دانلود مقاله راز نماز

بخشی از مقاله

راز نماز

سيماي نماز
عبادت عنوان عامي است كه نمونه ها و مصداق هاي فراواني را در بر مي گيرد وتنها در «نماز» خلاصه نمي شود حج،روزه ، امر به معروف و نهي از منكر ،جهاد ، طلب روزي حلال ، خدمت به هم نوعان، درس خواندن و درس گفتن ؛ عزاداري براي شهيدان كربلا ، نيكي به پدر ومادر ، تيم نوازي ، پرداخت خمس و زكات و .. همه وهمه عبادت است ( البته به شرط خداي بودن نيت )

ولي در ميان اعمال عبادي «نماز برجستگي و درخشندگي خاص دارد و جلوه ي درخشان عبادت و پرستش خدا به حساب مي آيد. اوصاف نماز ، فلسفه وحكمتش ، فايده وآثارش ، شرايط وآدابش ،مكان وزمانش در آيات وروايات بسياري آمده كه پرداختن به آنها طولاني خواهد شد. اما سعي مي كنيم براساس قران و حديث ، قطره اي از درياي معارف اسلامي درباره ي نماز را باز گوييم.

نماز بزرگترين عبادت ومهمترين سفارش همه ي انبياست
لقمان پسرش رزا به نماز توصيه مي كند.حضرت عيسي درگهواره مي گويد : خدايم مرا به نماز و زكات توصيه كرده است.
رسول خدا صلي الله عليه و اله نماز را نور چشم خود مي داند .«قُرّةََُ عَيني في الصَّلاةََِ »
نماز ، فرضيه اي است كه خدا به ياد انسان مي آورد. و پيمان خدا با مردم است.
نماز، سيماي مكتب است .« الصِّلاةٌَ وَجهُ دينكٌُمْ »

نماز دواي تكبر است « و الصَّلاةٌ تَنزيهاً عَنِِ الكبِرِ »

نماز ، وسيله ي تشكر و سپاس از نعمت هاي الهي است ، عمود و پايه دين ، كليد بهشت، وسيله ي آزمايش و شناخت مردم و محو كننده ي گناهان ، پاك كننده ي دل و جان آدمي است.

روزي پنج نوبت ، با حفظ شرايط كامل نماز ، در پيشگاه خدا ايستادن ونعمتهاي او را يادكردن و از او حاجت ونياز خواستن ،همچون شست وشوي درنهر آب است كه آلودگي هاي مي زاديد . نماز اولين سئوال در قيامت است كه اگر پذيرفته نشود. كارهاي ديگر هم قبول نيست .
نماز اولين سئوال در قيامت است كه اگر پذيرفته نشود، كارهاي ديگر هم قبول نيست . نماز ، تنها عبادتي است كه در هيچ حال از انسان ساقط نمي شودحتي در ميدان جنگ و شرايط اضطراري ، بيماري و...

نماز اعلام بندگي در برابر خدا وزير بار در مقابل طاغوت ها و ستمگران است.
نماز زنده نگه داشتن ايين توحيدي حضرت ابراهيم،وسنت رسول الله ومكتب حسين بن علي عليها السلام است.
نماز براي عاشقات خدا ، شنيدن ولي براي منافقان ، تلخ و سنگين است : «وَ اِنَّتها لكَبيرةُ اِلاَّ عَليَ الخَشِعيِِنَ »
نماز، كوبنده ي شيطان و مايوس كننده ي اوست وحضور در برابر آفريدگاراست .

نماز هماهنگي با همه ذرّات عالم است جهان ،محراب و سعي است كه همه ي كائنات ، در آن به تسبيح و سجود در برابر خدا مشغول اند. به نماز ايستادن ، همراهمي با همه ي افريده ها وفرشتگان در پرستش و ذكر پرورگار است.

در اهميت نماز ، همين بس كه علي عليه السلام در ميدان نبرد صفين، وامام حسين عليه اسلام در ظهر عاشورا دست از جنگ كشيدند و به عشق الهي ، به نماز ايستادند . شخصي به حضرت عليه السلام ايراد گرفت: امام فرمود : مابراي همين جنگيم تا مردم ،اهل نماز باشند. به سيد الشهدا در زيارتنامه اش خطاب مي كنيم: گواهي مي دهيم كه تو نماز را بر پا داشتي . « اَشهَدُ اَنّك قَد اَقَمتُ الصَّلوةََ َ ...» در مشكلات و اضطراب ها ، ياد خداي بزرگ و استمداد از او ، آرام بخش دل ها وراه گشاي انسان در سختي ها است و تكيه گاهي است كه مؤمنان به خدا دارند از اين رو قرآن دستور مي دهد كه به وسيله اي « صبر » و «نماز» از خداوند يار ي بطلبيد. « وَ استَعينُؤا بِاالصَّبرِ والصَّلوةِ »

امام صادق عليه السلام در واپيسين دم زندگي خويش ، همه بستگان را جمع كرد و در وصيت خويش به آنان، اهميت نماز را ياد اور شد و فرمود:
هركه نماز را سبك بشماردو از شفاعت ما محروم است.

مرز ميان اسلام و كفر ترك عمدي نماز است. چگونه مسلماني است آن كه رابطه خودبا خدا را بريده و از نماز روي برتافته است.
رسول خدا فرمود : «مَن تَرَكَ الصَّلوةَ مُتَعمَداَ فَقَد كَفَرَ» هركه عمداً نماز را ترك كند ، كفر وزيده است . ودر كلام علوي ميخوانيم كه فرمود:
« مَن ضَيَّعَ الصَّلوةَ فَهُوَ لِضَرِها اَضيَعُ »كساني كه نماز را سبك شمارند و آن را تباه وضايع سازند، غير نماز را بيشتر ضايع خواهند ساخت.

نماز ، موقعيتي است كه بايد در ان به خدا توجه داشت نه ديگري ،هرچه را از نظر دور داشت مگر خدا را بايد رازنده وحاضر و ناظر بدانيم واحساس حضور در برابر آن خالق را در خويش ، زنده نگاهداريم .
پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله فرموده است:
همين كه انسان در نماز به غير خدا توجه مي كند. خداوند به او خطاب مي كند : به چه كسي توجه ميكني ؟ آيا پرورگاري جز من سراغ داري ؟
آيا جز من مراقب وناظري دركار است؟

آيا به بخشنده اي جز من دل بسته اي ...؟
اگر توجه به من داشته باشي ،ومن وفرشتگانم به تو توجه خواهيم كردو...
فصل اول :
1- چرا نماز ميخوانيم؟

2- آداب نمازي كه مورد قبول خدا باشد چيست؟
3- مقدمات نماز چيست؟
چرا نماز مي خوانيم ؟

نماز ، سپاس نعمت
انسان ؟، اسير محبت ديگران است و نعمت و نيكي ، انسان را به مقام سپاس وتشكر مي كشيند. اگر كسي به ما نعمتي بخشيد و احساني در حق ماكرد ، باز ؟؟ وعمل ، سپاسگزار ازاو مي شويم .

ما بنده خداييم و غرق در نعمت هاي او ، پس در هر نفسي ،نه يك نعمت بلكه صدها نعمت موجود است. و براين نعمت ها يك شكوه هزاران شكر لازم است . كافي است كه

اندكي چشم بصريت بگشائيم و ببينيم لطف و فضل خدا را درباره خودمان ، آنگاه خواهي نخواهي سپاس او خواهيم گفت:
نماز ،نوعي سپاس از نعمت هاي فراوان و برشمار اوست.

خداوند، به ما هستي بخشيد .آنچه براي زندگي مادي و معنوي لازم داشتيم ، عطا كرد وهوش و عقل و استعدامان داد .قطرات باران ، برگ درختان ،ماهيان دريا ، پرندگان آسمان ،نور خورشيد و هدايت عقل و ولايت پاكان وراهنمايي وجدان را جهت سعادت ما رازاني داشت.
اعضاي متناسب ، قواي مفيد ،مربياني دلسوز ، طبيعي رام ومسخّر براي ما قرار داد تا با اوبيشتر آشنا باشيم . اگر لب ما نرم نبود، توان سخن گفتن نداشتيم . اگر انگشت شصت نداشتيم حتي دكمه اي سقه ي خود را نمي توانستيم ببنديم.

اگر آب ها ، شور وتلخ بود، درختان نمي روييد. اگر زمين جاذبه نداشت، اگر فاصله اي خورشيد به ما نزديكتر بود. اگر هنگام تولد ، مكيدن را نمي دانستيم ، اگر قدرت نطق و گوياي نداشتيم ، اگر چشمان نابينا بود ، اگر از موهبت عقل و بي بهره بوديم . هزاران اگر ديگر به تعيبر قرآن ، نعمت هاي الهي قابل شمارش نيست . آيا اين همه نعمت ، تشكر لازم ندارد ؟ آيا اين بي انصافي و حق ناشناسي نيست كه انسان، غرق نعمت هاي خدا باشد ولي حالت سپاس به درگاه صاحب نعمت نداشته باشد؟
نماز، تشكر از خداست كه ولي نعما ماست، هرچه داريم از اوست.

البته اين سپاس براي خدا سودي ندارد ، بلكه براي خودمان مفيد است و نشان معرفت ماست . همچنان كه تشكر يك دانش آموز از معلم ، بيانگر كمال ورشد فكري اوست وازتشكر او چيزي عايد معلم نمي شود.

چه غافل اند ، آنان كه بر سر سفره ي نعمت خدا ، عمري مي نشيند و يكبار هم به شكرانه ي اين موهبت ها در آستان آن خداي متعال ، پيشاني عبوديت وسجده شكر بر زمين نمي گذارند
آداب نمازي كه مورد قبول خدا باشد چيست؟
ادب و اداب نماز

حضور شكرانه و عبادانه در برابر پرورگار ، دلي پاك مي خواهد و نيتي خالص ، زندگي و رفتاري خدا پسندانه مي طلبد و معرفتي عميق و بصيري مكتبي ، زباني دور از گناه مي خواهد و چهره اي نيالوده به نافرماني معبود توجه و حضور قلب در نماز ، ادب لازم در اين عبادت والاست.

امام صادق عليه السلام فرمود نماز، از دنيا و آنچه در آن است مايوس شده تمام هدف وتوجه به خدا باشد وياد روزي باش كه در براي دادگاه عدل الهي قرار مي گيري
رعايت آداب ظاهري و باطني وشرايط صحت وقبول و كمال ، عمل را مطلوب خدا مي سازد و نماز راشايسته صعود به درگاه مي سازد .
آداب نماز ، كه در قالب احكام نماز بايد مراعات شود، در هر سه بخش نماز جاري است :

1- مقدمات نماز ، هنر اموري كه بايد قبل از شروع به نماز به آن ها پرداخت.
2- مقارنات نماز ، اعمال وآداب متن نماز.
3- تعقيبات نماز ، هنر امور پس از نماز
مقدمات نماز چيست ؟
مقدمات نماز

1- طهارت نماز گزار بايد پيش از آن كه شروع به نماز كند « وضو» امام باقر عليه السلام فرموده است:« لا صَلوةَ اِلا بطهُورٍ » نماز بدون وضو نماز نيست .
وضو جزء از ايمان است ، نورانيت وصفاي دروني مي آورد، نشاط آور و كسالت داست، به علاوه نظامت جسم را نيزهمراه دارد. وضو، انسان را اماده ي نماز مي سازد. فيض كاشاني گفته است: يك مرتبه از ماديت برخاستن وبه معنويت سفر كردن دشوار است، اما وضو ، انسان را كم كم آماده مي سازد.
وضو، كفاره گناهان كوچك است و خوب است انسان در همه حال با وضو باشد وحتي هنگام خوابيدن هم وضو بگيرد.
بي وضو دست زدن به خط قران و نام خدا وپيامبر و امامان حرام است. طهارت به منزله اجازه ي ورود به حضور خداست . البته طهارت ، مراتبي دارد.
طهارت ظاهر ، از نجاسات و آلودگي ها
طهارت اعضاء از گناهان و جرايم.

طهارت روح، از مفاسد و رذايل اخلاقي لازم به ذكر است كه گاهي طهارت براي نماز، با غسل مسير است . كسي كه جنب باشد يا به دليل ديگري غسل به او واجب مكان نيز بايد مباح باشد و درجايي مال ديگران است. بي اجاره و رضايت نميتوان نماز خواند و نماز گزار، بايد پيش از آن كه شروع به نماز كند « وضو» امام باقر عليه السلام فرموده است: « لا صلوه الا بظهور نماز بدون وضو نماز نيست

وضو جزء از ايمان است ،نور انيت وصفاي دروني مي اورد ، نشاط آور وكسالت ز داست، به علاوه نظامت جسم را نيز همراه دارد. وضو، انسان را آماده ي نماز

مي سازد . فيض كاشاني گفته است: يك مرتبه از ماديت برخاستن و به معنويت سفر كردن دشوار است ، اما وضو ، انسان را كم كم آماده مي سازد
وضو، كفاره گناهان كوچك است وخوب است و خوب است انسان در همه حال با وضو باشد و حتي هنگام خوابيدن هم وضو بگيرد.
بي وضو دست زدن به خط قرآن ونام خدا وپيامبر وامامان حرام است . طهارت به منزله اجاره ي ورود به حضور خداست . البته طهارت ، مراتبي دارد:
طهارت اعضاء ، از گناهان وجرايم

طهارت روح ، از مفاسد و رذايل اخلاقي
لازم به ذكر است كه گاهي طهارت براي نماز، باغسل ميسر است . كسي كه جنب باشد يا به دليل ديگري غسل بر او واجب شود بايد غسل كنددر مواردي هم وظيفه ي نماز گزار ، تميمم بر خاك و زمين است،آنم جا كه آب نباشد ، يا ضرر داشته باشد، يا وقت براي غسل ووضو نداشته باشد يا اب براي آشاميدن وحفظ جان لازم باشدو..
درباره ي هريك از اشكال وضو، غسل و تيمم كه به مصداق هاي « طهارت» اند ، مسائل متعددي در رساله هاي مراجع تقليد آمده است كه پرداختن به آنها ما را از هدف اين پژوهش دور مي كند
2- لباس ومكان نمازگزار
در نماز پوشش بدن لازم است . البته حد و واجب براي مرد پوشاندن عورت است. ولي بهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند .وزن بايد تمام بدن به جز صورت و دست و پا تا مچ را بپوشاند .لباس ، بايد پاك ومباح باشد. در نماز بهتر است جامعه سفيد

پوشيده شود ، انگشتر عيقيق بدست باشد و از لباس هاي چرك و تنگ و سياه ولباس افراد لاابالي كه از نجاسات پرهيز مي كنند استفاده نشود .
مكان نيز بايد مباح باشد . درجايي مال ديگران است .بي اجازه و رضايت نمي توان نماز خواند و رعايت اين شرط ها در نماز ، هم مراعات ادب است وهم رعايت حق ديگران ....
3- شناخت قبله

نماز بايد به سوي قبله باشد ، قبله ي ماكعبه ي مقدس است گرچه خدا طرف خاصي نيست كه به او دو كنيم، هر طرف رو كنيم خدا آنجاست « اَينِمَا تُو لوا فَثَمَّ وَجهُ اللِه » ولي هم براي گراميداشت خاطره اي ابراهيم ، بينانگذار خانه اي توحيد هم براي متوجه ساختن دل به نقطه اي مقدس ، هم براي هماهنگي ونظم عبادت كنندگان ونماز گزاران در جهت گيري عبادي وهم براي اسرار ديگر ، ماموريم كه قبله ي نمازمان را « كعبه » قرار دهيم:

مسلمانان، اوايل به سوي « بيت المقدس » نماز مي خواندند . يهوديان زخم زبان مي زدند مسلمانان قبله ندارند و به سوي قبله ما عبادت مي كنند. پيامبر منتظر تكليف الهي بود، فرمان رسيد هرجا هستيد ، روي را به سوي مسجد الحرام كنيد.

اين فرمان اين درس را ميدهد كه مسلمانان ، بايد متكي به خود مستقل باشند حتي در مسئله ي قبل و جهت نماز از اين رو ، امت اسلام ،نماز و دعا و ذبجح حيوان وحتي خواب وخوراك را به سوي قبله انجام مي دهند تا به موازات توجه ظاهري به كعبه ، دل وجان انسان نيز جهت گيري خدايي داشته باشند ..وهمه جا و درهمه حال ، به ياد خدا و توحيد باشند .

كعبه، هم يادگار ابراهيم واسماعيل ومحمد صلي الله عليه و آله است ،هم نقطه اي شروع حركت عاشورايي امام حسين عليه السلام وهم تكيه گاه امام زمان عليه السلام رستگاري در سايه ي نماز، وتكيبر خداوند است اذان ، فرياد بر ضد معبودهاي خيالي ،معرفي عقيده ي اسلامي و شعار اسلام است.
نخستين موذن اسلام، « بلال حبشي بودكه با اذان او ، مردم به نماز حاضر شدند و موذن شدن او، دليل اعتبار « تقوا» و« ايمان » در ديدگاه اسلام، نه زنگ و قيافه ونشر او در ثروت اذان هم فرا خواندن امت اسلام به شركت نماز جماعت است ، هم آماده سازي جان و دل براي ورود وبه «نماز »

وقتي طنين ملكوتي اذان در فضاي پييچيده دل مومنان را به سوي خدا مي كشد و بروحشت خشم كافران مي افزايد
مرحوم شهيد نواب صفوي به ياران خود دستور داده بود هنگام ظهر و مغرب ، هركجا بوديد ، با فرياد بلند اذان بگوييد .همين اذان ها وحشتي در دل ماموران نظام طاغوت وجودآورده بود. اين گوشه اي از معناي حديثي است كه مي فرمايد : با صداي بلند اذان ، شيطان عصباني مي شود وفرار مي كند.

بي جهت نيست كه « گلاستون » سياتمدار انگليسي در پارلمان گفته بود : تانام محمد صلي الله عليه و آله بر فراز مناره ها بلند است وتا كعبه پار برجاست وقران كتاب راهنماي مسليمن است ، امكام ندارد سياست ما در سرزمين هاي اسلامي استوار شود.
اري ما در سرزمين هاي اسلامي استوار شود.
ما نيز از عميق جان ، علي رغم خواسته ي مشركان و كافران امروزي در سراسر جهان ، اعلام مي كنيم : الله اكبر ... الله اكبر .... لااله الّا الله محمّد رسول الله

فصل دوم
تاثير نماز بر سلامت نوجوانان
مقارنات نماز
در محراب نماز
غير از حركات ظاهري نماز، كه هركدام فلسفه و رازي دارد ، و غير از ذكرها و تسيبح هاي آن ، كه هركدام مفاهيم بلندي را در برگرفته است ، روح نماز ، همان «توجه » است .نماز گزار با اخلاص وآگاه به رمز و از عبوديت ،بايد همواره ودرتمام لحظلات و فقرات نماز ، بداند كه چه مي كند درچه مقامي ايستاده است با كه سخن مي گئيد طرف خطابش كيست وحرف وخواسته اش چيست؟

اين «حضور قلب » عنصر اصلي سازندگي نماز و« ياد خدا» است كه فلسفه اس بلند وعميق نماز است . آشنايي به مفاهيم جملات قرائت و ذكرها ، وتوجه به معناي اعمال وحركات در نماز ، زمينه ساز پيدايش خشوع قلبي وخصوع جسمي وتوجه باطني به معبوديكتاست .
آموزش نماز به جوانان ، رسالت والدين وحكومت وجامعه اسلامي

بزرگان جامعه به ويژه پدران ومادران بايد از كودكي آموزش نماز به فرزندان را آغاز كنند وبا آموزش نماز و تعليم احكام وآثار و فوايد آن وبا آشنا كردن انان با چرا هاي وچگونگي نماز خواندن زمينه ي اقامه ي نماز توسط آنان را فراهم نمايند از آن جايي كه در نماز همه ي خوبي ها نهفته است و اقامه ي نماز بهترين راه تقرب به خداي متعال وتكامل معنوي ورشد وپيشرفت برنامه ريزي براي دعوت بچه ها به سوي نماز و

آموزش نماز به كودكان ونوجوانان و جوانان درواقع آموزش چگونه زيستن است و آنان را در برابر تهاجم فرهنگي دشمنان اسلام و شيبخون آنان حفظ مي كند .
امام علي عليه السلام در زمينه ي ضرورت آموزش نماز فرموده اند «عَلَمُو اصِيبا نَكُم الصَّلاةَ وَ خُذُوهُم بِما اِذا بَلَفُوا الحُلُمَ » به كودكان خود را نماز را بياموزديد وآنان را هنگامي كه بالغ شدند بر نماز بگيرند . شايد جامعيت نماز وآثار فراوان و بي نظير مادي ومعنوي آن و نقش سرنوشت ساز نماز در زندگي انسان ها ، علت فرمان امام علي عليه اسلام به آموزش نماز و

حتي سختگيري براي اقامه ي نماز باشند زماني كه آموزش نماز به كودكان و پيگيري وكوشش براي اقامه ي نماز توسط كودكان و نوجوانان كه تازه بالغ مي شوند وحتي توبيخ وسخت گرفتن بر كساني كه تازه به سن تكليف شرعي رسيده اند لازم باشد قطعاً تلاش جوانان براي آموختن نماز و كوشش جامعه براي آموزش نماز به جوانان و باز خواست از انان به خاطر سهل انگاري در ياد گرفتن نماز واقامه ي آن برهمگان لازم واجب خواهد بود

آثار نماز از منظر امام علي عليه السلام
امام علي عليه اسلام در زمينه ي آثار نماز سخنان ارزشمند زيادي دارند كه تعدادي از انها ذكر مي شود مولود كعبه عليه السلام نقش نماز در ريزش رحمت الهي را در اين كلمات بيان مي نمايد: « الصَّلاةُ تَستَنزِلُ الرَّحمَةَ » نماز رحمت وآمرزش الهي را فرود مي اورد نقش نماز در پاسداري انسان از انحرافات اخلاقي وتهاجم شيطاني را نيز چنين گزارش مي كند « الصَّلاةُ حِصنُ مِن سَطَواتِ الشَّيطانِ » نماز دژ محكمي از حمله شيطان است و اين هر دو نقش « رحماني » و « شيطان گريزي » نماز را در حديث ديگر به اين صورت توضيح داده است : « الصَّلاةُ حِصنُ الَّحمنِ وَ مِد حَرَةُ الشَّيطانِ » نماز در

استوار خداي مهربان و ابزار و سلاح دور كردن شيطان است فهميدن پيامهاي اين احاديث به درك فلسفه و ضرورت آموزش واقامه ي نماز و لزوم برخورد با بي نمازي وكوتاهي جوانان در نماز ، كمك مي كند واهميت و لزوم نماز توسط جوانان را نشان مي دهد .نماز مدرسه ي خود سازي و رهايي از شيطان و دانشگاه انسان سازي وآزادگي ومكتب بزرگ رشد وتكامل معنوي وبندگي خداست ، بنابراين همه ي مردم به ويژه جوانان بايد بارو آوردن به نماز از بركات آن برخوردار گردند.

1- آيا وقتي وضو مي گيريد در وجود شما آرامش روحي و رواني ايجادميشود ؟
بله  خير  تا حدودي به هيچ وجه
2- انگيزه شما از اقامه ي نماز چيست؟
ارتباط با خدا كسب ثواب و پاداش اجبار والدين ترس ازمريبان
3- به نظر شما اقامه ي نماز بيشتر كمك مي كند كه آرامش روحي داشته باشيم يار فتن به طيبعت
اقامه نماز  رفتن به طبيعت  هر دو  هيچكدام 

4- آيا از اين كه مسلمانان سيسته و ميتوانيد از خداوند به خاطر نعمت سايش تشكر كنيد راضي هستيد يا نه ؟
بله  خير  با استفاده از اديان ديگر از خدا تشكر كرديم  نظري ندارم
15- در كدام قسمت نماز بهتر با خدا رابطه برقرار مي كنيد؟
قنوت  سجده شكر تسبيحات حضرت زهرا  سجده 