بخشی از مقاله
مقدمه :
ماشین ذرت چین برای اولین مرتبه در سال 1850 توسط کواینسی اختراع گردید .
کمی بعدازاختراع کواینسی ویلیام واتسون ازاهالی شیکاگوذرت چینی رااخراع
نمود درحدودسال 1874 ذرت چین با غلتکهای ذرت کن توسط کارخانجات
سازنده تکامل یافت اما ثبت آن تاحدود 10 سال بعد به تاخیر افتاد . غلتکهای این ذر ت چین در وضعیت شیب دار قرار داشتند به علت تکامل واستفاده از دست کنهای ذرت تا سال 1920 که کارخانجات ماشینهای جدیدی به بازار عرضه کردند توجه زیادی به ذرت چین ها نشان داده نمی شد. ذرت چین های اولیه ازنوع چرخ گرد بودند. ذرت چین های کششی محور توان دهی گردوذرت چین های سوار تراکتوری درحدود سال 1930 معرفی شدند. یک ذرت چین خودرو در حدود سال 1950 به بازار عرضه شد.
انواع ماشینهای برداشت ذرت وقسمتهای مهم آنها:
ماشینهای برداشت ذرت را می توان به طریق زیر تقسیم بندی نمود:(1) ذرت کن ها (2)ذرت چین –پوست کن ها که معمولا به انها ذرت چین ها گفته می شود (3)ذرت چین –دانه کن هاو (4)کمباین های غلات که مجهز به دماغهذرت هستند.
قسمتهای اصلی این ماشین ها عبارتند از :یک واحد جمع آوری کننده برای هدایت ساقه ها به داخل ماشین غلتکهای کشنده (غلتکهای ذزت کن) برای جدا کردن بلاها ازساقها وزنجیرهای انگشتی دار برای کمک به تغذیه ساقها به داخل غلتکها وحرکت دادن ساقها و بلاهادر منطقه ذرت کنی عقب.
یک ذرت کن از قسمتهای اصلی بالا به اضافه یک نقاله بالابر تشکیل شده است . بالابر:بلالهارا(کهاکثر انها پوست نشده اند) به داخل یک تریلی کشیدنی می ریزند اضافه شدن یک بستر پوست کن به ماشین ذرت کن به منضور جداکردن پوست از بلالها ماشین ذرت چین را از ماشین ذرت کن متمایز می کند. یک ذرت چین دانه کن به جای یک واحد پوست کن دارای یک واحد دانه کن است گاهی اوقات این واحدها قابل تعویض با یکدیگرهستند. دانهای ذرت را می توان به داخل یک تریلی کشیدنی یا یک مخزن دانه که برروی ماشین سوارشدهاست منتقل نمود . وقتی که قرار است یک کمباین غلات برای برداشت ذرت مورد استفاده قرار گیرد یک دماغه ذرت به جای سرخوشه چین دانه غلات متصل میشود. یک دماغه ذرت دارای قسمتهای اصلی جمع اوری کننده وذرت کن به اضافه یک سیستم تغذیه کننده برای رساندن بلالها به واحد کوبنده کمباین است.
ماشینهای برداشت ذرت براساس طریقهیا طرز به حرکت درآمدن در انواع مختلفی وجود دارند که عبارتنداز(1)ذرت کن های کششی و سوار(2)ذرت چین های کششی سوار و خودرو و(3)کمباین های مجهز به دماغه ذرت .
ذزت کن های کششی و سوار مشابه ذرت چین های کششی وسوار هستند .
انواع ذرت چین ها در زیر شرح خواهند شد.
ذزت چین کششی:
برروی شاسی و چرخهای خودکشیده می شودوتوسط محورتواندهی تراکتور کار میکند .
این ماشینها معمولا برای برداشت یک دو یا سه ردیف کشت محصول ساخته شدهاند. بعضی از این ماشین ها ممکن است به واحدهای عمل آوری قابل تعویض متفاوتی مانند بسترهای پوست کنی برای جداکردن پوست یا غلاف از بلالها دانه کن برای جداکردن دانه های ذرت از چوب بلال وخردکنها برای خرد کردن بلال ذرت مجهز باشند . ذزت چین های کششی به صورت کناری(افست) نسبت به تراکتور قرار می گیرندکه در نتیجه در موقع شروع کار برداشت یا تقسیم مزرعه به چند قطعه مقداری از ذرت ها به زیر تراکتور خواهند رفت و له خواهند شد امه ذرت چین های کششی به اسانی به تراکتور متصلیا ازآن جدا میشوند .
ذرت چین سوار:
معمولا روی یک تراکتور سه چرخ سوار می شود واحدهای ذرت کن در کنار تراکتور (درقسمت جلو آن) حمل میشوند و واحد عمل آوری در عقب سوار می شود . برای جمع آوری ذرت های برداشت شده از یک تریلی کشیدنیدر پشت تراکتور میتوان استفاده نمود ذرت چین های سواردارای تمام مزایای ذزت چین های خودرو هستند به طوری که در شروع کار برداشت یا قطعه بندی کردن مزرعه محصول به زیر ماشین نمی رود راننده دارای میدان دید خوب نسبت به تراکتور است با وجود این ذرت چین سوار نیاز به وقت قابل ملاحظهای برای آماده کردن تراکتور و سوار کردن واحدهای مختلفی داردوقتی که از یک تراکتور برای به کار انداختن ذرت چین سوار استفاده میشود تا پایان مدت برداشت نمی توان ازآن برای سایر کارهای مزرعه استفاده نمود عرض کار ذرت چین های سوار محدود به دو ردیف کشت ذرت با فاصله زیاد می شود اگر لازم باشد از این ماشین ها برای برداشت با فاصله کمتر استفاده شود می بایست از ذزت چین های کششی یا خودرو استفاده نمود.
ذرت چین خودرو:
منضمی برای یک نوع تراکتور برداشت مخصوص می باشد تراکتوربرداشت تراکتوری است که برروی آن می توان تعداد متفاوتی از واحدهای برداشت راسوار نمود با توجه به تلفیق واحدهای متصل شده تراکتور رامی توان به یک ماشین خودرو مانند کمباین دانه کن ذرت ذرت چین یا خرد کن علوفه سیلو کردنی تبدیل نمود شکل4 این تراکتور را که به یک دماغه ذرت وبستر پوست مجهز است به همراه یک بالابر نشان می دهد . برای جمع آوری بلالهایی که ازبالابر خارج می شوند از یک تریلی کشیدنی می توان استفاده نمود از آنجا که دماغه های ذزت در ذرت چین های خودرو قابل تعویض هستند این نوع ذرت چین ها به دما غه های دو ردیفه یا به برداشت ردیفهای کشت شده با یک فاصله مشخص محدود نشده اند دماغه های مانند دما غه هایی هستند که در کمباین ها مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا از نوع سه تا شش ردیفه هستند.
دماغه های ذزت:
مورد استفاده در کمباین ها معمولا از 2تا12 ردیفه هستند
واحدهای جمع آوری کننده:
وقتی که ساقه ها در حالت سر پا هستند کنترل ساقه ها وتغذیه آنها به داخل واحدهای ذزت کن (واحدهای کشنده)برای وسایل جمع آوری کننده نسبتا آسان خواهد بود اما از طرفی به علت وضعیت بد هوا بیماریها تعداد زیاد بوته در واحد سطح وغیره واحد جمع آوری کننده باید قادر به بلندکردنساقه های خوابیده باشد و با حداقل بلالهای تلف شده آنها را به داخل واحد ذرت کن هدایت کند . این عمل نیاز به وسایل بردارنده یا بلند کننده ای دارد که نزدیک به سطح زمین حرکت کند و ساقه ها را به آرامی جابجا نمایند تااز شتاب بیش از حد و در نتیجه جدا شدن بلالها جلو گیری به عمل آید .
جمع آوری کنندهای نوک تیز وشیب دار در شکل 5 نشان داده شده است.
قست هر یک از واحدهای جمع آوری کننده به صورت لولایی به واحد جمع آوری کننده متصل شده است تا نوک واحد جمع آوری کننده بتوانددرسطح زمین شناور شود و به زیر ساقه های خوابیده نفوذ کند . یک حامی قابل تنظیم پایین ترین وضعیت قرارگیری هر یک از نوکها را محدود می کند برای به حداقل رساندن اتلاف بلالها نوکهای جمع آوری کننده باید روی زمین یاتا آنجا که ناهمواریها اجازه می دهد نزدیکتر به سطح زمین کار کنند .
واحدهای جمع آوری کننده در شکل 5 دارای پیشانی نسبتا کوتاه مطلوب هستند .
ساخت این پیشانی کوتاه بااستفاده ازموارد زیرامکان پذیر شده است:(1)غلتکهای کشنده کوتاهتر در اکثر دماغه های ذزت و (2)امکان کار سکوی سر خوشه چین درارتفاع کم.
زنجیرهای جمع آوری کننده مجهز به اتصالات انگشتی شکل (شکلهای 7-8-9)به حرکت دادن ساقه های به داخل و میان منطقه ذرت کن کمک می کنند واز لیز خوردن بلالهای آزاد به طرف جلووتلف شدن آنها جلوگیری به عمل می آورند .
سرعت زنجیرهادر موقعی که ساقه ها سرپا هستند باید تقریبا برابر با سرعت پیشروی ماشین باشد در موقعی که ذرت ها خوابیدهاند اگر زنجیرهاتا حدودی سریعترازسرعت پیشروی حرکت کنند بیشتر موثر خواهند بود در بعضی از ذرت
چین ها سرعت زنجیرهای جمع آوری کننده ازذاخل سکوی راننده قابل تنظیم است
واحدهای ذزت کن
دو نوع معمول غلتکهای کشنده (غلتکهای ذزت کن)که درذرت چین هامورد استفاده می گیرندعبارتنداز:غلتکهای برجستگی دار مارپیچی یا غلتکهای آج دار شیار دار (شکل7)و غلتکهای شیاردار مستقم (شکل9)هر دو نوع غلتک دارای نوکهای برجستگی دار مارپیچی مخروطی هستند تا ورود ساقه را آسان تر سازند.
همچنین هردو نوع غلتک ساقه رادر بین دو غلتک به طرف پایین می کشند در موقع استفاده از غلتکهای برجستگی دار مار پیچی بلالها موقعی از ساقه کنده می شوند که به غلتکها برخورد می کنند این غلتکها با فاصله کمی از یکدیگر و به موازات هم قرار گرفته اند غلتکهای شیار دار مستقیم ساقه ها راازبین دو صفحه جدا کننده (شکلهای 8-9)پایین میکشند و بلالها موقعی از ساقه ها کنده می شوند که با صفحات تماس حاصل می کنند شکل 10 طرز کار دو نوع غلتکهای کشنده (ذزت کن)را نشان می دهد.
اکثر ذزت کنها ذزت چین هاوذرت چین دانه کنها دارای غلتکهای کشنده برجستگی دارمارپیچی هستند این غلتکها معمولا از جنس چدن ساخته می شوند و سطح آنها دارای برجستگی های مارپیچی یا آج می باشد (شکل 11)شدت کار آنها از جلو به طرف عقب افزایش می یابد و می تواند برای شرایط کاری مختلف با اتصال یا جدا کردن پیچها مهره ها یا آجهای اضافی تغییر کند طول غلتکها معمولا بین 1020تا 1270 میلیمتر و قطر آنها بین 75تا100 میلیمتر است سرعت محیطی غلتکها معمولا 1800 متردر دقیقه است جهت پیچیدگی مارپیچها طوری است که برجستگی ها ساقه ها را به طرف عقب حرکت می دهند
ازآنجا که بلالها می توانند بابرجستگیهای مارپیچی تماس حاصل کنند چنانچه سرعت غلتکها زیاد باشد یا سطح آنها خیلی برجسته و زبر باشد به خصوص در موقعی که ذرت نسبتا خشک است ممکن است دانه شدن بیش از حد (دانه شدن در قسمت ته بلال) در محل غلتکها به وجود آیداگر شدت کار سطح غلتکها به اندازه نباشد لغزش ساقه هادر موقع تماس ته بلالها با غلتکها باعث افزایش دانه شدن می شود زیرازمان تماس طولانی می باشد در شرایط خشک نیز کافی نبودن شدت کار غلتکها ممکن است باعث جمع شدن خاشاک برروی غلتکها گردد.
فاصله بین انتهای جلویی غلتکهای کشنده بر جستگی دار مار پیچی قابل تنظیم است.این فاصله تا حد امکان وتا آنجا که موجب مسدود شدن غلتکها و شکستن ساقه نشود باید کم باشد این فاصله در شرایط عادی بین 6تا13 میلیمتراست اگر فاصله بین غلتکها خیلی زیاد باشد به علت لغزش ساقه و تمایل غلتکها بهکشیدن بلالها به طرف داخل دانهکردن غلتکها افزایش می یابد در مواقعی که ساقه ها نم دار و سفت هستند فاصله بین غلتکها را نسبت به مواقعی که ساقه ها خشک وشکننده و خوابیده هستند می توان کمتر نمود.
شکل 10 مقایسه طرز کار دو نوع غلتکهای کشنده (ذرت کن)
سمت راست :غلتکهای برجستگی دارمارپیچی که بدون صفحات جدا کننده هستند سمت چپ:غلتکهای شیاردارشدت کار غلتکهای شیدار مستقیم خیلی زیاد است وتمایل آنهابه کشیدن ساقه ها به طرف داخل بیشتر می باشد. دراکثرطرحها شیارها با هم درکیری دارند اما یکی از کارخانه های سازنده ازغلتکهای استفاده می کند که دارای تیغه های لبه تیز هستند.غلتکها طوری تنظیم شدهاند که تیغه هایشان از دو طرف به داخل ساقه ها نفوذ کند صفحات جداکنندهای که دربالای غلتکها قرار دارندمانع ازتماس بلالها با غلتکها می شوند
(شکلهای8-9 ) تنظیم صحیح صفحات جداکننده میزان دانه شدن در قسمت ته بلالها گاهی اوقات موجب تلفات قابل توجهی در موقع استفاده ازغلتکها برجستگی دار مارپیچی میشود غلتکهای شیاردارممکن است از جنس چدن ساخته شوند بعضی ازاین غلتکها بصورت واحدهایی ساخته می شود که دارای شیارهای فولادی قابل تعویض هستند.قطرآنها معمولابین90 تا125 میلیمتر وطول آنها(بدون درنظرگرفتننوک خروطی آنها) بین400 تا600 میلیمتراستسرعت محیطی آنها به طور کوتاهتر غلتکه باعث می شود تادرمدت کمتری طول ساقه ها از میان غلتکها به پایین کشیده شود .
دماغه های ذرت کمباین هابه غلتکهای شیادارمستقیم مجهزندبعضی از کارخانجات واحدهای ذرت کن قابل تعویضی ازاین نوع ساخته اند که می توان آنهارادر ماشین های برداشت ذرت مورداستفاده قراردادغلتکهای شیاداردرمقایسه باغلتکهای برجستگی دارمارپیچی دارای ظرفیت بیشتری هستندواجازه سرعت پیشروی بیشتری رامی دهند غلتکهای شیارداروصفحات جداکننده پوستهای کمتری رانسبت به غلتکهای برجستگی دارمارپیچی جدامیکنند این صفات مناسب ذرت چین ها نیست زیرااین ماشینها به بسترهای پوست کنی بزرگتری نیاز
دارندامابرای کمباین ها وذرت چین دانه کن هامشکل آفرین نمی باشد..
فاصله بین صفات جداکننده وغلتکهای شیاردارمعمولاقابل تنظیم است فاصله صفحات جداکننده ازیکدیگرباید تا حدامکان زیادباشدبه طوری که بلالهای کوچک نتوانداز بین آنها عبورکنندفاصله زیادبین آنهاباعث به حداقل رسیدن شکستن ساقه ها و مقدار خاشاک تغذیه شده به داخل کمباین می شودفاصله بین این غلتکها نسبت به لتکهای برجستگی دارمارپیچی ازحساسیت کمتری برخوردار است و بایدطوی تنظیم شودکه ساقه ها نشکنند.
انتقال خاشاک
غلتکهای خاشاک مخصوص غالبا به منظورانتقال خاسشاک وساقه های شکسته ای که توسط غلتکهای شکنده برجستگی دار مارپیچی دفع نشده اندبرروی ذرت چین سوارشده اند.انتهای بالایی غلتکهای کشنده ممکن است دارای قسمتهای شیاردار باشد .گاهی اوقات غلتکهایی شیاردارکه بهطور عری قرار گرفته اند در انتهای خروجی بالابر بلالهای جداشده سوارشده اند(شکل13) وظیفه اصلی غلتکهای عرضی انتقال دادن قسمتهای نسبتا بلد ساقه است ازدمندهای کوچک نیز ممکن است برای کمک به انتقال خاشاک استفاده شود.
واحدهای پوست کن
بلالها درموقع جدا شدن در قسمت غلتکها با توجه به ویژگی قسمتها یی ازگیاه که پوست هاراحمایت می کنند تمام یا قسمتی از پوست ها را به همراه دارندبرای جداکردن پوست ها بلالها باید از روی غلتکهای پوست کن عبور کنند واحد پوست کن شامل اند جفت غلتک است که درتماس بایکدیگرچرخش میکنندمعمولایکی ازغلتکهای هرجفت غلتک ازجنس فولادیاآهن چکش خورودیگری ازجنس لاستیک ساخته شده است.با چرخش غلتکها به همراه هم غلتکها پوستها رامی گیرندوآنها رابه طرف پایین میکشند وازقسمت ته بلال جدا می کنند
معمولا وتی یکی از پوستها گیر افتاد بلافاصله تمام پوستهاجدا میشوند هرجفت غلتکتحت فشار یک فنر قابل تنظیم قرار داردفشارروی غلتکها باید به اندازه کافی باشدتاغلتکها با کمک برجستگی ها وپین های خودپوستها راگرفته آنها رابه طرف داخل بکشدبه طوری که بلالهابه خوبی و باحداقل دانه شدن لخت شونداغلب بسترهای پست کن دارای 2تا3 فت غلتک برای هرردیف محصول ذرت هستند.
بسترهای پوست کن درذرت چین ها ممکن است به دودسته تقسیم بندی شوند:(1) بسترپوست کنی پیوسته(2) بستر پوست کنی جدا
در بستر پوست کنی پیوسته غلتکهای پوست کن تماما به دنبال غلتکای ذرت کن ودر یکخط نسبت به آنها رارگرفته اندوتوسط نقاله لتک ذزت کن تغذیه می شوند دربسترپوست کنی جداغلتکهای پوست کن دربستری جداازغلتکهای ذرت کن قراگرفته انددر بسترهای پوست کنی جدا ممکن است یک بستر پوست کن برای هر ردیف یا یک بستر پوست کن برای تمام ماشین وجود داشته باشد.یک بستر پوست کن جدا که کار پوست کندنرابه طور موثرتر انجام می دهددارای یک سری غلتک پوست کن(8غلتک یا بیشتر) در یک جایگاه واحد می باشدتمام ذرتهای جدا شده ازواحدهای ردیفی به بستر پوست کن که معمولا درعقب ماشین سوارشده است انتقال می یابد .
دستگاههی تغذیه کننده که گاهی اوقات کند کنندهای بلال (درسراشیبی) یاجلوبرهای بلال(در سربالایی)نامیده می شوندبلالهارادرسرتاسر بسترپوست کن توزیع می کنندآنهارادرمقابل غلتکها نگه می دارندوآنهارا درطول غلتکها به میزان یکنواخت حرکت میدهند وسایلی که بدین منظور وجود داردعبارتند از :چرخهای انگستی داربا پوشش لاستیکی برسهای نایلونی ونقاله های زنجیری با پره های کناری سطوح غلتک شکاف دارمارپیچی می توانند به جلوبردن بلالها در کنار غلتکها کمک نمایند.
