بخشی از مقاله
حشرات
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
Jump to: navigation, search
حَشَرات بزرگترین گروه را در بین گروه بندپایان به خود اختصاص میدهند بندپایان حیواناتی هستند که دارای یک اسکلت خارجی بوده و اعضای آنها به هم پیوسته میباشند حشرات شش پا دارند و بیشتر آنها دارای بال هستندبدن یک حشره از 3 قسمت تشکیل میشود: سر، سینه و شکم.
حدود یک میلیون گونه مختلف حشره در جهان شناسایی و توسط دانشمندان نامگذاری شده است مجموع حشرات روی زمین تا مرز ده میلیون گونه مختلف میرسد حشرات تقریبا" در همه نقاط روی زمین پیدا میشوند و همچنین میتوان آنها را درآبهای شیرین یافت حشرات اولین حیوانات پرنده میباشند که در روی زمین بوجود آمدند 350 میلیون سال قبل اولین بار آنها توانستند در هوای زمین شروع به پرواز کنند و این میلیونها سال قبل از پرواز پرندگان و خفاشها بود.
برای بیشتر حشرات قدرت بینایی و بویایی از مهمترین احساسها میباشد حشرات دارای چشمهای مرکب هستند به این معنی که چشم حشره از دو قسمت مجزا تشکیل شده است هر قسمت از چشم حشره دارای لنز مخصوص به خو میباشد حشرات برای بو کشیدن و مزه کردن از شاخکهایشان و بعضی اوقات از قستهای دیگر بدنشان استفاده میکنند انها همچنین برای لمس کردن اشیاء از شاخکهایشان استفاده میکنند.
حشرات در طول رشد خود به طور دورهای پوست اندازی میکنند و یا پوسته خارجی خود را میاندازند بعضی از حشرات فقط 4 یا 5 مرتبه تییر شکل میدهند اما سنجاقکهای یک روزه و حشرات بدون بال میتوانند 20 مرتبه یا بیشتر پوست اندازی کرده و تغییر شکل دهند هر بار که یک حشره تغییر شکل میدهد شکل بدنش عوض میشود این حالت را در حشرات دگردیسی (دگرگونی) مینامند بعضی از حشرات با هر پوست اندازی به آرامی تغییر شکل میدهند و نوع بالغ آنها بسیار با نوع نوزاد تفاوت دارد این حشرات عبارتاند از زنبورهای عسل، مگسها، سوسکهای بزرگ، پروانهها و زنبورهای معمول.
حشرات اجتماعی
این گروه از حشرات شامل گونههای بیشماری از زنبورهای معمولی و تمام گونههای مورچهها و موریانهها میشود حشرات اجتماعی در گروههای خانوادگی زندگی میکنند و یا به صورت قبیلهای زندگی کرده و لانههای بسیار بزرگ میسازند در هر قبیله فقط یک حشره یعنی ملکه تولید مثل میکند بیشتر حشرات دیگر کارگر هستند که به جمع آوری غذا و حفاظت از لانه و نوزادان مشغول هستند.
رده حشرات
رده:حشرات class: insect حشرات بی مهرگانی هستند که در رده insecta قرار دارند. حشرات پرجمعیت ترین و گسترده ترین تاکسون محیط های خشکی هستند که در شاخه بندپایان قرار میگیرند .به راستی بیشترین گروه متنوع از جانوران است بر روی زمین، با حدود 925،000 گونه شناخته شده بیشتر از همه گروه های جانوری روی هم رفته است. حشرات ممکن ات در نزدیکی تمامی زیستگاه های روی زمین یافت شوند. تعداد کمی از آنها به محیط اقیانوس جایی که سلطه با سخت پوستان است ساززش کرده ند. Arthropod های دیگر خشکی با حشرات اشتباه گرفته میشوند. اما بارز ترین ویژگی میتواند وجود 6 پا در حشرات باشد که در دیگران نیست.
حشرات و اهمیت آنها
بسیاری از مردم تصور میکنند حشرات موجودات مضری می باشند٬ درحالی که تنها بخش بسیا کوچکی از گونه های حشرات مضرند که آن تعداد نیز در یک اکوسیستم بکر به وسیله حشرات شکارچی دیگر تحت کنترل می باشد.مزایای حشرات چنان است که خدمت شایان توجه آنها به بشر بدون بررسی شاید برای شما دور از زهن به نظر برسد ٬ولی با بررسی چند مورد این امر را گواهی خواهید داد:
زنبور عسل: عسل یک محصول غذایی مفید و یک اکسیر پر ارزش است که از قرنها پیش به عنوان عالیترین و مقوی ترین غذاها شناخته شده و همچنین به واسطه ویژگی های شفابخش خود به عنوان دارو در دمان اکثر بیماریها در بین تمام ملل کاربرد داشته است .در اکثر کشورهای جهان از جمله شوروی سابق که بزرگترین کشور تولید کننده عسل در دنیاست ، تاکنون تحقیقات زیادی روی فرآورده های زنبور عسل از جمله عسل ژله رویال ، گرده ، موم ، بره موم و زهر زنبور عسل صورت گرفته و خواص پزشکی آنان بوسیله پژوهشهای علمی و نتایج بالینی مورد تایید بسیاری از محققین و پژوهشگران قرار گرفته است . ترکیبات شیمیایی عسل متنوع و پیچیده است . ترکیب عسل هایی که منشا گیاهی دارند فرق می کند. چهار پنجم وزن عسل را کربو هیدرات ( مواد قندی – نشاسته ای ) تشکیل می دهد و بقیه آن عبارتند از : پروتئین ، املاح معدنی ، عناصر معطر ، آنزیم ها ، ویتامین ها ، گرده گل ( پولن گیاهی ) و مقدار کمی آب .
تا کنون 20 نوع قند در عسل شناسایی شده اند قندها ی اصلی عسل را قندهای ساده ( منو ساکاریدها) می گویند مانند گلوکز و لوولوز که به ترتیب %40 و %34 عسل را تشکیل می دهند. علاوه بر قندهای ساده فوق قندهای مرکب ( پلی ساکاریدها ) دیگری که از دو یا سه یا چند قند ساده درست شده اند در عسل وجود دارد مانند مالتوز ، ساکارز ، لاکتوز که از دو قند ساده تشکیل شده اند . مالتوز به مقدار کم و ساکارز ( قند معمولی ) با اینکه با غلظت زیاد در شهد یافت می شود ، در حدود 1 تا 2 درصد عسل را تشکیل می دهد .
این قند در اثر آنزیمی به نام انورتاز که مهمترین آنزیم موجود در عسل است و از غده بزاقی زنبور ترشح می شود به قندهای ساده یعنی گلوکز و لوولوز تبدیل می شود. شایان ذکر است که شیرینی عسل عمدتا مربوط به همین دو نوع قند ساده می باشد .لوولوز ( قند میوه ) از شیرین ترین قندهای طبیعی است که 1/7 بار شیرین تر از ساکارز ( قند نیشکر ) و 2 تا 2/5 بار شیرین تر از گلوکز (قند انگور ) می باشد .عسل شامل مقدار کمی ویتامین های تیامین (B1)، ریبوفلامین(B2)، اسید پانتوتنیک(B5)، نیاسین(B3) و پیریدوکسین(B6) و اسید اسکوربیک (C) است.
با وجود اینکه مقدار ویتامین C اکثر عسل های جهان کمتر از 5 میلی گرم در 100 گرم عسل است، بعضی از عسل ها از جمله عسل نعناع دارای ویتامین C بالایی هستند (280-160 میلی گرم در هر 100 گرم) مقدار ویتامین C در بعضی از عسل های ایران بین 240-118 میلی گرم در 100 گرم عسل تعیین شده است. (عسل) >>> عکس A
امروزه اثرات فرآورده هاي زنبورعسل شامل عسل، گرده، ژله رويال، موم، بره موم، عسلك و زهر زنبورعسل تا حدودي شناخته شده و زنبور درماني (T.B.H) به عنوان روش طبيعي درمان بسياري از بيماريها مطرح است. نشريه «علم تغذيه و كشاورزي» در شماره اخير خود (دسامبر 2004)، از تحقيقات محققان كرواسي خبر مي دهد كه طبق نتايج آنها تمام فرآورده هاي زنبور عسل از زهر نيش آن تا موم و عسل قادر است از رشد و انتشار تومورهاي سرطاني در موشها جلوگيري كنند و در برخي موارد نيز تومورها را كاهش دهند.
بنابراين تحقيقات، عسل با افزايش سطح آنتي اكسيدهاي خون، به خنثي سازي راديكالهاي آزاد اكسيژن كمك مي كند. اما ديگر محصولات كمتر شناخته شده زنبورعسل نيز براي بررسي اثرات سلامت بخش آن مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتايج اين مطالعات نشان داده موم كه زنبورها براي تعمير سوراخهاي كندوهايشان از آن استفاده مي كنند نيز داراي تركيبات آنتي اكسيد است و مي تواند ويژگي هاي ضدتوموري داشته باشد.
همچنين ماده اي به نام ژل سلطنتي (Royalgelly) كه زنبورهاي كارگر به عنوان غذاي لاروها ترشح مي كنند داراي تركيبات ويتامين، مواد معدني، پروتئين و اسيدهاي چرب است و برخي مطالعات روي موشها اثرات مثبت اين ماده را در مبارزه با سرطان نشان داده است.
گزارشي كه در آخرين شماره مجله علم تغذيه و كشاورزي آمده است همچنين از مطالعاتي خبر مي دهد كه روي تركيبات تشكيل دهنده زهر نيش زنبورهاي عسل انجام شده است.
يافته هاي اين تحقيقات نشان مي دهد كه متيلين موجود در زهر زنبور مي تواند رشد سلولهاي سرطاني را متوقف كند. بنابراين گزارش در سه مورد از هفت حيواني كه زهر زنبورعسل مستقيما به داخل تومور سرطاني آنها تزريق شد، بهبودي كامل مشاهده شد.
اثر ضد باكتريائي بره موم زنبور عسل روي تعدادي از باكتري هاي بيماريزا و همچنین اثر كاربرد عسل بر فرآيند التيام زخم باز پوست و سوختگیها ثابت شده است. عسل دارای چندین نوع آنتی بیوتیک خوراکی و بی ضرر و نیز دارای تشعشعات رادیو اکتیو ، و از همه مهمتر دارای مقداری دیاستازو عوامل زنده هست که میکروبها را از بین می برد . ترکیبات : عسل دارای موادی مثل اسید گلوکورونیک ، اسید اگزالیک ، اسید فرمیک ، آب اکسیژنه و پینوسمیرین است که مانع رشد باکتری ها می شوند . از همین روست که هنگام گلو درد و نیز چرکی
شدن گلو ، ناشی از وجود باکتری ، مکیدن عسل و یا خوردن شهد عسل مفید است . موارد کاربرد : عسل مجاری ادرار را هم ضد عفونی می کند ، همچنین برای ضد عفونی کردن چشمها ، زخمها بخصوص زخم دهان ، سوختگی ها ، و رفع برفک دهان استفاده کرد . مقدار ناچیز استیل کولینی که در عسل وجود دارد باعث گشاد شدن رگها می شود و برای بیماران قلبی مفید است . قند های موجود در عسل برای کبد و روده مفید بوده و برای تنظیم فشار خون و درمان بیماران ریوی ، زخم معده و زخم اثنی عشر موثر است . عسل برای ضعف اعصاب ، درد های روماتیسمی ، خرد کردن سنگهای کلیه و مثانه و کم خونی هم بسیار مفید است . موم عسل برای تسکین درد و التهاب ناشی از رویش نخستین دندان های کودکان مفید است عسل ترشحات غدد داخلی و بزاق را تعدیل می کند و برای معالجه سختی عمل بلع و خشکی گلو و درمان سرفه زیاد توصیه شده است . برای کم خوابی و بی
خوابی مفید و برای رفع دل درد و یبوست مفید و گرفتگی مویرگها را باز می نماید و از سکته قلبی جلوگیری می نماید . از نظر طب سنتی : شیرین و قابض ، گرم . اثرات بعد از هاضمه شیرین . از نظر پیشوایان دینی : کسی که می خواهد حافظه اش زیاد شود باید عسل بخورد . پیامبر اکرم (ص) کسی که در هر ماه یکبار عسل بخورد ، به قصد شفائی که قرآن درباره عسل فرموده از خطر هفتاد و هفت مرض محفوظ می ماند . علی (ص) فرمود : عسل شفای هر دردی است . خداوند متعال فرموده است : از اندرون زنبور عسل مایعی آشامدینی به رنگهای مختلف بیرون می آید که شفای مردم در آن است عسل بلغم را آب می کند . امام صادق (ع) استعمال بوی خوش ، خوردن عسل ، سواری و نگاه کردن به سبزه نشاط آور است .
گونه های زنبور:
دم درازان یا زنبورهای جنگلی
بدن آنها استوانهای شکل است زنبورهای درشتی میباشند، شکم آنها خاردار است و مادهها دارای اندام تخم ریز بلندی میباشند و لاروها در جنگلها و در روی درختان زندگی میکنند.
دله زنبوران
بلندی آنها از 4 تا 38 میلیمتر میرسد اندام تخم ریز در این جانوران بلند است در تالسا تا 150 میلیمتر میرسد لاروها انگل پروانهها و سایر حشرات هستند و انگل داخلی یا خارجی میباشند بدن حیوان بالغ باریک و کشیده و رگبالهای آنها زیاد است شاخکهای آنها رشتهای و دارای مفصلهای زیاد است.
پشه زنبوران
شبیه دله زنبوران ولی کوچکتر از آنها میباشند عادات و طرز زندگی آنها نیز شبیه نمونههای قبلی و بزرگی آنها کمتر از 3 میلیمتر است. این جانوران معمولا در خارج از بدن میزبان به صورت شفیره درمیآیند تخمریز آنها بلند یا کوتاه است مثال آپانتلس گنگرگاتوس.
خلکی سیان
زنبورهای کوچک و متوسطی میباشند شاخکهای آنها زانودار و خمیده است رنگ آنها سیاه یا فلزیست. تعداد لاروها در دانهها یا ساقهها وجود دارند. >>> شکل B
مازو زنبوران
حشراتی کوچک و ریزند شکم آنها از طرفین فشرده است تخمها در بافتهای گیاهان مخصوصا در روی درخت بلوط گذاشته میشود و در اطراف لاروهای در حال رشد گالهای متورمی تولید میشود. حیوان نر آن کمیاب و تولید مثل بکرزایی در آنها زیاد است.
سیه زنبوران
حشراتی بزرگ سیاه رنگ و مو دارند لاروهای آنها انگل حشرات دیگرند مانند تیفیا.
طلا زنبوران
پوست آنها رنگین است و دارای رنگهای مخصوص با جلای فلزی میباشد و سطح زیرین شکم آنها مسطح است. لاروهای آنها در حجرههای لانه زنبورهای عسل و زنبورهای وحشی وجود دارند.
زنبوران
این زنبورها نیش میزنند و نیش آنها دردناک است. مادههای جوان زمستان را در محل امنی میگذارنند و در فصل مساعد اقدام به تشکیل اجتماعی میکنند که یک فصل طول میکشد. لانه آنها از مادهای شبیه کاغذ است که دارای شانههای افقی است و هر شانه شامل تعدادی حجره است که لاروها را دربر میگیرد. کارگرها زیادند و نرها در اواخر تابستان از تخمکهای لقاح نشده تولید میشوند. بالغها از نوش گلها یا شیره میوهها تغذیه میکنند.
گل مالان
شکم در این زنبورها کشیده و طویل است و انتهای آن ستبر میباشد. لانههای خود را از گل بر روی زمین میسازند و در آن شکاری نیش خورده جهت تغذیه لاروها قرار میدهند.
عسل زنبور نمایان
این زنبورها در لانههای جداگانه ولی نزدیک به یکدیگر زندگی میکنند لاروها در حجرههای روبازند و هر روز حیوان بالغ به آنها غذا میده .>>> شکل C
تک عسل زنبوران
هر زنبور ماده یک لانه تهیه میکند و در آن تخم میگذارد و به لاروها نوش گلها و دانههای گرده میخوراند. لانهها نزدیک یکدیگر قرار دارند. مدخل بعضی از لانهها را یک زنبور نگهبان محافظت میکند.
کلان لبان
در این زنبورها دارای سر پهن ، زبان دراز و آروارههای زبرین آنها تیز است در ساقه گیاهان و یا در چوب یا در زمین لانه میسازند و لانههای آنها محتوی نوش گلها و دانههای گرده است.
درودگران
زنبورهای بزرگ و سیاه رنگ میباشند موهای روی بدن آنها کم است و آروارههای زبرین آنها قوی است و برای کندن حفره در چوبها جهت لانه سازی بکار میرود.
کلان عسلیان
دارای اندازههای متوسط تا بزرگند. روی بدن آنها موهای متراکم وجود دارد و زبان آنها طویل است و برای گرده افشانی شبدر و بسیاری از گیاهان خانواده غلات بکار میرود. ملکههای جوان که زمستان را گذرانیدهاند اجتماعی را تولید میکنند که یک فصل طول میکشد و در این اجتماع ملکه تعدادی کارگر نرها وجود دارند. این افراد در لانههای موش یا سایر جوندگان لانه میسازند و در لانه آنها حجرههای مومی برای دربرگرفتن لاروها و حجرههای عسل جهت انبار کردن غذا وجود دارد.
عسل زنبوران
روی چشم این زنبورها کرک وجود دارد. کارگرها دارای سبد یا زنبیل گرده در پشت پاها میباشند. این زنبورها بومی دنیای قدیماند و نمونه آنها آپیس ملیفرا یا زنبور عسل معمولی میباشد که یکی از حشرات مفید میباشد. زنبور عسل یکی از حشرات مفید میباشد که در تهیه عسل از آن استفاده میشود.
حشرات را بیشتر دوست داشته باشید
کارشناسان به تازگی متوجه شده اند ميليونها نوع از حشرات می توانند در مصارف دارو سازی مورد استفاده قرار بگیرند و داروهایی مطمئن و کارآمد را در اختیار مردم قرار دهند.
دانشمندان می گویند: اگر تلاش خود بر روی بدن حشرات را بیشتر کنیم، به شما قول می دهیم که برای تعداد قابل ملاحظه ای از بیماری های لاعلاج درمان مناسب پیدا کنیم.
محققان بر این باورند هم اکنون بین 4 تا 6 ميليون نوع حشره می توانند برای دارو سازی مورد استفاده قرار بگیرند و این در حالیست که تنها 250 هزار نوع گیاه مختلف برای درمان بیماری ها در جهان شناسایی شده است.
در بدن حشرات نوعي آنتي بيوتيك وجود دارد که می تواند در برابر بيماري و محركهاي سلولهاي سرطاني عكسالعمل نشان دهد.
محقق ها تخم جديدي را در بدن بيدها و لاروهاي آن ها كشف كرده اند كه سوخت و ساز باكتريها را مختل ميكند و می تواند به عنوان نوعی آنتی بیوتیک، خود را در بین دیگر دارو ها قرار دهد.
رابطه رشد گياه با نيش حشرات
دانشمندان از مدتها پيش عقيده داشتند كه حشرات به رشد گياهان كمك مي كنند. اكنون اين نظريه براي اولين بار ثابت شده است. دانشمندان دانشكده حشره شناسي دانشگاه جورجيا توانستند 6 نوع پروتئين از روده مياني 1000 ملخ با نام علمي Romalea Guttate استخراج كنند و مورد بررسي قرار دهند. سپس پروتئين ها را به جوانه هاي گياهان داده و با كمال تعجب مشاهده كردند كه در مدت 24 ساعت، اين گياهان 49 درصد رشد كردند. دانشمندان، پروتئين ها را با هورمون رشد گياهي، يعني آكسين تركيب كرده و با پديده انرژي زاي شگرفي رو به رو شدند به طوري كه اين تركيب منجر به 300 درصد افزايش ميزان رشد گياهان شد. احتمالاً تاثير متقابل بين آكسين و پروتئين ها، برروي رشد سلولي و روند توليد هورمون گياهان، باعث بروز فعل و انفعالاتي مي شود، كه ساختار دفاعي گياهان را تحريك مي كند. پروتئين ها، مشابه شاخص هاي رشد اپيدرمي، كه در غدد بزاقي حيوانات پستاندار يافت مي شود، اثر مي كنند. پروتئين رشد اپيدرمي، پيام رسان درون سلولي است كه تحريكات منجر به تقسيم سلولي را ايجاد مي كند. براساس آزمايش روي ملخ ها، دانشمندان به اين نتيجه رسيدند كه اثر پروتئين هاي غدد بزاقي حشره، از شاخص رشد اپيدرمي بهتر است. اما تاكنون پي نبرده اند كه ملخ هنگام نيش زدن چه ميزان پروتئين به گياه وارد مي كند. دانشمندان به دنبال رسپتورهايي هستند كه پيام رشد را به گياه منتقل مي كنند. هم چنين در جست و جوي ژني هستند كه كنترل كننده رسپتورها است. اگر آنها به اين علم دست يابند، از طريق علم ژنتيك خواهند توانست به رشد طولاني گياهان كمك كنند. هم چنين مي توانند از اثر پروتئين روي تمام گياهان استفاده كنند.
برگرفته از www.geo.de
گزش حشرات
علوم طبیعت > زیست شناسی > علوم جانوری > بی مهرگان
________________________________________
نگاه کلی
یکی از آزارهای شایع و دردناک مخصوصا برای کودکان گزش حشرات است. حشرات نیز از نظر انتقال بیماری بسیار اهمیت دارند و گزیدن آنها ممکن است سبب انتقال عامل بیماریهای مختلف گردد، ولی هدف در این قسمت فقط آزاری است که در نتیجه گزش بوجود میآید.
حشراتی مانند پشه ، کک ، شپش و حشرات دیگر که از خون انسان تجزیه میکنند هنگام گزیدن مایع بزاقی خود را داخل پوست تزریق میکنند و برای تغذیه خود خون بدن را میمکند. بنابراین داخل شدن مایع بزاقی در پوست ایجاد خارش در محل گزش و برجستگیهایی کوچک ایجاد میشود که ممکن است با خاراندن عفونت پیدا نماید.
بعد از گزش حشرات چه باید کرد؟
برای جلوگیری از عفونت ، باید محل گزیدگی را با ماده ضدعفونی یا با صابون شستشو داد. برای رهایی از خارش محل گزیدگی ، خمیری از نشاسته و جوش شیرین تهیه نمایید و روی محل گزیدگی قرار دهید یا محلول طبی کالامین به محل گزیدگی بمالید. در صورتی که گزیدگی متعدد باشد پزشک معمولا داروی آنتی هیستامین تجویز میکند که اثر ضد خارش دارد. پدر و مادر میتوانند قبل از خوابیدن کودک خود یک قاشق از شربت آنتی هیستامین به او بدهند.
گزش حشرات خطرناک
گزش زنبورها (زنبورعسل ، زنبور قرمز و زنبور زرد) یا کنه و مورچههای سمی سبب میشود که فرد در محل گزیدگی احساس درد ، سوزش و تیرکشیدگی کند و محل گزیدگی متورم گردد. گزیدن بعضی از سوسکها سبب پیدایش تاول و گزیدگی بعضی از عنکبوتها ایجاد خونریزی در محل گزیدگی نماید. شدت خارش و ورم محل گزیدگی و مدت زمانی که طول میکشد تا بهبود یابد بستگی به عوامل زیر دارد:
1. نوع و مقدار سمی که آن حشره هنگام گزش در داخل پوست تزریق کرده است.
2. محل گزیدگی
3. سن فرد و حساسیت بدن (خصوصا کودکان) به سم آن حشره.
اگر محل گزیدگی در اطراف چشم ، گوش ، انگشتان پا و دست یا ناحیه تناسلی باشد، ورم شدیدی در محل گزیدگی بوجود میآید. اگر محل گزیدگی دست و پا باشد، ورم هنگام شب زیادتر و صبح روز بعد کمتر خواهد شد. برعکس ورم محل گزیدگی اطراف چشم در شب کمتر ولی صبح روز بعد زیادتر خواهد بود. ولی نباید از پیدایش ورم محل گزیدگی و کم و زیادشدن آن نگران بود زیرا کم و زیاد شدن ورم دلیل بدتر شدن یا پیدایش خطر نیست.
اگر محل گزیدگی در ناحیه پوست سر باشد، غدد لنفاوی ناحیه پشت گوش و ناحیه پشت سر و گردن بزرگ و متورم میگردد. چون این غدد مستقیما روی استخوان سر قرار دارد و منبع چربی زیر جلد و اطراف غد کم میباشد. بنابراین موقعی که این غدد متورم میشود کاملا مشخص بوده و بزرگ جلوه خواهد کرد. بزرگ شدن و تورم این غدد بعد از گزیدن اهمیت ندارد.
واکنش پوست بعد از گزش بر حسب سن افراد
سن فرد ، از نظر واکنش پوست بعد از گزش اهمیت دارد. در دوران شیرخواری گزیدگی معمولا واکنش بوجود نخواهد آورد. بعد از شیرخواری واکنش پوستی در محل گزیدگی به صورت واکنش تاخیری خواهد بود. یعنی در محل گزیدگی برجستگی سفتی بوجود میآید که به تدریج پررنگ میشود و پوست محل گزش پوسته ریزی پیدا میکند.
در کودکان بزرگتر گزش حشره واکنش سریع و هم واکنش تاخیری بوجود خواهد آمد. در سن بلوغ واکنش حساسیت ناشی از گزیدگی به صورت واکنش سریع خواهد بود. یعنی بعد از گزیدن در محل گزیدگی ورم قرمزی که حدود مشخصی دارد بوجود میآید و در وسط ورم و قرمزی ممکن است سوراخ محل گزش دیده شود. ولی سوراخ مزبور به تدریج محو میشود.
بعد از نیش زدن حشرات چه باید کرد؟
1. با ناخنهای انگشتان یا با مو چین حشره را از محل گزش دور کنید.
2. اگر خود حشره یا کیسه سم حشره روی پوست وجود دارد، بدون آن که به حشره یا کیسه سم او فشار آورید و آن را له کنید، آن را از محل گزش دور کنید. زیرا اگر حشره له شود یا به کیسه سم او فشار وارد شود مقدار بیشتری سم داخل پوست میرود.
3. برای کم کردن درد ، مقداری یخ روی محل گزیدگی قرار دهید یا اینکه پارچه تمیزی را با آب سرد مرطوب کرده و روی محل گزیدگی قرار دهید، درد مزبور پس از چند دقیقه کمتر خواهد شد.
4. برای جلوگیری از خارش ، گلوله پنبه را در محلولهای نرم کننده کالامین خیس کرده و روی محل گزیدگی بگذارید.
5. اگر محل گزیدگی ورم و خارش شدید دارد. چون داروهای آنتی هیستامین خوراکی ورم و خارش را کم میکند، میتوان از آن استفاده کرد.
بعضی از مواقع هنگامی که سم حشرات با پوست بدن تماس پیدا میکند، در محل تماس تاول ایجاد میشود و کودک سوزش شدیدی در محل تاول احساس خواهد کرد. در چنین شرایطی مالیدن محلول آمونیاک به محل تاول سبب خنثی شدن مایع تاول و مالیدن پماد ، درد و سوزش را کاهش خواهد داد.
واکنشهای حساسیت شدید بعد از گزش حشرات
سم حشرات مخلوطی از مواد مختلف حساس کننده میباشد. بدن برخی افراد (خصوصا کودکان) نسبت به مواد مزبور که به هنگام گزش داخل بدن میشود، حساس میباشد و در نتیجه بعد از داخل شدن سم واکنش شدید عمومی در بدن کودک بوجود میآید که ممکن است به شکل کهیر در تمام سطح بدن ، ورم عمومی بدن ، بیحالی و سستی ، انقباض برونشها و حالت خس خس ، احساس گرفتگی ناحیه گلو و بالاخره ممکن است به صورت شوک ظاهر شود.
اگر یکی از علائم فوق بعد از گزش در کودک ظاهر شد، پدر و مادر باید بلافاصله کودک را به اورژانس برسانند. در چنین مواردی چون واکنش حساسیت شدید در کودک بوجود آمده است. اگر بار دیگر کودک بوسیله همان حشره گزیده شود، واکنش شدیدتر خواهد بود.
اقدامات لازم جهت پیشگیری از گزش حشرات
1. حشرات داخل ساختمانها و اتاقها را با بکار بردن دایمی و مرتب حشره کشهایی که به صورت اسپری وجود دارد یا نوارهایی که به مواد حشره کش آغشته شده است باید از بین برد.
2. خانوادههایی که حیوانات اهلی در خانه نگهداری میکنند باید توجه داشته باشند که ممکن است حشرات مختلف که روی پوست حیوان زندگی میکنند از روی حیوان بلند شده و روی پوست کودک بنشیند. بنابراین نگهداری حیوانات اهلی در خانه باید توام با رعایت بهداشت حیوان باشد.
3. اگر در محل سکونت خانوادهای درختان زیادی وجود دارد، چون حشرات مختلف در شکاف درختان و گیاهان زندگی میکنند، باید در حالی که برای کودک لباس بلند و سفید یا آبی کم رنگ پوشاندهاند، او را برای بازی و یا ورزش به محیط خارج بفرستند.
4. در مناطقی که حشرات زیاد است مالیدن داروهایی به پوست بدن کودک حشرات را از او دور میکند. ولی باید توجه کرد که مالیدن دائم این مواد خود سبب حساسیت و پیدایش بثورات خواهد شد.
حركت حشرات روي آب
دانشمندان به راز حركـت بـرخـي حشرات روي آب پي بردند .
تـحقـيقـات در ايـن بـاره نشان مي دهد , حشراتـي كــه روي آب راه مي روند, با استفاده از پنجه پـاهـاي جلو و عقب و تكان هـاي همـزمـان پـاهــاي ميـانـي در زير بدن خود حفره هاي كوچـكـي روي سـطح آب به وجود مي آوردند كه بـاعـث ايجاد سـطح شيـب دار در مسير حركت شان مي شود.
همين سطح شيبدار بنا بـه خــاصـيــت جـاذبـه مولكولي آب , جذب سـطح شـيـب دار حاشيه بركه شده و حشره را با سرعت از آن بالا مي برد.
افزايش دماي زمين سبب رشد انفجار گونه جمعيت حشرات خواهد شد
علمي. محيطزيست. حشرات. گرمشدنزمين.
تحقيقات جديد نشان ميدهد افزايش دماي زمين ميتواند به افزايش جمعيت حشرات در جهان منجر شود كه اين امر پيامدهاي بسيار وخيمي براي انسانها به همراه خواهد داشت.
به گزارش سايت اينترنتي "لايوساينس"، اين تحقيقات حاكي از آن است كه جمعيت حشرات ساكن در مناطق گرمتر زمين به علت برخورداري از سطح سوخت و ساز بالاتر و نيز توليد مثل بيشتر در مقايسه با ساير انواع حشرات، با بالا رفتن دماي هوا سريعتر افزايش مييابد.
محققان دانشگاه "واشينگتن" كه اين مطالعه را انجام دادهاند عقيده دارند افزايش جمعيت حشرات فقط افزايش موارد گزيدگي حشرات در فصل تابستان را به دنبال ندارد، بلكه اين پديده ميتواند به مصرف بيشتر آفت كشها در كشاورزي بينجامد كه بسيار هزينهبر و مضر خواهد بود.
از سوي ديگر، افزايش جمعيت حشرات سبب شيوع بيشتر بيماريهايي ميشود كه توسط حشرات منتقل ميشود. به گفته "ملاني فرزير" دانشجوي دكتراي دانشگاه واشنگتن و سرپرست اين مطالعه، عامل بيماري مالاريا و برخي ديگر از انواع بيماريها توسط حشرات به انسانها منتقل ميشوند كه رشد جمعيت حشرات به معناي آمار بالاتر ابتلا به اين بيماريها خواهد بود.
بررسيها نشان ميدهد مرزهاي مناطقي از جهان كه بيماري مالاريا در آن شيوع دارد از هماكنون در حال گسترش است و موارد جديدي از اين بيماري در مناطقي كه در گذشته مالاريا در آنها وجود نداشت، به چشم ميخورند كه اين امر به علت افزايش دما و نيز گسترش مناطقي كه پشهها ميتوانند در آنها زيست كنند، رخ داده است.
"فرزير" اعلام كرد: هنوز نميتوان به طور دقيق پيشبيني كرد كدام گونههاي حشرات با افزايش دما سازگاري يافته و كدام يك از آنها حتي منقرض ميشوند، اما از آنجا كه روند سازگاري حشرات با شرايط جديد به سرعت رخ ميدهد، در سالهاي نه چندان دور نتايج افزايش دما بر حيات حشرات را شاهد خواهيم بود.
وجود اكسيژن بيشتر در هوا موجب ايجاد حشرات غول پيكر ميشود
علمي. اكسيژن. حشره.
به گفته محققان، اگر اكسيژن بيشتري در هوا وجود داشت، حشرات غولپيكري روي زمين ميخزيدند و يا در آسمان پرواز ميكردند.
به گزارش پايگاه اينترنتي لايو ساينس، تقريبا ۳۰۰ميليون سال پيش حشرات غول پيكري بر روي اين سياره حركت ميكردند و يا بر فراز آن پرواز ميكردند بطوريكه بال سنجاقكها در آن زمان قابل مقايسه با بالهاي شاهينهاي امروزي بود.
در آن زمان اكسيژن، ۳۵درصد هوا را تشكيل ميداد در حالي كه اكنون اين نسبت ۲۱درصد است.
"آلكساندر كيسر" در دانشگاه "ميدوسترن" در گلنديل در ايالت آريزونا گفت: همه حشرات آن زمان غول پيكر نبودند اما احتمالا ده درصد آنها به اندازه كافي بزرگ بودند كه غول پيكر تلقي شوند.
براي پي بردن به اينكه آيا هوايي كه ميزان اكسيژن در آن بسيار زيادتر باشد ميتواند موجب بزرگتر شدن حشرات شود يا خير، كيسر و همكارانش امكان محدود شدن اندازه حشرات توسط جو فعلي را مورد مطالعه قرار دادند.
آنان چهار گونه سوسك را كه اندازه آنها بين دو تا ۳۸ميلي متر بود، با يكديگر مقايسه كردند.
محققان به ويژه ناي اين حشرات را كه هوا را به داخل و خارج بدن آنها ميچرخاند، بررسي كردند. انسانها يك ناي دارند اما حشرات از يك سيستم كامل ناي برخوردارند كه به يكديگر متصل هستند و به هواي بيرون راه دارند.
تصاوير اشعه ايكس نشان داد كه با بزرگتر شدن گونههاي سوسك، بيشترين افزايش حجم بدن در ناحيه ناي مشاهده ميشد بطوريكه رشد ناي اين حشرات نسبت به افزايش اندازه بدن آنها حدود ۲۰درصد بيشتر بود.
دليل آن اين است كه همزمان با افزايش اندازه بدن سوسكها، ريه آنها بايد براي تامين تقاضاي بيشتر اكسيژن اين حشرات بيشتر رشد كند.
درنهايت ناي اين حشرات نميتواند بيشتر از يك اندازه مشخص رشد كند.
محققان بر اساس محاسبات دريافتند كه سوسكهاي امروزي نميتوانند از حدود ۶ اينچ ( ۱۵/۲۵سانتيمتر) بزرگتر شوند.
كيسر در نتيجهگيري اعلام كرد: چنانچه جو زمين در گذشته اكسيژن بيشتري داشت، ناي حشرات ميتوانست باريكتر شود و اكسيژن مورد نياز حشرههايي بسيار بزرگتر را تامين كند.
دانشمندان يافتههاي خود را هفته جاري در "نشست جامعه فيزيولوژي آمريكا" ارائه دادند.
رطوبت و ساير شرايط خارجي ممكن است تعداد آن متغير باشد:
اشكال لاروي :
در حشراتي با دگرديسي كامل اشكال لاروي ثابت و طبقه بندي آنها مبتني بر خصوصيات مرفولوژيك و بيولوژيك از جمله نوع ميزبان، طرز تغذيه ، محيط زندگي ، رفتار و ساير خصوصيات اتولژيك(Ethologic) مي باشد و شامل انواع زير است .
كامپودوئي فرم Campodeiform – :
در اين نوع لارو ها بدن معمولا طويل و در قسمت شكمي و پشتي پهن و داراي شاخكهاي نسبتاً بلند و آرواره هاي قوي و سه جفت پاي سينه اي هستند. صفت مشخص كننده در اين لارها وجود يك جفت پيوست بلند به نام دنباله Cercus در انتهاي شكم مي باشد. اين لاروها فعال ، گوشتخوار و بندرت گياهخوار نيز مي باشند.
لارو كاربي فرم carabiform:
اين لارو شباهت زيادي به لارو كامپودئي فرم دارد ولي فاقد
پيوست انتهائي شكم است. رژيم غذائي لاروها گوشتخواري و گياهخواري است و در زير خاك يا زير پوست درختان و يا داخل باقيمانده هاي گياهي و حيواني زندگي مي كنند.
لارواروسيفرم Eruciform :
بدن استوانه كشيده ، سرگرد و در طرفين داراي شش چشم ساده جانبي (لارو پروانه ها ) و يا يك چشم ساده (لارو زنبورها) و شاخكها كوتاه مي باشند. قطعات از تيپ ساينده و داراي سه جفت پاي سينه اي كوتاه و 2 تا 8 جفت پاي دروغي يا گوشتي در زير حلقه هاي شكم هستند. اين پاها مفصلي نيستند. و در انتهاي به يك لبه تورونده به نام پلانتا Planta منتهي مي شوند. اين قسمت در لارو پروانه هاي heteroneura مجهز به قلابهاي متعدد است . در لارو پروانه ها شكل پلانتا و تعداد قلابهاي آن و نيز طرز قرار گرفتن آنها متغير است و تعداد پاهاي دروغي در لارو پروانه ها اغلب پنج جفت ي كمتر است كه در قسمت شكمي روي حلقه هاي 3 – 4-5-6-10 شكم قرار گرفته اند. پاهاي شكمي حلقه دهم به نام پاهاي مخرجي يا پاهاي مقعدي ناميده مي شوند. اين لاروها به رنگهاي متنوع و اغلب نبات خوار و بندرت گوشتخوار هستند و گونه هاي نباتخور از آفات مهم نبات زراعي مي باشند.
لارو اسكارابيفرم :
بدن لارو بدن لارو استوانه اي خميده ، سر مشخص و سه جفت پاي سينه اي نسبتا بلند دارد . حلقه هاي انتهاي شكم معمولا حجيم و داراي يك جفت سوراخ تنفسي در طرفين اولينحلقه سينه و 8 جفت سوراخ تنفسي در حلقه هاي شكم مي باشد . در سطح نيم حلقه شكمي و حلقه انتهائي تزئيناتي از موههاي ظريف وجود دارند. كه وسيله تشخيص مي باشند. اين لاروها در خاك يا داخل قسمت چوبي درختان زندگي مي كنند.
لارو الاتريفرم Elateriform :
بدن مفتولي شكل و داراي سه جفت پاي سينه اي كوتاه است و معمولا نباتخوار بندرت گوشتخوار هستند .
لارو ورميفرم Vermiform :
اين لارو كرمي شكل و فاقد پا و هر گونه پيوست هستند ، سر كوچك و نامشخص و گاهي كم رشد كرده است و در گروههاي مختلف حشرات اشكال متفاوتي دارن و در محيط هاي متفاوت ،زير خاك ، داخل بافت هاي گياهي ، حيواني و آب زندگي مي كنند.
لارو پلاتيفرم Platiform :
لاروهاي كوتاه و پهن با پاهاي كوتاه و گاهي فاقد پا ميباشند معمولا نباتخوار هستند ، مثل لارو پشه هاي Culicidae ، بعضي از حشرات مانند لاروهاي خانواده Meloidae در سنين مختلف لاروي اشكال متفاوتي به خود ميگيرند. در اين لاروها وقتي از تخم خارج مي شوند كامپودئي فرم هستند و به علت داشت سه ناخن در پنجه Triungulinناميده مي شوند.لاروها در اين مرحله تحرك زياد دارند ولي وقتي به توده تخم ملخ ها رسيدند ابتدا كارابي فرم و سپس اسكارابي فرم مي شوند و پس از تغذيه كامل از تخم ملخ ها به شكل شفيره هاي Coarctata يا پوپاريوم در مي آيند .چنين حشراتي را با استحاله هاي اغراقي يا Hypermetabola مي گويند.
شفيره : ( pupa)
در حشرات با دگرديسي كامل لارو پس از طي آخرين سن لاروي وارد مرحله شفيرگي ميشود. در اين مرحله حشره فاقد حركت و تغذيه و هر نوع فعاليت ظاهري ديگر است . شفيره گاهي بدون پوشش ولي معمولا در داخل پيله يا كپسول يا محفظه اي ديگر اين مرحله را طي مي كند. از نظر شكل خارجي ، وجود يا عدم وجود پيوست هاي آزاد در سطح خارجي بدن ، در شفيره اشكال زير ديده مي شود:
شفيره آزاد iberal pupa :
اين شفيره ها معمولا سفيد رنگ و پيوست شاخك پاها و بالها و بال ها با كمي فاصله از بدن و به طور آزاد قرار دارند به طوري كه شفيره مي تواند حركاتي انجام بدهد.
شفيره غير آزاد: Obtecte pupa
جلد اين شفيره ها معمولا سخت و علائم ظهور بالها و پاها و شاخكها در سطح خارجي بدن نمايان ولي به آن چسبيده است .
شفيره مخفي Coarctate pupa در اين حالت بدن شفيره به وسيله آخرين جلد لاروي پوشيده مي شود. اين شفيره ها پوپاريوم نيز ناميده مي شوند . در اين نوع شفير ه هيچ گونه پيو هاي خارجي نمايان نمي باشد پوپاريوم در حقيقت جلد سخت شده لارو سن آخر است.
حشره كامل Adult:
آخرين مرحله رشد و نمو حشره است. حشره كامل اغلب داراي بال بوده و اعضاء بدن كامل مشخص و در حقيقت شكل اصلي حشره را دارند. در اين مرحله ،حشره تكثير نموده و منتشر ميشود. خروج حشره كامل از پيله ها و يا جلد شفيرگي به طرق مختلف صورت مي گيرد . گاهي با ترشح مواد حل كننده پيله ابريشمي يا جويدن پوشش مومي يا فشار كپسول سر و يا با استفاده از خارهاي جلوي سرانجام مي گيرد. حشرات كامل اغلب داراي دوشكل جنسي (sexual dimorphism) هستند و نر وماده يك گونه با هم اختلاف شكل ضاهري دارند . چنانچه در سوسري شرقي نرها داراي بال و ماده ها فاقد آن هستند. در سوسك كرگدني فرم عمومي بدن و بخصوص وجود زائده بلند در جلوي سينه در نرها و در ماده
ها تفاوت دارند. همچنين تغيير فرم شاخك در جنس نر و ماده پروانه ابريشم بافت ناجور بوضوح ديده مي شود. علاوه بر دو شكل جنسي ، در بعضي گونه ها كه به طور كلني زندگي مي كنند. چند شكلي Polymorphism نيز وجود دارد.مانند زنبور عسل و موريانه كه در يك كلني كارگران((Workers، نرها (Drones) ملكه (Queen) و سربازان ( Soldiers ) با هم متفاوتند . دوره زندگي حشرات كامل بسيار متغير است . در ملكه زنبور عسل وموريانه ها ممكن است كه به چندين سال برسد و در يك روزه ها طول اين مدت كمتر از يك روز است.
يكي ديگر از پديده هاي زندگي حشرات سازش آنها با تغييرات محيط است مثلا شته سياه باقلا( Aphis fabae ) تا زماني كه گياهان علفي وجود دارند در روي آنها فعاليت مي كند ، ولي در زمستان كه گياهان مزبور وجود ندارد افراد بالداري در بين شته ها پيدا مي شوند كه پرواز كرده به روي درختان شمشاد منتقل مي شوند. بعلاوه حشرات مانند بسياري از موجودات در شرايط اكولوژيك متفاوت نژادهاي مختلف بوجود مي آورند. اگر تغيير محيط (حرارت ، رطوبت، تغذيه و غيره...) براي حشره خوش آيند نباشد ، فعاليت خود را به طور موقت
متوقف مي سازد. اين حالت را وقفه Arrest مي نامند. اين حالت به حشره امكان مي دهد كه بتواند خود را از شرايط نا مساعد محفوظ نگاه دارد. دياپوز (Diapause) پديده پيشرفته تري از وقفه است كه با پيدا شدن هورمون هائي در بدن حشره ، در يك مرحله از زندگي ، فعاليت خود را متوقف مي نمايد . دياپوز در مراحل تخم ، لارو، پوره، شفيره و حشره كامل ممكن است بوقوع بپيوندد.در پروانه ابريشم و ملخ مراكشي دياپوز در مرحله تخم است ، در كرم سيب و ليسه سيب دياپوز در مرحله لاروي پيش مي آيد . در پروانه سفيد كلم و پرطاووسي گلابي ، دياپوز در مرحله شفيرگي است ، در سوسك سر خرطومي سيب دياپوز در مرحله حشره كامل مي باشد.
توليد مثل Reproduction :
توليد مثل از طريق دو جنسي با انجام عمل لحاق يا تركيب گامت نر (اسپرماتوزوئيد ) و گامت ماده(اوول) صورت مي گيرد. گاهي توليد مثل به طريق بكرزائي ( Parthenogenesis ) و بدون دخالت گامت نر انجام مي شود و جنين در داخل تخم هاي تلقيح نشده رشد مي كند . بكرزائي به دو صورت اختياري (Facultative p.) مثل زنبور عسل و يا اجباري Obligatory P. مثل بعضي از زنبورها و شپشك ها صورت مي گيرد . بعلاوه توليد مثل ممكن است به طرق زير نيز صورت مي گيرد:
پدوژنز paedogenesis :
كه در واقع يك نوع بكرزائي پيشرس است چنانچه در پشه Miastor metraloas لاروهاي ماده حاوي تخمدانهاي رشد يافته اي بوده و سلولهاي اووسيت آنها بدون تلقيح رشد مي نمايد و تبديل به لاروهاي ماده مي شوندكه از بافتهاي لارو مادر تغذيه مينمايند و توليد تخمهاي ديگر مي كنند. اين تخم ها مجددا لاروهاي زاينده ، ايجاد مي نمايند. به اين طريق در نسل هاي متوالي ، به طرق بكرزائي پيشرس و بدون اينكه تبديل به حشره كامل بشوند توليد مثل مي كنند. گاهي همين حشرات تحت تاثير درجه حرارت رطوبت، غذا و عوامل ديگر تبديل به شفيره و سپس حشره كامل مي گردند و حشره ماده پس از جفتگيري تخمريزي مينمايد .
نوتني Neoteny :
توليد مثل پيشرس است و در موريانه ها در تحت شرايط خاصي مشاهده مي شود . چنانچه ملكه موسس يك كلني ناگهان از بين برود ، در بعضي از پورهها دستگاه تناسلي بسرعت رشد كرده و بدون اينك خصوصيات ظاهري حشره كامل را پيدا كنند ، وظيفه تكثير و توليد مثل را به عهده مي گيرند.
چند جنينيPolyembryony
اين حالت در بعضي از زنبورهاي Encyrtus مشاهده ميشود . زنبور ماده فقط يك تخم در بدن ميزبان قرار مي دهدولي از رشد تخم چندين جنين در بدن ميزبان به وجود مي آيد .مانند Ageniaspis fusicolis كه پارازيت ليسه سيب است.
هرمافروديسم Hermaphrodism:
اين طريق توليد مثل ، در حشرات ، بندرت ديده ميشود ولي مواردي از آن در گونه اي از بهاره ها Perla marginata مگس Termitostroma sp. و شپشك استراليائي مشاهده مي شود. Perla marginata گرچه افراد نر و ماده وجود دارد ولي در افراد نر اندامهائي شبيه تخمدان حشرات ماده مشاهده مي شود كه در آنها سلولهاي اوليه تخم نيز وجود دارد. اينسلول ها مراحل ابتدائي تقسيم را نيز طي مي كنند ولي هيچ وقت كامل نميشود و در نتيجه حشره نر تنها قادر به توليد اسپرماتوزوئيد مي باشد.
در شپشك استراليائي Iceria purchasi - حشرات ماده داراي تخمدانهائي هستند كه در عين حال وظيفه گونادهاي افراد نر را هم بر عهده دارند. بدين ترتيب كه در قسمتهاي مركز آن اسپرماتوزوئيد توليد مي شود و در ناحيه خارجي آن سلول تخم Ovule بوجود مي آيد. در مراحل بعدي اوول و اسپرماتوزوئيد در داخل مجراي تخم Oviduct با هم تركيب شده تخم حشره را بوجود مي آورند كه به صورت مجتمع در داخل كيسه هاي سفيد رنگ در انتهاي بدن چسبيده اند. در اين گونه ، اگر سلولهاي تخم تلقيح نشود ، از تخمهاي حاصل افراد نر بوجود ميايد كه هاپلوئيد هستند و ظاهراً بدون كاهش كروموزومي ميتوانند توليد اسپرماتوزوئيد بنمايند. قاعدتاً اين حشرات اگر با افراد ماده جفتگيري كنند مي توانند سلول اوول را تلقيح كنند ولي عملا شپشكهاي نر بندرت مشاهده مي گردند و توليد مثل عمدتا به طريق هرمافروديك صورت مي گيرد.