بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق جهت بررسی تاثیر دگر آسیبی عصاره آبی بقایاي گیاهی گلرنگ Carthamus tintorius) )با غلظت 5،0، 10 و 15 درصد بر رشد گیاهچه و میزان نشت پذیري غشا سلولی برگ ماشک گل خوشه اي ( (Vicia villosa در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان دادند که افزایش غلظت عصاره آبی گلرنگ سبب کاهش وزن خشک اندام هوایی و فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز در برگ ماشک گل خوشه اي شد. افزایش غلظت عصاره آبی گلرنگ سبب افزایش تخریب غشا سلولی و غلظت مالون دي آلدهید در بافت گیاهچه ماشک گل خوشه اي شد.
کلمات کلیدي: آللوپاتی، گلرنگ، جوانهزنی، مالون دي آلدهید.فف
مقدمه
شناسایی مکانیزمهاي عمل مواد دگرآسیب در گیاهانمی تواند نقش مهمی در معرفی،تولید و استفاده از این مواد به صورت عملی داشته باشد. یکی از جنبههاي تاثیر تنش محیطی از جمله ترکیبات آللوپاتیک بر گیاهان، تولید انواع رادیکالهاي آزاداکسیژن است. رادیکالهاي اکسیژن قادرند با حمله به لیپیدهاي غشا، پروتئین و ماده وراثتی سلول((DNA سبب تخریب آنها شوند(.(5 بررسی غلظت مالون دي آلدهید بافت گیاهیمی تواند بیانگر میزان تخریب غشا سلولی باشد زیرا این ترکیب تحت تاثیر تخریب غشا سلولی آزادمی شود .(6) تحقیقات Yuو همکاران (9) نشان داد که رشد گیاهچههاي خیار تحت تاثیر ترکیبات آللوپاتیک کاهش یافت. ایشان همبستگی مثبتی میان کاهش رشد گیاهچه خیار تحت شرایط حضور ترکیبات دگرآسیب با تخریب و پراکسیده شدن غشاهاي سلولی خیار مشاهده کردند. در همین حال فرهودي و همکاران (2) کاهش رشد خردل وحشی تحت تاثیر عصاره آبی آفتابگردان را ناشی از کاهش فعالیت آنزیم آنتی اکسیدانت کاتالاز و در نتیجه تخریب غشا سلولی در گیاهچه خردل وحشی عنوان نمودند.
این تحقیق به منظور بررسی پتانسیل دگرآسیبی عصاره گلرنگ بر رشد گیاهچه ماشک گل خوشه اي و همچنین بررسی نقش فعالیت آنزیم گوایکول گوایکول پراکسیداز در پاسخ ماشک گل خوشه اي به عصاره گلرنگ انجام شد.
483 اکوفیزیولوژي علفهايهرز
مواد و روش ها
این آزمایش به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی عصاره آبی گلرنگ (Carthamus tintorius) بر رشد گیاهچه ماشک گل خوشه اي( (Vicia villosa در دانشکده کشاورزي دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر انجام شد. به منظور تهیه عصاره آبی 5، 10 و 15 درصد گلرنگ، به ترتیب5، 10 و 15 گرم پودر خشک اندام هوایی گلرنگ در 100 میلی لیتر آب مقطر ریخته شد. پس از 24 ساعت نمونهها به دستگاه شیکر با دور 120 دور در دقیقه به مدت 12 ساعت منتقل شد. در شرایط شاهد ماشک گل خوشه اي توسط آب مقطر محلول پاشیمی شد. جهت رشد گیاه ماشک گل خوشه اي 5 عدد بذر این گیاه در گلدانهاي پلاستیکی حاوي ترکیب خاك رس و کود پوسیده حیوانی کاشته شدند. پس از استقرار گیاهچهها تعداد آنها به دو عدد در هر گلدان رسید. دو هفته پس از سبز شدن بذور ماشک گل خوشه اي محلول پاشی آنها توسط محلول عصاره آبی گلرنگ طی دو روز پشت سر هم انجام شد. یک هفته پس از محلول پاشی عصاره آبی گلرنگ برداشت گیاهچههاي ماشک گل خوشه اي جهت بررسی صفات انجام شد. در این آزمایش وزن خشک اندام هوایی، فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز((4 ، نشت پذیري غشا سلولی گیاهچه ( 8 ) و غلظت مالون دي آلدهید((8، در برگ ماشک گل خوشه اي مورد بررسی قرار گرفتند.
محاسبات آماري دادههاي حاصل از آزمایش با استفاده از نرمافزار Mstatc انجام شد و براي رسم نمودارها و گرافها از نرمافزار Excel و براي مقایسه میانگینها از آزمون چند دامنهاي دانکن (در سطح5 درصد) استفاده شد. جهت محاسبه همبستگی میان صفات مورد نظر از نرم افزارSPSS استفاده شد.
نتایج
وزن خشک اندام هوایی
نتایج نشان داد که وزن خشک اندام هوایی ماشک گل خوشه اي تحت تاثیر معنیدار غلظت عصاره آبی گلرنگ قرار گرفت (جدول .(1 با افزایش غلظت عصاره آبی گلرنگ کاهش وزن خشک اندام هوایی در ماشک گل خوشه اي مشاهده شد (شکل .(1 بین وزن خشک اندام هوایی ماشک گل خوشه اي با نشت پذیري غشا سلولی و غلظت مالون دي آلدهید برگ همبستگی منفی مشاهده شد (جدول (3 که نشان دهنده تاثیر منفی تخریب غشاهاي سلولی بر رشد گیاهچه است.
نشت پذیري غشا سلولی و غلظت مالون دي آلدهید برگ نتایج نشان داد که نشت پذیري غشا سلولی و غلظت مالون دي آلدهید برگ ماشک گل خوشه اي تحت تاثیر معنیدار گیاه غلظت عصاره
آبی گلرنگ قرار گرفت (جدول .(1 با افزایش غلظت عصاره آبی گلرنگ افزایش نشت پذیري غشا سلولی و غلظت مالون دي آلدهید برگ (جدول (2 در ماشک گل خوشه اي دیده شد. افزایش معنیدار نشت پذیري غشا سلولی تنها در سطح عصاره 15درصد گلرنگ دیده شد در حالیکه افزایش معنیدار غلظت مالون دي آلدهید برگ ماشک گل خوشه اي در مقایسه با شاهد در سطح عصاره آبی 10 درصد گلرنگ دیده شد.
فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز در برگ ماشک گل خوشه اي تحت تاثیر معنیدار غلظت عصاره آبی گلرنگ قرار
گرفت (جدول .(1 با افزایش غلظت عصاره آبی گلرنگ کاهش فعالیت آنزیم گوایکول گوایکول پراکسیداز در ماشک گل خوشه اي مشاهده شد (جدول(2 بطوریکه کمترین فعالیت این آنزیم تحت تاثیر عصاره 15 درصد گلرنگ مشاهده شد. با توجه به همبستگی مثبت فعالیت آنزیم گوایکول پراکسیداز و وزن خشک اندام هوایی ماشک گل خوشه اي و همبستگی منفی میان فعالیت این آنزیم با غلظت مالون دي آلدهید برگ و نشت پذیري غشا سلولیمی توان گفت احتمالا کاهش وزن خشک اندام هوایی ماشک گل خوشه اي ناشی از کاهش فعالیت آنزیم آنتی اکسیدانت گوایکول پراکسیداز و تشدید تخریب غشاهاي سلولی است .
