بخشی از مقاله
چکیده
طرح کلان ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی گیاهی، جانوري و آبزیان ایران از بین دهها طرح استراتژیک در سال 1390 توسط شوراي علوم و تحقیقات و فناوري - عتف - جمهوري اسلامی ایران بعنوان اولین طرح استراتژیک کشور در بین ي از 38 طرح مهم متتخب کشور با بالاترین راي انتخاب و بخش گیاهی آن داراي 8 زیرپروژه است. نتایج دو ساله زیرپروژه منطقه جنوبغرب نشان داد از 5007 گونه گیاهی منطقه 1242 گونه از خوزستان ، 621 گونه از بوشهر و 674 گونه در استان کهگیلویه و بویراحمد و 2473 گونه در استان فارس می باشند. گیاهان گونه هاي استان کهکیلویه و بویر احمد شامل 293 و 75 تیره و گونه هاي گیاهان استان بوشهر شامل 245 جنس و 80 تیره گیاهی و گونه هاي گیاهان استان خوزستان متعلق به 556 جنس و 114 تیره گیاهی و گونه هاي گیاهان استان فارس متعلق به 980 جنس و 450 تیره گیاهی میباشند. این گنجینه ژنتیکی ارزشمند بویژه انواع نژادهاي بومی براي برنامه هاي به نژادي کشور در زمینه تمام ارقام مدرن اصلاح شده بسیار حیاتی و مهممی باشند و ارزش احداث یک بیمارستان بسیار تخصصی - بانک ژن - براي آنها را دارد.
کلمات کلیدي: مدیریت ذخایر ژنتیکی، منطقه جنوب غرب، نژادهاي بومی، بهنژادي، بانک ژن
مقدمه
از 500 هزار گونه گیاه عالی در دنیا 250 هزار گونه آن شناسایی که حدود 30 هزار گونه قابل خوردن هستند و در نهایت 7هزار گونه گیاهی حداقل براي یکی از مصارف تغذیهاي جمعآوري و یا کشت میشوند. . - FAO, 2010 - اگرچه حدود 90%کالري مورد نیاز مردم جهان حداکثر از 30 گیاهان زراعی عمده حاصل میشود، ولی به دلیل تغییر اقلیم، نیاز به تولید بیشتر وتامین نیازهاي جمعیت در حال رشد جهان ذخایر ژنتیکی گیاهی نقش اصلی را در برنامههاي اصلاحی و بیوتکنولوژیکی گیاهان و نیز امنیت غذایی ایفا میکنند - . - Chappell and LaValle, 2011, 2013, 2018 شناسایی، جمعآوري و حفاظت ذخایر ژنتیکی گیاهی، اطلاع از اکوسیستمهاي خشکی و آبی در جهت تعیین پوشش گیاهی و روند حرکتی آن به عنوان نماد وضعیت محیط زیست هر منطقه است. .Cardinale et al., 2012 -
تاسیس بانک ژن گیاهی قیامت در نروژ ایسلند تحت عنوان غار جهانی بذر با ظرفیت نگهداري چهار و نیم میلیون نمونهحمایت مالی موسساتی مانند راکفلر، مونتسو و بیل گیت حاکی از توجه جهانی به تنوع زیستی گیاهی است . - GCDT. 2008 - ایران تیز با 11 اقلیم از 13 اقلیم جهانی و با با 8000 گونه گیاهی یعنی دوبرابر اروپا داراي تنوع زیستی بعنوان گنجینه بزرگی نه تنها براي ایران بلکه براي بشریت است . توجه به ذخایر ژنتیکی - شکل - در سیاستهاي کلان و اسناد بالادستی کشور مانند سند چشم انداز 20 ساله، سه برنامهتوسعه 5 ساله اخیر، ملحق شدن به کنوانسیون تنوع زیستی جهان و توجه دولت ایرانی حاکی از اهمیت موضوع براي ایراناست. هدف اصلی این مقاله گزارش نتایج زیریرپروژه گیاهی منطقه جنوب غرب غرب کشور - استانهاي فارس، بوشهر،کهکیلویه و بویراحمد، خوزستان - می باشد.
مواد و روشها
مراحل اجراي زیر پروژه گیاهی منطقه جنوب غرب ایران شامل استانهاي - فارس، خوزستان، بوشهر و کهکیلویه و بویراحمد - در 4 محور زیر در مدت 2 سال بوده است. - جدول . - 1
.1 ایجاد بانک اطلاعاتی ونههاي گیاهی چهار استان
.2 امکان شناسایی گونههاي در معرض خطر و انقراض در چهار استان
.3 عیین نقاط داغ تنوع گیاهی در چهار استان
.4 تعیین وضعیت تنوع زیستی برخی گونه هاي گیاهی موجود در چهاراستان
نتایج و بحث
متن اصلی اهداف برنامه منابع ژنتیکی گیاهی طرح کلان ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی مصوب 93/10/11 کمیته گیاهی طرح کلان ملی مدیریت ذخایر ژنتیکی گیاهی، جانوري و آبزیان در 1394 مورد تصویب شوراي عتف قرار گرفت در این مقاله نتایح اجراي فقط 4 بند از 66 مورد فعالیت پیش بینی شده - جدول - 2 ارائه می گردد.
