دانلود مقاله اصول و مبانی امنیت در شبکه های رایانه ای

بخشی از مقاله

مقدمه

چنانچه به اهميت شبكه‌هاي اطلاعاتي (الكترونيكي) و نقش اساسي آن دريافت اجتماعي آينده پي برده باشيم، اهميت امنيت اين شبكه‌ها مشخص مي‌گردد. اگر امنيت شبكه برقرار نگردد، مزيتهاي فراوان آن نيز به خوبي حاصل نخواهد شد و پول و تجارت الكترونيك، خدمات به كاربران خاص، اطلاعات شخصي، اطلاعاتي عمومي و نشريات الكترونيك همه و همه در معرض دستكاري و سوءاستفاده‌هاي مادي و معنوي هستند. همچنين دستكاري اطلاعات- به عنوان زيربناي فكري ملت‌ها توسط گروههاي سازماندهي شده بين‌المللي، به نوعي مختل ساختن امنيت ملي و تهاجم عليه دولت‌ها و تهديدي ملي محسوب مي‌شود.
براي كشور ما كه بسياري از نرم‌افزارهاي پايه از قبيل سيستم عامل و نرم‌افزارهاي كاربردي و اينترنتي، از طريق واسطه‌ها و شركتهاي خارجي تهيه مي‌شود، بيم نفوذ از طريق راههاي مخفي وجود دارد. در آينده كه بانكها و بسياري از نهادها و دستگاههاي ديگر از طريق شبكة به فعاليت مي‌پردازند، جلوگيري از نفوذ عوامل مخرب در شبكه بصورت مسئله‌اي استراتژيك درخواهد آمد كه نپرداختن به آن باعث ايراد خساراتي خواهد شد كه بعضاً جبران‌ناپذير خواهد بود. چنانچه يك پيغام خاص، مثلاً از طرف شركت مايكروسافت، به كليه سايتهاي ايراني ارسال شود و سيستم عاملها در واكنش به اين پيغام سيستمها را خراب كنند و از كار بيندازند، چه ضررهاي هنگفتي به امنيت و اقتصاد مملكت وارد خواهد شد؟
نكته جالب اينكه بزرگترين شركت توليد نرم‌افزارهاي امنيت شبكه، شركت چك پوينت است كه شعبة اصلي آن در اسرائيل مي‌باشد. مسأله امنيت شبكة براي كشورها، مسأله‌اي استراتژيك است؛ بنابراين كشور ما نيز بايد به آخرين تكنولوژيهاي امنيت شبكه مجهز شود و از آنجايي كه اين تكنولوژيها به صورت محصولات نرم‌افزاري قابل خريداري نيستند، پس مي‌بايست محققين كشور اين مهم را بدست بگيرند و در آن فعاليت نمايند.
امروزه اينترنت آنقدر قابل دسترس شده كه هركس بدون توجه به محل زندگي، مليت، شغل و زمان ميتواند به آن راه يابد و از آن بهره ببرد. همين سهولت دسترسي آن را در معرض خطراتي چون گم شدن، ربوده شدن، مخدوش شدن يا سوءاستفاده از اطلاعات موجود در آن قرار مي‌دهد. اگر اطلاعات روي كاغذ چاپ شده بود و در قفسه‌اي از اتاقهاي محفوظ اداره مربوطه نگهداري مي‌شد، براي دسترسي به آنها افراد غيرمجاز مي‌بايست از حصارهاي مختلف عبور مي‌كردند، اما اكنون چند اشاره به كليدهاي رايانه‌اي براي اين منظور كافي است.

فصل يکم –
تعاریف و مفاهیم امنیت در شبکه

1) تعاریف امنیت شبکه :
بر اساس واژه نامه Webster امنیت به معنای کیفیت یا حالت امن بودن، رهایی از خطر، ترس و احساس نگرانی و تشویش می باشد. این تعبیر در دنیای الکترونیکی نیز صادق می باشد اما اگر بخواهیم تعریفی تخصصی در این زمینه داشته باشیم می توانیم بگوییم که، برقراری امنیت در حفظ و بقاء 4 اصل می باشد:
• محرمانگی : اطلاعات فقط و فقط بایستی توسط افراد مجاز قابل دسترس باشد.
• تمامیت : یک سیستم از عناصری متشکل است که در کنار هم برای رسیدن به هدفی یکسان همکاری دارند. حفظ تمامیت به معنای پیشگیری از بروز مشکل در این همکاری و پیوسته نگه داشتن عناصر یک سیستم می باشد.
• دسترس پذیری : اطلاعات بایستی به هنگام نیاز، توسط افراد مجاز قابل دسترس باشد.
• عدم انکار : به هنگام انجام کاری و یا دریافت اطلاعات یا سرویسی، شخص انجام دهنده یا گیرنده نتواند آن را انکار کند.
2) مفاهیم امنیت شبكه
امنیت شبكه یاNetwork Security پردازه ای است كه طی آن یك شبكه در مقابل انواع مختلف تهدیدات داخلی و خارجی امن می شود. مراحل ذیل برای ایجاد امنیت پیشنهاد و تایید شده اند:
1-شناسایی بخشی كه باید تحت محافظت قرار گیرد.
2-تصمیم گیری درباره مواردی كه باید در مقابل آنها از بخش مورد نظر محافظت كرد.
3-تصمیم گیری درباره چگونگی تهدیدات
4-پیاده سازی امكاناتی كه بتوانند از دارایی های شما به شیوه ای محافظت كنند كه از نظر هزینه به صرفه باشد.
5-مرور مجدد و مداوم پردازه و تقویت آن درصورت یاقتن نقطه ضعف
برای درك بهتر مباحث مطرح شده در این بخش ابتدا به طرح بعضی مفاهیم در امنیت شبكه می پردازیم.
1-2) منابع شبكه
در یك شبكه مدرن منابع بسیاری جهت محافظت وجود دارند. لیست ذیل مجموعه ای از منابع شبكه را معرفی می كند كه باید در مقابل انواع حمله ها مورد حفاظت قرار گیرند.
1-تجهیزات شبكه مانند روترها، سوئیچ ها و فایروالها
2-اطلاعات عملیات شبكه مانند جداول مسیریابی و پیكربندی لیست دسترسی كه بر روی روتر ذخیره شده اند.
3-منابع نامحسوس شبكه مانند عرض باند و سرعت
4-اطلاعات و منابع اطلاعاتی متصل به شبكه مانند پایگاه های داده و سرورهای اطلاعاتی
5-ترمینالهایی كه برای استفاده از منابع مختلف به شبكه متصل می شوند.
6-اطلاعات در حال تبادل بر روی شبكه در هر لحظه از زمان
7-خصوصی نگهداشتن عملیات كاربرن و استفاده آنها از منابع شبكه جهت جلوگیری از شناسایی كاربران.
مجموعه فوق به عنوان دارایی های یك شبكه قلمداد می شود.
2-2) حمله
حال به تعریف حمله می پردازیم تا بدانیم كه از شبكه در مقابل چه چیزی باید محافظت كنیم. حمله تلاشی خطرناك یا غیر خطرناك است تا یك منبع قابل دسترسی از طریق شبكه ، به گونه ای مورد تغییر یا استفاده قرار گیرد كه مورد نظر نبوده است.برای فهم بهتر بد نیست حملات شبكه را به سه دسته عمومی تقسیم كنیم:
1-دسترسی غیرمجاز به منابع و اطلاعات از طریق شبكه
2-دستكاری غیرمجاز اطلاعات بر روی یك شبكه
3-حملاتی كه منجر به اختلال در ارائه سرویس می شوند و اصطلاحا Denial of Service نام دارند.
كلمه كلیدی در دو دسته اول انجام اعمال به صورت غیرمجاز است. تعریف یك عمل مجاز یا غیرمجاز به عهده سیاست امنیتی شبكه است، اما به عبارت كلی می توان دسترسی غیرمجاز را تلاش یك كاربر جهت دیدن یا تغییر اطلاعاتی كه برای وی در نظر گرفته نشده است، تعریف نمود اطلاعات روی یك شبكه نیز شامل اطلاعات موجود بر روی رایانه های متصل به شبكه مانند سرورهای پایگاه داده و وب ، اطلاعات در حال تبادل بر روی شبكه و اطلاعات مختص اجزاء شبكه جهت انجام كارها مانند جداول مسیریابی روتر است. منابع شبكه را نیز می توان تجهیزات انتهایی مانند روتر و فایروال یا مكانیزمهای اتصال و ارتباط دانست.
هدف از ایجاد امنیت شبكه ، حفاظت از شبكه در مقابل حملات فوق است، لذا می توان اهداف را نیز در سه دسته ارائه كرد:
1-ثابت كردن محرمانگی داده
2-نگهداری جامعیت داده
3 -نگهداری در دسترس بودن داده
3-2) تحلیل خطر
پس از تعیین دارایی های شبكه و عوامل تهدیدكننده آنها ، باید خطرات مختلف را ارزیابی كرد. در بهترین حالت باید بتوان از شبكه در مقابل تمامی انواع خطا محافظت كرد، اما امنیت ارزان به دست نمی آید. بنابراین باید ارزیابی مناسبی را بر روی انواع خطرات انجام داد تا مهمترین آنها را تشخیص دهیم و از طرف دیگر منابعی كه باید در مقابل این خطرات محافظت شوند نیز شناسایی شوند. دو فاكتور اصلی در تحلیل خطر عبارتند از :
1-احتمال انجام حمله
2-خسارت وارده به شبكه درصورت انجام حمله موفق
4-2) سیاست امنیتی
پس از تحلیل خطر باید سیاست امنیتی شبكه را به گونه ای تعریف كرد كه احتمال خطرات و میزان خسارت را به حداقل برساند. سیاست امنیتی باید عمومی و در حوزه دید كلی باشد و به جزئیات نپردازد. جزئیات می توانند طی مدت كوتاهی تغییر پیدا كنند اما اصول كلی امنیت یك شبكه كه سیاست های آن را تشكیل می دهند ثابت باقی می مانند.در واقع سیاست امنیتی سه نقش اصلی را به عهده دارد:
1-چه و چرا باید محافظت شود.
2-چه كسی باید مسئولیت حفاظت را به عهده بگیرد.
3-زمینه ای را بوجود آورد كه هرگونه تضاد احتمالی را حل و فصل كند.
سیاستهای امنیتی را می توان به طور كلی به دو دسته تقسیم كرد:
1-مجاز (Permissive) : هر آنچه بطور مشخص ممنوع نشده است ، مجاز است.
2-محدود كننده (Restrictive) : هر آنچه بطور مشخص مجاز نشده است ، ممنوع است.
معمولا ایده استفاده از سیاستهای امنیتی محدودكننده بهتر و مناسبتر است چون سیاستهای مجاز دارای مشكلات امنیتی هستند و نمی توان تمامی موارد غیرمجاز را برشمرد.
5-2) طرح امنیت شبكه
با تعریف سیاست امنیتی به پیاده سازی آن در قالب یك طرح امنیت شبكه می رسیم. المانهای تشكیل دهنده یك طرح امنیت شبكه عبارتند از :
1-ویژگیهای امنیتی هر دستگاه مانند كلمه عبور مدیریتی و یا بكارگیریSSH
2-فایروالها
3-مجتمع كننده هایVPN برای دسترسی از دور
4-تشخیص نفوذ
5-سرورهای امنیتیAAA (Authentication، Authorization and Accounting) و سایر خدماتAAA برای شبكه
6-مكانیزمهای كنترل دسترسی و محدودكننده دسترسی برای دستگاههای مختلف شبكه
6-2) نواحی امنیتی
تعریف نواحی امنیتی نقش مهمی را در ایجاد یك شبكه امن ایفا می كند. در واقع یكی از بهترین شیوه های دفاع در مقابل حملات شبكه ، طراحی امنیت شبكه به صورت منطقه ای و مبتنی بر توپولوژی است و یكی از مهمترین ایده های مورد استفاده در شبكه های امن مدرن ، تعریف نواحی و تفكیك مناطق مختلف شبكه از یكدیگر است. تجهیزاتی كه در هر ناحیه قرار می گیرند نیازهای متفاوتی دارند و لذا هر ناحیه حفاظت را بسته به نیازهای امنیتی تجهیزات نصب شده در آن ، تامین می كند. همچنین منطقه بندی یك شبكه باعث ایجاد ثبات بیشتر در آن شبكه نیزمی شود.
نواحی امنیتی بنابر استراتژی های اصلی ذیل تعریف می شوند.
1-تجهیزات و دستگاههایی كه بیشترین نیاز امنیتی را دارند (شبكه خصوصی) در امن ترین منطقه قرار می گیرند. معمولا اجازه دسترسی عمومی یا از شبكه های دیگر به این منطقه داده نمی شود. دسترسی با كمك یك فایروال و یا سایر امكانات امنیتی مانند دسترسی از دور امن (SRA) كنترل می شود. كنترل شناسایی و احراز هویت و مجاز یا غیر مجاز بودن در این منطقه به شدت انجام می شود.
2-سرورهایی كه فقط باید از سوی كاربران داخلی در دسترس باشند در منطقه ای امن ، خصوصی و مجزا قرار می گیرند. كنترل دسترسی به این تجهیزات با كمك فایروال انجام می شود و دسترسی ها كاملا نظارت و ثبت می شوند.
3-سرورهایی كه باید از شبكه عمومی مورد دسترسی قرار گیرند در منطقه ای جدا و بدون امكان دسترسی به مناطق امن تر شبكه قرار می گیرند. درصورت امكان بهتر است هر یك از این سرورها را در منطقه ای مجزا قرار داد تا درصورت مورد حمله قرار گرفتن یكی ، سایرین مورد تهدید قرار نگیرند. به این مناطقDMZ یاDemilitarized Zone می گویند.
4-استفاده از فایروالها به شكل لایه ای و به كارگیری فایروالهای مختلف سبب می شود تا درصورت وجود یك اشكال امنیتی در یك فایروال ، كل شبكه به مخاطره نیفتد و امكان استفاده ازBackdoor نیز كم شود

فصل دوم

انواع حملات در شبکه های رایانه ای

1)مفاهیم حملات در شبکه های کامپيوتری
حملات در يک شبکه کامپيوتری حاصل پيوند سه عنصر مهم سرويس ها ی فعال ، پروتکل های استفاده شده و پورت های باز می باشد . يکی از مهمترين وظايف کارشناسان فن آوری اطلاعات ، اطيمنان از ايمن بودن شبکه و مقاوم بودن آن در مقابل حملات است (مسئوليتی بسيار خطير و سنگين ) . در زمان ارائه سرويس دهندگان ، مجموعه ای از سرويس ها و پروتکل ها به صورت پيش فرض فعال و تعدادی ديگر نيز غير فعال شده اند.اين موضوع ارتباط مستقيمی با سياست های يک سيستم عامل و نوع نگرش آنان به مقوله امنيت دارد. در زمان نقد امنيتی سيستم های عامل ، پرداختن به موضوع فوق يکی از محورهائی است که کارشناسان امنيت اطلاعات با حساسيتی بالا آنان را دنبال می نمايند.
اولين مرحله در خصوص ايمن سازی يک محيط شبکه ، تدوين ، پياده سازی و رعايت يک سياست امنيتی است که محور اصلی برنامه ريزی در خصوص ايمن سازی شبکه را شامل می شود . هر نوع برنامه ريزی در اين رابطه مستلزم توجه به موارد زير است :
1- بررسی نقش هر سرويس دهنده به همراه پيکربندی انجام شده در جهت انجام وظايف مربوطه در شبکه
2- انطباق سرويس ها ، پروتکل ها و برنامه های نصب شده با خواسته ها ی يک سازمان
3- بررسی تغييرات لازم در خصوص هر يک از سرويس دهندگان فعلی (افزودن و يا حذف سرويس ها و پروتکل های غيرضروری ، تنظيم دقيق امنيتی سرويس ها و پروتکل های فعال )
تعلل و يا ناديده گرفتن فاز برنامه ريزی می تواند زمينه بروز يک فاجعه عظيم اطلاعاتی را در يک سازمان به دنبال داشته باشد . متاسفانه در اکثر موارد توجه جدی به مقوله برنامه ريزی و تدوين يک سياست امنيتی نمی گردد . فراموش نکنيم که فن آوری ها به سرعت و به صورت مستمر در حال تغيير بوده و می بايست متناسب با فن آوری های جديد ، تغييرات لازم با هدف افزايش ضريب مقاومت سرويس دهندگان و کاهش نقاط آسيب پذير آنان با جديت دنبال شود . نشستن پشت يک سرويس دهنده و پيکربندی آن بدون وجود يک برنامه مدون و مشخص ، امری بسيار خطرناک بوده که بستر لازم برای بسياری از حملاتی که در آينده اتفاق خواهند افتاد را فراهم می نمايد . هر سيستم عامل دارای مجموعه ای از سرويس ها ، پروتکل ها و ابزارهای خاص خود بوده و نمی توان بدون وجود يک برنامه مشخص و پويا به تمامی ابعاد آنان توجه و از پتانسيل های آنان در جهت افزايش کارائی و ايمن سازی شبکه استفاده نمود. پس از تدوين يک برنامه مشخص در ارتباط با سرويس دهندگان ، می بايست در فواصل زمانی خاصی ، برنامه های تدوين يافته مورد بازنگری قرار گرفته و تغييرات لازم در آنان با توجه به شرايط موجود و فن آوری های جديد ارائه شده ، اعمال گردد . فراموش نکنيم که حتی راه حل های انتخاب شده فعلی که دارای عملکردی موفقيت آميز می باشند ، ممکن است در آينده و با توجه به شرايط پيش آمده قادر به ارائه عملکردی صحيح ، نباشند .
2) وظيفه يک سرويس دهنده
پس از شناسائی جايگاه و نقش هر سرويس دهنده در شبکه می توان در ارتباط با سرويس ها و پروتکل های مورد نياز آن به منظور انجام وظايف مربوطه ، تصميم گيری نمود . برخی از سرويس دهندگان به همراه وظيفه آنان در يک شبکه کامپيوتری به شرح زير می باشد :
Logon Server : اين نوع سرويس دهندگان مسئوليت شناسائی و تائيد کاربران در زمان ورود به شبکه را برعهده دارند . سرويس دهندگان فوق می توانند عمليات خود را به عنوان بخشی در کنار ساير سرويس دهندگان نيز انجام دهند .
Network Services Server : اين نوع از سرويس دهندگان مسئوليت ميزبان نمودن سرويس های مورد نياز شبکه را برعهده دارند . اين سرويس ها عبارتند از :
- Dynamic Host Configuration Protocol ) DHCP)
- Domain Name System ) DNS)
- Windows Internet Name Service) WINS)
- Simple Network Management Protocol ) SNMP)
Application Server : اين نوع از سرويس دهندگان مسئوليت ميزبان نمودن برنامه ها ی کاربردی نظير بسته نرم افزاری Accounting و ساير نرم افزارهای مورد نياز در سازمان را برعهده دارند .
File Server : از اين نوع سرويس دهندگان به منظور دستيابی به فايل ها و دايرکتوری ها ی کاربران ، استفاده می گردد .
Print Server : از اين نوع سرويس دهندگان به منظور دستيابی به چاپگرهای اشتراک گذاشته شده در شبکه ، استفاده می شود .
Web Server : اين نوع سرويس دهندگان مسئوليت ميزبان نمودن برنامه های وب و وب سايت های داخلی و يا خارجی را برعهده دارند .
FTP Server : اين نوع سرويس دهندگان مسئوليت ذخيره سازی فايل ها برای انجام عمليات Downloading و Uploading را برعهده دارند. سرويس دهندگان فوق می توانند به صورت داخلی و يا خارجی استفاده گردند .
Email Server : اين نوع سرويس دهندگان مسئوليت ارائه سرويس پست الکترونيکی را برعهده داشته و می توان از آنان به منظور ميزبان نمودن فولدرهای عمومی و برنامه های Gropuware ، نيز استفاده نمود.
News/Usenet))NNTP Server : اين نوع سرويس دهندگان به عنوان يک سرويس دهنده newsgroup بوده و کاربران می توانند اقدام به ارسال و دريافت پيام هائی بر روی آنان نمايند .
به منظور شناسائی سرويس ها و پروتکل های مورد نياز بر روی هر يک از سرويس دهندگان ، می بايست در ابتدا به اين سوال پاسخ داده شود که نحوه دستيابی به هر يک از آنان به چه صورت است ؟ : شبکه داخلی ، شبکه جهانی و يا هر دو مورد . پاسخ به سوال فوق زمينه نصب و پيکربندی سرويس ها و پروتکل های ضروری و حذف و غير فعال نمودن سرويس ها و پروتکل های غيرضروری در ارتباط با هر يک از سرويس دهندگان موجود در يک شبکه کامپيوتری را فراهم می نمايد .
3) سرويس های حياتی و موردنياز
هر سيستم عامل به منظور ارائه خدمات و انجام عمليات مربوطه ، نيازمند استفاده از سرويس های متفاوتی است . در حالت ايده آل ، عمليات نصب و پيکربندی يک سرويس دهنده می بايست صرفا" شامل سرويس ها و پروتکل های ضروری و مورد نياز به منظور انجام وظايف هر سرويس دهنده باشد. معمولا" توليد کنندگان سيستم های عامل در مستندات مربوطه به اين سرويس ها اشاره می نمايند. استفاده از مستندات و پيروی از روش های استاندارد ارائه شده برای پيکربندی و آماده سازی سرويس دهندگان ،زمينه نصب و پيکربندی مطمئن با رعايت مسائل ايمنی را بهتر فراهم می نمايد .
زمانی که کامپيوتری در اختيار شما گذاشته می شود ، معمولا" بر روی آن نرم افزارهای متعددی نصب و پيکربندی های خاصی نيز در ارتباط با آن اعمال شده است . يکی از مطمئن ترين روش ها به منظور آگاهی از اين موضوع که سيستم فوق انتظارات شما را متناسب با برنامه تدوين شده ، تامين می نمايد ، انجام يک نصب Clean با استفاده از سياست ها و ليست ها ی از قبل مشخص شده است . بدين ترتيب در صورت بروز اشکال می توان به سرعت از اين امر آگاهی و هر مشکل را در محدوده خاص خود بررسی و برای آن راه حلی انتخاب نمود. ( شعاع عمليات نصب و پيکربندی را به تدريج افزايش دهيم ) .
4) مشخص نمودن پروتکل های مورد نياز
برخی از مديران شبکه عادت دارند که پروتکل های غيرضروری را نيز بر روی سيستم نصب نمايند ، يکی از علل اين موضوع ، عدم آشنائی دقيق آنان با نقش و عملکرد هريک از پروتکل ها در شبکه بوده و در برخی موارد نيز بر اين اعتقاد هستند که شايد اين پروتکل ها در آينده مورد نياز خواهد بود. پروتکل ها همانند سرويس ها ، تا زمانی که به وجود آنان نياز نمی باشد ، نمی بايست نصب گردند . با بررسی يک محيط شبکه با سوالات متعددی در خصوص پروتکل های مورد نياز برخورد نموده که پاسخ به آنان امکان شناسائی و نصب پروتکل های مورد نياز را فراهم نمايد .
به چه نوع پروتکل و يا پروتکل هائی برای ارتباط سرويس گيرندگان ( Desktop ) با سرويس دهندگان ، نياز می باشد ؟
به چه نوع پروتکل و يا پروتکل هائی برای ارتباط سرويس دهنده با سرويس دهنده ، نياز می باشد ؟
به چه نوع پروتکل و يا پروتکل هائی برای ارتباط سرويس گيرندگان ( Desktop ) از راه دور با سرويس دهندگان ، نياز می باشد ؟
آيا پروتکل و يا پروتکل های انتخاب شده ما را ملزم به نصب سرويس های اضافه ای می نمايند ؟
آيا پروتکل های انتخاب شده دارای مسائل امنيتی خاصی بوده که می بايست مورد توجه و بررسی قرار گيرد ؟
در تعداد زيادی از شبکه های کامپيوتری ،از چندين سيستم عامل نظير ويندوز ، يونيکس و يا لينوکس ، استفاده می گردد . در چنين مواردی می توان از پروتکل TCP/IP به عنوان فصل مشترک بين آنان استفاده نمود. در ادامه می بايست در خصوص فرآيند اختصاص آدرس های IP تصيم گيری نمود ( به صورت ايستا و يا پويا و به کمک DHCP ) . در صورتی که تصميم گرفته شود که فرآيند اختصاص آدرس های IP به صورت پويا و به کمک DHCP ، انجام شود، به يک سرويس اضافه و با نام DHCP نياز خواهيم داشت . با اين که استفاده از DHCP مديريت شبکه را آسانتر می نمايد ولی از لحاظ امنيتی دارای درجه پائين تری نسبت به اختصاص ايستای آدرس های IP ، می باشد چراکه کاربران ناشناس و گمنام می توانند پس از اتصال به شبکه ، بلافاصله از منبع صادرکننده آدرس های IP ، يک آدرس IP را دريافت و به عنوان يک سرويس گيرنده در شبکه ايفای وظيفه نمايند. اين وضعيت در ارتباط با شبکه های بدون کابل غيرايمن نيز صدق می نمايد. مثلا" يک فرد می تواند با استقرار در پارکينگ يک ساختمان و به کمک يک Laptop به شبکه شما با استفاده از يک اتصال بدون کابل ، متصل گردد. پروتکل TCP/IP ، برای "معادل سازی نام به آدرس " از يک سرويس دهنده DNS نيز استفاده می نمايد . در شبکه های ترکيبی شامل چندين سيستم عامل نظير ويندوز و يونيکس و با توجه به اين که ويندوز NT 4.0 و يا 2000 شده است ، علاوه بر DNS به سرويس WINS نيز نياز می باشد . همزمان با انتخاب پروتکل ها و سرويس های مورد نياز آنان ، می بايست بررسی لازم در خصوص چالش های امنيتی هر يک از آنان نيز بررسی و اطلاعات مربوطه مستند گردند( مستندسازی ، ارج نهادن به زمان خود و ديگران است ) . راه حل انتخابی ، می بايست کاهش تهديدات مرتبط با هر يک از سرويس ها و پروتکل ها را در يک شبکه به دنبال داشته باشد .
5) مزايای غيرفعال نمودن پروتکل ها و سرويس های غيرضروری
استفاده عملياتی از يک سرويس دهنده بدون بررسی دقيق سرويس ها ، پروتکل ها و پيکربندی متنتاظر با هر يک از آنان زمينه بروز تهديدات و حملات را در يک شبکه به دنبال خواهد داشت . فراموش نکنيم که مهاجمان همواره قربانيان خود را از بين سرويس دهندگانی که به درستی پيکربندی نشده اند ، انتخاب می نمايند. بنابراين می بايست به سرعت در خصوص سرويس هائی که قصد غيرفعال نمودن آنان را داريم ، تصميم گيری شود . قطعا" نصب سرويس ها و يا پروتکل هائی که قصد استفاده از آنان وجود ندارد ، امری منطقی و قابل قبول نخواهد بود. در صورتی که اين نوع از سرويس ها نصب و به درستی پيکربندی نگردند ، مهاجمان می توانند با استفاده از آنان ، آسيب های جدی را متوجه شبکه نمايند . تهديد فوق می تواند از درون شبکه و يا خارج از شبکه متوجه يک شبکه کامپيوتری گردد . بر اساس برخی آمارهای منتشر شده ، اغلب آسيب ها و تهديدات در شبکه يک سازمان توسط کارکنان کنجکا و و يا ناراضی صورت می پذيرد تا از طريق مهاجمان خارج از شبکه .
بخاطر داشته باشيد که ايمن سازی شبکه های کامپيوتری مستلزم اختصاص زمان لازم و کافی برای برنامه ريزی است . سازمان ها و موسسات علاقه مندند به موازات عرضه فن آوری های جديد ، به سرعت از آنان استفاده نموده تا بتوانند از مزايای آنان در جهت اهداف سازمانی خود استفاده نمايند. تعداد و تنوع گزينه های انتخابی در خصوص پيکربندی هر سيستم عامل ، به سرعت رشد می نمايد . امروزه وجود توانائی لازم در جهت شناسائی و پياده سازی سرويس ها و پروتکل های مورد نياز در يک شبکه خود به يک مهارت ارزشمند تبديل شده است. بنابراين لازم است کارشناسان فن آوری اطلاعات که مسئوليت شغلی آنان در ارتباط با شبکه و ايمن سازی اطلاعات است ، به صورت مستمر و با اعتقاد به اصل بسيار مهم " اشتراک دانش و تجارب " ، خود را بهنگام نمايند. اعتقاد عملی به اصل فوق ، زمينه کاهش حملات و تهديدات را در هر شبکه کامپيوتری به دنبال خواهد داشت .
6)انواع حملات ( Attacks )

انواع حملات
Denial of Service (DoS) & Distributed Denial of Service (DDoS)
Back Door Spoofing
Man in the Middle Replay
TCP/IP Hijacking Weak Keys
Mathematical Password Guessing
Brute Force Dictionary
Birthday Software Exploitation
Malicious Code Viruses
Virus Hoaxes Trojan Horses
Logic Bombs Worms
Social Engineering Auditing
System Scanning

1-6) حملات از نوع DoS
هدف از حملات DoS ، ايجاد اختلال در منابع و يا سرويس هائی است که کاربران قصد دستيابی و استفاده از آنان را دارند ( از کار انداختن سرويس ها ) . مهمترين هدف اين نوع از حملات ، سلب دستيابی کاربران به يک منبع خاص است . در اين نوع حملات، مهاجمان با بکارگيری روش های متعددی تلاش می نمايند که کاربران مجاز را به منظور دستيابی و استفاده از يک سرويس خاص ، دچار مشکل نموده و بنوعی در مجموعه سرويس هائی که يک شبکه ارائه می نمايد ، اختلال ايجاد نمايند . تلاش در جهت ايجاد ترافيک کاذب در شبکه ، اختلال در ارتباط بين دو ماشين ، ممانعت کاربران مجاز به منظور دستيابی به يک سرويس ، ايجاد اختلال در سرويس ها ، نمونه هائی از ساير اهدافی است که مهاجمان دنبال می نمايند . در برخی موارد و به منظور انجام حملات گسترده از حملات DoS به عنوان نقطه شروع و يک عنصر جانبی استفاده شده تا بستر لازم برای تهاجم اصلی ، فراهم گردد . استفاده صحيح و قانونی از برخی منابع نيز ممکن است ، تهاجمی از نوع DoS را به دنبال داشته باشد . مثلا" يک مهاجم می تواند از يک سايت FTP که مجوز دستيابی به آن به صورت anonymous می باشد ، به منظور ذخيره نسخه هائی از نرم افزارهای غيرقانونی ، استفاده از فضای ذخيره سازی ديسک و يا ايجاد ترافيک کاذب در شبکه استفاده نمايد . اين نوع از حملات می تواند غيرفعال شدن کامپيوتر و يا شبکه مورد نظر را به دنبال داشته باشد . حملات فوق با محوريت و تاکيد بر نقش و عمليات مربوط به هر يک از پروتکل های شبکه و بدون نياز به اخذ تائيديه و يا مجوزهای لازم ، صورت می پذيرد . برای انجام اين نوع حملات از ابزارهای متعددی استفاده می شود که با کمی حوصله و جستجو در اينترنت می توان به آنان دستيابی پيدا کرد . مديران شبکه های کامپيوتری می توانند از اين نوع ابزارها ، به منظور تست ارتباط ايجاد شده و اشکال زدائی شبکه استفاده نمايند
2-6) حملات از نوع DDoS (distributed denial-of-service )
در يک تهاجم از نوع DDoS ، يک مهاجم ممکن است از کامپيوتر شما برای تهاجم بر عليه کامپيوتر ديگری استفاده نمايد . مهاجمان با استفاده از نقاط آسيب پذير و يا ضعف امنتيی موجود بر روی سيستم شما می توانند کنترل کامپيوتر شما را بدست گرفته و در ادامه از آن به منظور انجام عمليات مخرب خود استفاده نمايند. ارسال حجم بسيار بالائی داده از طريق کامپيوتر شما برای يک وب سايت و يا ارسال نامه های الکترونيکی ناخواسته برای آدرس های Email خاصی ، نمونه هائی از همکاری کامپيوتر شما در بروز يک تهاجم DDOS می باشد . حملات فوق ، "توزيع شده " می باشند ، چراکه مهاجم از چندين کامپيوتر به منظور اجرای يک تهاجم DoS استفاده می نمايد .
چگونه از وقوع حملات DoS و يا DDoS آگاه شويم ؟
خرابی و يا بروز اشکال در يک سرويس شبکه ، همواره بدليل بروز يک تهاجم DoS نمی باشد . در اين رابطه ممکن است دلايل متعددی فنی وجود داشته و يا مدير شبکه به منظور انجام عمليات نگهداری موقتا" برخی سرويس ها را غير فعال کرده باشد . وجود و يا مشاهده علائم زير می تواند نشاندهنده بروز يک تهاجم از نوع DoS و يا DDoS باشد :
کاهش سرعت و يا کارآئی شبکه بطرز غير معمول ( در زمان باز نمودن فايل ها و يا دستيابی به وب سايت ها ) .
عدم در دسترس بودن يک سايـت خاص (بدون وجود دلايل فنی )
عدم امکان دستيابی به هر سايتی (بدون وجود دلايل فنی )
افزايش محسوس حجم نامه های الکترونيکی ناخواسته دريافتی
در صورت بروز يک تهاجم ، چه عملياتی را می بايست انجام داد ؟
حتی در صورتی که شما قادر به شناسائی حملات از نوع DoS و يا DDoS باشيد ، امکان شناسائی مقصد و يا منبع واقعی تهاجم ، وجود نخواهد داشت . در اين رابطه لازم است با کارشناسان فنی ماهر ، تماس گرفته تا آنان موضوع را بررسی و برای آن راهکار مناسب را ارائه نمايند .
در صورتی که برای شما مسلم شده است که نمی توانيد به برخی از فايل ها ی خود و يا هر وب سايتی خارج از شبکه خود دستيابی داشته باشيد ، بلافاصله با مديران شبکه تماس گرفته و موضوع را به اطلاع آنان برسانيد . وضعيت فوق می تواند نشاندهنده بروز يک تهاجم بر عليه کامپيوتر و يا سازمان شما باشد .
در صورتی که وضعيت مشابه آنچه اشاره گرديد را در خصوص کامپيوترهای موجود در منازل مشاهده می نمائيد با مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت ( ISP ) تماس گرفته و موضوع را به اطلاع آنان برسانيد . ISP مورد نظر می تواند توصيه های لازم به منظور انجام عمليات مناسب را در اختيار شما قرار دهد . . حملات DoS تاکنون با اشکال متفاوتی ، محقق شده اند . در ادامه با برخی از آنان آشنا می شويم .

1-1-6) Smurf/smurfing : اين نوع حملات مبتنی بر تابع Reply پروتکل Internet Control Message Protocol) ICMP) ،بوده و بيشتر با نام ping شناخته شده می باشند .( Ping ، ابزاری است که پس از فعال شدن از طريق خط دستور ، تابع Reply پروتکل ICMP را فرامی خواند) . در اين نوع حملات ، مهاجم اقدام به ارسال بسته های اطلاعاتی Ping به آدرس های Broadcast شبکه نموده که در آنان آدرس مبداء هر يک از بسته های اطلاعاتی Ping شده با آدرس کامپيوتر قربانی ، جايگزين می گردد .بدين ترتيب يک ترافيک کاذب در شبکه ايجاد و امکان استفاده از منابع شبکه با اختلال مواجه می گردد.
• Fraggle (6-1-2 : اين نوع از حملات شباهت زيادی با حملات از نوع Smurf داشته و تنها تفاوت موجود به استفاده از User Datagram Protocol ) UDP) در مقابل ICMP ، برمی گردد . در حملات فوق ، مهاجمان اقدام به ارسال بسته های اطلاعاتی UDP به آدرس های Broadcast ( مشابه تهاجم Smurf ) می نمايند . اين نوع از بسته های اطلاعاتی UDP به مقصد پورت 7 ( echo ) و يا پورت 19 ( Chargen ) ، هدايت می گردند.
• Ping flood (6-1-3 : در اين نوع تهاجم ، با ارسال مستقيم درخواست های Ping به کامپيوتر فربانی ، سعی می گردد که سرويس ها بلاک و يا فعاليت آنان کاهش يابد. در يک نوع خاص از تهاجم فوق که به ping of death ، معروف است ، اندازه بسته های اطلاعاتی به حدی زياد می شود که سيستم ( کامپيوتر قربانی ) ، قادر به برخورد مناسب با اينچنين بسته های اطلاعاتی نخواهد بود .
• SYN flood(6-1-4 : در اين نوع تهاجم از مزايای three-way handshake مربوط به TCP استفاده می گردد . سيستم مبداء اقدام به ارسال مجموعه ای گسترده از درخواست های synchronization ) SYN) نموده بدون اين که acknowledgment ) ACK) نهائی آنان را ارسال نمايد. بدين ترتيب half-open TCP sessions (ارتباطات نيمه فعال ) ، ايجاد می گردد . با توجه به اين که پشته TCP ، قبل از reset نمودن پورت ، در انتظار باقی خواهد ماند ، تهاجم فوق ، سرريز بافر اتصال کامپيوتر مقصد را به دنبال داشته و عملا" امکان ايجاد ارتباط وی با سرويس گيرندگان معتبر ، غير ممکن می گردد .
• (6-1-5 Land : تهاجم فوق، تاکنون در نسخه های متفاوتی از سيستم های عامل ويندوز ، يونيکس ، مکينتاش و IOS سيسکو،مشاهده شده است . در اين نوع حملات ، مهاجمان اقدام به ارسال يک بسته اطلاعاتی TCP/IP synchronization ) SYN) که دارای آدرس های مبداء و مقصد يکسان به همراه پورت های مبداء و مقصد مشابه می باشد ، برای سيستم های هدف می نمايند . بدين ترتيب سيستم قربانی، قادر به پاسخگوئی مناسب بسته اطلاعاتی نخواهد بود .
• Teardrop(6-1-6 : در اين نوع حملات از يکی از خصلت های UDP در پشته TCP/IP برخی سيستم های عامل ( TCPپياده سازی شده در يک سيستم عامل ) ، استفاده می گردد. در حملات فوق ، مهاجمان اقدام به ارسال بسته های اطلاعاتی fragmented برای سيستم هدف با مقادير افست فرد در دنباله ای از بسته های اطلاعاتی می نمايند . زمانی که سيستم عامل سعی در بازسازی بسته های اطلاعاتی اوليه fragmented می نمايد، قطعات ارسال شده بر روی يکديگر بازنويسی شده و اختلال سيستم را به دنبال خواهد داشت . با توجه به عدم برخورد مناسب با مشکل فوق در برخی از سيستم های عامل ، سيستم هدف ، Crash و يا راه اندازی مجدد می گردد .
• (6-1-7 Bonk : اين نوع از حملات بيشتر متوجه ماشين هائی است که از سيستم عامل ويندوز استفاده می نمايند . در حملات فوق ، مهاجمان اقدام به ارسال بسته های اطلاعاتی UDP مخدوش به مقصد پورت 53 DNS ، می نمايند بدين ترتيب در عملکرد سيستم اختلال ايجاد شده و سيستم Crash می نمايد .
• Boink(6-1-8 : اين نوع از حملات مشابه تهاجمات Bonk می باشند. با اين تفاوت که در مقابل استفاده از پورت 53 ، چندين پورت ، هدف قرارمی گيرد .
Port Service
7 Echo
11 Systat
15 Netstat
19 Chargen
20 FTP-Data
21 FTP
22 SSH
23 Telnet
25 SMTP
49 TACACS
53 DNS
80 HTTP
110 POP3
111 Portmap
161/162 SNMP
443 HTTPS
1812 RADIUS
متداولترين پورت های استفاده شده در حملات DoS
يکی ديگر از حملات DoS ، نوع خاص و در عين حال ساده ای از يک حمله DoS می باشد که با نام Distributed DoS ) DDoS) ، شناخته می شود .در اين رابطه می توان از نرم افزارهای متعددی به منظور انجام اين نوع حملات و از درون يک شبکه ، استفاده بعمل آورد. کاربران ناراضی و يا افرادی که دارای سوء نيت می باشند، می توانند بدون هيچگونه تاثيری از دنيای خارج از شیکه سازمان

خود ، اقدام به ازکارانداختن سرويس ها در شبکه نمايند. در چنين حملاتی ، مهاجمان نرم افزاری خاص و موسوم به Zombie را توزيع می نمايند . اين نوع نرم افزارها به مهاجمان اجازه خواهد داد که تمام و يا بخشی از سيستم کامپيوتری آلوده را تحت کنترل خود درآورند. مهاجمان پس از آسيب اوليه به سيستم هدف با استفاده از نرم افزار نصب شده Zombie ، تهاجم نهائی خود را با بکارگيری مجموعه ای وسيع از ميزبانان انجام خواهند داد. ماهيت و نحوه انجام اين نوع از حملات ،

مشابه يک تهاجم استاندارد DoS بوده ولی قدرت تخريب و آسيبی که مهاجمان متوجه سيستم های آلوده می نمايند ، متاثر از مجموع ماشين هائی ( Zombie ) است که تحت کنترل مهاجمان قرار گرفته شده است .
به منظور حفاظت شبکه ، می توان فيلترهائی را بر روی روترهای خارجی شبکه به منظور دورانداختن بسته های اطلاعاتی مشمول حملات DoS ، پيکربندی نمود .در چنين مواردی می بايست از فيلتری ديگر که امکان مشاهده ترافيک (مبداء از طريق اينترنت) و يک آدرس داخلی شبکه را فراهم می نمايد ، نيز استفاده گردد .

3-6) حملات از نوع Back door
Back door ، برنامه ای است که امکان دستيابی به يک سيستم را بدون بررسی و کنترل امنيتی ، فراهم می نمايد . برنامه نويسان معمولا" چنين پتانسيل هائی را در برنامه ها پيش بينی تا امکان اشکال زدائی و ويرايش کدهای نوشته شده در زمان تست بکارگيری نرم افزار ، فراهم گردد. با توجه به اين که تعداد زيادی از امکانات فوق ، مستند نمی گردند ، پس از اتمام مرحله تست به همان وضعيت باقی مانده و تهديدات امنيتی متعددی را به دنبال خواهند داشت .

برخی از متداولترين نرم افزارها ئی که از آنان به عنوان back door استفاده می گردد ، عبارتند از :
• Back Orifice(6-3-1 : برنامه فوق يک ابزار مديريت از راه دور می باشد که به مديران سيستم امکان کنترل يک کامپيوتر را از راه دور ( مثلا" از طريق اينترنت ) ، خواهد داد. نرم افزار فوق ، ابزاری خطرناک است که توسط گروهی با نام Cult of the Dead Cow Communications ، ايجاد شده است . اين نرم افزار دارای دو بخش مجزا می باشد : يک بخش سرويس گيرنده و يک بخش سرويس دهنده . بخش سرويس گيرنده بر روی يک ماشين اجراء و زمينه مانيتور نمودن و کنترل يک ماشين ديگر که بر روی آن بخش سرويس دهنده اجراء شده است را فراهم می نمايد .

• NetBus(6-3-2 : اين برنامه نيز نظير Back Orifice ، امکان دستيابی و کنترل از راه دور يک ماشين از طريق اينترنت را فراهم می نمايد.. برنامه فوق تحت سيستم عامل ويندوز ( نسخه های متفاوت از NT تا 95 و 98 ) ، اجراء و از دو بخش جداگانه تشکيل شده است : بخش سرويس دهنده ( بخشی که بر روی کامپيوتر قربانی مستقر خواهد شد ) و بخش سرويس گيرنده ( برنامه ای که مسوليت يافتن و کنترل سرويس دهنده را برعهده دارد ) . برنامه فوق ، به حريم خصوصی کاربران در زمان اتصال به اينترنت ، تجاوز و تهديدات امنيتی متعددی را به دنبال خواهد داشت .

• Sub7) SubSeven(6-3-3) ، اين برنامه برنامه نيز تحت ويندوز اجراء شده و دارای عملکردی مشابه Back Orifice و NetBus می باشد . پس از فعال شدن برنامه فوق بر روی سيستم هدف و اتصال به اينترنت ،هر شخصی که دارای نرم افزار سرويس گيرنده باشد ، قادر به دستيابی نامحدود به سيستم خواهد بود .

نرم افزارهای Back Orifice ، NetBus, Sub7 دارای دو بخش ضروری سرويس دهنده و سرويس گيرنده، می باشند . سرويس دهنده بر روی ماشين آلوده مستقر شده و از بخش سرويس گيرنده به منظور کنترل از راه دور سرويس دهنده ، استفاده می گردد.به نرم افزارهای فوق ، " سرويس دهندگان غيرقانونی " گفته می شود .
برخی از نرم افزارها از اعتبار بالائی برخوردار بوده ولی ممکن است توسط کاربرانی که اهداف مخربی دارند ، مورد استفاده قرار گيرند :
• VNC) Virtual Network Computing (6-3-4) : نرم افزار فوق توسط آزمايشگاه AT&T و با هدف کنترل از راه دور يک سيستم ، ارائه شده است . با استفاده از برنامه فوق ، امکان مشاهده محيط Desktop از هر مکانی نظير اينترنت ، فراهم می گردد . يکی از ويژگی های جالب اين نرم افزار ، حمايت گسترده از معماری های متفاوت است .
• PCAnywhere(6-3-5 : نرم افزار فوق توسط شرکت Symantec ، با هدف کنترل از راه دور يک سيستم با لحاظ نمودن فن آوری رمزنگاری و تائيد اعتبار ، ارائه شده است . با توجه به سهولت استفاده از نرم افزار فوق ، شرکت ها و موسسات فراوانی در حال حاضر از آن و به منظور دستيابی به يک سيستم از راه دور استفاده می نمايند .
• Terminal(6-3-6 Services : نرم افزار فوق توسط شرکت مايکروسافت و به همراه سيستم عامل ويندوز و به منظور کنترل از راه دور يک سيستم ، ارائه شده است .
همانند ساير نرم افزارهای کاربردی ، نرم افزارهای فوق را می توان هم در جهت اهداف مثبت و هم در جهت اهداف مخرب بکارگرفت.
بهترين روش به منظور پيشگيری از حملات Back doors ، آموزش کاربران و مانيتورينگ عملکرد هر يک از نرم افزارهای موجود می باشد. به کاربران می بايست آموزش داده شود که صرفا" از منابع و سايت های مطمئن اقدام به دريافت و نصب نرم افزار بر روی سيستم خود نمايند . نصب و استفاده از برنامه های آنتی ويروس می تواند کمک قابل توجهی در بلاک نمودن عملکرد اينچنين نرم افزارهائی ( نظير : Back Orifice, NetBus, and Sub7 ) را به دنبال داشته باشد . برنامه های آنتی ويروس می بايست به صورت مستمر بهنگام شده تا امکان شناسائی نرم افزارهای جديد ، فراهم گردد .