دانلود مقاله سیر تاریخی افزایش قیمت نفت در جهان

بخشی از مقاله

سیر تاریخی افزایش قیمت نفت در جهان

قیمت‌های نفت خام مثل هر کالای دیگری در زمان کمبود یا مازاد آن متغیر و در حال نوسان است. چرخه قیمت نفت خام ممکن است ظرف چندین سال به همان اندازه که نسبت به عرضه اوپک و کشورهای غیر عضو اوپک عکس‌العمل نشان می‌دهد، به تغییرات در تقاضا نیز عکس‌العمل نشان دهد. اگرچه عوامل دیگری نیز می‌توانند بر قیمت‌های نفت خام جهانی تاثیر‌گذار بوده و هستند كه نمی‌توان آن‌را در جریان نوسانات قیمت نادیده گرفت. از دهه 1850 كه نفت رسما بازارهای

اقتصادی جهان را زیر پوشش گرفت تا حدود 2004 بالاترین قیمت نفت با توجه به ارزش دلار در سال 2006 مربوط به دوران اول کشف نفت در پنسیلوانیا می‌شود که بیش از 84 دلار برای هر بشکه بوده است. بعد از چند دهه از 1850و ثبات پیدا نمودن قیمت‌های نفت تا سال 1973، به‌رغم جنگ‌های اول و دوم و جنگ کره و جنگ ویتنام و جنگ سرد، ضمن در نظر گرفتن نوسانات موجود، قیمت نفت نوسان غیر عادی را تجربه نكرده است. در حقیقت در دوره‌ای كه بیش از 100 سال به طول انجامید، شک عظیم نفتی در بازارهای جهانی وجود نداشته است. جنگ جهانی دوم نشانگر یك تناقض در بازار نفت بود. در خلال جنگ جهانی دوم

کشور‌های صادر‌کننده نفت متوجه میزان تقاضای رو به افزایش برای نفت خام شدند، اما این کار همزمان با سقوط 40 درصدی در قدرت خرید هر بشکه نفت خام بود. از سال 1948 تا پایان 1960 قیمت‌های نفت خام بین 5/2 و 3 دلار متغیر بود. در سال 1948قیمت نفت از 50/2 دلار شروع به افزایش کرد و در سال 1957 حدود 00/3 دلار رسید. اگر به ارزش دلار سال 2006 نگاه کنیم، داستان به شکل دیگری نمودار می‌شود، قیمت‌های نفت در همان بازه زمانی بین 17 تا 18دلار متغیر بود و به طور واضح این 20درصد افزایش قیمت فقط خودش را به تورم رسانده بود.

از 1950 تا 1970در هر بشکه‌ای 3 دلار ثابت ماند اما به معنای واقعی، قیمت نفت خام از بشکه‌ای 17 دلار به 14دلار کاهش یافت. کاهش قیمت نفت که با در نظر گرفتن تورم تنظیم شده بود در سال‌های 1971 تا 1972 برای تولیدکنندگان تشدید شد چون قیمت دلار افت کرد. سازمان اوپک در سال 1960 با پنج عضو پایه یعنی ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا شکل گرفت. دو تن از نمایندگان در همان جلسات اولیه روش‌های کمیسیون خط آهن تگزاس را در مورد

تاثیر‌گذاری بر قیمت‌ها از طریق اعمال محدودیت تولید مورد مطالعه و بررسی قرار دادند. در اواخر 1971 شش کشور دیگر به این گروه پیوستند؛ قطر، اندونزی، لیبی، امارات متحده عربی، الجزایر و نیجریه. از ابتدای شکل‌گیری اوپک تا 1972 کشورهای عضو اوپک سقوط شدیدی را در قدرت خرید هر بشکه نفت تجربه کردند.

اولین شوک نفتی
اولین شوك نفتی در سال 1973 به دلیل بروز بحران در كانال سوئز رخ داد. در 1972 قیمت نفت بشکه‌ای سه‌دلار گزارش شده است. اما در اواخر 1974 قیمت نفت به بشکه‌ای 12 دلار رسید. تحول عمده این دوران مشتمل بر شروع جنگ یوم کپور در پنجم اکتبر 1973 بود. در این زمان کشورهای عرب تولید نفت خود را پنج‌ میلیون بشکه در روز کاهش دادند. در حالی‌كه سایر کشور‌ها حدود یک‌میلیون بشکه در روز افزایش تولید را در دستور كار خود قرار داده بودند اما كاهش تولید كشورهای عرب تا مارس 1974 ادامه پیدا كرد. این کاهش حدود 7 درصد تولید آزاد جهانی بود.

از 1974 تا 1978قیمت نفت بین 21/13 تا 54/13 نوسان داشت. در نظر گرفتن تورم آن زمان افت ملایمی را در بازارهای نفت جهان تایید می‌كند. اگرچه در دهه 70 تحولات خاورمیانه به ویژه بحران‌های ایران و عراق بر بازار نفت تاثیری شگرف گذاشت. انقلاب ایران و حمله عراق در سپتامبر 1980 به ایران منجر به کاهش تولید هر دو کشور معادل 5/6 میلیون بشکه در روز شد و این روند تولید نفت خام جهان را نسبت به سال 1979، 10‌درصد کاهش داد كه خود حذف یکباره بخشی از تولید جهانی نفت بود.

نكته جالب توجه اینكه آمریكا به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌كننده نفت جهان در طول دوران افزایش قیمت‌های نفت كمترین آسیب را از این افزایش متحمل شد. صنعت نفت داخل با سیاست‌هایی به مصرف‌کنندگان آمریکایی یارانه می‌پرداخت. بنابراین آمریکایی‌ها با قیمت‌هایی کمتر از بقیه جاهای دنیا مواجه شدند.
به هر حال افزایش قیمت نفت می‌تواند تبعاتی را در بر داشته باشد. فرآیند افزایش سبب اعمال سیاست‌های بهینه‌سازی در تولید و مصرف انرژی، سبب

اکتشاف و کشف ذخایر جدید نفت و گاز، سبب استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و جایگزین و در نهایت سبب تامین عرضه در آینده می‌شود. در این میان زکی یمانی – وزیر اسبق نفت عربستان نسبت به وابستگی صادر کنندگان نفت به افزایش درآمد‌های نفتی و کاهش تقاضا هشدار داد. با این وجود میخ پایین بودن قیمت نفت خام در سال 1990 محکم شد. تا آنجا كه با در نظر گرفتن تورم سال1994قیمت‌ها به پایین‌ترین سطح‌شان از سال 1973 رسیدند. در عین حال كه از سال 1990 تا 1997 مصرف نفت جهان به میزان 3/6میلیون بشکه در روز افزایش پیدا كرد. اما در خلال 1990 تا 1996 تولید روسیه بیش از پنج میلیون بشکه در روز کاهش یافت و کاهش تولید و قیمت‌های پایین نفت باعث بحران اقتصادی و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شد. در سال‌های 1997 و 1998 افزایش قیمت‌ها به شدت متوقف شد.
بحران آسیا، توقف در رشد سریع آسیا

افزایش 10 درصدی تولید اوپک در دسامبر 1997و ترکیب مصرف کم و تولید زیاد اوپک، از عوامل اصلی كاهش قیمت‌ها در این دوران اعلام شده است. هر چند در اوایل 1999کاهش تولید اوپک موج تازه‌ای از افزایش قیمت‌های نفت را به راه انداخت و کاهش سه‌میلیون بشکه‌ای اوپک افزایش قیمت نفت به بشكه‌ای 25 دلار (اواسط 1999)را رقم‌زد. البته رشد اقتصادی آمریکا نیز زمینه‌ای برای افزایش قیمت‌ها در سال 2000 شد به گونه‌ای كه افزایش 2/3 میلیون بشکه‌ای اوپک

نتوانست جلوی افزایش قیمت‌ها را بگیرد. تضعیف اقتصاد آمریکا در سال 2001 و افزایش تولید کشور‌های غیر عضو اوپک فشار معکوس بر روی قیمت‌ها به‌وجود آورد. تا اول سپتامبر2001، اوپک 5/3 میلیون بشکه در روز کاهش تولید داد اما در ماه سپتامبر جهان شاهد حمله به برج‌های آمریکا بود و بعد از حمله قیمت‌های تک محموله W.T.I، 35 درصد کاهش یافت. این امر موجب شد تا اوپک کاهش بعدی را تا مدتی به تعویق انداخت. با همکاری اوپک 5/1 بشکه و دی0
نقش رسانه های ارتباط جمعی

در تحولات اجتماعی

پیشگفتار

جامعه مانند موجود زنده ای ،دائما رو به دگرگونی ،تحول ،تکامل و انقلاب می رود که به عقیده دانشمندان با برخورداری از این اوصاف، مسیر حرکت خود را به سمت و سوی تکامل و پویایی می پیماید.دگرگونی و تحول از خصائص بارز و انکار ناپذیر جامعه است و در این میان عناصر و عوامل وجود دارند که مرتب شرایط و زمینه این دگرگونی ها را مساعد و فراهم می سازد.

شاید از یک جامعه تا جامعه‌ی دیگر تفاوت های در این عناصر و فکتورها دیده شود،اما روی هم رفته، در غالب اوقات عناصر ثابت در دگرگونیهای اجتماعی موثر بوده‌اند.در نوشتاری پیش رو ،تلاش شده است تا به یکی از این فکتورها (رسانه های جمعی )که در حوالی قرن هفدهم از مغرب زمین سر بر آورد و با سرایت و گسترش چشم گیر در سایر نقاط جهان ،قلمرو زیادی را فتح کرد،به بحث و بررسی گرفته شود. فکتور رسانه های جمعی و نقش آن در تحولات اجتماعی و جوامع بشری، به خصوص در حال حاضر آن قدر بر جسته است که دانشمندان ناگزیر قرن بیست و یکم را "عصر انفجار اطلاعات "و "انقلاب تکنولوژی اطلاعاتی

"و...نامیده اند.تاثیر گذاری وسایل ارتباط جمعی در دگرگونی های اجتماعی ،میزان و حدود آن و ارتباط متقابل زندگی نوین و اطلاعات ،از مباحث بسیار عمده ،اساسی و کلیدی در مباحث جامعه شناختی امروزی است و تلاش می شود تا از زوایای گوناگونی این تاثیرگذاریها و تاثرپذیری‌ها تفحص و مطالعه شود.
علی رغم بحث های جمعی و انفرادی که در این عرصه صورت گرفته است ،متأسفانه تاکنون دانشمنداان علوم اجتماعی به نتایج عینی و قاطعی دست نیافته اند و بخاطر جوان بودن عصر ارتباطات و اطلاعات،هنوز هم «اما» و «اگر» های بسیاری در نتایج تحقیقات حاصله دیده می شود .
بسیاری از مباحث مربوط به پژوهش رسانه ها در حال حاضر بیشتر از زاویه تئوری و چار چوب های نظری مورد مداقه و پژوهش قرار می گیرد

و تحقیق ساحوی کمتری در این زمینه صورت گرفته است .
در افغانستان نیز به دلایلی بسیار ،زمینه کمتری وجود دارد که بتوان به یک تحقیق جامعی در مورد چند و چون وسایل ارتباط جمعی و تاثیرات آن در جامعه افغانی پرداخت. بررسی حرکت کاروان رسانه ای در افغانستان ،عمدتا به این دلیل قابل بررسی نیست که خصایل و خصایص بسیار متفاوتی در این رسانه ها در مقایسه با رسانه های ارتباط جمعی جهانی به مشاهده می رسد.تفاوت ها و تمایز های آشکاری در صفات و کار کرد این دو طیف از رسانه ،اهداف و انگیزه های دست اندر کاران و صحنه گردان های آنان و نیز چالشهای موجود در بستر تحقیق و پژوهشهای تاریخی و زمانی ،سبب شده است که کارهایی صورت گرفته

ناقص و یا با دشواری ای فراوانی روبرو باشد. به همین دلایل و مسایل دیگر در از جمله کمبود مبانی و منابع تحقیق مباحث کلی رسانه ای در افغانستان ،باز هم به دلایلی، نمیتوان به پژوهش های ارضا کننده و قناعت بخش پرداخت. نواقص و کمبودات آشکار که در تحقیق پیش‌رو دیده می شود، نیز بخش بزرگی آن ناشی از همین کاستی‌ها و مشکلات است.گر چند تلاش شده تا حق مطلب ادا شود، ولی متأسفانه باز هم این نواقص و کمبودها به وضوح دیده می شود.

در ضمن لازم می دانم از راهنمایی های دانشمند ارجمند و استادم جناب آقای محمد علی اخلاقی سپاسگذاری نمایم که در برطرف ساختن نواقص این پژوهش صمیمانه یاری ام کرد.
فصل اول
کلیات :
سوال مطرح در پژوهش حاضر:
آیا رسانه های ارتباط جمعی در تحولات اجتماعی نقش دارد؟

فرضیه بحث

از شواهد و قراین موجود در تاریخ بشر،بر می آید که ارتباطات،ابزار ارتباط و چگونگی تامین و حصول ارتباط همواره از موضوعات مهم و اساسی در جوامع انسانی بوده است .به همین جهت هر زمانی که یک تحول مهمی در عرصه ی ارتباطات بین انسانها رخ داده است ،از آن لحظه و زمان به انقلاب مهمی در تاریخ سرنوشت انسان ها یا د می گردد.چنانچه کشف و اختراع خط که نوعی از ابزارهای اولیه و کلیدی در عرصه ارتباطات است ،سرنوشت بشر را دگرگون ساخت. بنابراین، می توان گفت رسانه های ارتباط جمعی، از زمان پیدایش تا کنون به عنوان یک عامل مهم و کلیدی در ایجاد تغییرات و تحولات اجتماعی نقش بارز و برجسته دارد.

تعریف عملیاتی مفاهیم
رسانه های ارتباط جمعی : در این پژوهش منظور از رسانه های ارتباط جمعی ،تلویزیون ،سینما ، رادیو ،مطبوعات ،تلفن و انترنت می باشد .
تحولات اجتماعی : گر چند جامعه شناسان مدعی است که بین اصطلاحات تغییر و تحول اجتماعی تفاوت ماهوی وجود دارد ،اما در این پژوهش هر دو به یک معنا گرفته شده و مراد از آن هر گونه دگرگونی است که در ساختار و بنیان های جامعه بوجود می آید ،چه در مدت کوتاه و چه در طولانی مدت .



اهمیت و ضرورت پژوهش
جهان امروز در معرض دگرگونی ،تغییر و تحولات فزاینده ای قرار دارد.به خصوص حرکت به سمت و سویی "دهکده واحد " و در هم ریختن نظام ها و سازمان های ملی. در عین حال جوانه زدن چالشها و بحران های جدید در عرصه های سیاست ،فرهنگ ،اقتصاد،امنیت و...در جهان ایجاب می کند که این تحولات و جریانها به دقت مورد مطالعه و تحت نظر قرار بگیرد و مهم تر اینکه فاکتورها،عوامل و اسباب موثر در خیزش،تسریع و یا سمت و سو دادن این حوادث و تغییرات نیز باید ارزیابی و مورد شناخت قرار بگیرد.رسانه های ارتباط جمعی در عصر حاضر نقش عمده و مهمی را در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی به عهده دارد و این وسایل منشأ بسیاری از تحولات معاصر، راهنما و کنترل کننده جریان ها و تحولات در جهان محسوب می شود.
از این رو ،شناخت رابطه،میزان و حدود ارتباطات وسایل ارتباط جمعی با حوادث و تحولات جهانی ،امر لازم و ضروری پنداشته می شود و به این خاطر دانشمندان بسیاری در این رابطه تحقیقات و بررسی های قابل توجهی را انجام داده اند، ولی با این حال هم، به دلیل گستردگی حوزه تسلط رسانه های جمعی در جوامع امروزی و نیز برخورداری این پدیده از ویژگی سیال بودن و حرکت پویا مدارانه ،لازم است که همگام با رشد و تکامل تکنولوژیکی و محتوای رسانه های ارتباط جمعی ،در ابعاد مختلف، کارکرد آنها، به ویژه نقش آن در تحولات اجتماعی، مطالعات بیشتری صورت بگیرد.
اهداف پژوهش
شناخت کاربرد و عملکرد رسانه های ارتباط جمعی در جامعه و نقش که آنها در جوامع بشری به عهده دارند .امر بسیار مهم است و از طریق شناخت تأثیر گذاری ها و کارکردهای خواسته و یا ناخواسته رسانه های ارتباط جمعی، به طرح برنامه های موثری برای استفاده مطلوب و عقلانی از این تکنولوژی پرداخت و در عین حال از اشتباهات و انحرافات که در جریان ارایه کارکرد رسانه ها به خورد شهروندان و جامعه داده می شود ،پرهیز کرد.ارایه راهکارها و طرح های مناسب، جهت سالم ساختن و افزایش نقش های مثبت و سازنده رسانه های جمعی در حرکت مطلوب جامعه، نیازمند شناخت عمیق وسایل ارتباط جمعی و حوزه کارکرد آنها در تحولات و فرایند تاریخی و زمانی است. از این سبب، هدف این پژوهش، تلاش در جهت شناخت نقش ها و حیطه کاربرد و کارکرد این وسایل است.


فصل دوم


سیر تاریخی وسایل ارتباط جمعی
ارتباط میان انسان با انسان یک امر پویا و متحول بوده است. بشر از آغاز خلقت با وسایل مقدماتی و ساده ارتباط، مقصود خود را به دیگران منتقل می کرده و برای ارتباطات غیر مستقیم نیز از ابزارها و وسایل ابتدایی سود می جسته است. سیر تحول تاریخی وسایل ارتباط و اشکال آن در این فصل مورد بحث قرار گرفته است.

1- اشکال وسایل ارتباطی :

1/1 زبان: در حالت عادی و معمولی ارتباط که به صورت مستقیم و به شکل شفاهی صورت می گیرد،زبان نقش متقابل و دو سویه دارد ؛اندیشه و مراد پیام دهنده را به مخاطب و گیرنده پیام منتقل می کند،از سوی ،مخاطب طرف گفتگو،به او پاسخ می دهد و یا لا أقل مجال و فرصت پاسخگویی را دارد.
2/1خط:اختراع خط از نقاط مهم در حیات بشری محسوب می شود و ثبت تاریخ و انتقال پیام از نسل گذشته به نسل بعدی و آینده از همان زمان آغاز می شود و در حقیقت زمینه گسترده ارتباط مع الواسط به وجود می آید و انسانها قادر میشوند تا با ثبت مراد و مقصود خود از طریق کتابت به صورت غیر حضوری و غیر شفاهی آن را به گیرنده و مخاطب پیام ارایه بدارد.
3/1 چاپ: فراهم شدن زمینه و شرایط چاپ پیام و انتقال آن و ماندگار بودن این پیام ها از نظر زمانی، شرایط وسیع‌تری را برای برقراری ارتباط انسان با انسان مساعد ساخت .
4/1وسایل ارتباط نوین : با پیدایش رسانس و خیزش چشم گیر در عرصه های _اقتصادی _اجتماعی در قرن هجده و نوزدهم ،وسایل مدرن ارتباط جمعی ،در فاصله های کوتاهی زمانی یکی پی دیگری اختراع شد و این ابزار به دلیل بر خورداری از قابلیت ها و ظرفیت هایی چون :
1ـ «فراوان بودن تعداد گیرندگان،
2ـ تنوع در ترکیب گیرندگان،
3ـ تکثیر پیام از طریق انتشار آن در این وسایل،
4ـ سرعت توزیع پیام،
5 ـ «کم هزینه تمام شدن آنها برای گیرنده و مصرف کنندگان[1] » به سرعت جانشین اشکال دیگر وسایل ارتباط در جهان امروز شده است .

2 - شیوه های انتشار پیام در گذشته