بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: گیاه دارویی پولک (Poulk) با نام علمی (Stachys schtschegleevii) در طب سنتی ایران برای درمان بیماری های عفونی دستگاه ادراری، واژن، دستگاه تنفسی، روماتیسم، وعفونت های گوش و سایر شرایط التهابی استفاده می شود.
در این تحقیق اثر عصاره آبی گیاه پولک(به روش خیساندن) بریک نمونه استاندارد باکتری انتروباکتر آئروژنز((PTCC:1221 و 6 نمونه بالینی این باکتری که از بیماران دارای عفونت ادراری جدا شده، مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: سنجش فعالیت ضد باکتری عصاره، ابتدا به روش انتشار دیسک انجام شد. سپس برای هر یک از غلظت های استخراج شده که در روش انتشار دیسک اثر ضد میکروبی نشان داده بود، حداقل غلظت بازدارنده رشد((MIC و حداقل غلظت کشندگی باکتری((MBC با روش میکرودایلوشن تعیین گردید.
یافته ها: عصاره آبی گیاه پولک اثر مهاری قابل توجهی بر باکتری استاندارد و بالینی انتروباکتر آئروژنز داشت. میانگین قطر هاله عدم رشد در سه بار آزمایش در اطراف دیسک های محتوی عصاره آبی( (30 mg برای انتروباکتر آئروژنز استاندارد((16/83±0/4 بود. حداقل غلظت بازدارنده رشد((MIC عصاره آبی برای انتروباکترآئروژنز برابر( (200mg/ml بود ،اما هیچ غلظت کشندگی باکتری((MBC نشان نداد.
نتیجه گیری: یافته های این تحقیق حاکی از آن است که عصاره آبی گیاه پولک ، اثر قوی آنتی باکتریال برانتروباکترآئروژنز که یک باکتری مولد عفونت ادراری است ، دارد.
واژههای کلیدی: گیاه پولک (Stachys schtschegleevii)، عفونت ادراری، پولک، انتشار دیسک، MIC، MBC و انتروباکتر آئروژنز.
1
2
-1 مقدمه
بیشترین داروی تجویزی در بین داروهای امروزی، آنتی بیوتیک ها هستند. آنتی بیوتیک ها با کشتن میکروبها یا توقف تکثیر آنها با عوامل بیماریزا مقابله میکنند. پنی سیلین، اولین آنتیبیوتیکی بود که بطور تصادفی از محیط کشت کپک کشف شد. امروزه متجاوز از 100 آنتی بیوتیک مختلف وجود دارد که پزشک برای درمان ناراحتیهای کوچک تا عفونت های تهدیدکننده حیات از آنها استفاده می-کند، لیکن اگر نابجا مصرف شوند بسیار خطرناک خواهند بود. هرچند برخی آنتیبیوتیک ها علیه انواع گستردهای از عفونتها مؤثر هستند ولی مهم است که بدانیم هر آنتیبیوتیکی تمام عفونتها را نمیتواند درمان کند و نیز آنها فقط علیه عفونتهایی بکار میروند که توسط باکتریها، قارچها و انگلهای بیماریزا بوجود آمده باشند و علیه بیماریهای ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا تأثیری ندارند. در جمعیتهای انسانی و حیوانی، آنتیبیوتیکها به منظور درمان و جلوگیری از بیماریهای عفونی استفاده میگردند. امروزه یکی از مشکلات مطرح و قابل توجه بهداشت جهانی، افزایش شیوع مقاومت آنتیبیوتیکی پاتوژنها در جمعیتهای مختلف انسانی و حیوانی میباشد. عامل اصلی افزایش مقاومت باکتریهای پاتوژنیک، استفاده بیش از حد آنتیبیوتیکها است و این امر منجر به پیدایش و انتشار گونه های مقاوم و ژنهای مقاومت در آنها میشود (وینستین،.(188-192:2001گسترش زیاد مقاومت به آنتی بیوتیک ها در بین باکتری های بیماری زا ، درمان بیماریهای عفونی را مشکل و پر هزینه کرده است. از طرف دیگر درمان با آنتی بیوتیک ها همواره نگرانی عوارض جانبی دارورا به همراه دارد. استفاده از گیاهان دارویی که مزیت های متعددی ازقبیل ارزان و قابل دسترس بودن ، سازگاری باطبع و پذیرش بهترتوسط بیماران را دارند، برای درمان بیماری ها از جمله بیماری های عفونی مورد توجه قرارگرفته است. یکی از گیاهان دارویی گیاه پولک است که در طب سنتی ایران برای درمان بیماریهای عفونی مجاری تنفسی مانند سرماخوردگی و سینوزیت و همچنین آسم ، روماتیسم ، عفونت های ادراری و سایر شرایط التهابی استفاده می شود. این گیاه با نام علمی Stachys schtschegleevii شناخته می شود.(چیت ساز و همکاران،(2 :1385 بطور کلی جنس Stachys بیش از 300 گونه و در دنیا دو رویشگاه مهم دارد. یکی از آنها جنوب و شرق آناتولی، قفقاز، شمال غرب ایران و شمال عراق است و دیگری منطقه بالکان می باشد. این جنس در ایران 34 گونه دارد که 14 گونه انحصاری ایران است و به طور پراکنده در نقاط مختلف کشور می روید. گونه Stachys schtschegleevii گیاهی است پایا ، بوته ای ، ریزوم دار به ارتفاع 30 سانتی متر پوشیده از کرک های خزی سفید ، ساقه دارای برگ های متراکم در قاعده ضخیم، خیزان ، ایستاده ، متعدد دارای شاخه های زیاد کوتاه و دسته ای ، برگ ها با پهنک بیضی یا تخم مرغی مثلثی با دمبرگ بسیارکوتاه یا تقریباً فاقد آن و دارای رگبرگهای مشخص. این گیاه در ایران در استان های مازندران ، آذربایجان و سمنان پراکنده است.آثار ضد باکتریال در بعضی گونه های این گیاه یافت شده است .(مظفریان،(522:1996 ولی برخی آثار ضد میکروبی گونه Stachys schtschegleevii هنوز ناشناخته باقی مانده است .در این تحقیق اثر ضد میکروبی گیاه پولک در شرایط
3
آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا عصاره آبی گیاه به روش خیساندن استخراج شده و سپس اثر آن بر باکتری گرم منفی آنتروباکترآئروژنز که مولد عفونت ادراری است با روش میکرودایلوشن مورد آزمایش قرار گرفته است.
