دانلود مقاله قارچ شناسی

بخشی از مقاله

قارچ شناسي

قارچها مجموعه بسيار وسيعي را حدود يكصد هزار گونه تشكيل مي دهند كه از نظر شكل ظاهري و اندازه عده اي فوق العاده متفاوت مي باشند. عده اي از اينها ذره بيني و برخي ديگر مانند پلي پور (Polypores) و ليكوپردن بوريستا (lycoperdon borista) بسيار بزرگ هستند. اين گروه از موجودات از كوچك و بزرگ دنيايي را تشكيل مي دهند كه هر كدام بر حسب طبيعت خود محيط مناسبي را انتخاب مي نمايند.

قارچها بر خلاف باكتريها و جلبكهاي آبي كه فاقد هسته حقيقي مي باشند (protocaryotes) همگي داراي هسته مشخص بوده (eucayotes) اين نظر به جلبكهاي قرمز سبز گياهان گلدار و حيوانات نزديك مي‌شوند.قارچها را در طبقه بندي موجودات زنده جزو گياهان و رده فيتهاي بدون كلروفيل به حساب مي‌آورند.

تغذيه و طرق زندگي قارچها:
اين موجودات به علت فقدان كلروفيل قادر به استفاده از كربن هوا به طريق فتوسنتز نيستند و همواره نسبت به اين عنصر هتروتروف (heterotropt) مي باشند. اين طبيعت هتروتروفي و عدم استقلال موجب مي شود كه آنها را به سه گروه:
1-گندروي (saprophytes)
2-انگل (parasites)
3-همزي (symbiotes)
تقسيم مي كنند.
قارچهاي كلاهدار با زندگي بر روي مواد آلي مرده ساپروفيت ناميده مي شوند. گروهي از اين قارچهاي چتري ممكن است با زندگي صورت انگلي مواد غذايي مورد نياز خود را از مواد زنده به دست آورند و گروه ديگر حالت اختياري دارند يعني مي توانند به حالت ساپروفيتي يا پارازيتي زندگي كنند. قارچهاي كلاهدار ديگري نيز به صورت همزيستي با گياهان به سر مي برند كه ميكرو ريز ناميده مي شوند. دو اصلاح (mushroo toadstool) در مورد قارچهاي كلاهكدار به كار مي رود. قارچهاي چتري متعلق به راسته (aphyllophorales & agaricale) از رده بازيديوميستها است. و گروه خوراكي آنها (mushroom) و قارچهاي سمي (toadstool) ناميده مي شوند.

زندگي قارچ:
قارچ نوعي گياه است كه اندام غير جنسي آن به نام ميسيليوم (mycelium)يا ريسه كه از رشته هاي نازك ميكروسكوپي يا هيف (hyph) تشكيل شده اغلب به چشم نمي آيد. آنچه به عنوان قارچ مي‌شناسيم يعني مجموعه كلاهك و پايه دستگاه توليد مثلي اين گياه است مجموعه خاص را كه توليد كننده و نگه دارنده هاگ هستند همينيوم (hymenium) مي گويند. هاگ ذره بسيار ريزي است كه كم و بيش گرد بوده و قطر آن از چند هزارم ميليمتر تجاوز نمي كند. هاگ را ميتوان بذر قارچ به حساب آورد.
هر ميلي گرم هاگ قارچ شامي حدود بيست مليون ذره را شامل مي شود و يك قارچ كامل در طول دوره زندگي خود چندين ميليارد هاگ توليد مي كند.
1-بازيديوميستها: (basidiomycotes) كه هاگهايشان بيرون از زايده هاي هاگزا (baside) تشكيل مي شود.
2-آسكوميستها: (ascomysetes) (شامل موريلها) كه هاگ هايشان در داخل زائده بلندي به نام آسك (asgue) به وجود مي آيد
ساختمان رويشي قارچها:
تكثير قارچ به وسيله جوانه هاي حاصل از ميسيليوم مقاوم و سپور صورت مي گيرد. ميسيليوم مقاوم كه شامل رشته هاي نازك ميكروسكوپي يا هيف مي باشد اغلب با فراهم شدن شرايط مناسب جوانه ها يي توليد مي نمايند و قارچ جديد را به وجود مي آورند. اين ميسيليوم بيشتر اوقاف و گاهي رنگي بوده در خاك يا تكيه گاه ديگر فرو مي رود. از تنيده شدن اسپور كه عضو كامل تكثير مي باشد رشته سازنده ميسيليوم اوليه به در مي آيد. ميسيليوم اوليه در اثر تكثير ابتدا ميسيليوم ثانويه يا مقاوم و سپس كارپوفور را تشكيل مي دهند.

ميسيليوم و كارپوفور:
وقتي از قارچ سخن گفته مي شود مقصود قسمتي از گياه است كه به چشم ديده مي شود يعني مجموعه (كلاهك + پايه) كه به مصرف مي رسد كه به زبان علمي اين دو قسمت را مجموعا كارپوفور مي گويند كه در واقع ميوه گياه است
خود گياه يعني قسمت غير جنسي آن مجموعه اي از رشته هاي باريك و به قطر سه هزارم تا ده هزارم ميليمتر است اين رشته هاي در هم رفته را به زبان علمي ميسيليوم يا ريسه و به زبان پرورش دهندگان قارچ مايه مي گويند.

ميسيليوم اندام غير جنسي قارچ است كه موادغذايي را از بستري كه در آن قرار دارد جذب مي كند تا رشد كند و اندام توليد مثل مي كنند كه گياهي توليد نمايد.
كارپوفور از كلاهك و پايه تشكيل مي شود در بيشتر موارد در سطح زيرين كلاهك اندام هايي وجود دارد كه اسپور يا هاگ توليد ممكن است به صورت:
1- تيغه يا لامل (lamelle): خانواده آگاريكاسه كه قارچ شامي را در بر مي گيرد.

2- لوله (tube) : قارچهاي بولت bolets
3- سيخك (auguillon) : hyclnes
4- چين هاي ساده: (chanterelles)
5- صاف: شيپور مردگان (trom pettesdelamort)
ساختمان تال

تال قارچها عموما از رشته هاي باريك و منشعبي به نام ميسيليوم درست مي شود كه رشد طولي آنها انتهايي و انشعاباتشان جانبي و نيز انتهايي مي باشد. در آسكوميستها و بازيديوميستها رشته هاي ميسيليوم عموما واجد جدار عرضي و سلولها داراي يك يا دو يا چند هسته است كه در اين صورت به آنها هيف اطلاق مي گردد. در هر جدار بين دو سلول يك يا چند سيناپس (synapse) وجود دارد كه سيتوپلاسم دو سلول را به يكديگر مربوط مي سازد. اين سلولها چنانچه حاوي يك ديكاريوت يعني دو هسته مختلف الجنس باشند به نام ديكاريوتيك خوانده مي شود. در فيكوميستها (phycomycetes) و زيگوميستها (zygomycetes) به رشته هاي ميسيليومي كه بدون جدار عرضي هستند سيفوت گفته مي شود.

در آسكوميستها و بازيديوميستها گاهي هيف ها به هم مي چسبند و در اين صورت توده هاي كم و بيش متراكمي به نام استرما (stroma) و ريزمرف (rhizomorphe) & (sclerotes) كه اعضا مستقل توليد مثل هستند را تشكيل مي دهند.
بسياري از قارچها مانند (coprinus & bolitius & drosophyles) و غيره كه روي كود حيواني و تركيبات آلي مي رويند رشد و نموشان سريع و داراي ميسيليوم بي دوام مي باشند در اين قارچها پايه واجد هيف هاي طويل و كلاً داراي سلول هاي بي دوام ميباشد كه به زودي متلاشي مي شوند بعضي گونه ها از قبيل (mucor & rhizopus) در مدت كوتاهي (چند ساعت) رشد و نمو نموده توليد رسپكتال مي كنند در اين قارچها كه تحولات زيستي به سرعت انجام مي گيرد سپورها معمولا داراي سوراخ تنش فراخ هستند و به آساني تنيده شده رشته ميسيليوم نازك قادر به ايجاد كارپوفور است به وجود مي آورند.

روند رشد قارچها:
اگر سرعت رشد يك موجود تك سلولي مثلا باكتري يا مخمر را در يك محيط كشت مايع از زمان مايع زني تا زماني كه رشد متوالي آن را تعقيب كنيم چند فاز مختلف را در رشد آنها خواهيم يافت:
1- تاخير: مرحله اي است كه مايع زني انجام شده ولي تقسيمات سلولي هنوز شروع نشده است.
2- شتابگير: هنگامي شروع مي شود كه تقسيم سلولي شروع شده و مرحله اي است كه انتقال از مرحله خواب به رشد فعال انجام مي شود.

3- تصاعدي: زماني است كه بيشترين افزايش در تعداد سلول انجام مي گيرد كه يك افزايش تصاعدي است
4- كند شدن: كه با كاهش تقسيم سلول تا مرحله بعد مشخص مي شود.
5- ثابت: موقعي كه ديگر رشدي انجام نمي گيرد و تعداد سلولهاي جديد ايجاد شده دقيقا برابر سلولهايي است كه مي ميرند
مواد پروتيني:
قسمت عمده اي از ساختمان خشك قارچها را مواد پرتئني تشكيل مي دهد كه وزن آنها در كلاه مخصوصا در همينيوم بيشتر مي‌باشند و ما در زير مقدار اين مواد را در يك گونه مقايسه مي كنيم.
Boletos scabes: در پايه 29/87 %
در كلاه 40/89 %
در همينيوم 46/98 %
مواد قندي:
در تركيب شيميايي قارچها گاهي اين مواد به مقدار قابل ملاحظه اي يافت مي شود. در گونه هايي مانند شامپيون و موريلها موبر و گلوكوز مي باشد و مقدار آن 2/76-0/75% وزن تازه قارچ مي‌رسد. در بعضي گونه ها مواد قندي از قبيل مانيت نيز به مقدار فراوان مي شود.
مواد ديگري كه در قارچها يافت مي شود.

چربي: مواد چربي 1-2% وزن قارچها را تشكيل مي دهند
رزينها: از جمله اسيد رزينيك مي باشد كه اين ماده را استخراج مي نمايد و به منظور درمان مسلولين و جلوگيري از تعرق زياد به كار مي رود
اوره: مقدار ان در قارچها در حدود 2/75% مي باشد

مواد ديگري چون متيل آمين ها، آلكوئيدها، موسكارين، كولين، اسيد اگزاليك و غيره نيز در قارچها يافت مي شود.
پيگمانها
قارچها مخصوصا كارپوفور هيمنوميستها اغلب به واسطه وجود پيگمانها به رنگهاي مختلف ديده مي شوند.
پيگمانها به سه صورت
1- داخل سلولي
2- غشائي
3- بين سلولي

تقسيم مي شوند. نوع اول در سپتوپلاسم به صورت دانه هاي پراكنده و يا مخلوط با آن ديده مي شود. نوع دوم رنگهاي غشائي اغلب قرمز، قهوه اي ، سياه زرد يا بنفش مايل به آبي هستند. نوع سوم در حفرات بين هيف ها و يا روي سطح خارجي سلولها جمع مي شوند. اغلب پيگمانها در آب و اسيد استيك و آمونياك محلول مي باشند.

تشخيص قارچها خوراكي و سمي
بهترين راه تشخيص قارچها سمي و خوراكي همانا به خاطر سپردن صفات ظاهري آنها است چون آمانيتهاي كشنده همگي داراي وولو هستند (ولو باقي مانده پوششهاي اوليه اي است كه به صورت حلقه روي كارپوفور ديده مي شود) بنابر اين افرادي كه با خوردن قارچهاي جنگلي عادت دارند بايد توجه داشته باشند كه اگر قارچهاي مورد نظر دارا وولو است و در خوراكي بودنش كاملا مطمئن نيستند از خوردن آن صرفنظر نمايند

.
با توجه به ميانگين اوزان به دست آمده از قارچ هاي تازه حاصل از چندين نمونه كشت داده شده مشاهده مي شود كه انواع بسترها با شرايط آماده سازي آنها وزن بستر ها مقدار اسپان. دما رطوبت ميزان نور، اندازه هوادهي، زمان كشت، آبياري و شرايط برداشت يكسان ميزان حصول دهي متفاوتي را به خود اختصاص داده اند.

در اين تحقيق از طريق مقايسه ميانگين اوزان محصول دهي نمونه ها مشخص مي گردد كه بستر زيتون بيشترين مقدار را به خود اختصاص داده در حاليكه كمترين ميزان در چاي مشاهده گرديد.
جهت بررسي و دستيابي به اين علت براي اينكه بتوان ارتباطي بين بعضي اجزا شيميايي بسترها و ميزان محصول دهي آنها را پيدا كنيم اقدام به تجزيه شيميايي بسترها نموده و ميزان پروتئين C&N خاكستر،

فيبر و درجه اسيديته و نسبت C/N در هر يك از بسترها تايين نموده بين C/N سوبسترا و ميزان بستر دهي آن جلب توجه مي نمايد. سوبستراهايي كه داراي نسبت C/N حدود 51/32-41/58 مي باشند داراي بالاترين باردهي مي باشند در صورتي كه با كاهش اين نسبت و يا افزايش آن ميزان باردهي كاهش يافته است. تاثيرات متفاوت انواع بسترها بر آن باردهي ثابت نموده مخلوط 50:50 ساقه پنبه و كاه و گندم به عنوان سوبسترا محصول دهي را به تنهايي تا حدود 17% افزايش داده است. ميسيليوم قارچ در مجاورت 28% و 280/000 ميكروگرم در ميليليتر رشد مي كند. در حقيقت تعادل در نسبت دي اكسيد كربن محيط رشد رابطه مستقيم با اندازه كلاهك قارچ دارد.

بعضي از ارقام به نور بسيار حساس بوده و در مراحل اوليه رشد به سطوح نوري پايينتر از 2000 لوكس در ساعت (حدود 185 فوت ) است شدت نور بالاي 2000 لوكوس بر ساعت نيز موجب عدم تشكيل اندامهاي باردهي اوليه مي شود مطالعات نشان مي دهد نور بهينه سبب تحرك و تشكيل اندامهاي اوليه مي شود. علاوه بر اين موجب افزايش عملكرد نهايي نيز خواهد شد. ساقه حداكثر رشد را در شرايط نوري 3000 لوكس در ساعت دارد.

قارچ دكمه اي
شكل شناسي قارچ
نام قارچ دكمه اي از شكل ظاهري آن در هنگام جواني مشتق شده است هر چند كه اين مرحله از رشد قارچ پايدار بوده و قارچ در مرحله بلوغ به حالت چتري در مي آيند. اين قارچ عطر و طعم بسياري دارد. اندام باردهي كه مشروم ناميده مي شود داراي يك ساقه است كه كلاهك پهن چتري شكل به نام پيلوس را نگه مي دارد. در سطح زيرين كلاهك تيغه هاي متعددي وجود دارد كه در هنگام جواني قارچ با پرده غشائي (Veil) كه از انتهاي كلاهك به پايه وصل مي شود پوشيده است. قسمتي از اين غشا كه پس از پاره شدن آن اطراف ساقه را فرا مي گيرد حلقه يا آنلوس ناميده مي شود.

خصوصيات قارچ دكمه اي
ساقه: ساقه به صورت مركزي سفيد حلقوي (استوانه اي) و محكم است كه پايه آن ضخيمتر مي باشد و به تدريج كه بالا مي آيد باريكتر مي شود و ابعاد آن 10-15 و بعضا 30-120 ميليمتر است. در هنگام جواني قارچ تا زير حلقه آنالوس قابل رويت است.

كلاهك: كلاهك براحتي از پايه قال تشخيص است رنگ آن سفيد، كرم، قهوه اي رنگ تقريبا صاف و نرم در بعضي موارد داراي پولك هاي كوچك (فلس) است. داراي سطح محدب بوده و در نهايت ممكن است كاملا پهن شود. در ابتدا كاملا سفيد است و به تدريج تغيير رنگ داده و قرمز رنگ مي شود.
بافت كلاهك گوشتي، تيغه هاي آزاد باريك پر پشت مي باشد كه در ابتدا صورتي رنگ بوده به تدريج كه از سن آنها مي گذرد به رنگ قهوه اي در مي آيند بازيدها هميشه داراي دو اسپور به رنگ زرد مايل به قهوه اي تا قهوه اي روشن است اسپورها داراي ابعاد 4/5-5/5-7/5 ميكرومتر عموما بيضوي و يا گرزي و .. . هستند چنانچه تازه باشند داراي بوي مطبوعي هستند.

مشخصات كلني در كشت خالص
كلني بر روي محيط غذايي جامد به صورت شعاعي توسعه يافته و ميسيليوم ها ضمن رشد نهايي انشعابات متعددي نيز توليد مي كنند. تلاقي (آناستوموزي) در بين ميسيليوم ها عمل تبادل هسته را امكان پذير مي سازد از نظر شكل ظاهري كلني تفاوت هاي زيادي ميان سويه هاي مختلف وجود دارد.

كمپوست
براي پرورش قارچ سفيد دكمه اي نياز به مواد خاصي است تا بتواند ضمن تامين مواد غذايي مورد لزوم قارچ و توليد محصول مناسب امكان رقابت قارچ با ساير ميكروارگانيسمها را فراهم آورد.
شيوه هاي سنتي قارچ خواركي: كود اسبي كومپوست شده مناسبترين بستر قارچ را تشكيل مي دهند

بسترها قادر به تامين حدود زيادي از مواد غذايي مورد لزوم قارچ مي باشند. به همين دليل كاربرد وسيع آنها نتيجه بسيار مطلوبي داشت. در حال حاضر از ساير مواد مخصوصا بقاياي گياهي و مواد زائد گلوكوز دار كارخانجات قند، نيشكر، چوب و كاغذ روغن نباتي و غيره براي تهيه كومپوست قارچ در دنيا استفاده مي شود و نتايج مطلوبي نيز در بر داشته است.

بعضي مواد و نحوه به عمل آوردن آنها براي كمپوست
مواد اصلي
اين مواد عبارت اند از: كاه و كلش گندم همراه با كود اسبي يا بدون آن. در صورت عدم دسترسي به كاه و كلش گندم از ساقه ساير غلات مانند جو

برنج، ذرت با گاس نيشكر و غيره نيز ممكن است استفاده شود. هدف اصلي از مصرف اين مواد تامين سلولز همي سلولز و ليگنين مورد نياز بستر است. اين مواد شرايط مطلوبي براي رشد ميكروارگانيسم هاي مفيد و شرايط مناسب رشد قارچ در بستر را فراهم مي كنند. كاه و كلش برنج و جو به دليل نرمي با سرعت بيشتر تجزيه مي شوند لذا مواد و عناصر غذايي كه در ايجاد شرايط مطلوب در كومپوست نقش اصلي را به عهده دارند زودتر از بستر خارج مي شوند. بنابراين افزودن مواد غذايي مورد لزوم در فواصل معين به محيط لازم است.

مكملهاي غذايي
اين مواد به منظور كمك به تخمير و بهبود كيفيت كمپوست به آن افزوده مي شود و مهمترين آنها عبارتند از: كودهاي حيواني كه بيشتر شامل كود اسبي و كود مرغي است كه كودهاي ناپايداري بوده و سريعا تجزيه مي شوند ميزان ازت در اين كودها متفاوت است. كه علاوه بر تامين مواد غذايي در تراكم نهايي حجم كمپوست نيز موثرند. كود گاوي براي كمپوست مناسب نيست.
كربوهيدراتها از مواد غذايي مانند مكملها دانه هاي تخمير شده غلات و جوانه هاي مالت به آساني به دست مي آيد.

مواد غذايي كنسانتره
اين مواد غالبا در جيره غذايي حيوانات مصرف مي شوند و شامل سبوس گندم. سبوس جو و برنج و غلات تخمير شده و مواد غذايي حاصل از دانه هاي ذرت، سويا و كنف است. اين تركيبات شامل هر دو ماده ازت و كربوهيدرات است و به تدريج قارچ را تامين مي كنند. ازت موجود در اين مواد ممكن است ميزان روغن و ساير عناصر و املاح معدني موجود در بعضي از مواد كنسانتره روي ارزش غذايي و مواد ذخيره شده در قارچ تاثير زيادي داشته باشد.

كودهاي ازته
ازت موجود در كودهاي شيميايي مانند سولفات آمونيوم. اوره، نيترات كلسيم، آمونيوم و غيره به سرعت آزاد شده و رشد ميكروارگانيسمهاي موجود در محيط را تسريع مي كنند.
املاح معدني
تركيباتي چون موريات پتاسيم و فسفات كلسيم براي اين منظور مصرف مي شوند سولفات كلسيم هيدراته و كربنات كلسيم با رسوب كلوئيد هاي محلول در محيط و خنثي كردن چربيها از لزج شدن و به هم چسبيدن كمپوست جلوگيري مي كنند.

كاه و كلش گندم
قارچ بر روي ماده زايلز رشد مناسبي دارند نوع ديگري از اين كربوهيدرات به نام زايلان در ساقه گندم به وفور يافت مي شود. استفاده از كاه و كلش باران نخورده براي رشد قارچ مناسبتر است. كلشهايي كه يك سال از عمر آنها گذشته و رنگهاي در براق خود را از دست داده اند در صورتي مي توانند استفاده شوند كه هنوز استحكام بافت آنها از بين نرفته باشد تهيه كومپوست فرايندي است ميكروبي و نياز به افزايش فعاليتهاي زيست شناختي كنترل شده در تمامي توده كاه و كلش دارد به گونه اي كه بافتهاي گياهي مورد استفاده به طور كامل تحت تاثير آنزيمهاي قارچي و باكتريايي خاص قرار مي گيرند.

كود اسبي
كود اسبي كه براي كمپوست مورد استفاده قرار گيرد بايد طي فواصل كوتاه به همراه كاه كلش گندم. جو يا برنج كه به عنوان بستر حيوان مصرف مي شود جمع آوري گردد. كودي كه با فواصل زماني زياد جمع آوري مي شود به خوبي تخمير خواهد شد. كود اسبي بايد تركيب يك نواختي از پهن و كاه و كلش آن به خوبي در ادرار اسب خيس خورده باشد. نبايد خاكرو به وكود ساير حيوانات با كود اسبي مخلوط باشد.

هدف از تهيه كمپوست
كمپوست سازي براي پرورش قارچ خوراكي سه هدف اساسي را تعقيب مي كند.
1- تبديل كود اسبي و كاه و كلش به موادي كه بيشتر براي رشد قارچ خوراكي مناسب باشد نه براي ساير ميكروارگانيسم ها كه وجود انها در محيط اجتناب ناپذير است.
2- ايجاد محيط مناسب (انتخابي) براي رشد ميكروارگانيسمهايي كه به ر شد قارچ خوراكي كمك مي كنند بدون اين كه مزاحمتي براي آن ايجاد نمايند.

3- درجه حرارت بالايي كه در اثر تخمير در كمپوست ايجاد مي شود باعث از بين رفتن اغلب موجودات مضر مي گردد.
در مرحله كمپوست تخمير سازي كه با انباشتن توده هاي مرطوب كاه و كلش بر روي هم آغاز مي شود در اثر تخمير هوازي ناشي از فعاليت باكتريها و ساير ميكروارگانيسمها به تدريج افزايش مي يابد. لذا در سومين روز پس از انباشتن توده كمپوست درجه حرارت مركز توده كمپوست به 70 تا 74 درجه سانتي‌گراد مي رسد. بدين ترتيب بر جمعيت ميكروارگانيسمها كه شرايط معتدل را مي پسندند كاهش مي‌يابد.

در اين شرايط شدت تخمير بالا مي رود كه به رطوبت (آب) و گاز O نياز مي باشد كه بايست به توده مذكور آب افزوده شده و O رسانده شود كه در اطاقك مربوط با دميدن هواي تازه به طرف توده و تخليه هواي آلوده از سقف و در محيط باز با به هم زدن توده و آب پاشي صورت مي گيرد كه با بوي بد كمپوست همراه است.

هر توده كمپوست داراي يك لايه خارجي سرد است كه در زير آن لايه نسبتا گرمي قرار دارد در اين لايه سطح قطعات كلش را رشته هاي سفيد مايل به خاكستري قارچهاي گرما دوست پوشانده اند. بعد از اين لايه منطقه اي است موسوم به مغز كمپوست كه داراي رنگ كم و بيش تيره است.
فرمول بندي كمپوست
يك الگوي استاندارد و ثابت كه قابل تعميم به سراسر دنيا براي كمپوست وجود ندارد. اغلب دو نوع كمپوست استفاده مي شود.

كمپوست طبيعي كه از پهن اسب تهيه مي شود و كمپوستهاي مصنوعي كه بيشتر از مواد مختلفي مانند مخلوطي كه از كاه و كلش. يك هيدروكربن (سبوس) كود مرغي و كود شيميايي به دست مي آيند.
هدف از فرمول بندي كمپوست: ايجاد تعادل مناسب بين كربن و ازت موجود در كمپوست است ميزان ازت موجود در كمپوست در مرحله شروع كمپوست سازي حدود 1/51 % وزن خشك مواد است و نسبت كربن به ازت برابر 1 به 25-30 است C/N.

كمپوست در مراحل آماده سازي (پس از اماده شدن) بايد داراي 2-2/3% ازت بوده و نسبت كربن به ازت در كمپوست 1 به 17 باشد.
مخلوط كردن و قالب زني كمپوست
پس از مخلوط كردن مكملهاي غذايي با كمپوست مخلوط حاصل را به صورت يك توده روي هم انباشته مي كنند هر قالب كمپوست داراي يك متر عرض و يك متر ارتفاع مي باشد كه در اين جا طول توده بستگي به مقدار آن دارد اين عمل را اصطلاح قالب زني مي گويند

.
مراحل عمل آوري كمپوست
روز اول: خيس كردن مخلوط كردن و انباشتن كمپوست
روز چهارم: اولين زير و رو كردن يا برگردان و قالب زني مجدد كمپوست
روز هشتم: دومين قالب زني
روز دوازدهم: سومين قالب زني و بر گرداندن توده كمپوست
روز شانزدهم: چهارمين قالب زن كمپوست

روز بيستم: آخرين مرحله زير و رو كردن كمپوست و پر كردن قفسه هاي سالنهاي پرورش مكملهاي ازتي و كربو هيدرات ها را در اولين روز تهيه كمپوست مخلوط مي كنند. اما پودر سنگ گچ را معمولا در سومين و چهارمين مرحله زير و رو كردن كمپوست به مقدار كافي به آن اضافه مي كنند.
لازم به توضيح است كه از روش تونل پاستوريزاسيون يا اطاق عمل آوري كمپوست هم براي كوتاه كردن مدت عمل آوري كمپوست استفاده ميشود در اين سيستم مدت زمان حدود ده روز خواهد بود.

قارچ خوراكي صدفي
قارچ خوراكي صدفي در مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري از رشد مطلوبي برخوردار بوده و در مقايسه با ساير قارچهاي خوراكي مثل قارچهاي دكمه اي كه در چنين مناطقي محدوديت رشد دارند مناسب تشخيص داده مي شوند.

بسياري از كودهاي پلوروتوس بر روي كودهاي پوسيده يا در حال پوسيدن و نيز در سطح تمامي چوبهاي سخت و بقاياي چوبي از جمله خاك و ضايعات كاغذ و بقاياي قهوه. پوستها، ساقه ها و برگها، ساقه هاي سبز، پوست فوز، پنبه، گنجاله پنبه، بقاياي آگاو، گنجاله سويا، و بسياري از ليگنو سلولزي ديگر رشدمي كند. كشت پلوروتوس در كشورهاي جنوب شرق آسيا. اروپا و امريكا بسيار رايج است و در طول فصول رشد مي توان آن را پرورش داد. اغلب گونه هاي آن رشد ميسيليومي بالايي داشته و به راحتي مواد سلولزي را قبل از تخمير تجزيه مي كنند و مورد استفاده قرار مي دهند لذا قدرت ساپروفيتي بالايي دارند.

قارچهاي صدفي حاوي پروتئينهاي اصلي و ضروري بوده كه بر اساس وزن خشك قارچ مقدار آن برابر 35-25% است. اين قارچها همچنين داراي مقادير قابل توجهي از اسيدهاي آمينه آزاد هستند به علاوه اين قارچها مملو از ويتامينهاي مفيد از جمله B&C مي باشند. تفاوتهاي موجود در گونه هاي قارچ صدفي از نظر ميزان مواد غذايي به چند عامل بستگي دارد. از جمله مقدار پروتئين قارچ تحت تاثير نوع ماده موجود در بستر و ميزان بستر مي باشد.

قارچهاي صدفي به رنگهاي سفيد، خاكستري قهوه اي طلايي و صورتي ديده مي شود گونه صدفي Pleasoys palmon كه در دماهاي بالا مقاوم بوده و كشت مصنوعي آن به سهولت قابل اجر است از نظر كيفيت طعم گونه P.esnyil بسيار عالي است. گونه صدفي طلايي P.citrncpileat و گونه رنگي صدف صورتي P.diamor رنگ درخشاني دارند.

گونه هاي زراعي پلوروتوس بيشتر از ساير جنسها شناخته شده اند و معروفترين آنها عبارتند از:
Pleuroyus ostreatas: اين قارچ يكي از بهترين گونه هاي شناخته شده در بين قارچهاي صدفي است، در سطح تجاري روي چوب كاه و كلش غلات و ساير بقاياي گياهي كشت داده مي شود.
باردهي قارچ در طبيعت كشورهاي معتدل: در فصول پاييز و زمستان كه حرارت زير 16-24 درجه سانتي گراد است صورت مي گيرد.

P.florida: اين قارچ از لحاظ شكل ظاهري مانند گونه ارستراتوس مي باشد ولي كمي كوچكتر است اين قارچ نسبت به گونه صدف درختي محصول بيشتري مي دهد و قادر است شرايط حرارتي بالا را تحمل كند و مخصوص مناطق گرمسيري مي باشد.
P.ergagil: اين قارچ به طور طبيعي در جنوب اروپا، مناطق مركزي آسيا و آفرقياي جنوي رشد مي كند و به صورت انگل روي ريشه بعضي از گياهان خانواده چتريان رشد مي كند كه بوي و دلپذير و كيفيت مناسب آن را در رديف مرغوبترين گونه هاي پلوروتوس قرار داده است.

گونه هاي ديگر پلوروتوس:
P.Cystidision: كه داراي بوي تند مي باشد:
P.sapidas: شبيه قارچ صدفي درختي است كه اسپورهاي آن به رنگ بنفش است در صورتي كه اسپورهاي P.sapidas سفيد رنگ مي باشد.

P.sajor-laju: نياز حرارتي بستگي به نوع قارچ مورد پرورش دارد گونه استراتوس سرما دوست بوده و دماي 16 درجه سانتي گراد ولي گونه فلورايد 25 درجه سانتي گراد و اين گونه 22 تا 28 درجه سانتي گراد نياز دارد.
از بين گونه هاي فوق قارچ صدفي درختي را P.ostneatas تشريح مي كنيم.

اين قارچ روي تعداد زيادي از مواد سلولزي قادر به رشد است. با شناسايي تعداد زيادي از نژاد اين قارچ همه آنها به آساني كشت مي شوند. بعضي از نژادها تولي دانه هاي درشت مي كشد.
كلاهك در ابتدا ميزان تعدب آن به تدرج ميزان تحدب آن كاهش يافته و در نهايت پهن مي شود. قطر كلاهك كه بيش از 5 تا 20 سانتي متر مي رند. رنگ آنها در ابتدا سفيد بوده و سپس از سفيد به زرد كمرنگ، زرد پر رنگ و در انتها به رنگ قهوه اي سوخته در مي آيد. كلاهك به ندرت به رنگ هاي خاكستري و قهوه اي متمايل به خاكستري ديده مي شود سطح كلاهك يكنواخت، مواج و شبيه صدف است.

رنگ ارقام تحت تاثير نژاد و حرارت محيط (كم و زياد) مي شود. ساقه به صورت نامتقارن و فيبر مركزي به كلاهك متصل مي شود. بافت كلاهك نازك و در بعضي ارقام كلاهكها به صورت خرثه اي در بعضي به صورت منفرد است.
خصوصيات ميسليوم
ميسيلوم قارچ سفيد رنگ و به صورت شعاعي رشد مي كند. مدت كوتاهي پس از رشد بر روي محيط كشت ميسيلومهاي هوايي زيادي توليد كرده و كلني پنبه اي شكل مي شود. در اين مرحله ميسيلوم ها به هم مي چسبند و يا در هم پيچ خورده و يك توده ضخيم ميسيلوم را به وجود مي آورد. ميسيلوم هاي مسن اغلب توليد قطره هاي زرد رنگي مي كنند كه براي نماتدها سمي است. ميسيلوم قارچ با طعم شيرين و بوي مطبوع شبيه به بوي بادام دارد.

پارامترهاي رشد قارچ P.ostreatus
پارامترهاي رشد پنبه دواني بذر تشكيل گرماي اوليه قارچ تشكيل اندام باردهي قارچ
درجه حرارت نگه داري 24
10-6/15
10-20
رطوبت نسبي 85-95% 95-100% 85-90%
طول دوده به دوز 12-21 3-5 4-7
ميزان گاز كربنيك 5000-20000 كمتر از 100 كمتر از 100

تعويض هواي تازه 1 بار در ساعت 4 تا 8 بار در ساعت 4 تا 8 بار در ساعت
نياز فوري ندارد 1000 تا 2000 لوكيل در ساعت 1000 تا 2000 لوكيل در ساعت
نكات مهم در مورد برداشت:
قارچها بهتر است هنگامي كه جوان هستند برداشت شوند. برداشت به صورت خوشه اي بر حالت منفرد و ارجحيت دارند. پس از اينكه قارچ به سن بلوغ رسيد اسپور زيادي توليد كرده و قدرت و ضريب نگهداري آن به شدت پايين آمده و به سرعت رو به زوال مي رود. در هنگام برداشت كارگران بايد از ماسكهاي مناسب استفاده كند. زيرا تنفس اسپورهاي قارچ ممكن است خطرناك بوده و موجب آلرژي شوند.

كلاهك قارچ در موقع برداشت بايد فاقد رطوبت باشد. پس از برداشت نيز بايد قارچ بلافاصله در حرارت يك يا دو درجه سانتي گراد سرد شود و سپس در ظروف مناسب بسته بندي شوند.
تهيه بستر كشت:
اكثر بقاياي گياهي سلولز دار از قبيل كاه و كلش غلات ساقه هاي ذرت، تفاله نيشكر، برگ هاي موز، ساقه هاي كاذب و بقاياي گياهان كاغذهاي زائد، مواد زائد پنبه و غيره مي توان براي تهيه بستر قارچ مورد استفاده قرار داد ولي رايج ترين بستر كشت بايستي كاه و كلش غلات را در اندازه 7-5 سانتي متر فرو كرده و در صورتيكه حجم كاه و كلش كم باشد و كاملا خشك باشد مي تواند آن را به مدت 1 تا 5 ساعت خيساند و به طوري كه با قرار دادن جسم سنگين تمام سطح آن ها در آب فرو مي رود در صورتيكه از كاه و كلش تازه استفاده مي شود و كاملا خشك شده نياز به مرحله خيساندن نيست.

در اين مرحله كاه و كش را در كيسه هاي (گوي) پلاستيكي يه كنفي ريخته در داخل ديگ هاي پخت يا بشكه كه به راحتي در آب جوش غوطه ور شود قرار مي دهيم. مدت زمان جوشاندن 5/1 تا 2 ساعت خواهد بود كه تا پاستوريزاسيون كمپوست كاملا انجام گيرد. كيسه را از آب جوش خارج كرده آنها را به صورت آويزان نگه داشته كه آب اضافي آنها خارج شود.

اتاق تلقيح:
اين اتاق به منظور آماده سازي كمپوست ها و تلقيح مورد استفاده قرار مي گيرد كه دو مرحله ريشه دواني و رويش در اتاق تاريك رخ مي دهد. قبل از انجام عمليات فوق اتاق مذكور را بافرمالين يا بخار ضد عفوني كرده تا در محيط كاملا سترون عمليات تلقيح انجام گيرد معمولا به ازاي هر 10 كيلوگرم ماده آمده شده 250 گرم اسپان اضافه مي كنيم دماي بستر كشت در زمان تلقيح بيشتر از 25 درجه سانتي گراد نباشد. كمپوست در اين اتاق به مدت 12 تا 14 روز مي ماند تا ميسيلوم قارچ بستر خرد را كاملا بپوشاند در شرايط كاملا تاريكي.

روش كشت:
كشت در قفسه هاي فلزي:
در اين روش قفسه هاي ايجاد شده كه داراي چهار چوب بوده و بين چهارچوب تور فلزي كشيده و به ميله هاي اطراف محكم مي كنيم. بعد از آماده شدن محل كشت كمپوست را بر روي آن پهن كرده و مقداري اسپان به آن مي افزاييم اين عمل تا رسيدن به 45 سانتي متر ادامه مي يابد.
كشت در داخل جعبه چوبي:
مواد اوليه تهيه شده به هر يك از دو روش را در داخل جعبه به صورت لايه به لايه كه بين دو لايه كمي اسپان 15 روزه ريخته روي هم انباشته مي كنيم و پس از پر كردن جعبه آنرا با پلاستيك پوشانده و در اتاق مخصوص مي گذاريم. هر سه روز يكبار كمي آب بر روي آن اسپري مي كنيم تا ميسيلوم تمام جعبه را بپوشاند پس از تكميل شدن رشد ميسيلوم در داخل جعبه كه تقريبا 20 روز به طول مي انجامد آنرا از جعبه خارج كرده و در گوشه اي مي گذاريم و روزي 2 بار آنرا به وسيله آبپاشي مرطوب مي كنيم تا شروع به محصول دهي كنند

كشت در كيسه پلاستيكي:
اندازه كيسه هاي پلاستيكي 25×18 اينچ يا كيسه هاي 80×40 سانتي مي باشد.
در اين روش كيسه هاي پلي اتيلن را در ابتدا در داخل آب گرم گذاشته تا آلودگي سطحي آن از بين برود سپس در شرايط تقريبا آسپتيك و به صورت يكنواخت مواد آماده شود را با اسپان به صورت يكنواخت مخلوط كرده و محتوي داخل كيسه را كمي فشرده

تا بين اسپان و بستر فضاي خالي بسته نماند و سپس كمي آب بر روي آن اضافه مي كنيم تا تقريبا رطوبت 75% در داخل كيسه ايجاد شود. سپس درب كيسه را با نايلون بستر و كيسه را در جاي مناسبي از اتاق نگه داري نموده و پس از گذراندن 3-2 روز تعدادي سوراخ در سطح كيسه اي پلاستيكي حاوي مواد كشت داده شده ايجاد كرده تا بين محيط داخل كيسه تبادل اكسيژن و دي اكسيد كربن صورت پذيرد. محل سوراخ ها را توسط پنبه آغشته به ملاتونين 1/0 درصد ضد عفوني كرده تا از ورود مگس كه توسط محتواي كيسه جذب مي شود جلوگيري مي شود.

روش استوانه اي: جهت بهبود بخشيدن به هوا دهي و بهره گيري از كل بستر كشت از روش استوانه استفاده مي كنيم. براي اين منظور به روي پايه هاي فلزي كه آنرا صفحه توري مي پوشانده ستوني از جنس پليكا در مركز آن به صورت عمودي قرار داده مي شود. قبل از كشت پايه فلزي را قير اندود نموده تا از زنگ زدگي آن جلوگيري به عمل آيه براي كشت روي اين ستون ابتدا كيسه پلاستيكي هم قطر پايه و بلندي ستون روي اسكلت پايه كشيده وبستر كشت با روش لايه به لايه به وسيله اسپان تلقيح مي شود. بعد از سفيد شدن بستر پلاستيك را از ستون بريده و جدا مي كنيم و همزمان آبياري با روش اسپري كردن آغاز مي شود و متعاقب آن بعد از حدود دوهفته اندامهاي باردهي و پس از آن ميوه قارچ ظاهر مي شود.

نكاتي ديگر در خصوص برداشت محصول:
براي حفظ طعم و مزه و طبل لنگرودي پي از برداشت از دادن آب يك روز قبل از برداشت خودداري كرده و مناسب ترين زماني برداشت وقتي است كه قطر قارچ بين 14 تا 10 سانتي متر باشد و لبه هاي آن به طرف پايين برگشته باشد.
چين اول قارچ ها حدود 18 روز پس از تقليح بر روي بستر ظاهر و اولين چين از حدود 24 تا 26 روز برداشت مي شود چين دوم 7 تا 10 روز پس از برداشت چين اوليه اتفاق مي افتد كه تا سه چين معمولا قابل برداشت است.

كشت اسپور:
در دو طرف تيغه هاي لاملا در بخش همينيوم تعداد بسيار زيادي اسپور توليد مي شود.
اسپورها بسيار ريز بوده و با چشم غير مصلح ديده نمي شوند. توده اسپور به رنگ قهوه اي مايل به ارغواني است براي تعيين نقش اسپور Sporeprixt پايه كلاهك را قطع كرده و آن را از سمتي كه تيغه ها قرار گرفته چندين ساعت روي صفحه سفيد كاغذ قرار مي‌دهيم. معمولا يك اسپور به تنهايي جوانه نمي زند ولي مي توان آن را براي جوانه زني و ايجاد ميسليوم تحريك كرد. بهترين جوانه زني اسپورها در درجه حرارت 22 تا 25 درجه سانتي گراد و دامنه PH 6 تا 7 است

. معمولا در PH كمتر از 3 و بالاتر از 9 متوقف مي شود و غلظت بالاي گاز كربنيك و بيش از 2%) ممانعت از جوانه زني مي كند.
اسپورهاي تهيه شده (جمع آوري شده) در صورت عدم آلودگي و يا ضد عفوني به كمك كلروفورم براحتي روي محيطهاي كشت غذايي مانند عصاره مالت – جوانه مي زنند ميسيلوم حاصل از جوانه زني اسپورها تا به لوله هاي آزمايش حاوي محيط كشت مناسب آگار دار منتقل مي شوند سپس در انكوباتو در حرارت 1 24 درجه سانتي گراد نگهداري مي شود كشت خالص تهيه شده با اين روش براي تهيه بذر قارچ مورد استفاده قرار مي گيرد.

و تا اين مرحله مايه قارچ تهيه گرديد.
دانه هايي كه به اين شكل اماده شده اند را در شيشه شير نيم ليتري يا كيسه هاي پلاستيكي از جنس پلي پروپلين بريزيد در هر كيسه يا شيشه 250 تا 30 گرم گندم جوشيده و پس از گذشتتن در پوش پنبه اي آنها را در اتوكلاو حرارت 121 درجه سانتي گراد به مدت 20 ساعت استريل كنيد. پس از استريل مواد بايد داراي PH 5/6 تا 7/6 باشد شيشه هاي حاوي دانه گندم در محيط تاريك با حرارت 22 تا 24 درجه سانتي گراد نگهداري مي كنيد. پس از حدود دو هفته ميسيلوم قارچ سطح دانه ها را پوشانده و به طور آماده مي شود براي اين منظور مي توان از ساير دانه هاي فلات مانند جو، ارزن و غيره استفاده كرد.

ج: تهيه بذر قارچ با استفاده از پوليت Perlite spacon
پرليت ماده اي است كه در هزار درجه سانتي گراد افزايش حجم پيدا مي كند مواد لازم براي تهيه اسپان عبارتند از پرليت (1450 گرم)، سبوس گندم (1650 گرم)، سولفات كليسم (200 گرم) كربنات كلسيم (50 گرم) و آب (665 گرم) پس از مخلوط كرده اين مواد را داخل شيشه هاي نيم ليتري ريخته و استريل مي كند در اينجا نيز روش كار مانند آنچه در مورد غلات گفته شده مي باشد. اسپان توليد شده به راحتي از هم پاشيده به نسبت ارزان تمام مي شود. علاوه بر اين مدت زمان زيادي قابل نگهداري است.

الف: تهيه بذر قارچ باكرداسبي
براي اين منظور از كود اسبي كمپوست شده كه بعد از شستشو به منظور خارج كردن مواد كه مانع رشد ميسيلوم قارچ مي شود آب اضافي كمپوست گرفته شده بعد از اين مرحله 60% رطوبت باقي خواهد ماند مواد به دست آمده را در شيشه هاي نيم ليتري شير يا كيسه هاي پلاستيكي از پلي پروپيلن ريخته و كمي آب را متراكم مي كنيم در شيشه ها يا كيسه هاي پلاستيكي با در پوش پنبه اي بسته شده در حرارت 120 درجه سانتي گراد به مدت 2 ساعت در اتوكلاو استريل مي شوند.

پس از سرد شدن محيط با استفاده از كشتهاي خالص قارچ مايه زني شده و در محيط مناسب حرارت 22 تا 24 درجه سانتي گراد در تاريكي نگهداري مي شوند قارچ دو هفته بعد از مايه زني رشد كرده بذر قارچ آماده استفاده مي شود. بذري كه به اين شكل آماده مي شود مي تواند به عنوان ماده تقليح (نسل اول) براي شيشه ها يا كيسه هاي پلاستيكي جديد نيز مورد استفاده قرار گيرد
(نسل دوم)
ب: تهيه بذر قارچ با استفاده از بذر غلات
10 كيلوگرم گندم را به مدت 15 دقيقه در 15 ليتر آب بجوشانيد شعله را خاموش كرده اجازه بدهيد دانه هاي گندم 15 دقيقه ديگر در آب جوش باقي بماند دانه گندم بدين ترتيب كاملا نرم مي شود بعد از آبگيري كامل آنها را در يك سطح پهن كرده تا آب سطحي دانه‌ها تبخير شود. به دانه هاي سرد شده مقدار 120 گرم سولفات كليسم هيدراته و 30 گرم كربنات كلسيم اضافه كرده خوب آنها را مخلوط كنيد. سولفات كلسيم از بر هم چسبيدن دانه ها جلوگيي مي كند و كربنات كلسيم PH مناسب مخلوط را تامين مي كند.
آفات و بيماريهاي قارچ خوراكي

بيماريهاي قارچي
1- بيماري و رنيسليون (جوش خشك)
اين بيماري به وسيله گونه هاي و رتيسليوم

علايم مشخصه اين بيماري ظهور نقاط آب سوخته در روي كلاهك قارچ و تبديل آنها به لكه هايي به رنگ قهوه اي مايل خاكستري است. چنانچه آلودگي در مراحل اوليه رشد قارچ به صورت گيرد باعث بد شكلي كلاهك شده علاوه بر اين ممكن است قارچهاي ساير وضعيت ديگر مانند كپك سفيد خاكستري رنگ نيز با رشد بر روي لكه هاي ايجاد شده در روي كلاهك قارچ خسار را افزايش دهند.
منابع اصلي آلودگي اوليه را بقاياي كمپوست اطراف سالنها و يا اسپور موجود در فضاي سالن محل رشد و پرورش قارچ، تشكيل مي دهند اندامها آلوده كننده قارچ انگل ممكن است به وسيله ترشحات آب آبياري روي كلاهك قارچ قرار گرفته و به وسيله مگسها و حشرات ديگر به ساير نقاط بستر منتقل شود.

رشد و نمو اين بيماري در حرارتهاي بالاتر از 28 درجه سانتي گراد بهتر است تهويه نامناسب (كم) و رطوبت نسبي بالا، توسعه بيماري را افزايش ميدهد به منظور جلوگيري از آلودگي قارچهاي سالم بايد بلافاصله بعد از چيدن قارچهاي آلوده از بين برد ضمن رعايت كامل بهداشت زراعي در صورت مشاهده بيماري در بستر ما حرارت سالن به كمتر 14 درجه سانتي گراد كاهش داده شود.
2-سفيدك يا بيماري تار عنكبوتي
اين بيماري به وسيله claclobotryum dendroldcl به وجود مي آيد ميسيلوم قارچ به صورت پوشش روش سفيد رنگ ابريشمي و يا سفيد متمايل به گرم روي سطح خاك پوششي بسترها را مي پوشاند عمده ترين منبع آلودگي اوليه اين بيماري خاك پوششي است بنابراين پاستوريزاسيون دقيق خاك پوششي بسيار ضروري است.

خاك پوششي و نقاط آلوده بايد به وسيله فرمالين 15 درصد ضد عفوني شود.
3-بيماري حباب تر
اين بيماري به وسيله بيمارگري به نام mycogone perniclosa ايجاد مي شود.
علايم بيماري روي قارچ خوراكي توسعه بافت مضمعمل شده بر روي اندام باردهي مي باشد كه در ابتدا سفيد رنگ و پنبه اي بوده و با گذشت زمان به رنگ قهوه اي در مي آيد علاوه بر علائم ناشي از تخريب بافت آسيب ديده يك توده كركي سفيد رنگ از ميسيلوم قارچ ابتدا سطح محل آسيب ديده و سپس كل سطح كلاهك قارچ را مي پوشاند كنترل موارد بهداشتي از جمله بهترين راه حل‌ها مي باشد در ضمن خسارت ناشي از اين بيماري معمولا چندان نمي باشد.

5-قارچهاي هرز (رقيب)
گروه زيادي از قارچهاي هيفوسيت كه در اصلاح كپك ناميده مي شوند بر روي بسترهاي قارچ مشاهده مي شوند. عمدتا به نام قارچهاي رقيب يا قارچها هرز ناميده شده اند اين قارچها از نظر سرعت جذب مواد غذايي و قدرت تطبيق با شرايط اكولوژيكي بر قارچ خوراكي، برتري داشته و مي توانند بدون تاثير آنتي كونيتي بر روي قارچ خوراكي، به سرعت در روي بستر مستقر شده و يا اين كه مستقيما از رشد ميسيلوم قارچ خوراكي جلوگيري كنند در جذب مواد غذايي با آن رقابت نموده و در نتيجه محصول را به طور غير مستقيم كاهش دهد

مهمترين قارچ هاي هرز به شرح ذيل:
الف: كپك قهوه اي كه به وسيله قارچ papu;aspora bssina به وجود مي آيد.
ابتدا ميسيلوم قارچ به صورت توده سفيد رنگ بر روي خاك پوششي و كمپوست بسترها ديده مي شود. پس از مدتي اسپورزايي كرده و رنگ قهوه اي پيدا مي كند.
ب: كپكهاي سبز و آبي اين كپكها عمدتا به وسيله قارچ Trichoderma viride و بعضي از گونه هاي Penicillum و Aspergilus به وجود مي آيند. در نقاط آلوده كلني سبز رنگ قارچ همراه با حاشيه سفيد رنگ روي بسترها به خصوص در نقاطي كه مواد آلي كاملا تجزيه نشده باشند. ديده مي شوند اين كپك ها با ترشح مواد سمي از توليد قارچ خوراكي در نقاط آلوده جلوگيري مي كنند.
پيشنهادات جهت كنترل اپيدمي بيماري كپك سبز

رعايت دقيق نكات بهداشتي در كنترل موفقيت آميز بيشتر بيماريها و آفات، از مهمترين روشهاي كنترل است كه تمام روشهاي موجود و لازم را براي كاهش بروز بيماري ها مختلف در بر مي گيرد. هدف از اجراي هر گونه اقدام بهداشتي بايد در راستاي مواد زير باشد:
1-جلوگيري از ورود عامل بيماري يا آفت در چرخه توليد
2-حذف عامل بيماري يا حداقل ضد عفوني كردن محيط كار
3-حذف كامل و نابودي عامل بيماري در انتهاي پروسه توليد

با توجه به اهميت زياد و اقدامات بهداشتي توصيه موارد ذيل ضروري است:
1- قرار داشتن محل واحدهاي پرورش قارچ در منطقه كه امكان آلودگي به وسيله برخي تركيبات شيميايي وجود نداشته باشد. در ضمن هواي محل عاري از تركيبات سمي و آلوده كننده باشد.
2- كف سالنها توليد كمپوست بايد سيمانكاري و كاشيكاري شده و مسقف باشد
3- مواد اوليه براي تهيه كمپوست بايد كاملا تازه و با نسبت صحيحي با هم مخلوط شده باشد
4- پاستوريزاسيون و مراحل آماده سازي كمپوست بايد در تمام طور دوره آمده سازي در درجه حرارت بهينه انجام شوند در طي اين مراحل كمپوست نبايد شرايط لازم براي رشد و گسترش عامل بيماريزا را كسب كند.

5- كارگران كه در محوطه تهيه كمپوست مشمول به كار مي باشند بدون تعويض كفشها و لباس از ورود به سالنها تلقيح بذر و ساير سالنها پرورش خودداري كنند.
6- اسپان و بذر مورد استفاده در تلقيح بايستي كاملا تازه و عاري از آلودگي باشد.
7- شستن و ضد عفوني كردن تمام وسايل لازم در فرآيند تلقيح بذر و اسپان محل ضروري است.
8- مخلوط خاك پوششي بايد به طور صحيح در حرارت است 60 تا 65 درجه سانتي گراد به مدت 5 تا 6 ساعت پاستوريزه شود

9- افرادي كه براي برداشت محصول وارد سالن هاي كشت مي شوند بايد از لباس كار و دستكشهاي كاملا تميز استفاده كنند
10-بقاياي حاصل از برداشت محصول قبل بايد كاملا جمع آوري و از سالنهاي خارج شوند.
11-در آب آبياري بهتر است از كلر به ميزان 150 ميكروگرم در ميلي ليتر براي جلوگيري از بروز بيماريهاي باكتريايي استفاده شود.

12-كيسه هاي آلوده را به سرعت از سالنها خارج كرد يا بخشهاي آلوده با فرمالين دو درصد تيمار كنيم تا (ضد عفوني) شود.
13-كيسه هاي پر شده از كمپوست بايد كاملا بسته باقي بمانند تا از امكان آلودگي طي جابجايي جلوگيري شود.
14-كمپوست باقي مانده را نبايد در نزديكي سالنها پرورش قرار داد.
از روشهاي ديگر كنترل بيماري كپك سبز مي توان كاهش رطوبت كاهش ميزان دي اكسيد كربن (تهويه حساب) افزايش تهويه هوا، استفاده از مواد تميز و عاري از آلودگي تهيه خاك پوششي كه در آنها اثري از بافتهاي چوبي پوسيده و مرده ديده نشود . افزايش PH خاك از طريق پوشاندن محلهاي آلوده نشده با نمك هيپو كلريت سديم و يا بي كربنات سديم يا محلول ترئوف را نام برد.
در روش شيميايي نيز همانطور كه نتايج مطالعات در بخش گذشته نشان داد مي توان از قارچكش استفاده كرد.

داشته باشد تا از اطراف پشته به پائين تر نريزد. خاك پوششي نبايد به هيچ وجه از خاك رس خالص باشد، زيرا در اين صورت غير قابل نفود بوده و تبادل گرما، رطوبت و هوا را كاهش مي دهد و لذا قارچ ها فقط امكان رشد محدود خواهند داشت. همچنين خاك شني خالص نيز مناسب نمي باشد زيرا اين نوع خاك در مقايسه خيلي قابل نفوذ است به طوريكه قسمت هاي خارجي بستر براحتي خشك شده و در اثر آبياري شديدي كه ضرورت پيدا مي كند به كمپوست قارچ رطوبت بيش از اندازه خواهد رسيد. مناسبترين خاك ها مخلوطي از دو سوم شن و يك سوم خاك رس خواهد بود خاك را به وسيله الك نسبتا درشت الك مي كنند. (خاك پوششي را نبايد زياد نرك كرد تا سطح بستر زياد فشرده نگردد).

خاك پوششي را به ميان بسترها حمل كرده و ابتدا آنرا در طول تقريبا 50 تا 70 سانتيمتر و عرض دستهاي باز، روي قسمتهاي پائين بستر به قطر 2 سانتيمتر (خاك سنگين) و يا تا 5 سانتي متر (خاك پوشش سبكتر) مي پوشانند، به طوري كه از قسمتهاي پائين به طرف بالا طبقه روي طبقه قرار داده مي شود و همزمان با دست فشرده مي گردد. اين كار ادامه پيدا مي كند تا، تاج بستر يا پشته نيز پوشانيده شود. به همين ترتيب در طول بسترها كار پوشاندن ادامه مي يابد.