بخشی از مقاله
چکیده
مرتع اکوسیستمی پویا بوده و زیر بنای تمامی برنامه ریزی ها و مطالعات لازم جهت بررسی و شناخت پتانسیل های طبیعی موجود در یک منطقه، اصلاح و احیاء منابع طبیع آن، بررسی و شناخت پوشش گیاهی و در واقع همان تیپ بندی اولیه میباشد. حوزه زیارتعلی رودان به مساحت 2732 هکتاردر بخش رودخانه از توابع شهرستان رودان در استان هرمزگان در جنوب ایران قرار دارد.
برای مشخص کردن تیپهای گیاهی منطقه مورد مطالعه ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی سازمان جغرافیایی ایران و همچنین عکسهای هوایی منطقه، اقدام به شناسایی کلی منطقه شد. پس از تیپ بندی اولیه با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:25000 وارد منطقه شده نسبت به اصلاح تیپ بندی اولیه اقدام گردید و پس از انجام کلیه مراحل با انجام چند بازدید از منطقه مورد مطالعه، نقشه تیپ های گیاهی براساس مشاهدات ظاهری و بررسی گونه های غالب مشخص و تفکیک شدند و بدین ترتیب پوشش گیاهی حوزه مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت پنج تیپ گیاهی تشخیص داده شد و گونه های غالب هر یک از تیپها و خصوصیات آنها مورد بررسی واقع شد.
.1 مقدمه:
سیستماتیک یکی از شاخه های علم گیاه شناسی است. انسانهای اولیه به گیاهان خوراکی و دارویی اطراف خود توجه خاصی داشتند و صدها نوع از آنها را میشناختند و به این ترتیب نخستین گروه های گیاهی براساس چنین شناختی شکل گرفت. سیستماتیک گیاهی اختلافات بارز و برجسته تاکسونومیک گروه های گیاهی را تصویر میکند. - . - 6 نمایش رستنی ها بر روی نقشه از زمانی که استفاده از نقشه های توپوگرافی متداول گردید شروع شده است. تیپ پوشش گیاهی عبارت است از نوع پوشش کم و بیش مشخص که با توجه به سیما- ترکیب تعیین میشود
منظور از تیپ مرتع، غالب بودن یک یا چند گونه گیاه مرتعی بر سایر گونههای گیاهان موجود در مرتع است. چنانچه دو گیاه در یک تیپ مرتع دو گونه غالب را تشکیل دهند، تیپ مرتع به نام آن دو گیاه است و نام گیاهی که درصد پوشش بیشتری دارد نخست میآید؛ برای مثال اگر در یک مرتع، گیاه درمنه نسبت به گیاه آویشن در واحد سطح درصد بیشتری دارد در اینصورت تیپ مرتع درمنه- آویشن است. تغییرات پوشش گیاهی از یک تیپ به تیپ دیگر تدریجی و تفکیک مرز بین تیپها تقریبی است. حد فاصل دو تیپ، اکوتون - - Ecoton ، نامیده میشود؛ مرز بین تیپها باید از داخل اکوتون بگذرد. بعضی اوقات تقسیمات کوچکتری نیز از لحاظ درصد پوشش و ترکیب گیاهی انجام میگیرد که آن را زیر تیپ مینامند.
جدول : - 1 - مروری بر منابع و تحقیقات صورت گرفته در ارتباط با تعیین ساختار و تهیه نقشه جوامع گیاهی
.2 مواد و روش ها:
.1.2 منطقه مورد مطالعه:
حوزه آبخیز ده پیرنگان در استان هرمزگان، بخش زیارتعلی از توابع شهرستان رودان واقع گردیده است این حوزه با مختصات 08 27 57 تا 57 10 59 عرض شمالی و 27 46 8 0 تا 27 37 44 طول شرقی قرار گرفته است. مساحت حوزه آبخیز مذکور 2732 هکتار می باشد. براساس مطالعات هواشناسی و اقلیم منطقه مورد نظر، متوسط بارندگی سالیانه 221/4 میلیمتر است. حوزه در مجموع 5 ماه از سال ترسالی و 7 ماه از سال خشکسالی است. جهت شیب غالب منطقه جنوب به شمال و حداکثر ارتفاع از سطح دریا 680 متر و حداقل ارتفاع از سطح دریا 470 متر می باشد.
.2.2 روش انجام پژوهش:
بازدید اولیه از حوزه جهت آشنایی با وضعیت پوشش گیاهی و شناسایی گونه های موجود در حوزه با بکارگیری نقشه های 1:25000 توپوگرافی بعمل آمد. در این مرحله ضمن شناسایی تیپهای مختلف در حوزه گونه های غالب موجود در منطقه شناسایی گردید.
تفکیک پوشش گیاهی و تیپ بندی در سه مرحله اول - مرحله آزمایشگاهی اولیه - ، دوم - مرحله صحرایی - ، و سوم - مرحله آزمایشگاهی - انجام شد.
در مرحله اول از نقشه های موجود و اطلاعات و تصاویر ماهواره ای استفاده شد و با بکارگیری نرم افزارهای مطالعات جغرافیایی مانند ILwis و Arcview GIS پردازش اطلاعات انجام گردید و برداشت اولیه ای از پوشش منطقه بدست آمد. در مرحله دوم پس از تیپ بندی اولیه با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:25000 وارد منطقه شده نسبت به اصلاح تیپ بندی اولیه اقدام گردید و تیپ های گیاهی براساس مشاهدات ظاهری و بررسی گونه های غالب مشخص و تفکیک شدند و بدین ترتیب پوشش گیاهی حوزه مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت پنج تیپ گیاهی تشخیص داده شد، برای نامگذاری تیپها ضمن کدگذاری آنها از ذکر نام دو یا سه گونه گیاهی غالب که بیشترین درصد پوشش تیپ را دارا بودند استفاده گردید. در این مطالعه از روش فیزیونومیک - فلورستیک استفاده شد. در مرحله سوم گونه هایی که در مرحله صحرایی اشتباه شناسایی شده بود تصحیح گردیده و گونه های که شناسایی نشده بود کدگذاری گردید و در هرباریوم شناسایی شد.
.3 نتایج حاصل از پژوهش:
نتایج حاصل از مطالعه به صورت نقشه - - 1 و جدول های - 2 - و - 3 - در ادامه آورده شده است.
نقشه : - 1 - نقشه تیپ بندی پوشش گیاهی مراتع زیارتعلی رودان
