دانلود مقاله مدیریت تجارت یکپارچه

بخشی از مقاله

ديباچه
از آنجائيکه محيط کسب وکار عصر اطلاعات فعلي رقابت شديدي را در اخذ اطلاعات و دانش ايجاد نموده است ،ضرورت دارد سيستم ها ي اطلاعاتي سازمانها تا حد ممکن پيوستگي خود را حفظ کند وچنانچه بخواهند از هم جدا و به صورت جزيره هاي اطلاعاتي مستقل کار کنند اطلاعات مطلوبي از آنها نميتوان استخراج کرد.
بسياري از متخصصان ITبر اين عقيده اند که تنها بخشي از اطلاعات سازمان در فرآيند هاي تصميم گيري مورد استفاده قرار مي گيرد، و بسياري از آنها به علت فقدان متخصصان فن همچنان بي استفاده باقي مي ماند .

مانند گازهاي ذيقيمتي که به علت فقدان امکانات با بي توجهي تصميم گيران سالها بر سر چاههاي نفت سوزانده ميشوند . بنابر اين هر ابزاري ازIT که بتواند به سازمانها در جهت ممانعت از به هدر رفتن ارزشمند ترين منبع آن کمک نمايد ، ودر عين حال سازمان را در جهت حرکت از حالت وظيفه گرائي سنتي به سمت فرايند گرائي ياري کند ميتواند در بهبود روشهاو افزايش بهره وري منابع سازمان موثر واقع شود .

فناوري اطلاعات(IT) ومهندسي مجدد فرايندهاي عملياتي (BPR) دو ابزار حياتي در جهت توسعه کيفي و کمي سازمانها براي گردآوري وبهره وري اصولي از منابع اطلاعاتي است .
راه حلهايERP در حال حاضر مناسبترين بستر و ابزار در هر دو جهت فناوري اطلاعات و مهندسي مجدد فرايندها است.

مقدمه
رشد غير قابل پيش بيني فناوري اطلاعات و ارتباطات در دهه هاي گذشته که با تکيه بر توسعه صنايع مختلفي ازجمله الکترونيک، کامپيوتر، مخابرات و ... صورت گرفته، بر جنبه هاي مختلف عملکرد سازمانها تاثيرات شگرفي داشته است. همزمان با اين تغييرات، محيط فعاليت سازمانهاي مختلف پيچيده تر شده و به همين جهت نياز به سيستمهايي که بتواند ارتباط بهتري بين اجزاي مختلف سازماني برقرار کرده و جريان اطلاعات را در بين آنها تسهيل کند، افزايش چشمگيري يافته است. اين سيستمها كه در مجموع به سيستمهاي سازماني Enterprise Systems (ES) معروف هستند، زمينه اي را فراهم آورده اند که مديران بتوانند در تصميم گيري هاي مختلف خود از اطلاعات مناسب در هر جا و در زمان مناسب استفاده نمايند.
از اوايل دهه 1990 ميلادي، ظهور نرم افزارهاي يکپارچه اي تحت عنوان Enterprise Resource Planning (ERP) با هدف قراردادن سازمانهاي بزرگ، توسعه بسيار زيادي پيدا کردند. اين نرم افزارهاي بسيار قدرتمند، پيچيده و گران قيمت، سيستمهاي از پيش طراحي شده اي هستند که پس از اندك تغييراتي در آنها ( Customization ) توسط مشاوران پياده ساز و مشاوران تحليل فرايندهاي سازماني، پياده سازي و اجرا مي شوند. در بسياري از موارد سازمانها به دليل اجبار در تبعيت از منطق حاکم بر اين نرم افزارها، مجبور به اصلاح و بازبيني مجدد فرايندهاي خود هستند

فصل اول

(1_1)تعريف ERP
ERP يا Enterprise Resource Planning يک بسته نرم افزاري است که تمامي فرايندهاي اصلي تجاري در تمام صنايع را پوشش ميدهد.و آخرين راهکار تکنولوژي اطلاعات جهت تامين نيازهاي انفورماتيکي سازمانها وموسسات وبرنامه ريزي بهينه منابع آنها با نگرش توام درون وبرون سازماني مي باشد.
نرم افزار برنامه ريزي منابع شركت يا همان ERPدر واقع آن چيزي كه از نامش بر مي آيد نيست. برنامه ريزي را فراموش كنيد - چون اين كار را انجام نمي دهد- منابع را نيز كه واژه اي مستعمل است به كنار مي گذاريم. هدف دگرگون ساختن روش كاري شركت است. ماموريت اصلي ERP اين است كه تمام زير مجموعه ها و توابع يك سازمان را در يك سيستم كامپيوتري كه مي تواند به تمام نيازهاي آنها پاسخ دهد گردآوري كند.

طراحي نرم افزاري كه همزمان نيازهاي افراد در امور مالي ،منابع انساني و انبارداري را جوابگو باشد به هيچ وجه آسان نيست.هركدام از اين اجزا ، معمولا سيستم كامپيوتري مخصوص به خود دارند،كه هر يك با روش بخصوصي که آن بخش نياز دارد سازگار است ؛ ولي ERP همه آنها را تركيب مي كند: برنامه نرم افزاري يكپارچه، كه پايگاه داده هاي يگانه اي ايجاد مي كند كه توسط آن قسمتهاي مختلف مي توانند به سهولت اطلاعات را با هم به اشتراك بگذارند و با يكديگرارتباط بر قرار كنند. اين رويكرد مجتمع مي تواند نتايج فوق العاده اي در پي

داشته باشد ؛ لازمه اين امر پياده سازي صحيح برنامه توسط شركتها است.براي مثال سفارش يك مشتري را در نظر بگيريد. معمولأ هنگامي كه مشتري سفارش خود را ارائه مي دهد سفري طولاني كه بيشتر روي كاغذ است آغاز مي شود ، از اين قسمت به آن قسمت فرستاده مي شود ودر طي راه بارها در سيستم هاي كامپيوتري بخشهاي مختلف ثبت و مجددأ ارسال مي گردد. اين امر سبب تاخير يا گم شدن سفارشها مي شود .همچنين در سيستم كامپيوتري هر بخش احتمال رخ دادن اشتباه در ثبت وجود دارد . در اين فاصله هيچ يك از كاركنان شركت بدرستي از وضعيت سفارش در يك مرحله بخصوص اطلاع ندارد.

براي مثال بخش مالي سازمان نمي تواند به سيستم كامپيوتر انبار راه يابد تا بررسي كند كه آيا كالاي مورد نظر ارسال شده يا نه؟ « بايد با انبار تماس بگيريد » ترجيع بند معروفي است كه در جواب مشتري منتظر بكار برده مي شود.

ERP داراي ماژول هاي از پيش ساخته شده اي است كه برخي از بهترين فرآيندهاي اجرايي در دنيا براي هر فعاليتي را تركيب و پيشنهاد مي كند. مثلاً بخش مالي، منابع انساني، توليد و انبار ماژولهاي جداگانه خود را دارند كه وظايفشان را با استفاده از آنها انجام مي دهند. در عين حال اين قسمت ها با يكديگر در ارتباط هستند و مي توانند از اطلاعات يكديگر استفاده كنند. به عنوان مثال يك كارمند امور مالي مي تواند به درون سيستم انبار دسترسي يابد و وضعيت ارسال يا فعاليتهاي مربوط به يك سفارش خاص را مشاهده كند. اغلب عرضه كنندگان سيستم هاي ERP ماژولهاي مختلف را مستقل از يكديگر و بدون نياز به خريد و نصب كل سيستم ارائه مي كنند. در اين صورت تهيه بقيه ماژولها را مي توان به آينده موكول كرد.

(2_1)نقش سيستمهاي اطلاعاتي در موسسات توليدي و صنعتي
در دهه هاي گذشته مديران واحدهاي صنعتي وتوليدي با روشهاي سنتي، عملکرد مجموعه تحت امر خود را کنترل مي نمودند . با توجه به افزايش حجم فعاليتهاوتوسعه سازمانها،استفاده از روشهاي سنتي ديگر جوابگو نيازهاي اطلاعاتي موسسات نبوده ونيازهاي اطلاعاتي را برآورده نمي سازد. با توجه به گسترش تکنولوژي امروزه استفاده از روشها و ابزار مختلف در مديريت مدرن جايگاه خاصي دارد. کامپيوتر از جمله ابزاريست که بصورت گسترده اي جهت هدايت وکنترل عمليات وفعاليتها مورد استفاده قرار مي گيرد.

فصل دوم

(1_2)سير تکامل سيستمهاي اطلاعاتي
در ادامه مطالب به بررسي سير تکامل سيستمهاي اطلاعاتي مي پردازيم:

(2_2) -سيستمهاي Batch در کامپيوترهاي مرکزي
اين سيستمها در زمان خود داراي قدرت زيادي بوده واطلاعات ارزنده اي در اختيار صاحبان صنايع قرارمي داد. و ازآنجا که درآن دوران رقباي بازاردرحد محدودي بود بحث به روز بودن اطلاعات مهم نبود.در اين قبيل سيستمها که امروزه نيز براي جمع آوري اطلاعات دوره اي دربعضي مراکزاستفاده مي شود اطلاعات در محيطهاي مختلف جمع آوري ميشود وهنگام استفاده از اطلاعات از آن محيط ها به يک کامپيوتر مرکزي انتقال داده شده وپردازش مي شود وگزارش مورد نظر را در اختيار کاربر قرار مي دهد. از معايب عمده اين سيستمها اين است که هيچ وقت آخرين اطلاعات در دسترس مديران نخواهد بود وهميشه به صورتBatch پردازش مي شوند . يعني بين ورودي هاي اطلاعات وخروجي آن يک خلا وجود دارد.

(3_2)- سيستمهاي OnLine در کامپيوترهاي سازماني(تک کاربره)
دراين سيستمها اطلاعات به صورت پراکنده در کل سازمان به صورت OnLine موجود مي باشد وتقريبا اطلاعات در اختيار همه سازمان قرار دارد .
اين سيستمها از لحاظ به روز بودن جوابگوي نياز سازمانهاي توليدي مي باشد ولي از ايرادهاي وارده به اين سيستمها مي توان بحث دسترسي همه سازمان به اطلاعات را عنوان کرد .زيرا ديگر دراين سيستمها طبقه بندي اطلاعات وجود ندارد وهمه افراد تقريبا به همه اطلاعات دسترسي دارند البته از طريق همان کامپيوتري که برنامه برروي آن به صورت Single نصب شده است .

ايراد ديگري که به اين سيستمها مي توان گرفت اين است که از آنجا که اين سيستمها به صورت تک کاربره کار مي کنند رويه ورود اطلاعات در سازمانهاي بزرگ بسيار مشکل و طاقت فرساست زيرا مسئوليت ورود اطلاعات به عهده يک نفر واز روي يک کامپيوتر خواهد بود .
اين امر طراحان سيستمهاي اطلاعاتي را برآن داشت تا به فکر راه اندازي سيستمهاي اطلاعاتي چند کاربره بيافتند تا درآن تقسيم کارانجام گيرد.

(4_2)- تفکيک DATA ازبرنامه ها وراه اندازي مراکز سرويس داده
مشکلات ومسائل سيستمهاي قبلي، طراحان سيستمهاي اطلاعاتي را وادار به طراحي وساختن سيستمهايي نمود که بتوانند در سازمانها به صورت چند کاربره مورد استفاده قرارگيرند وبه طور همزمان چند کاربر از ايستگاههاي مختلف کاري بتوانند وظيفه ورود اطلاعات را انجام دهند.و از طرفي دسترسي به اطلاعات به طور طبقه بندي شده وبه صورت Online باشد.
از مشخصات بارز اين سيستمها اين است که Data برروي کامپيوتري که به عنوانDataBase Server مي باشد قراردارد وبقيه کامپيوترهاي سازمان به عنوان ميهمان از اين کامپيوتر مرکزي استفاده مي نمايند.

(شکل 12_)
از ديگر محاسن اين سيستمها اين است که داده ها در جاي امني قراردارندکه از دسترسي کاربران غير مرتبط به دور مي باشد و امکان خرابي اطلاعات به حداقل ميرسد از طرفي امکان دستيابي به تمام اطلاعات سازمان براي کاربران مرتبط ومجاز به آساني مهياست .ولي هنوز مشکلاتي بر سر راه طراحان سيستمهاي اطلاعاتي وجود دارد وآن اينکه به علت قرار گرفتن برنامه ها برروي کامپيوترهاي ميهمان خطر خرابي برنامه ها و ويروسي شدن آنها وجود دارد از طرفي پشتيباني اين سيستمها بسيار هزينه بر مي باشد. و در مواقعي که تعداد تراکنش داده ها زياد ميباشد به علت کندي خطوط ارتباطي وحجم داده انتقال داده شده باعث کندي دسترسي به اطلاعات مي گردد.

ولي باز هم طراحان سيستمها دست از کار نکشيدند و به دنبال راه حل براي مسائل قبلي گشتند. شرکتهاي برنامه نويس وطراحان سيستمهاي اطلاعاتي ، کمک وهم فکري شرکتهاي سخت افزاري وشرکتهاي ارائه دهنده راهکارهاي شبکه اي را نيز در کار طراحي خود دخيل نمودند تا به بهترين نحوي بتوانند با کمک واستفاده از راهکارهاي تکنيکي اين مسائل را نيز حل نمايند وحل کردن اين مسائل باب جديدي را در طراحي سيستمهاي اطلاعاتي جهت شرکتهاي ارائه دهنده سيستمهاي اطلاعاتي باز نمود.

(5_2)- راه اندازي مراکز سرويس برنامه(Application Server)
دراين سيستمها که مباحث جديدي را در زمينه برنامه نويسي سيستمهاي اطلاعاتي پشتيباني مي کند داده هاي اطلاعاتي سازمان برروي يک کامپيوتر قراردارد(َِDataBase Server) ومانند روش قبل پشتيباني مي گردد. ولي دسترسي به اين اطلاعات به صورت مستقيم نمي باشد وبرنامه هاي کاربردي برروي کامپيوتري که به عنوان Application Server مي باشد قراردارد ودسترسي به اطلاعات از طريق برنامه هايی که برروي اين کامپيوتر قرار دارد امکان پذيرخواهد بود. وظيفه اين کامپيوتر ارتباط دادن کامپيوترهاي ميهمان به کامپيوتر مرکزي مربوط به ديتا ميباشد.

وبرنامه نويسان با بسط دادن اين مباحث به سراغ برنامه هاي سه لايه و چند لايه رفتند بدين معني که بار پردازش هارا برروي نقاط مختلف شبکه ها تقسيم نمودند.
تا اينجا سيستمهاي اطلاعاتي جوابگوی سيستم هاي درون سازماني بوده ولي هنوز ارتباط اطلاعاتي داخلي مي باشد و در چرخه اطلاعات از رقباي بازار و از تامين كنندگان هيچ خبري نيست پس بايد سيستمهاي اطلاعاتي به گونه اي طرح گردند كه بتوان از اطلاعات برون سازماني نيز استفاده کنند.

(شکل-2 2)
(6_2)- سيستمهاي اطلاعاتي Web Based
همانطور كه مشاهده گرديد تا اينجا سيستمهاي اطلاعاتي تقريبا نياز سازمانهاي كوچك تجاري وصنعتي را كه بحث رقابت وبازار برايشان زياد مهم نباشد را جوابگوست وبراي شركتهائي كه ارتباطات خارجي زيادي ندارند در حد مطلوبي كارآمد مي باشد. ولي آيا اين سيستمها قابليت اين كه از خارج از سازمان بتوان از آنها استفاده نمود را دارند يا خير ؟

اين سوال باعث شد تا طراحان سيستمهاي اطلاعاتي به فكر طراحي سيستم هايی بيافتند كه به صورت OnLine بتوان از بيرون سازمان با آنها ارتباط برقرار نمود. همچنين اين سيستمها قادر باشند چنانچه قسمتهائی از آنها در خارج از سازمانها باشد با آنها هم پوشاني اطلاعات انجام دهند و بتوانند اطلاعات را بين يكديگر رد وبدل نمايند.
براي مثال مي توان اينگونه تصور نمود كه فرض كنيد يك سازمان توليدي كارخانه اش در مشهد باشد و فروش وخدمات پس از فروش آن در تهران بدين ترتيب برنامه هاي مربوط به برنامه ريزي مواد و توليد سيستم اطلاعاتي آن در مشهد خواهد بود و برنامه هاي مربوط به فروش وخدمات پس از فروش آن در تهران . حا ل سيستم مورد نظر بايد به گونه اي باشد كه اين برنامه ها و داده هاي آنها به صورت Online بتوانند با يكديگر كار كنند و مديران ارشد بتوانند گزارشاتي تهيه نمايند كه تمامي اطلاعات را در بربگيرد.

با به وجود آمدن بستر Internet اين امر براي طراحان وبرنامه نويسان ميسر گرديد كه بتوانند سيستمهاي اطلاعاتي را بگونه اي طراحي واجراء نمايند كه از طريق Internet بتوان به اطلاعات دسترسي داشت وتغييرات لازم را در بستر WEB بتوان بر روي داده هاي اعمال نمود (Web Based Programming) بدين ترتيب اين امكان فراهم مي شد كه از هر جاي دنيا با دسترسي هاي لازم به اطلاعات مورد نظر دستيابي پيدا كرد.

همانطور که ملاحظه گرديد سيستمها ي اطلاعاتي از شروع تاکنون رشد چشمگيري داشته است .
واين امر ميسر نمي شد مگر با رشد سريع امکانات فن آوري اطلاعات وارتباطات،که اين امکانات عبارتند از:

1- گسترش شبکه هاي ارتباطي
2- فراهم سازي امکان تبادل اطلاعات
3- توسعه امکانات سخت افزاري
4- توسعه روشهاي طراحي وساخت نرم افزار
5- توسعه نرم افزارهاي پايه وسيستمهاي عامل
6- توسعه روشهاي استاندارد سازي وGUI هاي استاندارد
7- توسعه RDBMS ها

فصل سوم

(1_3)جايگاه ERP در لايه هاي نرم افزاري وسيستمهاي اطلاعاتي
ERP ها برپايه استفاده از RDBMS ها طراحي شده اند. اين بدين معني است که براي استفاده از ERP بايد تمامي ساختارهاي اطلاعاتي سازمان تعريف شده باشد و هيچ خلا اطلاعاتي در لايه هاي TPS سازمان وجود نداشته باشد. وعلاوه برآن پيوستگي اطلاعات نيز وجودداشته باشد يعني اين که کليه ماژولهاي اطلاعاتي ERP بايد تهيه گردد در آن صورت مي توان گفت ERP جزو نرم افزارهاي پايه براي تجارت الکترونيک مي باشد.

خلاصه اينکه پايه واساس سيستمهاي درون سازماني RDBMS ها مي باشند وERP ها مجموعه فرايندهاي سازماني هستند که بر اساس RDBMS ها تهيه وتنظيم شده اند واز آنجا که اين فرايند ها تقريبا در سازمانها و صنايع مشابه به صورت استاندارد ويکسان مي باشند لذا کمک به سزائي جهت رسيدن اين سازمانها به سيستمهاي برون سازماني SCM و CRM مي نمايد.

فصل چهارم

(1_4)تاريخچه و سير تکاملي سيستمهاي ERP
در بخشهاي گذشته تقريبا با سير تکاملي سيستمهاي اطلاعاتي آشنا شديم.

حال به بررسي وسير تکاملي سيستم ERP مي پردازيم و تقسيم بندي تاريخي وسير تکاملي سيستمهاي اطلاعاتي را از ديد ERPمورد بررسي قرارمي دهيم.
از ديد ERP تاريخچه سيستمهاي اطلاعاتي به پنج دوره مختلف تقسيم مي گردد که دراين بخش هر دوره را به طور تفصيل مورد بررسي قرار مي دهيم.
(2_4)- سيستمهاي اطلاعاتي دهه 60

سيستمهاي اطلاعاتي اين دوره بيشتر شامل اطلاعات مالي ونيروي انساني سازمانها(Back-Office) بوده و تا اندازه اي هم موسسات تجاري خاص جنبه تجاري اين سيستمهارا مورد استفاده قرار ميدادند و تقريبا در اين زمينه ها سازمانهاي تجاري و صنعتي مشکلات مالي و منابع انساني وتجاري خود را کم و بيش حل مي نمودند . ولي در شاخه صنعت کارخانه ها و مراکز صنعتي از آنجا که محدود بودند ورقابت به شکل امروزي وجود نداشت .بيشتر از سيستمهای کنترل انبار(Inventory Control) استفاده ميکردند و وظيفه اصلي اين نرم افزارها ،تامين ونگهداري مواد شامل مواد اوليه ،محصول نيم ساخته ومحصول نهائي بوده است. واطلاعات موجودي اين اقلام از طريق ثبت اطلاعات فرمهاي در گردش شامل وروديها و خروجيها انجام مي گرفت .و در نهايت اطلاعاتي که به مصرف کننده ميدهد در حد موجودي اقلام مي باشد که به صورت اطلاعات خام مي باشد.

از آنجا که خلا اطلاعات برنامه ريزي در سيستمهاي آن دوره موجود بود .نمی توانيم انتظار بيشتري از سيستمهاي آن دوره داشته باشیم.
(3_4)- سيستمهاي اطلاعاتي دهه 70(Material Requirement Planning)
در اين دهه شرکتهاي توليدي رشد قابل توجهي کرده بودند و ديگر نمي توانستند اطلاعات خود را محدود به موجودي اقلام و مواد مصرفي خود نمايند.واحتياج به سيستم هائي داشتند که بتواند اين سيستمها براي آنها کار تسطيح منابع را انجام دهد.

از طرفي اتلاف منابع نيز براي سازمانهاي توليدي مهم بود . از آنجا که توليد شرکتهاي توليدي بزرگ روز به روز افزايش پيدا مي کرد و اين شرکتها احتياج به سيستمهاي برنامه ريزي دقيقي داشتند که کار کنترل و برنامه ريزي منابع را براي آنها انجام دهد.و در صورت عدم برنامه ريزي دقيق در تامين مواد امکان بروز مشکلاتي از قبيل توقف خطوط توليد به دليل به موقع تامين نکردن مواد مصرفي و به تاخير افتادن تعهدات پيش مي آمد.ويا در اثر تامين بيش از حد منابع وتجهيزات توليد باعث اتلاف منابع و ضايع شدن آنها مي شدند وهزينه هاي انيارداري نيز روز به روز افزايش پيدا مي کرد.خوب چاره اي جز برنامه ريزي دقيق منابع و مواد (MRP) در صنايع نبود .

(Material Requirements Planning)MRP در اوايل‌ دهه‌ 1970 به‌عنوان‌ يك‌ رويكرد كامپيوتري‌ به‌ برنامه‌ريزي‌ استراتژيك‌ و توليدمواد در امريكا شكل‌ گرفت‌ و كتاب‌ راهنماي‌ كامل‌ آن‌ در سال‌ 1975 توسط‌ ارليكي‌ (Orlicky) منتشر گرديد. بدون‌ شك‌ اين‌ تكنيك‌ پيش‌ از جنگ‌ جهاني‌ دوم‌ نيز به ‌صورت‌ دستي‌ و به‌ شكل‌ تلفيقي‌ در بخش‌هاي‌ مختلف‌ اروپا كاربرد داشته ‌است‌.
امروزه ‌امكانات‌ و تسهيلات‌ رايانه‌اي‌ به‌كارگيري‌ كليه‌ جزئيات‌ اين‌ تكنيك‌ را فراهم‌ ساخته‌ و اين‌ امر كاربرد MRP را در مديريت‌ موجودي‌هاي‌ درجريان‌ توليد، بسيار اثربخش‌ ساخته‌ است‌ .
ط‌رح‌ اوليه‌ براي ‌به‌كارگيري‌ كامپيوتري‌ MRP بر مبناي‌ يك‌ پردازشگر ليست‌ مواد Bill Of Material Processor) (BOMP) ) بود. اين‌ پردازشگر، برنامه‌توليدي‌ اقلام‌ والد (parent items) را به‌ برنامه‌ توليد يا خريد اقلام‌ جز تبديل‌ مي‌كرد. اين‌ امر با بسط‌ دادن‌ يا به‌ اصطلاح‌ انفجار(exploding) نيازمندي‌هاي‌ محصول‌ بالاترين‌ سط‌ح‌ (top level product)در ط‌ول‌ ليست‌ مواد به‌منظ‌ور تعيين‌ تقاضاي‌ قطعات‌ انجام‌ مي‌گرفت‌. سپس‌ تقاضاي‌ ناخالص‌ پيش‌بيني‌ شده‌، باموجودي‌هاي‌ در دست‌ و سفارش‌ها در ط‌ول‌ افق‌ زماني‌ برنامه‌ريزي‌ و در هر سطح‌ از BOM مقايسه‌ مي‌گرديد. اين‌ سيستم‌ها روي‌كامپيوترهاي‌ بزرگ‌ (Main Frame‌) پياده‌ شده‌ و در بخش‌هاي‌ متمركز بر برنامه‌ريزي‌ مواد شركت‌هاي‌ بزرگ‌ اجرا مي‌گرديدند.
اين سيستمها بايد اطلاعات زير را در اختيار مراکز صنعتي قرار مي داد:
1- توصيه خريدمواد مورد نياز توليد در زمانهاي لازم بر اساس برنامه توليد ارائه شده.
2- توصيه سا خت محصولات نيمه ساخته و مجموعه هاي مورد استفاده در ديگر مراحل توليد بر اساس زمانبندي ارائه شده سيستم
3- اعلام کمبودها و نيازهاي مربوط به اقلام ساختني و زمانها ي مربوطه
4- اعلام کمبودهاي خريدني مواد در زمانهاي مربوطه

(4_4)- سيستمهاي اطلاعاتي دهه80(Manufacturing Resource Planning) MRPII
تا اين دوره تقريبا سيستمهاي حوزه برنامه ريزي مواد پويائي خود را بدست آورده و تقريبا در زمينه برنامه ريزي مواد اطلاعات مفيد و کارآمدي را در اختيار سازمانها قرار ميدهد. ولي در ارتباط با سيستمهاي ديگر درون سازمان به صورت جدا مي باشند و منابع ديگر درون سازماني را درنظر نمي گيرند.
MRPII از سيستمهاي حوزه ساخت آغاز و به تدريج به ساير حوزه هاي موثر در توليد گسترش يافت.
اين سيستمها مجموع عوامل موثر در توليد شامل مواد وقطعات ،ماشين آلات و نيروي انساني را تحت پوشش قرار داده و ابعاد مالي فعاليتهاي فوق را ثبت مي نمايد.
در حقيقت MRPII مجموعه سيستمهاي بهم پيوسته اي است که امکان برنامه ريزي و اجراي عمليات در سازمانهاي توليدي را فراهم مي سازد.
از ويژگيهاي بخصوص MRPII مي توان موارد زير را نام برد:

1- رويکرد همه سيستمها در MRPII درون سازماني مي باشد.
2- ايجاد سيستمها با نگرش Functional
3- ايجاد همبستگي اطلاعاتي

4- بکارگيري سيستم ها در فرايندهاي عملياتي (TPS)
5- ايجاد سيستمهاي گزارشاتي وتصميم گيري MRS و DSS و EIS ميتوان اينگونه برداشت کرد که در حقيقت MRPII ماژول توسعه يافتهMRP ميباشد که در آن سيستمها از حوزه مواد به فرايند ساخت توسعه پيدا کرده اند و برنامه ريزي از حوزه مواد به کنترل منابع موثر در فرايند ساخت از قبيل مواد ( اوليه ،نيمه ساخته ،نهائي ) وتجهيزات و ماشين آلات و همچنين نيروي انساني با بازتاب مالي گرايش پيدا کرده است.

اولين‌ گام‌ در رفع‌ مشكلات‌MRP ، ايجاد شرايطي‌ بود كه‌ سيكل‌ برنامه‌ريزي‌MRP بتواند از سيكل‌ اجرايي‌ توليد، بازخورهاي‌ لازم‌ را دريافت‌ كند. به‌اين‌ ترتيب‌ نوع‌ كامل‌تري‌ ازMRP به‌ نام‌MRP حلقه‌ بسته‌ شكل‌ گرفت. واژه‌MRP حلقه‌ بسته‌ بيانگر مرحله‌اي‌ از توسعه‌ سيستم‌MRP است‌ كه‌ در آن‌ عمليات‌ طراحي‌ سربرنامه‌ توليد،MRP و برنامه‌ريزي‌ احتياجات‌ ظرفيت، با عمليات‌ كنترل‌ فعاليت‌ توليد و خريد مرتبط‌ شده‌اند. با توسعه‌ طراحي‌ سربرنامه‌ توليد و نيز باافزودن‌ پشتيباني‌ از جنبه‌هاي‌ مالي‌ برنامه‌ تجاري‌ به‌MRP حلقه‌ بسته، سيستمي‌ عينيت‌ يافت‌ كه‌ در حقيقت‌ يك‌ رويكرد يكپارچه‌ براي‌ مديريت‌ كليه‌ منابع‌ توليدي‌ بود. اين‌MRP توسعه‌ يافته، برنامه‌ريزي‌ منابع‌ توليدي‌ ياMRPII نام‌ گرفت. در نتيجه‌MRPII تركيبي‌ است‌ ازMRP حلقه‌ بسته، به‌علاوه‌ اجزايي‌ براي‌ برنامه‌ريزي‌ مالي‌ -تجاري. در سيستم‌هاي‌ جديد MRPII، قابليت‌ تحليل‌ وضعيت‌ به‌صورت‌ چه‌ مي‌شود اگر(WHAT-IF) در حد گسترده‌اي‌ فراهم‌ شده‌ است.