بخشی از مقاله
چکیده
مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) فرآیند توسعه و تولید مدل رایانهای به منظور شبیهسازی برنامهریزی، طراحی، ساخت و عملیات اجرا مـیباشـد. مدل بهدستآمده از BIM، یک مدل دیجیتال غنی از داده، شیگرا، هوشمند و پارامتریک است که هر کـدام از بـروندادهـای بصـری و دادههـای آن برای پاسخگویی به نیازهای متنوع کاربران متخصص میباشد. به این صورت که کاربر مـیتوانـد نماهـا و دادههـای مـورد نیـاز خـود را از مـدل BIM استخراج و پردازش کرده و در نتیجه به اطلاعاتی که برای تصمیمسازی و ارتقای فرایند ارائه و بررسـی امکانـات مربـوط اسـت، دسـتبایـد. یـک مـدل BIM هندسهی بنا، ارتباطات فضایی، اطلاعات جغرافیایی، مقدار و ویژگیهای اجرای ساختمان، تخمین هزینههـا، لیسـت مـواد مـورد نیـاز و جـداول پروژه را مشخص میسازد. همچنین این مدل میتواند کل چرخه حیات ساختمان را نشان دهد که در نتیجه، مقادیر و ویژگیهـای مـواد مـیتوانـد بـه سرعت و سهولت از مدل BIM استخراج گردد و همین طور محدوده و بخشهای مختلف کار بـه سـادگی قابلیـت جداسـازی و تعریـف مجـدد دارنـد. سیستمها و ترتیبها میتواند در مقیاس در ارتباط با کل و یا گروهی از امکانات ساختمان نمایش داده شوند. همینطور اسناد ساخت مانند ترسـیمات، دیتیلهای تهیه شده، فرآیندهای پیشنهاد شده و دیگر مشخصات میتواند به سادگی به یکدیگر ارتباط پیدا کننـد. بـا توجـه بـه اینکـه مـدل سـازی اطلاعات ساختمان به عنوان کاری جدید در صنعت ساختمان سازی محسوب می گردد، این مقاله در پی آن اسـت کـه بـه شـناخت BIM پرداختـه و پس از بیان مزایا و روش های طراحی، آنرا در در مدیریت ساخت مورد توصیف قرار دهد.
واژه های کلیدی: مدل سازی، ساختمان، BIM، معماری.
1
مقدمه
گرایش روبه رشدی در صنعت ساختمان سازی وجود دارد که داده های جزئی بیشتری را در طراحی یک ساختمان، پیش از فرآیند طراحی کلی مورد نیاز است و BIM بعنوان یک فرآیند مهم طراحی ساختمان و بمنظـور جلـب رضـایت ایـن نیـاز پدیـد آمـده اسـت. چندین دهه است که مهندسان طراح معماری و تاسیسات ساختمان و پیمانکاران از منابع کتابخانه ای بر اسـاس نقشـه هـای اتوکـدی استفاده می کردند که بوسیله تولید کنندگان محصولات ساختمانی و بیشتر برای داده های ژئو متریکی تامین می شـد کـه محصـول را توصیف می کنند.(( Motawa,2013
از آنجایی که این روش برای یک سیستم HVAC بکار می رود، فرآیند آن فقط بر حسب یکپارچگی و همـاهنگی آن اطلاعـات در حیطه سیستم ها و ساختاری ساختمانی (دیوارها، سقف، کف، لوله کشی، برقکاری و...) دقیق خواهد بود. این امر باعث افزایش خطر می شود که موجب تغییرات طراحی در محل خواهد شد- مثلا ،تغییر مسیر لوله ها یا مجاری آب جهت جلو گیری از گرفتگی هایی کـه در طراحی اصلی پیدا نشده بود و در نهایت می تواند هم بر زمان پروژه و هم بر هزینه های ساختمان تاثیر داشته باشد. هم چنین حرکـت، پویایی این ایده و گرایش این نیاز در طراح افزایش می دهد که در فراهم کردن اطلاعات مدلسازی انرژی دقت بیشتری بـه خـرج دهـد که این در جهت حمایت از انگیزه بقای انرژی در برنامه های مقاوم سازی ساختمان، مانند گواهینامـه LEED اسـت. توانـایی طراحـی دقیق یک سیستم HVAC هنگام نصب ، می تواند در تهیه دقیقترین الگوی انرژی برای آن سیستم در آن سـاختمان ضـروری باشـد. (اما طرح خلق شده از یک ساختمان توسط BIM یک مزیت مهم را در راستای کمک به مهندسین طراح و مجریان سیستم تاسیساتی ایجاد می کند و آن بهینه سازی چیدمان و نقشه سیستم تهویه مطبوع به همراه محدودیت های فضایی در یک پروژه ساختمانی است.
مدلسازی اطلاعات ساختمان
طراحی ساختمانهای سنتی t(raditional building design)عمدتاً متکی بـر نقشهـهایِ فنـیِ دوبعـدی بـود، از جملـه پـلان (plans)، نما (elevations)، و مقاطع .(sections) مدلسازی اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) پـا را فراتر از این گذاشته است و نقشههایی ارائه میدهد که ابعاد آنها بیشتر از سه بعد است. چنین مدلهایی ابعاد سهگانه فضایی را (طـول، عرض، عمق) با چند بعد دیگر ترکیب کردهاند؛ دو بعد از این ابعاد عبارتند از زمان (time) و هزینه (cost)، کـه بـه ترتیـب بـه عنـوان ابعاد چهارم و پنجم شناخته میشوند. همچنین، ابعاد دیگری را نیز میتوان به موارد ذکر شـده افـزود. بنـابراین، مـدلسـازی اطلاعـات ساختمان (BIM) علاوه بر هندسه مسائل دیگری را نیز پوشش میدهد، از جمله روابـط فضـایی (spatial relationships)، تحلیـل نور (light analysis)، اطلاعات جغرافیایی (geographic information)، و کمیسازی و خصوصیات مؤلفههای ساختمانی (بـرای نمونه، شرح و تفصیل اطلاعات تولیدکننده)
مدلسازی اطلاعات ساختمان کلیه فعالیتهای مدیریت ساخت، بر اساس اسناد قرارداد، بـه دو مقولـه نقشـههـا و مشخصـات وابسـته هستند، به این صورت که به کمک نقشهها کمیت کار و براساس مشخصات فنی، کیفیت آن تعریف میگردد
