بخشی از مقاله
مقدمه داروسازي و سـنتز ترکیبهـاي دارویـی، در بسـیاري از
گیاهان دارویی تاریخ مصرف طولانی در بسیاري از کشورها از گیاه درمانی استفاده می شود. از آنجایی کـه
کشورها دارد. امروزه بهرغم پیشرفت سریع در صنعت بسیاري از مردم حتی در کشورهاي توسعه یافته هنـوز
فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 24، شماره 1 67
از گیاهان دارویی براي حفظ سلامتی استفاده مـی کننـد سازمان سلامت جهانی بـر روي اهمیـت ایـن گیاهـان تأکید نموده اسـت و تحقیقـات وسـیعی بـر روي ایـن گیاهان در حـال انجـام اسـت ( Goleniowski et al., .(2006 هیپرکلسترولمی از مهمترین بیماریهاي معالجه شده با گیاهان دارویی است. هیپرکلسترولمی با تولیـد رادیکالهاي آزاد نقـش کلیـدي در پـاتوژنز بیماریهـایی مثل سـرطان و بیماریهـاي التهـابی دارد ( Avc et al.,
2006؛ Das et al ., 2000؛ Young & Mceneny,
.(2001 کنتــرل هیپرکلســترولمی یکــی از راههــاي جلوگیري از بـروز ایـن گونـه بیماریهاسـت و گیاهـان دارویی متعددي براي کنترل آن بکار می روند از جملـه سیاه دانه (Nigella sative L.) که سابقه مصرف آن بـه بـیش از 2 هـزار سـال قبـل برمـی گـردد و تحقیقـات بسیاري وجود این ویژگـی در سـیاهدانـه را بـه اثبـات
رسانده انـد Dahri et al., 2002)؛ Mail et al., 2004؛
Randhaw & Alghamedi, 2002; Ali & Blunden,
(2003 و عنوان شده که روغن فرار آن در پایین آوردن کلسترول در حد Simvastatin عمل می کند ( Settaf et .(al., 2003 به رغم اثبات اثرهاي مثبـت سـیاه دانـه بـر حالــت دیــس لیپیــدمی، اثرهــاي آن بــر فاکتورهــاي هماتولوژیکی و دستگاه هموستاز مشخص نمی باشد و در این مـورد نتـایج متناقضـی گـزارش گردیـده از آن جمله، در یک تحقیق مشخص گردیـده کـه سـیاهدانـه سبب افزایش HCT، Hb و کاهش پلاکتها و لکوسـیتها در رتهاي نرمال مـی شـود (Zaoui et al., 2002) و در مقابل محقق دیگـر عنـوان نمـود کـه سـیاهدانـه تغییـر معنیداري بر روي سلولهاي خونی رتهاي نرمال ندارد
.(Al-Jishi & AbuoHazaif 2003) بـا توجـه بـه
اهمیت تأثیر سیاهدانه بر فاکتورهاي هماتولوژیکی، این تحقیق به منظور بررسی اثر سـیاهدانـه بـر فاکتورهـاي هماتولوژیکی و دستگاه هموستاز صورت گرفت.
مواد و روشها
گروه بندي و تیمار خرگوشها
20 سر خرگوش نر سفید بالغ از نـژاد داچ پـولیش با وزن متوسـط 2- 2/5 kg و سـن 10 هفتـه از انسـیتو پاستور ایران خریداري و بـه لانـه حیوانـات دانشـکده دندانپزشکی انتقال یافتند. به منظور تطـابق بـا محـیط، خرگوشها به مـدت 2 هفتـه تحـت رژیـم پایـه super
fosskorn standard rabbit chow قرار گرفتند. سـپس
به صورت تصادفی بـه 4 گـروه 5تـایی تقسـیم ]گـروه معمــولی، گــروه پرکلســترول 1%) کلســترول)، گــروه معمولی+سیاهدانه 5%) سیاهدانه)، گروه پرکلسترول 1%)
کلسترول)+ سیاهدانه 5%) سیاهدانه)[ و به مدت 8 هفتـه تحت رژیمهاي غذایی ویژه قرار گرفتند.
سیاهدانه استفاده شده در این تحقیـق توسـط گـروه فارماکوگنوزي دانشکده داروسازي اصـفهان از منطقـه روشن دشت واقع در شـرق اصـفهان تهیـه و جـنس و گونه این گیاه توسط مهندس ایرج مهرگان، گیاه شناس هرباریوم دانشـکده داروسـازي شـیراز تأییـد گردیـده است. براي تهیه رژیم غذایی حـاوي سـیاهدانـه، ابتـدا سیاهدانه توسط دستگاه آسیاب برقی پودر و به منظـور تهیــه پــودر یکنواخــت بــا دســتگاه مــش شــماره 20
غربالگیري شد. سپس 5 گرم از این پـودر بـا 95 گـرم غذاي پایه پودر شده مخلوط گردید. براي تهیـه رژیـم
Cell Counter
86 بررسی اثرهاي سیاهدانه...
پرکلسترول نیز 1 گرم پـودر کلسـترول خـالص بـه 99
گرم غذاي پایه پودر شده اضافه گردید ( Aydemir et
.(al., 2000
اندازه گیري فاکتورهاي بیوشیمیایی
بعد از اتمام دوره مطالعه، از سینوس مرکزي گوش خرگوشها نمونه خون گرفته شـد. از نمونـه خـون هـر خرگوش جهت بررسی فاکتورهاي بیوشیمیایی استفاده شـد. انـدازه گیـري WBC (میـزان گلبولهـاي سـفید)،
RBC (میـــزان گلبولهـــاي قرمـــز)، HCT (میـــزان هماتوکریت)، HGB (میزان هموگلوبین)، PLT (میزان پلاکتها) با استفاده از نمونه خون و فیبرینوژن (FIB) با استفاده از پلاسما در مرکز تحقیقات قلـب و عـروق و اندازه گیري فاکتور 7 انعقادي (F VII) توسط سـازمان انتقال خون انجام گرفت. شمارش سلولهاي خـونی بـا
دستگاه انجام شد. فیبرینوژن با اسـتفاده
از کیت مهسـا یـاران براسـاس زمـان تشـکیل لختـه و فاکتور هفت بر حسب درصـد فعالیـت آن در پلاسـما با استفاده از مدت زمان لخته شدگی پلاسما بـا توجـه به نمونه استاندارد محاسبه گردیده است.
تجزیه و تحلیل آماري
نتـایج بصـورت ±SD میـانگین بـا منظـور نمـودن انحراف معیار نمونهها مـورد تجزیـه و تحلیـل آمـاري قرار گرفته اسـت. بـراي مقایسـه آمـاري از نـرم افـزار
Spss13 اسـتفاده شـده اسـت. بـراي مقایسـه میـانگین فاکتورهاي بیوشیمیایی اندازه گیري شده مابین گروههـا از آزمون Kruskal-wallis و براي انجام مقایسه دو بـه دو از آزمون Mann-Whitney استفاده شد.
