بخشی از مقاله
انتخاب رشته؛ محدودیت زمان و کمی اطلاعات
انتخاب برای همگان یک ضرورت همیشگی است. از آغازین روزهای زندگی، انسان به تبع نبوغ فکری مجبور به انتخاب و تصمیم گیری است. در تصمیم گیری سه مفهوم انتخاب، محدودیت و ریسک( خطر) مستتر است. منظور از انتخاب، گزینش یک راه از بین دو یا چند راه برای نیل به هدفی خاص است. در سراسر سالهای زندگی انتخابهای بیشماری وجود دارد که گاهی سرنوشت یک فرد یا جامعه را به نسبت گستره افرادی که تحت تأثیر آن انتخاب ها قرار می گیرند تعیین می کند. در زندگی فردی انتخاب رشته تحصیلی، همسر و شغل از مهمترین انتخابهاست. اگرچه همه این انتخابها در خور توجه اند اما انتخاب رشته تحصیلی از آن رو حائز اهمیت زیادی است که در اکثر موارد هم از لحاظ زمانی مقدم بر انتخاب های دیگر است، و هم بر آن دو تأثیرگذار است.
اگرچه انتخاب رشته تحصیلی از دبیرستان شروع می شود، لکن انتخاب رشته دانشگاهی جایگاهی خاص یافته است. زیرا جوانان درآمد آینده، منزلت اجتماعی، پاسخگویی به نیازهای درونی و موفقیت زندگی فردی، اجتماعی خود را در آن جستجو می کنند. به دلیل این اهمیت اشتباه در انتخاب، عواقب سوء فراوانی برای انتخاب کنندگان دربرخواهد داشت. اکنون برخی ازمشکلاتی که موجب اشتباه در انتخاب رشته می شوند توضیح داده می شوند:
1- مشکلات شخصی و شخصیتی داوطلبان: برخی از مشکلات ناشی از عدم استواری در تصمیم ، منفعل بودن درتصمیم گیری و گزینش های آنی و احساسی است. کم نیستند داوطلبانی که تحت فشار و یا در اثر دیدگاهها و توصیه های دیگران اقدام به انتخاب رشته می کنند و پس از مدتی درمی یابند که به آن رشته علاقه ندارند.
این افراد سرانجام با شکست مواجه می شوند به تغییر رشته رومی آورند یا با بی میلی فقط به مدرک می اندیشند گروه اخیر پس از فراغت از تحصیل یا بیکار می شوند یا به کارشان هیچ علاقه ای ندارند.
خانواده ها و بستگان آن قدر در گوش داوطلبان می خوانند و آنقدر می گویند تا او از میان تمام رشته ها که می تواند برگزیند و یا به آنها علاقه دارد و با استعدادی که دارد آن زمینه دارند فقط به رشته های دهان پرکن و ظاهراً مهم( پزشکی و مهندسی) توجه کند. حاصل این گونه انتخاب ها سالها بعد به صورت جوانان بیکار، اما دارای مدرک پزشکی و مهندسی مانند تصویری زشت رخ می نماید.
2- ناآگاهی و یا آگاهی های محدود داوطلبان: انتخاب واقع بینانه مستلزم شناخت دقیق شرائط و ویژگی های مورد انتخاب است بدون این شناخت انتخاب کورکورانه انجام می شود و تبعات منفی فراوانی به دنبال خواهد داشت. مهمترین آگاهی های مورد نیاز داوطلبان ورود به دانشگاه موارد زیر است.
1- اطلاعات مربوط به رشته موردنظر
2- زمینه های شغلی مربوط به رشته
3- اطلاعات مربوط به دانشگاه، محل تحصیل مانند امکانات و اعتبار دانشگاه
4- مقررات خاص مربوط به پذیرش دانشجو مانند بورسیه ها، سهمیه ها، رشته های متمرکمز و نیمه متمرکز.
5- مقررات خاص برخی رشته های مربوط به نیروهای مسلح
6- اطلاعات مربوط به مقاطع تحصیلی( کاردانی، کارشناسی، و کارشناسی ارشد)
7 –اطلاعات مربوط به دوره ها و نوع دانشگاه ها ی دولتی، غیر انتفاعی، شبانه و روزانه
برای کسب اینگونه اطلاعاات داوطلبان باید علاوه بر مطالعه دقیق جزوات منتشر شده توسط سازمان سنجش با مراجعه به مشاوران آگاه یا دانشگاه مجری رشته و یا از طریق فارغ التحصیلان رشته ها، اطلاعات لازم را کسب کنند .
3- مشکلات اجرایی: علاوه بر دو دسته مشکلاتی که به آنها اشاره شد برخی از مشکلات مربوط به مسائل اجرایی است کوتاه بودن زمان در نظر گرفته شده برای انتخاب رشته، کافی نبودن توضیحات دفترچه انتخاب رشته و عدم اشاره به برخی از رشته ها، از جمله این مشکلات است. که داوطلبان را هنگام انتخاب رشته دچار سردرگمی و اضطراب می کند.
50 کلید طلایی برای انتخاب رشته
آنچه در پی می آید توصیه هایی است که برای انتخاب رشته بهتر داوطلبان تهیه شده است.
اهمیت انتخاب رشته دقیق و مطالعه شده کمترین عواقب، کمترین ندامت و بیشترین کارآیی را برای شخص داوطلب در وهله نخست و نظام آموزشی خانواده و جامعه در درجه بعد به همراه دارد.
1- هنگام انتخاب رشته شما، حتماً والدینتان هم حضور داشته و از انتخابهایتان با اطلاع باشند.
2-هرگز به یک انتخاب رشته کامپیوتری اکتفا نکنید.
3- کامپیوتر هرگزبه تنهایی علاقه مندی و شخصیت شما را نمی تواند در نظر بگیرد.
4- حتماً اطلاعاتی را در مورد دانشگاههای انتخابی خود کسب نمائید.
5- رشته هایی را که انتخاب می کنید، حتماً مورد مطالعه و بررسی قرار دهید. زیرا انتخاب رشته انتخاب زندگی است.
6- در انتخاب رشته دقت کنید زیرا ممکن است هرگز تغییر یا انتقال برای شما مقدور نباشد.
7- هیچگاه نگذارید دیگران برای آینده شما تصمیم بگیرند.
8- انتخاب اول با انتخاب آخر از نظر اولویت نمره فرقی نمی کند. اولویت براساس علاقه مندی به نوع رشته و دانشگاهی است که انتخاب می کنید.
9- در انتخاب رشته مقید نباشید که تمام رشته های روزانه را انتخاب کنید و بعد به سراغ دیگر رشته ها بروید.
10- انتخاب رشته باید براساس علاقه مندی،نوع دانشگاه و رشته های مرغوب باشد.
11- شهری را که نمی توانید به آنجا مهاجرت کنید، انتخاب نکنید، واقعاً چهارسال دوران کوتاهی نیست.
12- سعی کنید بعضی از رشته های شبانه، غیرانتفاعی پیام نور شهر خودتان را در اولویت نسبت به شهرهای دور روزانه قرار دهید.
13- باید طوری انتخاب رشته کنید که رشته اول، بر دوم و رشته دوم بر سوم به ترتیب تا آخر بر دیگری برتری داشته باشد.
14- با واقعیت های موجود و نمرات و رتبه خود تعیین رشته کنید، زیرا ممکن است انتظارات بالا باعث شود تا موقعیت هایی را از دست دهید که دیگر هرگز آنها را به دست نیاورید.
15-سعی کنید، رشته های قطبی، استانی و ناحیه ای شهر خود را بشناسید و از میان آنها انتخابهای بیشتری داشته باشید، زیرا حدود 70 درصد سهمیه اختصاص یافته مربوط به شما است.
16- حتی المقددور رشته شبانه خود را از شهر خود و از شهر های همجوار انتخاب کنید، زیرا امکانات خوابگاهی در دانشگاههایی که رشته شبانه دارند وجود ندارد و سهیمه اختصاص یافته نیز برای شما بیشتر است.
17- در انتخاب رشته های کاردانی و شهرهای دور دقت کنید اگر قبول شوید حتماً باید در آن رشته ادامه تحصیل بدهید در غیر اینصورت دو سال از کنکور محروم می شوید.
18- هرچه می خواهید شانس خود را در رشته های شبانه، غیرانتفاعی، پیام نور و نیمه حضوری امتحان کنید. زیرا در صورت عدم ثبت نام و ادامه تحصیل از کنکور سال آینده محروم نخواهید شد.
19- در قسمت بالای کارنامه به منطقه ثبت نام خود توجه کنید.
