستگاه آپارتمان ۳٠٠٠٠٠٠٠ بد ۲٠٠٠٠٠٠
8ابانماه دريافت وام از آقاي فرشاد ۱٠٠٠٠٠٠٠ بد ۱۲٠٠٠٠٠٠
14ابانماه پرداخت قسمتي از طلب آقاي مجيدي ۳٠٠٠٠٠٠ بد ۹٠٠٠٠٠٠
18ابانماه خريد ملزومات اداري ٥٥٠٠٠٠ بد ۸٤٥٠٠٠٠
دفتر معين:
حساب هاي معين، مجموعه حساب هاي كمكي يا مكمل برخي از حساب هاي دفتر كل هستند.
حساب هاي معين حساب دفتر کل
در شكل مي بينيد كه يک حساب دفتر كل (حسابهاي پرداختني) داراي چند حساب معين است، كه در هر يک اطلاعاتي در مورد تك تك بستانكاران نوشته مي شود. دفتر معين مستقيماً از روي سند حسابداري نوشته مي شود. براي نشان دادن نحوه نوشتن دفتر معين از اطلاعات مؤسسه دانا استفاده مي كنيم.
موسسه آموزش زبان دانا
سند حسابداري
شرح عطف معين معين بدهكار بستانكار
اثاثه
حساب هاي پرداختني
فروشگاه مجيد
خريد مقداري اثاثه از فروشگاه مجيدي
۱
۳٥٠٠٠٠٠ ۳٥٠٠٠٠٠
۳٥٠٠٠٠٠
۳٥٠٠٠٠٠ ۳٥٠٠٠٠٠
دفتر معين حساب هاي پرداختني
حساب: فروشگاه مجيد صفحه: ۱
شماره سند حسابداري تاريخ شرح بدهكار بستانكار تشخيص مانده
۳ 1376
7ابانماه
خريد نسيه اثاثه ۳٥٠٠٠٠٠ بس ۳٥٠٠٠٠٠
تراز آزمايشي حساب هاي دفتر كل
فهرستي از نام و مانده كليه حساب هاي دفتر كل در يک زمان مشخص، را تراز آزمايشي حساب هاي دفتر كل گويند، که معمولاً در پايان هر ماه تهيه مي شوند و براي تهيه آنها مراحل زير انجام مي شود.
۱- نوشتن عنوان، شامل نام مؤسسه، نام گزارش و تاريخ گزارش
۲- نوشتن نام و مانده حساب هاي دفتر كل
۳- محاسبه جمع ستون بدهكار و ستون بستانكار
٤- كشيدن دو خط موازي زير ستون هاي جمع به منزله اتمام كار تهيه تراز آزمايشي است.
تراز آزمايشي زير از مانده حساب هاي دفتر كل مؤسسه دانا در تاريخ 30 آبان ماهه 1376 تهيه شده است.
موسسه آموزش زبان دانا
تراز آزمايشي 30 ابنماه 1376
نام و حساب مانده
بدهكار بستانكار
نقد و بانك
ملزومات
اثاثه
آپارتمان
حساب هاي پرداختني
وام پرداختني
سرمايه خانم فضيلت ۸٤٥٠٠٠٠
٥٥٠٠٠٠
۱۱٠٠٠٠٠٠
۳٠٠٠٠٠٠٠
۸٠٠٠٠٠٠
۱٠٠٠٠٠٠٠
۳۲٠٠٠٠٠٠
جمع 000/٠٠٠/50 000/٠٠٠/50
تراز نامه:
از روي تراز آزمايشي حساب هاي دفتر كل مي توان تراز واحد اقتصادي تهيه كرد.
تراز آزمايشي مؤسسه دانا در تاريخ ۳٠ آبان ماه ۱۳۷۶ به شرح زير مي باشد.
مؤسسه آموزش زبان دانا
تراز نامه به تاريخ ۳٠ آبان ماه ۱۳۷۶ (ارقام به ريال)
دارائي ها
نقد و بانك 8450000
ملزومات 550000
اثاثه ۱۱٠٠٠٠٠٠
آپارتمان ۳٠٠٠٠٠٠٠
بدهي ها
حساب هاي پرداختني ۸٠٠٠٠٠٠
وام پرداختني ۱٠٠٠٠٠٠٠
سرمايه
سرمايه خانم فضيلت ۳۲٠٠٠٠٠٠
جمع دارائي ها ٥٠٠٠٠٠٠٠ جمع بدهي ها و سرمايه ٥٠٠٠٠٠٠
درآمد و هزينه:
درآمد:
مبالغي كه بابت ارائه خدمات به مشتريان، دريافت شده و يا در آينده دريافت خواهد شد «درآمد» نام دارد. درآمد موجب افزايش سرمايه و به هنگام افزايش بستانكار مي گردد و مانده اين حساب بستانكار خواهد شد.
درآمد مؤسسات خدماتي به صورت نقد يا نسيه كسب مي شود.
-ارائه خدمات به صورت نقد:
چنانچه در زمان ارائه خدمات به مشتريان وجه آن نقداً دريافت شود در اين صورت در معادله حسابداري از يک سو دارائي هاي مؤسسه و از سوي ديگر سرمايه مالك مؤسسه افزايش مي يابد.
دارائي ها بدهيها سرمايه
+ = 0 + +
دارائي (نقد و بانک) افزايش مي يابد بدههي تغيير نمييابد سرمايه افزايش مييابد
- ارائه خدمات به صورت نسيه (درآمد غير نقدي):
چنانچه يک مؤسسه، خدماتي براي مشتريان خود انجام دهد و وجه آن را بلافاصله دريافت نكند، در اين صورت مشتري متعهد مي شود حق الزحمه اين خدمات را در آينده بپردازد.
تحقق درآمدهاي غير نقدي از يک سو موجب افزايش دارائي ها (حساب هاي دريافتني) و از سوي ديگر موجب افزايش سرمايه در معادله مي گردد.
