بخشی از مقاله
ما مي خواهيم به عنوان يک مسلمان به اين دستور قرآن کريم که مي فرمايد :
« فلينظر الانسان مم خلق» 1
پس بايدانسان توجه کند به چگونگي خلقت خود عمل کرده وان مباحث رابطور گسترده تروبااستفاده از منابع علمي موجود به ياري خداوند ادامه دهيم.
ازابتداي آفرينش يعني مرحله خلقت انسان ازخاک تاآخرين مرحله يعني مرحله ولوج روح که انسان را ازبقيه موجودات متمايز مي کند واورا تبديل به خلقتي ديگر مي نمايد . در اين مرحله خالق هستي بخش ادعاي احسن الخالقين بودن خودرا به اثبات مي رساند وروح الهي خود را دراو ميدمد تا اورا آماده به دوش کشيدن رسالتي عظيم نمايد . ابتدايي ترين مرحله خلقت که بارها در آيات متعدد بيان شده، مرحله خلقت انسان از خاک است، بعنوان نمونه :
« هو الذي احسن کل شي ء خلقه وبدأ خلق الانسان من طين »
اوست که همه چيز رابه نيکوترين وجه خلق نمود وشروع کرد خلقت انسان را ازگل
اين آيه وامثال آن اشاره به خلقت اوليه انسان دارد اما مطمئناً اسرار ديگري هم درآن نهفته است زيرا امام صادق (عليه السلام) راجع به آفرينش انسان از خاک مي فرمايد : تمام چيزهايي که درخاک است دربدن آدمي وجود دارد اما نه به يک اندازه بعضي از انها دربدن انسان خيلي زياداست وبعضي ازآنهاخيلي کم .دربين چيزهايي که دربدن خيلي زياد است مساوات وجود ندارد وبعضي از آنها از بعضي ديگر کمتراست . ايشان فرمودند : چهار چيز است که دربدن انسان زياد مي باشد . هشت چيز است که دربدن انسان کم است وهشت چيز ديگر دربدن خيلي کم است . 2
به طوري که امروز اين نظريه به اثبات رسيده است،ان هشت چيزي که دربدن خيلي کم است اين عناصر مي باشند:
1- موليبدن
2- سلسيوم
3 - فلئور
4 - کوبالت
5- منگنز
6 - يد
7 - مس
8 - روي .
آن هشت چيزکه بالنسبه زيادتر است عبارتنداز
1. منيزيم
2.سديم
3.پتاسيم
4.کلسيم
5.فسفر
6.کلر
7.گوگرد
8.آهن .
وآن چهارعنصرکه خيلي زياداست عبارتنداز:
1.اکسيژن
2.کربن
3. هيدروژن
4.ازت .
پي بردن به اين عناصر کار يک روز يا دوروز نبوده واين کار ازآغاز قرن هيجدهم ميلادي با کالبد شکافي شروع شد ودو ملت فرانسه واتريش دراين کار پيشقدم شدند . درکشورهاي اروپايي کليساهاي ارتودوکسي وکاتوليکي وپروتستاني مخالفت مي کردند .اما اين کشورها اين کار را مي کردند بدون اينکه تظاهر به مخافت با دستور کليسا بکنند . کالبد شکافي تا زمان مارا دانشمند
وپزشک نيمه دوم قرن هجدهم ميلادي ادامه داشت هرچند به موفقيت زيادي دست نيافتند اما مارا باکمک چندتن ازدانشمندان فرانسوي ديگرازجمله لاووازيه (معروف به پدرعلم شيمي که درسال 1894 ميلادي که سرش باگيوتين قطع شد) نسوج بدن راتجزيه مي کردند تا بدانند بدن آدمي ازچه عناصري تشکيل يافته است پس ازما را شاگردانش کار اوراادامه دادندواين کار درتمام قرن نوزدهم وآغاز قرن بسيتم ادامه داشت ودر سايرممالک متداول گرديدوامروز در هر جا که کالبد شکافي
هست راجع به عناصري که دربدن وجود دارد تحقيق مي شود وگاهي نتيجه تحقيق دو مرکز درارقام جزئي با يکديگر اختلاف پيدا مي کنند اما ارقام بزرگ اختلافي ندارد وتناسبي که امام جعفر صادق (عليه السلام) فرمود درتمام کشورها درمورد تمام افراد سالم محفوظ است .
مرحله دوم:
« ثم جعل نسله من سلاله من طين»
« آنگاه نژاد نوع بشر راازآبي بي مقدارمقرر گردانيد»
سلاله درزبان عرب به هرچيزي که به آرامي از چيز ديگر جدا شده وبيرون کشيده شود،گفته مي شود، بنابراين مي توان موجود زنده در مني مرد وزن که همان اسپرم وتخمک است را سلاله ناميد ،زيرا از ميان صدها ميليون اسپرم که بطور معمول درمني مرد وجود داردتنها يک اسپرم جدا شده وتخمک را بارور مي کندهمچنانکه تخمک از تخمدان جدا شده وبااسپرم در لوله رحم تلاقي مي
کند.ماءمهين :همان مني است که ظاهراً آبي بي مقدار مي نمايد ودر شريعت ازآن به عنوان عين نجاست ياد مي شود ولي خالق مهربان راز بقاي انسان رادراين آب بي مقدار نهاده است .اين اب حاوي اسپرمها وويتامين ث وقند فروکتوز که مسئول تغذيه اسپرمهاست مي باشد. يکي از خصوصيات نطفه جهنده بودن آن است:
« خلق من ماء دافق»
« خلق شد از آبي جهنده »
مني که حاوي اسپرمهاست هنگام انزال حالتي جهنده دارديک دليل آن اينست که دهانه واژن حالت اسيدي دارد و محيط مناسبي براي حضور اسپرمها نيست درحاليکه دهانه رحم حالت قليايي است ومحيط مناسبي براي ماندن اسپرمهاست . لذا مي بايست اسپرمها هر چه سريعتر ازمحيط اسيد ي بگذرد وبه محيط قليايي برسد وخصوصيت جهندگي در مورد تخمک هم صدق مي کند به
اين شکل که سطح تخمدان بطور موضعي شروع به برجستگي کرده ودر قله آن يک نقطه بدون رگ بنام استيگما ظاهر مي شود ودرنتيجه ضعيف شدن وتحليل رفتن موضعي سطح تخمدان ،افزايش فشار داخل فوليکولي وانقباض ماهيچه اي درديواره تخمدان، تخمک بيرون مي افتد.
خصوصيات تخمک:
تعداد اووسيتهاي ابتدايي در زمان تولد تخمينا ازهفتصد هزار تا دوميليون مي باشد که بيشترآنها طي سالهاي کودکي تحليل مي روند، در شروع بلوغ فقط چهار صد هزارباقي مي ماند و کمتر از پانصد عدد درطي زندگي باروري زن تخمک گذاري مي گردد .
ساختمان تخمک:
تخمک متشکل ازسلولهاي تاجي ـ شعاعي ، پرده شفاف غشاي پلاسمايي ،سيتو پلاسم وهسته مي باشد . تخمک رسيده سلولي درشت به قطرتقريبي يک دهم ميلي متر،بطوريکه با چشم غير مسلح مي توان آنرا ديد. تخمک خود قادربه حرکت نيست و حرکات جدار لوله رحم و مژکهاي اين جدار سبب جابجا شدن آن مي شود وباسرعتي حدود يک ميلي متر درساعت حرکت مي کند .
تخمک پس ازرهايي از تخمدان بايد وارد لوله رحم بشود.دهانه لوله رحم که درحوالي تخمدان قرار دارد،باز است وحالت يک شيپور را دارد بالبه هاي چين خورده ومژکهايي که به طرف داخل زنش دارد .
اين حرکات بخصوص هنگام تخمک گذاري شديد تر مي شود . تخمک در اثراين حرکات به درون لوله رحم کشيده مي شود. درچندساعتي که تخمک درابتداي لوله رحم است از نظر فيزيولوژي بهترين شرايط رابراي لقاح دارااست وموقعي که تخمک به انتهاي لوله به داخل رحم برسد شرايط خود را براي لقاح ازدست ميدهد ( اووسيت واسپرماتوزوئيد دردستگاه باروري جنس مونث تخميناً24ساعت زنده مي ماند)
ساختمان اسپرم:
اجزاءاسپرم متشکل از اکروزوم ،پلاسما ،نوکلئوزدرسر ،اسپرم وگردن ودم .اينک نوبت اسپرمهاست که وارد ميدان شوند.دراين ميدان حدود 200تا300ميليون اسپرم باسرعتي حدود 3ميلي متر دردقيقه براي تصرف تخمک به سوي آن حرکت ميکند که ازان تعداد فقط 300تا500عدد آن به ناحيه باروري مي رسند اولين اسپرمي که موفق شود پوسته تخمک را بشکافد واردآن مي شود .بدين ترتيب که پوشش گليکوپروتئين پلاسمايي تومابي (منوي )ازغشاءپلاسمايي که روي منطقه اکروزومي اسپرماتوزوئيد راپوشانده باگليکو پروتئين هاي منطقه شفاف روي تخمک ترکيب چسبنده اي تشکيل مي دهند که موجب مي شود .اسپرم درپيرامون تخمک باقي بماند .پس از اتصال
،واکنش آکروزومي جهت آزادسازي آنزيمهاي مورد نياز صورت مي گيرد .آنزيمها عبارتند از: آکروزين ومولد شبه تريپسين که براي نفوذبه منطقه شفاف لازم است .ازطرفي دم اسپرم که درتمام اين مدت درحال حرکت است،اسپرم را مرتبا ًبه جلو مي راند .پس ازاينکه اسپرم ازموانع اطراف تخمک گذشت وغشاهاي پلاسمايي اسپرم وتخمک به يکديگر رسيدند،دو غشاء باهم ترکيب مي شوند
وتدريجاً سراسپرم بطور کامل وارد سيتوپلاسم تخمک ميشود . دراين موقع جدار مخصوصي بنام جدارلقاحي دور تخمک بوجود مي آيد تا ازوروداسپرمهاي ديگر جلوگيري شود پس از ورود اسپرم به سيتوپلاسم تخمک ،هسته اسپرم با هسته تخمک ادغام شده وسلول تخم رابوجود مي آورد
اينجاست که قرآن کريم مي فرمايد:
« انا خلقنا الانسان من نطفه امشاج »
«همانا ما خلق کرديم انسان راازنطفه اي مختلط » 4
وصراحتاًاعلام مي دارد که :
«انا خلقناکم من ذکروانثي»
« همانا ماخلق کرديم شما را از مرد وزن » 5
ودربيش از 14قرن پيش نقش زن ومرد را درايجاد نسل يکسان مي داند برخلاف نظرداشمندان قرن هجده که نقش زن ومرد را يکسان نمي دانستند(هر چندکه نقش زن درمراحل بعدي بسيار بيشتر است.)
سلول تخم درواقع اولين مرحله از آفرينش انسان وشروع مرحله پيش روياني است.قبل ازادامه بحث لازم است اين اصطلاحات توضيح داده شود:
◄ مرحله پيش رويان که از ساعت صفررشد تا پايان هفته دوم راميگويند
◄ مرحله روياني که ازآغازهفته سوم تاپايان هفته هشتم را ميگويند
◄ مرحله جنيني که از آغازهفته نهم تا موقع تولد را مي گويند .
باتوجه به مطالب فوق اولين مرحله از نظر قرآن کريم مرحله ايجاد نطفه است اين مراحل درسوره مؤمنون آيات12تا14به روشني بيان شده است:
« ثم جعلناه نطفه في قرار مکين »
« سپس قرارداديم آنرا نطفه اي در جايگاهي محکم »
سلول تخم يا همان نطفه ابتدا به دو سلول تقسيم مي شود سپس به چهار ،هشت ،شانزده وروز سوم تا 32سول تقسيم ميشود تا اينکه به شکل کره توپري که شبيه يک قطعه توت است درمي آيد .درهمين حال به آرامي مسيرلوله رحم راطي کرده ،واردرحم شده ومرحله حساسي است زيرابرخي مواقع لانه گزيني درمحلهاي غير عادي صورت ميگيرد که دراکثر بار داريها نا بجا درحدود ماه دوم منجر به مرگ رويان شده وسبب خونريزيهاي شديد همراه با درد شکمي مادر مي شود.
سلول تخم پس از تقسيمات متوالي تبديل به کره توپري ميشود که به آن مرولا گفته ميشود .دراين مرحله پوسته اطراف سلول تخم حل مي شود وپيش رويان درمايع مغذي که توسط غده هاي
موجود در ديواره رحم ترشح مي شود،شناور مي شود. در اين مدت که سه چهار روزطول ميکشد، عده اي از سلولها به اطراف مهاجرت کرده وشکل کره تقريبا ًتو خالي راپيدا مي کند سه چهارم ازسلولها دردرون کره ،توده سلولي داخلي را بوجود مي آورد در واقع اين توده بوجود اورنده جنين است ويک چهارم ديگر که به اطراف مهاجرت کرده اند.اين مرحله رابلاستو سيت وسلولهاي اطراف آنرا ترفو بلاست مي گويند
