بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف تحقیق: امروزه مزایای گیاهان دارویی بر کسی پوشیده نیست و شاهد جایگزینی مواد موثره استخراج شده از گیاهان دارویی با مواد شمیایی مضر کاربردی در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی هستیم. با توجه به زیان های سنگین آلودگی های مواد غذایی که به سلامت جامعه وارد می شود نیز با توجه به کم عارضه بودن استفاده از نگهدارنده های گیاهی، این مواد به عنوان راهکاری جهت ارتقاء کیفیت بهداشت مواد غذایی مطرح می شوند.در این مطالعه اثر ضد میکروبی عصاره اتانولی گیاه دارویی بادرنجبویه علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمایتیس (عامل مسمومیت غذایی )بررسی شده است .
روش بررسی:گیاه بادرنجبویه از مزارع اطراف استان گلستان جمع آوری خشک و آماده عصاره گیری شد . عصاره گیری به روش خیساندن انجام گرفت .اثر عصاره برگ این گیاه ،در شرایط invitro بر روی دو سویه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمایتیس مورد بررسی قرار گرفت .اثر 8 غلظت متوالی عصاره اتانولی بر روی باکتری ها به روش انتشار چاهک agar well (diffusion)بررسی شد.تجزیه تحلیل داده های آزمایش در سه تکرار توسط نرم افزار spss آزمون دانکن P<0/05صورت گرفت .
یافته ها : بر اساس نتایج آزمون ضد میکروبی ،قطر هاله عدم رشد در غلظت های %100 و %50 و25 %و%12/5برای باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب 15/66 0/57 و 13/66 0/57 و10/66 1/15و9/33 0/57 و بوده است.برای باکتری استافیلوکوک اپیدرمایتیس به ترتیب 15/33 0/57و13/33 0/57و12و10 بوده است.
نتیجه گیری :عصاره اتانولی گیاه بادرنجبویه خاصیت ضد میکروبی داشته و با توجه به عطرخاص گیاه بادرنجبویه با مطالعات ارگانولپتیکی میتوان از این ماده هم به عنوان طعم دهنده ونیزنگهدارنده گیاهی در صنایع غذایی استفاده کرد
واژه های کلیدی: بادرنجبویه ،عصاره اتانولی ،هاله عدم رشد ، ضد باکتری ، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمایتیس
-1 مقدمه :
با افزایش آگاهی مصرف کنند گان از اثرات منفی نگهدارنده های مصنوعی بر سلامتی و تبدیل شدن این مواد به مواد سمی و سرطان زا دربدن میزان پذیرش چنین محصولاتی کاهش یافته و تقاضا برای مواد طبیعی به عنوان نگهدارنده جدید در غذا رو به افزایش است((1از این رو پژوهشگران صنایع غذایی در زمینه جایگزینی نگهدارنده های شمییایی مضر با ترکیبات طبیعی بی ضررتحقیق های زیادی کرده اند .این مواد طبیعی از منابع متنوعی بدست می آیند که گیاهان دارویی یکی از منابع آن است . ادویه ها و گیاهان دارویی دو نقش عمده در مواد غذایی ایفا میکنند :یکی ایجاد طعم و مزه و نقش دیگری در نگهداری مواد غذایی با به تاخیر انداختن فساد با توجه به دارا بودن ویژگیهای ضد میکروبی و ضد اکسیداسیونی((2 استفاده از آنتی بیوتیک ها نیز به عنوان نگهدارنده کم کم باید از صنایع غذایی حذف شود زیرا این مواد از طریق مصرف غذایی وارد بدن شده و مقاومت های میکروبی را ایجاد میکند و گاها باعث تغییر فلور میکروبی بدن مصرف کننده و در نتیجه زمینه ساز بیماری های مختلف برای مصرف کننده است. بادرنجبویه یا Melissa officinalis یکی ازقدیمی ترین و رایج ترین گیاهان دارویی است که متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae)می باشد. بوی لیمو از مشخصات این گیاه است و به همین دلیل به آن Lemon balmهم گفته میشود.در مطالعات متعددی که بر روی این گیاه انجامگرفته خواص گوناگونی برای آن به اثبات رسیده است .از رایجترین خواص درمانی بادرنجبویه میتوان به خواص آرام بخشی، آنتیاکسیدانی، ضد اسپاسمی، ضد نفخ، ضد باکتری، ضدویروسی و ضدالتهابی آن اشاره کرد.(3و(10 استافیلوکوک ها باکتری های کروی و گرم مثبت هستند هوازی ویا بی هوازی اجباری هستند این گروه به خشکی حرارت و مواد شمیایی مقاومت زیادی دارند و تولید کننده مواد سمی هستند که بیماری های متعددی را ایجاد میکنند.یکی از این سموم انتروتوکسین ها میباشند .انتشار استافیلوکوک ها بر روی پوست افراد سالم و افرادی که مبتلا به بیماری های تنفسی هستند دیده میشود .چند سلول از این باکتری ها برای تولید انتروتوکسین کافی است و اگر غذای آلوده به این ماده چند ساعت خارج از یخچال بماند فرصت مناسب برای تکثیر و تولید سم ایجاد شده و مسمومیت غذایی ایجاد میشود .محصولاتی که بیشتر با این باکتری ها آلودگی پیدا میکنند انواع شیرینی های واجد خامه ،کنسرو گوشت و ماهی ،سیب زمینی و سالاد ها اند.
هدف ما در این تحقیق بررسی اثر ضد میکروبی عصاره اتانولی گیاه بادرنجبویه علیه این دو گونه باکتری عامل مسمومیت غذایی است .
