بخشی از مقاله
دارو های گیاهی
مقدمـه
از ديرباز، در كشور ايران گياهان دارويي را شناخته و از آن جهتِ درمان بيماريها سود مي جسته اند، حكيمان و طبيبان بزرگ كشور كه شهرتشان عالمگير بوده و تا همين اواخر كتب علمي ايشان در دانشگاههاي خارج از كشور تدريس مي شده است، بهترين داروهاي خود را از گياهان تهيه و تأمين مي كرده اند.
متأسفانه، هجوم فرآورده هاي شيميايي كم كم استفاده از اين فرآورده هاي خاموش طبيعت كه مؤثرترين و باارزش ترين و شفابخش ترين مظهر عظمت خداوندي است را به فراموشي سپرد و به تدريج استفاده از آنها را با خرافات و عقايد موهوم و كهنه پرستي آميخته ديدند و كمتر محقّقي، شهامت توصيه استفاده از گياهان دارويي را مي داشت.
خوشبختانه، با پيشرفت علم و توجه دانشمندان و جهانيان به اثرات زيانبار استفاده از تركيبات شيميايي، مجدداً دنيا رو به استفاده از فرآورده هاي گياهي و طبيعي آورده است. با روي آوردن به استفاده از فرآورده هاي گياهي و مصرف روزافزون آن در جهان چه در صنايع و چه در داروسازي فرصت طلايي است تا از آن به بهترين نحو ممكنه استفاده نمود. در تحقيقات سالهاي اخير، مشخص شده كه در ايران بيش از شش هزار (6000) گونة دارويي، وجود دارد.
در اين تحقيق، سعي شده كه دربارة تعداد محدودي از گياهان و خواص درماني و كاربرد آنها توضيح داده شود. البته، اين مطالب بسيار محدود و ناچيز است و مي توان گفت به مقدار قطره اي از درياست. اميدوارم تا حدودي مفيد باشد.
آويشن
خواص درماني :
ضد اختلالات دستگاه گوارشي ـ خلط آور ـ ضد سرفه و سياه سرفه ـ ضد برونشيت ـ درمان آسم ـ تقويت كننده عمومي بدن ـ ضد اسپاسم ـ ضد كرم ـ تقويت موي سر ـ تقويت پياز موي سر ـ يرقان ـ مسكن اعصاب ـ شب ادراري كودكان ـ ضد نفخ ـ اشتها آور ـ ضد اسهال ـ تقويت معده .
توجه: مصرف بيش از اندازه در دراز مدت براي قلب و غده تيروئيد زيان آور است.
عطر درماني :
انبساط خاطر (نشاط آور) ـ ضد پيري ـ افزايش طول عمر ـ به صورت اسانس آن در داخل اتاقها.
روش استفاده :
1ـ روغن آويشن + روغن زيتون = افزايش رشد مو و تقويت پيازمو
2ـ روغن آويشن + آب = زخم عفوني
3ـ روغن آويشن + داخل آب وان = انبساط خاطر ـ دردهاي روماتيسمي و مفصلي
4ـ روغن آويشن + روغن اسطوخودوس + روغن بادام (آفتابگردان) = دردهاي روماتيسمي و مفصلي ـ كشيدگي عضلات
5ـ آويشن + رازيانه + روفا = درمان سرفه
6ـ آويشن + بابونه + زوفا + رازيانه + نعنا = بخور گياهي ضد عفوني كننده سرماخوردگي
عوارض جانبي : تپش قلب ـ افزايش فشارخون ـ بزرگ شدن غده تيروئيد.
منع مصرف : زنان باردار (محرك ديوار رحم) و كساني كه فشارخون دارند.
اسفرزه
خواص درماني :
براي درمان يبوست ـ پايين آورنده كلسترول خون ـ محيط خوبي براي كشت بافت ـ بستني سازي ـ آهار پارچه ـ مُلَيَن ـ لاغركننده .
روش استفاده :
اسفرزه + مقداري آب = مُلَيَن (در تمام مُلَيَن ها اسفرزه از همه كم ضررتر است.)
عوارض جانبي :
باز و بسته شدن روده ها (زياد استفاده نشود) ـ از مصرف هر گونه دارو بعد از مُلَيَن ها خودداري كنيد ـ استفاده كنندگان در ابتدا ممكن است، ايجاد حالت نفخ و سنگيني كنند.
منع مصرف :
افرادي كه دچار نارسايي ناراحتي قلبي و همچنين اختناق هستند ـ افرادي كه ديابت دارند ـ كودكان زير شش سال.
آب قاشق
گياهي است از خانواده جعفري و در نواحي شمال كه مرطوب مي باشد، يافت مي شود.
خواص درماني :
تصفيه خون ـ مُدر ـ مسهل و در استعمال خارجي به عنوان التيام دهنده به كار مي رود.
اسطوخودوس
خواص درماني :
مفيد جهت تنش هاي عصبي ـ اضطراب ـ استرس ـ رفع كمردرد ـ درمان رماتيسم ـ ترميم كننده زخم ها و جاي نيش حشرات و آفتاب سوختگي (ضد آفتاب مي باشد) ـ ضد عفوني كننده قوي ـ مفيد جهت لرزش اعضاي بدن ـ محرك جريان خون و صفرا ـ ضد ميگرن ـ سرفه و سياه سرفه ـ خواب آور ـ ضدآسم .
روش استفاده :
1ـ اسطوخودوس + بادرنجبونه + گل ساعتي = آرام بخش ـ خواب آور
2ـ اسطوخودوس + دانه گشنيز = بخور جهت لكه هاي صورت، خال هاي قهوه اي، دانه هاي سياه صورت
3ـ اسطوخودوس + رازك + گل بابونه + رازيانه = مقوي اعصاب
4ـ اسطوخودوس + بابونه + هميشه بهار (به صورت كِرِم درآورده شود) = كِرِم ضد آفتاب ـ ترميم زخمها
توجه: اسانس اسطوخودوس در كنار بالش، خواب آور است.
عوارض جانبي :
مصرف بيش از 10 گرم در روز باعث ايجاد تپش قلب شده و صدمه به دستگاه تنفسي وارد
مي آورد.
منع مصرف : خانمهاي باردار.
اِفدرا (ريش بُز)
خواص درماني :
درمان آسم ـ تسكين سرفه ـ جهت سرماخوردگي ـ سردرد و دردهاي عضلاني ـ سرفه هاي خلط آور ـ درمان اختناق بيني ـ معرق ـ مُدر ـ ضد اسپاسم .
روش استفاده :
اِفدرا + آويشن + گل گاوزبان = ضد سرفه ـ آسم
عوارض جانبي : باعث تپش قلب و بالا رفتن فشارخون.
منع مصرف :
كساني كه داروهاي افسردگي مصرف مي كنند ـ خانمهاي باردار ـ مبتلايان به بيماري عصبي و فشارخون بالا.
اوكاليپتوس
خواص درماني :
ضد عفوني كننده قوي ـ برطرف كننده نشانه هاي و عفونت ريه ـ ضد اسپاسم ـ ضد رماتيسم و
كاهش دهنده قند خون .
روش استفاده :
1ـ روغن اكاليپتوس + روغن رزماري + روغن بادام (موضعي) = دردهاي رماتيسمي ـ ورم مفاصل
2ـ روغن اوكاليپتوس + روغن آفتابگردان = درمان صدمات ناشي از سرماخوردگي ـ نواحي دردناك
عوارض جانبي : استفاده خوراكي از آن ايجاد مسموميت مي كند.
منع مصرف : افرادي كه خونريزي دستگاه تنفسي دارند.
اِكسير تُركي (سوسن زرد يا سوسن باتلاقي)
خواص درماني :
تقويت كننده ـ نيرودهنده ـ مفيد جهت شب ادراري ـ رفع لُكنَت زبان ـ آرام بخش .
در قديم: جهت رماتيسم ـ نقرس ـ رفع خون دماغ ـ بادشكن ـ پادزهرِ سَم ـ تقويت حافظه ـ تاريِ ديد ـ سنگ كليه و مثانه ـ قاعده آور.
عوارض جانبي : به دليل وجود ماده سمي آسارون در آن باعث ايجاد سرطان مي شود.
منع مصرف : با دستور پزشك مصرف شود.
آنجليكا (سنبل ختايي)
خواص درماني : تقويت بدن ـ تنظيم قاعدگي ـ محرك اشتها و كبد ـ خونساز.
روش استفاده :
1ـ روغن آنجليكا + روغن گل پَر + روغن بادام = دردهاي رماتيسمي و مفصلي
2ـ آنجليكا + شيرين بيان + دُمِ اسب + تخم جعفري (دم كردة آن) = ضد درد كليه و مثانه
عوارض جانبي : محرك انقباض رحم ـ ايجاد كهيرپوستي ـ باعث حساسيت پوست به نور.
منع مصرف : خانم هاي باردار ـ افرادي كه دچار ديابت هستند. (به دليل اينكه ريشة آن شيرين است.)
اسپند (بذر اسپند)
خواص درماني : ضد عفوني كننده .
در قديم: تقويت اعصاب ـ كاهش قند خون ـ هضم غذا ـ ضد كِرم ـ رماتيسم ـ درمان اسهال .
عوارض جانبي :
بذر آن الكالوئيد دارد، استفاده طولاني مدت توصيه نمي شود. زيرا باعث اختلالات گوارش ـ يبوست و سَردرد مي شود.
اِفسنطين
خواص درماني :
ضد كِرم ـ اشتها آور ـ مقوي هاضمه ـ آرام بخش ـ مقوي قلب ـ ضد رماتيسم ـ تنظيم كننده قاعدگي و رفع علائم يائسگي ـ تنبلي دستگاه گوارش و كبد ـ رفع ريزش مو .
روش استفاده :
1ـ افسنطين + بابونه + بادرنجبويه + سنبل الطيب = مقوي اعصاب ـ تنش هاي دوران يائسگي ـ افسردگي ـ ضد نفخ ـ ضد اسپاسم ـ مُسَكن
2ـ افسنطين + زنجبيل (دم كرده) = تسكين و تنظيم دوران قاعدگي
عوارض جانبي : سرگيجه ـ تهوع ـ توژن ـ سردرد.
بارهنگ (چهار تخم لعابي)
خواص درماني :
سرفه ـ سرماخوردگي ـ خلط آور ـ بهترين دارو جهت تصفيه خون (آنتي بيوتيك) ـ حساسيتهاي تنفسي .
بابونه
خواص درماني :
بيشترين مصرف در محصولات آرايش و بهداشتي ـ ضد عفوني كننده قوي ـ درمان اگزما و جوش صورت ـ شفاف كننده پوست ـ درمان خراش و ترك خوردگي ـ خشكي پوست ـ تنظيم كننده اختلالات قاعدگي ـ اشتهاآور ـ ضد كِرم ـ فرونشاننده ورم رحم، معده و بيضه ـ اختلالات يائسگي .
توجه: بابونه شيرين خيلي بهتر است، هنگام خريد توجه كنيد.
روش استفاده :
1ـ بابونه + بومادران + نوروزك + گزنه = تنظيم كننده اختلالات قاعدگي
2ـ بابونه + مرزه + آويشن + كاكاتي = ضد كِرم
3ـ بابونه + بادرنجبونه + ريحان + زنجبيل + رازيانه = ضد تهوع (مقوي اعصاب، آرام بخش)
4ـ بابونه + بهارنارنج + نعنا + گل گندم + افسنطين + كلپوره = اشتهاآور
عوارض جانبي : آلرژي ـ محرك ديواره رحم.
منع مصرف : كساني كه آلرژي دارند ـ خانمهاي باردار.
بيد
خواص درماني : آرام كننده عصبي ـ تب بُر .
بيدمشك
خواص درماني : تقويت قلب و اعصاب .
بيد كاسني
خواص درماني : تب بُر ـ مفيد در درمان جوش صورت .
بيد كاسني شاهتره
خواص درماني : رقيق كننده خون ـ مفيد در درمان جوش صورت و بيماريهاي پوستي .
بومادران
خواص درماني :
ضد التهاب ـ آرام بخش ـ معرق ـ تب بُر ـ تنظيم قاعدگي ورفع اختلالات آن (همراه با شيرين بيان و بابونه) ـ تحريك رشد مو ـ درمان ورم معده و روده ـ ضد بواسير ـ اسهالهاي ساده ـ بواسيرهاي خوني ـ ضد صرع ـ احساس گرفتگي و درد قلب ـ ورم و ضعف عضلات قلب .
روش استفاده :
1ـ بومادران + سنبل الطيب يا بادرنجبويه = مفيد جهت عرق كف دست (عصبي)
2ـ آويشن + بومادران = درمان اسهال
3ـ روغن بومادران + روغن هوفاريقون = درمان مفصل هاي دردناك
عوارض جانبي :
مصرف درازمدت حساسيت به نور مي شود ـ ايجاد كهير مي كند ـ كم شدن بينايي و يبوست
مي آورد.
منع مصرف : خانم هاي باردار .
بادرنجبويه
خواص درماني :
آرام بخش ـ معرق ـ مقوي براي دستگاه عصبي ـ ضد باكتري ـ ضد نفخ ـ ضد اسپاسم ـ مداواي بيماريهاي معده و روده اي كه منشاء عصبي دارند ـ ضد تهوع ـ درمان بي خوابي ـ درمان كم هوشي و كمي حافظه ـ ضد افسردگي ـ ضد اضطراب و دلهره ـ رفع بي حوصلگي ـ تقويت قلب ـ مفيد جهت سرگيجه ـ رفع سردرد و ميگرن ـ تندخويي دختران جوان ـ استفراغ دوران بارداري .
روش استفاده :
بادرنجبويه + اسطوخودوس + بابونه (دم كردة آن) = ترميم كننده سيستم عصبي ـ جهت بي قراري ـ ضد افسردگي
برگ چنار
خواص درماني : چاق كننده ـ درمان تنگي نفس .
بهمن پيچ
خواص درماني : مفيد براي اسهال ـ دل پيچه.
روش استفاده :
به تنهايي به مقدار پنج گرم استفاده مي شود. چون تاننِ آن زياد است.
بابا آدم
خواص درماني :
تقويت كننده ـ آنتي بيوتيك ـ مُدر ـ معرق ـ ضد رماتيسم و نقرس ـ درمان سنگ كليه و مثانه.
در قديم: براي درمان نقرس ـ دندان درد ـ ضد چاقي ـ تصفيه خون ـ ورم عمومي بدن ـ نواحي دردناك پوست ـ ضد ريزش و محرك رشد مو ـ پادزهر نيش حشرات ـ پايين آورنده قند خون ـ سرفه گوسفند ـ گَري .
روش استفاده :
1ـ ريشه بابا آدم + ريشه گزنه + افنسطين + مريم گلي = تقويت ريزش مو
2ـ بابا آدم + شيرين بيان + سَكَنگورِانگور = تصفيه كننده خون
برگ گردو
خواص درماني : كاهش دهنده قند خون ـ تقويت كننده مو ـ خارش پوست .
بِه ليمو
خواص درماني :
آرام بخش ـ رفع كننده دردهاي عصبي ـ پايين آورنده حرارت بدن و تپش قلب ـ احساس صداهاي مبهم در گوش ـ خستگي هاي عصبي ـ ضد اسپاسم ـ ضد نفخ ـ تقويت كننده معده.
پونه
خواص درماني :
ضد اسهال و مسوميت غذايي ـ ضد سرفه ـ خلط آور ـ محرك عمل هضم ـ صفرا آور ـ ضد نفخ ضد نقرس.
پاناكس (جين سينگ)
خواص درماني :
تقويت كننده عمومي بدن ـ تقويت كننده تمايلات جنسي ـ افزايش مقاومت طبيعي بدن ـ توانايي
حفظ بُنية فكري و جسماني بدن ـ كاهنده قند و كلسترول ـ مناسب براي سرفه، آسم، اسهال، درد
ناشي از معده ـ درمان زخمها و جلوگيري خونريزي از آن ـ تقويت كننده پوست .
روش استفاده :
به صورت كپسول در داروخانه ها يافت مي شود و براي تقويت بدن و قواي جنسي آقايان مفيد است.
عوارض جانبي و منع مصرف :
دوران بارداري به مدت طولاني باعث افزايش فشارخون ـ همزمان با ساير داروهاي محرك استفاده نشود.
پرسياوشان
خواص درماني : سرماخوردگي ـ سرفه و ناراحتي تنفسي ـ معرق خلط آور ـ ضد التهاب ـ مُلَيَن ـ مُدر.
توجه: پرسياوشان، از خانوادة سرخس مي باشد.
روش استفاده :
1ـ پرسياوشان + رزماري + زنجبيل + آنجليكا (دم كردة آن) = درمان گردش خون
پنج انگشت (فلفل بَري)
خواص درماني :
رفع اختلالات قاعدگي ـ يائسگي ـ آرام بخش و ضد تشنج ـ تسكين دهنده تحريكات جنسي ـ تقويت كننده پيازمو ـ اثر روي محور هيپوتالاموس و هيپوفيز. داراي تركيبات استروژني نيست و
مستقيماً روي تخمدانها تأثير نمي گذارد.
توجه: بهترين داروي قاعدگي و يائسگي است.
عوارض جانبي : باعث ايجاد حالت تهوع و سردرد ـ افزايش خونريزي در دوران قاعدگي.
پياز
خواص درماني : كاهش دهنده قند و چربي خون ـ ضد عفوني كننده .
توجه: به طور كلي، پياز ـ هويج ـ قره قاط ـ ريشه گل قاصدك به دليل وجود ماده انسولين دار جهت درمان بيماري قند بسيار مؤثرند.
منع مصرف : افرادي كه دچار زخم معده هستند. زيرا باعث ترشح اسيد معده مي شود.
تباشيرقلم
خواص درماني :
ناراحتي كبد ـ كهير پوستي ـ براي ناراحتي داخل دهان و زبان ـ ريزوم آن بندآورنده شير.
جنتيانا (كوشاد)
خواص درماني :
تقويت كننده عمومي بدن ـ اشتها آور ـ ضد التهاب ـ تب بُر ـ مفيد جهت عفونت ادراري ـ دردهاي رماتيسمي ـ كمك به هضم غذا .
در قديم: معالج مالاريا ـ كِرم كودكان ـ نيش حشرات ـ كليه .
روش استفاده :
1ـ جنتيانا + دارچين (دم كردة آن) = مقوي ـ اشتها آور ـ ميل جنسي
2ـ تنتور = هپاتيت التهاب كيسه صفرا ـ يرقان
عوارض جانبي : داراي مشتقات گزانتون مي باشد و باعث زخم معده و اثني عشر مي شود.
منع مصرف : مبتلايان به زخم معده.
جوزبويا
خواص درماني :
انرژي دهنده ـ مقوي قواي جنسي ـ درمان مفاصل دردناك و رُماتيسمي ـ درمان ناراحتي هاي گوارشي و اسهال ـ تهوع و استفراغ ـ سوء هاضمه .
روش استفاده :
1ـ جوزبويا + زنجفيل + شيرين بيان = درمان اسهال
2ـ روغن جوزبويا + روغن بادام = درمان دردهاي ناشي از رماتيسم
3ـ روغن جوزبويا + روغن بادام + روغن آويشن + روغن رُزماري + روغن مريم گلي ( به صورت موضعي قبل از زايمان به شِكم ماساژ داده شود.) = جهت آمادگي و راحتي زايمان
عوارض جانبي :
مقادير بيش از 7 گرم در يك نوبت باعث تشنج ـ تپش قلب ـ به علت وجود سافرون خاصيت
سرطان زايي (البته با خوردن).
چهارگياه سرد
خواص درماني : تصفيه كننده خون ـ مفيد براي كبد و كليه ها .
چهارگياه (چهل گياه)
خواص درماني :
تقويت كننده معده ـ ضد نفخ و سنگيني معده ـ دل درد ناشي از سوء هاضمه ـ محرك عمل هضم ـ ضد تهوع ـ استفراغ و ترش كردن غذا ـ اختلالات گوارشي .
خارخاسِك
خواص درماني :
دفع سنگ كليه و مثانه ـ افزايش نيروي جنسي ـ مُدر قوي ـ التهاب مجاري ادرار ـ تصفيه كننده خون ـ رفع ناراحتي هاي پوستي ـ بواسير و آسم .
در قديم: تسكين درد مفاصل ـ افزايش نيروي جنسي .
روش استفاده :
خارخاسك + شاهتره + برگ بو + دُم گيلاس + كاكل ذرت + دُم اسب + كاكنج + ناخنك = مُدر قوي ـ دفع سنگ كليه و مثانه
خاكشير
خواص درماني :
گرمازدگي ـ مُلَيَن معده ـ استفاده بيش از آن باعث اسهال مي شود.
خرفه
خواص درماني : تب بُر ـ تصفيه خون ـ ورم معده ـ زخم معده ـ صفرا آور .
خارشتري
خواص درماني : دفع سنگ كليه و مثانه .
دارچين
خواص درماني :
ضد باكتري و ضد قارچ ـ محرك ـ معرق ـ تنبلي دستگاه گوارش ـ آسم ـ يائسگي ـ نشاط آور ـ محرك گردش خون ـ تقويت كننده نيروي جنسي ـ مقوي كليه ـ جهت تمام بيماري هايي كه ناشي از سردي باشند.
روش استفاده :
1ـ عَرَقِ دارچين + روغن بادام = ضد اسپاسم ـ قولنج ـ اسهال
2ـ دارچين + زنجفيل + خارخاسك = افزايش نيروي جنسي آقايان
عوارض جانبي :
محرك انقباض رحم ـ ممكن است كه ايجاد سميت كند ـ ايجاد حالت تهوع ـ استفاده از روغن آن، باعث تورم و التهاب لب و زبان ـ خارش ـ تاولي شدن مخاط دهان.
منع مصرف : خانم هاي باردار ـ افرادي كه دچار آلرژي هستند.
دُم اسب
خواص درماني :
مُدر قوي ـ مؤثر در عدم دفع ادرار ـ قولنج هاي كليوي ـ عفونت مجاري ادراري ـ ورم مثانه ـ ضد عفوني كننده و التيام دهنده زخم ها (موضعي) ـ سنگ كليه .
روش استفاده :
دم اسب + مُدرهاي ديگر = جهت ناراحتي كليه و مجاري ادراري و سنگ كليه و مثانه
رازيانه
خواص درماني :
مقدار زيادي هورون زنانه ـ زياد كننده شير ـ معرق ـ مدُر ـ تسكين دردهاي قاعدگي و قاعده آور ـ ضد سرفه و خلط آور ـ ضد التهاب ـ آرام كننده ـ درد معده و نفخ اطفال .
روش استفاده :
1ـ رازيانه + آويشن + اوكاليپتوس = بخور و موارد سرماخوردگي و ضد سرفه و خلط آور
2ـ رازيانه + عسل = حالت تهوع
عوارض جانبي :
مقدار هورمون را افزايش داده و تنظيم هورمون بدن را به هم مي زند و در آن اختلال بوجود
مي آورد.
منع مصرف : خانمهاي باردار.
رُزماري
خواص درماني :
ضد افسردگي ـ نشاط آور و سُرورآور ـ مُدر ـ معرق ـ محرك جريان خون و صفرا ـ ضد اسپاسم ـ ضد عفوني كننده ـ ضد دردهاي عضلاني و مفصلي ـ جلوگيري از ريزش مو ـ تقويت پياز مو (تبديل موهاي كُركي به موهاي ضخيم) جهت درمان پوسته شدن موهاي سَر و شورة سَر ـ ضد نفخ ـ اشتهاآور ـ تقويت كننده گوارش .
روش استفاده :
1ـ روغن رزماري + روغن نعنا (موضعي است) = تسكين دردهاي عضلاني و مفصلي
2ـ هوفاريقون ـ رزماري = رفع افسردگي و نشاط آور
توجه: براي افسردگي و خواب آلودگي بسيار عالي است.
عطر درماني: سرورآور و نيروبخش.
عوارض جانبي : باعث بي خوابي مي شوند ـ فشارخون بالا مي رود.
منع مصرف : مبتلايان به ميگرِن ـ خانمهاي باردار و شيرده ـ كودكان.
رازك
خواص درماني :
آرام بخش ـ خواب آور ـ ناراحتي قلبي معده اي و بي اشتهايي، كه فشار عصبي داشته باشد ـ اثر تسكين دهنده ـ تحريكات جنسي ـ ميگرن ـ تسكين دهنده دردهاي قاعدگي .
در قديم: تقويت كننده ـ اشتها آور ـ مُدر ـ معرق ـ تب بُر ـ ضد كِرم ـ برطرف كننده التهاب ـ خونساز ـ رماتيسمي ـ نرمي استخوان .
روش استفاده :
رازك + سنبل الطيب (دم كردة آن) = آرام بخش و خواب آور
عوارض جانبي : استفاده طولاني از آن باعث تهوع ـ سردرد ـ سرگيجه مي شود.
زيره كوهي سياه و سبز
خواص درماني :
مناسب براي اختلالات گوارشي ـ ضد چاقي ـ ضد عفوني كننده ـ تقويت و افزايش ميل جنسي
(براي پيران) ـ اشتهاآور ـ مسكن دردهاي قاعدگي ـ درمان رعشه ـ بازكننده رنگ چهره ـ افزايش شير مادران ـ تقويت معده ـ ضد نفخ نوزادان ـ تأخير وقوع قاعدگي زنان و رفع اختلالات آن .
روش استفاده :
1ـ آب زيره (دم كرده) = چسبندگي پِلكها
2ـ زيره سبز + رازيانه + شنبليله + شويد = افزايش شير مادر
3ـ زيره سياه يا سبز + خوردانه + نعناع + بابونه + رازيانه + دانه گشنيز = سوء هاضمه
4ـ زيره سياه و سبز + رازيانه + برگ بو + دُم گيلاس + كاكل ذرت + خارخاسك = ضد عفوني كننده مجاري ادرار ـ دفع سنگ كليه
عوارض جانبي :
ايجاد كهير ـ افزايش ترشح غده تيروئيد ـ بالا رفتن حرارت بدن، زردي رنگ و لاغري.
منع مصرف :
كسانيكه طبع گرم دارند ـ افرادي كه جراحي سيستم گوارشي انجام داده اند ـ خانمهاي باردار .
زنيان
خواص درماني : ضد تهوع ـ سوء هاضمه و نفخ ـ ترش كردن غذا .
زرشك
خواص درماني :
ضد عفوني كننده ـ اشتهاآور ـ مُدر و مُلَيَن ـ تب بر ـ درمان ناراحتي كبدي ـ معالج چربي و قند و فشارخون ـ محرك جريان خون ـ صفرابُر.
روش استفاده :
1ـ آب زرشك = رفع تشنگي ـ صفرابُر ـ رقيق كردن خون
2ـ آب زرشك + آب سيب + آب ليمو + مقداري شكر = درمان بي اشتهايي ـ دفع كننده سموم بدن
منع مصرف : مبتلايان به اسهال ـ خانمهاي باردار.
زعفران
خواص درماني :
مقوي و نيرودهنده ـ قاعده آورـ آرام بخش سردرد ـ نشاط آورـ مفيد براي بي ميلي جنسي ـ به
هضم غذا را سريع مي كند.
روش استفاده :
1ـ زعفران + زنجبيل + دارچين + خارخاسَك = مفيد براي ناتواني و كمبود تمايلات جنسي (آقايان)
2ـ گلبرگ زعفران + قره قاط = كمك به درمان براي بيماراني كه دچار سكته شده اند.
عوارض جانبي : برافروختگي چهره و ايجاد كهيرهاي پوستي ـ محرك.
منع مصرف : كسانيكه سابقه جراحي قلبي و عروقي داشته اند ـ خانمهاي باردار.
توجه: استفاده 12 گرم زعفران در يك زمان باعث فلجي ـ كاهش سطح هوشياري ـ استفراغ شديد ـ اسپاسم ـ دستگاه گوارش ـ اسهال خوني
زوفا (اشنان)
خواص درماني :
نيرودهنده ـ بهترين دارو براي درمان سرفه هاي سخت و آسم ـ مقوي معده ـ ضد كِرم ـ ضد عفوني كننده ـ معرق ـ عوارض سرماخوردگي (خلط آور، ضد آب ريزش بيني) ـ ضد التهاب ـ از رشد و تكثير ويروس ايدز جلوگيري مي كند ـ مفيد جهت سرما زدگي .
روش استفاده :
1ـ عطر زوفا = افزايش هوشياري ـ نشاط آور ـ رفع افسردگي و رفع احساس اندوه و خجالت
2ـ زوفا + برگ مريم گلي + بابونه + گل ماهور (البته دَم كردة آن) = جلوگيري از تعريق زياد
3ـ زوفا + آويشن + رازيانه + شيرين بيان + گل ماهور (البته دَم كردة آن) = ضد سرفه
(سرفه هاي مقاوم)
عوارض جانبي : استفاده طولاني مدت باعث لرزش اعضا ـ سردرد ـ تشنج و صرع.
منع مصرف : خانم هاي باردار و شيرده.
زنجبيل
خواص درماني :
ضد تهوع ـ درمان بيماريهاي مسافرتي (مانند دريازدگي، ماشين گرفتگي) و حاملگي ـ محرك گردش خون (پايين آورنده فشارخون) ـ ضد نفخ ـ تقويت بدن ـ درمان اسهال ـ اشتها آور ـ درمان رماتيسم ـ ضد درد قاعدگي ـ افزايش نيروي جنسي .
روش استفاده :
1ـ روغن زنجبيل + روغن اوكاليپتوس + روغن بادام (موضعي) = ضد دردهاي رماتيسمي
2ـ زنجبيل + عسل + جين سينگ = تقويت نيروي جنسي
عوارض جانبي :
احتمال بروز واكنش آلرژيك ـ عدم تحمل گوارشي ـ سردرد و برافروختگي ـ زنجبيل به دليل دارا بودن كارديوتونيك و ضد فعاليت پلاكتي و پايين آورنده قند خون، همزمان با داروي ضد انعقاد و قلبي و قند خون مصرف نشود.
منع مصرف : مبتلايان به بيماري قلبي و زخم معده.
زيتون
خواص درماني :
مُلَيَن جهت درمان يبوست ـ بواسير ـ مناسب براي خانمهاي باردار ـ دفع سنگ هاي صفراوي ـ تقويت كننده مو و پوست ـ درمان تصلب شرايين ـ تَرَك خوردگي پوستِ شكم مادران (موضعي) ـ كاهش دهنده فشار و اوره خون ـ رفع حالت برافروختگي ـ ضد بيماري قند ـ تب بُر .
سنبل الطيب
خواص درماني :
درمان تنش هاي عصبي ـ دلهره و اضطراب ـ ميگرن ـ درمان بي خوابي ـ تمام دردهايي كه منشأ عصبي دارند.
روش استفاده :
1ـ سنبل الطيب + رازيانه + بادرنجونه = درمان تنش هاي عصبي و بي خوابي
2ـ سنبل الطيب + بابونه + رازيانه + نعنا = آرام بخش ـ اشتها آور
3ـ سنبل الطيب + رازك + اسطوخودوس + بابونه = خواب آور قوي
4ـ سنبل الطيب + هوفاريقون (علف چاي) + اكسير تركي + آويشن = شب ادراري ـ تكرر ادرار
عوارض جانبي : داروهاي آرام بخش را چند برابرمي كند و سردرد و گُرگرفتكي مي كند.
منع مصرف : كساني كه سابقه ناراحتي هاي قلبي و فشار خون پايين دارند.
سِنـا
توجه: سناي مكه عربستان بهترين نوع آن است.
خواص درماني :
درمان يبوست ـ تبخال ـ ضد عفوني كننده .
روش استفاده :
سنا + پودر گل محمدي + رازيانه + زيره سبز = مسهل
سنا + دانه گشنيز = مسهل
عوارض جانبي :
دردهاي شكمي و نفخ ـ باز و بسته شدن روده ها و آب و املاح آن ـ باعث تغير رنگ ادرار ـ با مُدرها نبايد استفاده كرد، چون باعث دفع پتاسيم مي شود و با ريشه شيرين بيان هم نبايد استفاده كرد.
منع مصرف :
خانمهاي باردار ـ خانمها در دوران شيردهي ـ نوزادان مبتلا به دردهاي شكمي ـ افرادي كه ناراحتي معده، روده و مري دارند نبايد سِنا مصرف كنند.
سياه دانه (سياه تخمه يا شويز)
خواص درماني :
قاعده آور ـ مُدر ـ افزايش دهنده شيرمادران ـ ضد نفخ (مقوي دستگاه گوارش) ـ ضد كِرم و
بازكننده گرفتگي عروق .
در قديم: دفع حشرات ـ سرخي گونه ـ معالج تَرَكِ پوست ـ درد مفاصل ـ تسكين پس دردهاي زايمان ـ جلوگيري از ريزش مو (روغن آن) ـ مفيد جهت سردرد و لرزش اعضا ـ تسكين درد ـ افزايش دهنده ميل جنسي ـ ضد چاقي و جهت لاغري ـ قاعده آور.
منع مصرف : خانم هاي باردار.
سير
خواص درماني :
ضد عفوني كننده قوي ـ كاهش دهنده فشارخون ـ چربي خون ـ اشتها آور ـ ضد كِرم ـ پايين آوردن احتمال سكته ـ ضد سرطان گوارشي .
عوارض جانبي :
محرك مركزي اسهال (به دليل داشتن آذنوزين) ـ ايجاد سردرد ـ مسموميت ـ برافروختگي
منع مصرف : افرادي كه فشار خون پاييني دارند.
