بخشی از مقاله
چکیده
یکی از روشهاي مدیریت زیست محیطی، استفاده از ارزیابی اثرات زیست محیطی می باشد. از جمله پروژه هاي مشمول قانون ارزیابی، پالایشگاه است. ارزیابی اثرات زیست محیطی A)عغ) بـه عنـوان ابـزاري بـراي کـاهش اثرات و پیامد فعالیت هاي مختلف بر محیط زیست، در جهت رسیدن به توسعه پایدار می باشد. با کمـک ایـن ابزار می توان آثار مختلف فعالیتهاي انسان را بر محیط زیست در دو فاز ساختمانی و بهره برداري مورد بررسی قرار داد، و در نهایت با بکارگیري راهکارهاي مدیریتی مناسب به تقلیل این آثـار بـر محـیط زیسـت پرداخـت.
ارزیابی اثرات زیست محیطی(Aعغ) طرح پالایشگاه ع1ن رامهرمز را به روش ماتریس سـریع و چـک لیسـت مورد بررسی قرار می دهد. با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی اثرات صـورت گرفتـه، احـداث و بهـره بـرداري از پالایشگاه ع1ن رامهرمز با انجام اقدامات اصلاحی و استفاده از روشهاي مدیریت زیست محیطی مناسب قابـل توجیه می باشد.
کلمات کلیدي
ارزیابی اثرات زیست محیطی، رامهرمز، پالایشگاه، ماتریس سریع، چک لیست
مقدمه
یکی از روشهاي مدیریت زیست محیطی، استفاده از ارزیابی اثرات زیسـت محیطـی مـی باشـد. از جملـه پـروژه هـاي مشمول قانون ارزیابی، پالایشگاه است. ارزیابی اثرات زیست محیطی A)عغ) به عنوان ابزاري براي کاهش اثرات و پیامد فعالیت هاي مختلف بر محیط زیست، در جهت رسیدن به توسعه پایدار می باشد. با کمک این ابزار می توان آثـار مختلـف فعالیتهـاي انسان را بر محیط زیست در دو فاز ساختمانی و بهره بـرداري مـورد بررسـی قـرار داد، و در نهایـت بـا بکـارگیري راهکارهـاي مدیریتی مناسب به تقلیل این آثار بر محیط زیست پرداخت.
هر یک از این روشها مختلف و متعددي براي ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها وجود دارد که هر یک آنها با توجه به اطلاعات موجود در دسترس، بودجه، زمان و ... براساس قابلیت استفاده از آنها در یک پروژه، انتخاب میشوند.
در هر یک از این روشهاي تحلیل اثرات و ارزیابی اهداف مختلفی را مورد نظر قرار مـی دهنـد. در پـروژه فـوق از روش ماتریس منوري و پاستاکیا استفاده شده است.
روش کار
تشریح روش ماتریس مقدماتی اثرات زیست محیطی براساس متد منوري 2001
در این روش آثار فعالیتهاي پروژه در دو فاز ساختمانی و بهره برداري طرح احداث پالایشگاه گاز رامهرمز بررسـی قـرار گرفته است. بدین ترتیب در ستون اول جدول عناصر تاثیرپذیر در محیطهاي پیرامونی پروژه و در سـطر اول فعالیتهـاي دوران ساخت و ساز بهره برداري مشخص شده اند لازم به ذکر است که در هر خانه از جدول موارد زیر مدنظر قرار می گیرند.
*شدت اثر: شدت اثرات در پروژه مذکور از 1 تا 5 امتیازدهی میجگردد که این امتیاز دهی براساس مثبت و منفـی بودن اثر و میزان اهمیت آن صورت می پذیرد.
*اهمیت اثرات: اهمیت اثرات نیز از 1 تا 5 و در قالب اثرات داراي اهمیت بسیار زیاد تا بسـیار کـم تقسـیم بنـدي مـی
گردند.
به دلیل تنوع فعالیت ها و بروز اثرات با شدت هاي متفاوت در جهت بالا بردن دقت، در تعیین شدت و اهمیت اثرات از
5 طبقه استفاده گردیده است، به طوریکه چنانچه یک فعالیت وضع موجود محیط زیست را نسبت به اسـتانداردهاي موجـود و شرایط فعلی منطقه کاهش دهد، اثر منفی و چنانچه شرایط فعلی را تقویت نموده و بهبود بخشد اثر مثبت می باشد.
انواع اثرات نیز طبق کدبندي به شرح زیر در هر خانه مشخص گردیده اند، به گونه اي که اثرات خیلی زیاد بـا کـد A،
اثرات زیاد با کد B، اثرات متوسط با کد ه، اثرات کم با کد خ، اثرات مقطعی با کد غ، اثرات دایمی با کد ً، اثرات قطعـی بـا کد ن، اثرات احتمالی با کد د، اثرات غیرمحتمل با کد ع، اثرات برگشت پذیر با کد پ، اثرات برگشت ناپذیر بـا کـد ل، اثـرات کوتاه مدت با کد ع، اثرات بلند مدت با کدق، اثرات تجمعی با کد ش، اثرات مستقیم با کد ق، اثرات غیرمسـتقیم بـا کـد ب،
اثرات استراتژیک با کدذ، اثرات مهم و مشخص با کد ل و اثرات غیر مهم با کد ح نمایش داده خواهند شد. در جدول 2-7 کد شناسایی هر اثر نشان داده شده است.
جدول -1 کدشناسایی آثار زیست محیطی
کد نوع اثر کد نوع اثر
A خیلی زیاد ق مستقیم
B زیاد ب غیر مستقیم
ه متوسط ذ استراتژیک
خ کم ل مهم- مشخص
غ مقطعی ح غیرمهم
ً دائمی ع غیر محتمل
ن قطعی پ برگشت یذیر
د احتمالی ل برگشت ناپذیر
ع کوتاه مدت ش تجمعی
Þ بلند مدت
تشریح روش ارزیابی ماتریس سریع پاستاکیا
در این روش ابتدا معیارهاي مورد نظر مهم ارزیابی به کمـک روشـهاي پـیش بینـی اثـرات انتخـاب مـی شـوند، بـراي امتیازدهی این معیارها به سه دسته تقسیم شده اند:
• معیارهایی که از نظر شرایط حائز اهمیت هستند به نحوي که هر کدام می توانند امتیاز کسب شده براي هـر فاکتور را تغییر دهند.
