بخشی از مقاله
چکیده
در اواخر قرن بیستم وآغازهزاره سوم،انقلاب الکترونیک باعث از بین رفتن مرز بین کشورها وسازمان ها شد وبه ارتباطات وانتقال اطلاعات سرعت بخشید. تجارت الکترونیک - E-Commerce - برای کشورهای در حال توسعه این معنی را دارد که اینترنت رسانه ا ی که در همه جوانب در سطح جهان توسط افراد در کار و زندگی روزمره به کار می آید،از جمله دولت ها،دانشگاهها،مشاغل مختلف،تجارت وبارزگانی. تجارت الکترونیک بر پایه اینترنت به طور بارز وآشکار عامل رشداقتصادی ورفاه اجتماعی است.فرصت های جدید صادراتی سرمایه گذاری بومی وخارجی را جذب وبدینوسیله اقتصاد پویا می شود.
تجارت الکترونیکی نه تنها کشور های در حال توسعه را برای مشارکت به عنوان فروشنده تواناتر می سازد،بلکه در سطح جهانی توسعه یافته فراهم می نماید ودر حقیقت متد هایی که قبلاًمیسر نبود،به این طریق انجام می پذیرد.میزان گستردگی پذیرش عملیات در تجارت الکترونیک متفاوت بوده ومطابق کشور وبخش های کاربردی آن عمل می کندبه نظر می رسد که برای محصولات دیجیتال راه ومسیر یک طرفه می باشد.از طرف دیگربرای صنایع تولیدی ،اینترنت حداقل می تواند ابزار برجسته در بازاریابی به شمار آید،که در آن فعالیت های بازرگانی را به صورت یکپارچه،منسجم وکامل در می آورد.
در میان یک صنعت نیز،میزان تطابق وپذیرش متفاوت است. امروزه آمریکا واروپا بهترین میزان توسعه تجارت الکترونیک را در اختیار دارند،ولی مطمئناً تفاوت های بزرگی بین کشور های توسعه یافته ودرحال توسعه وجود دارد.این مقاله بررسی زیرساخت های تجارت الکترونیک از جنبه نظری - تئوریک - است.اولاًیک چارچوب نظری برای مزایا و معایب اینترنت به عنوان ابزار بازاریابی وتجارت الکترونیکی است ومتعاقب آن بررسی اینکه چگونگی ایجاد یک کسب و کار الکترونیک و بازاریابی با استفاده از تجارت الکترونیک ارائه می شود.نهایتاًنتیجه گیری واثرات این بررسی را به دنبال خواهد شد.
کلمات کلیدی: تجارت الکترونیک، مزایا تجارت الکترونیک،زیرساخت های تجارت الکترونیک،
-1 مقدمه
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع، یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت شد و آن هم ساخت کشتی بود. در حدود 2000 سال قبل از میلاد، فینیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا بگذرند و به سرزمینهای دور دست یابند. با این پیشرفت، برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمینهای دیگر آغاز شد. اکنون، شبکه جهانی اینترنت مانند همان کشتی است که نه تنها فواصل جغرافیایی، بلکه اختلافات زمانی را نیز کمرنگ نموده و صحنه را برای نمایشی دیگر آماده کردهاست. ترکیب تجارت و الکترونیک از سال 1970 آغاز شد .برای گسترش و پذیرش تجارت الکترونیک لازم است که پیش نیازهای این تکنولوژی از جمله زیرساختار مخابراتی، مسایل قانونی و ایمنی پیام رسانی مهیا شود .
هنگامی که در سال 1994 اینترنت قابلیتهای تجاری خود را علاوه بر جنبههای علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت، موسسات تجاری و بانکها در کشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند که تلاش جدی خود را برای استفاده هر چه بیشتر از این جریان بکار انداختند. محصول تلاش آنها نیز همان بانکداری الکترونیک امروزی است. سپس به سرعت مشخص شد که اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیتهای بانکداری و اقتصادی بشمار میرود .تجارت الکترونیک در ابتدای پیدایش خود چیزی بیش از یک اطلاع رسانی ساده تجاری نبود و هر کس می توانست محصولات خود را با استفاده از صفحات وب بر روی اینترنت تبلیغ نماید. آمار منتشره از 500 شرکت نشان می دهد که حدود 34 درصد از آنها در سال 1995 و حدود 80 درصد در سال 1996 از این روش برای تبلیغ محصولات خود استفاده کرده اند و جالب این که تا پایان سال 2001 بیش از 220 بیلیون دلار معاملات مالی توسط صدها سایت تجاری بر روی اینترنت انجام پذیرفته است.
اما استفاده از فناوریهای الکترونیکی در انجام امور بازرگانی نیز پیشینهای نسبتا طولانی دارد. در حقیقت نیاز به تجارت الکترونیکی از تقاضاهای بخشهای خصوصی و عمومی برای استفاده از تکنولوژی اطلاعات به منظور کسب رضایت مشتری, و هماهنگی موثر درون سازمانی نشات گرفته است. میتوان گفت این نوع تجارت, از سال 1965 آغاز شد که مصرفکنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشینهای خود پرداز دریافت کرده و خریدهای خود را با کارت های اعتباری انجام دهند. پیش از توسعه تکنولوژی های مبتنی براینترنت در سالهای آغازین دهه ,90 شرکت های بزرگ دست به ایجاد شبکههای کامپیوتری با ارتباطات مشخص , محدود و استاندارد شده برای مبادله اطلاعات - از جمله اطلاعات تجاری - میان یکدیگر زدند. این روش مبادله الکترونیکی دادهها نامیده شد .
-2 تعریف تجارت الکترونیک و تجارت الکترونیک در ایران
در یک تعریف ساده ، تجارت الکترونیک را می توان انجام هر گونه امور تجاری و بازرگانی از طریق شبکه جهانی اینترنت بیان کرد.در یک تعریف دقیقتر، تجارت الکترونیک یعنی انجام معاملات از طریق شبکه،یا خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق فروشگاههای اینترنتی وب.این امور می توانند شامل خرید و فروش عمده یا خرده کالاهای فیزیکی و غیر فیزیکی مانند محصولات غذایی یا نرم افزارهای کامپیوتری و ارائه خدمات به مشتریان نظیر مشاوره های پزشکی یا حقوقی و یا دیگر موارد تجاری مانند تبادل کالا با کالا ، راه اندازی مناقصات و مزایدات باشدشاید بتوان ادعا کرد شروع تجارت الکترونیک در ایران همگام با پروژه “پرداخت” بوده است که در حوالی سال های 1381 توسط شرکت رهنما و پست جمهوری اسلامی ایران اجرا شد .
مزایای تجارت الکترونیک
*گسترش بازارهای محلی به بازارهای ملی و بین المللی
*دسترسی سریع به اطلاعات دقیق تجاری و حذف تلفات زمانی *کاهش هزینه های تبلیغات و سربار *ارتقای رقابت و ارتقای کیفیت محصولات و خدمات *افزایش سرمایه گذاری و درآمد
*کاهش هزینه های تولید، پردازش، توزیع، ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات *ایجاد فرصت های شغلی جدید *امکان خرید محصولات و خدمات از سراسر جهان و در مدت زمان محدود *گسترش فضای انتخاب برای مشتریان
*افزایش سرعت تحویل محصولات و خدمات، به ویژه فرآورده های دیجیتالی و بهبود زنجیره عرضه *امکان شرکت در حراج های مجازی - مبتنی بر شبکه های رایانه ای -
*امکان ارتباط مشتریان در فضای الکترونیکی و تبادل ایده و انتقال تجربیات تجاری *کاهش هزینه های رفت و آمد شهری و مسافرت برای خرید و در نتیجه کم شدن ترافیک و آلودگی محیطی *بهینه سازی ارتباط خریداران و فروشندگان از طریق حذف واسطه ها
-3 مزایای تجارت الکترونیک
3-1 مهمترین مزایای تجارت الکترونیک ،از دید خریداران فروشگاه های الکترونیک
- 3-1- 1 کاتولوگ و مشخصات کالاها به سهولت قابل دسترسی و مشاهده بوده و مشتری قادر است بر اساس ویژگی های متعددهمچون نام،نوع،رنگ،وزن،قیمت و... کالای مورد نظر خود را پیدا کند.توضیح کالاها می تواند به همراه تصاویر متعدد بوده و در عین حال می تواند شامل تصاویر سه بعدی نیز باشد .
-3-1-2 کالا ها و خدمات می توانند توسط بقیه خریداران نظر دهی شوند و مشتری قادر است از نظرات بقیه خریداران مطلع شود . -3-1-3 خرید از فروشگاه می تواند به صورت 24 ساعته در تمام ایام هفته انجام گیرد .
-3-1-4 بعضی از محصولات همچون نرم افزار ، کتابهای الکترونیکی ، موسیقی، فیلم،... در همان زمان خرید قابل دریافت از سایت فروشگاه است .
-3-1-5کالا ها معمولاً از فروشگاه های فیزیکی ارزانتر است - به علت کم بودن هزینه های سربار فروشگاه وزیاد بودن تعداد خریداران - -3-1-6 فشار و استرس معمول در هنگام خرید از یک فروشگاه فیزیکی به هنکام خرید از یک فروشگاه الکترونیکی وجود نخواهد داشت .
-3-1-7 مقایسه انواع گوناگون یک کالای خاص در فروشگاههای مختلف می تواند به راحتی انجام گیرد.فاصله بین این فروشگاه ها یک Clickاست .
-3-1-8 خریدار قادر است کلیه فروشگاه ها را برای یافتن مناسبترین قیمت برای کالای مورد نظر خود جستجو کند .
-3-1-9 خریدار پس از انتخاب کالا،به سادگی و با فشردن چند کلید قادر به انجام سفارش و پرداخت هزینه ها بوده و بعد از مدت معینی کالای خریداری شده را در منزل خود در یافت خواهد کرد .
-3-1-10 .بعد از دریافت کالا ،اگر مشکلی در کالای دریافت شده موجود باشد ، خریدار می تواند به سایت فروشگاه مراجعه کرده و از امکانات ارجاع کالا استفاده کند .
-3-2 امتیازات تجارت الکترونیک از دیدگاه فروشندگان و صاحبان فروشگاههای الکترونیکی
-3-2-1هزینه راه اندازی فروشگاه الکترونیک بسیار کمتر از فروشگاه فیزیکی است . -3-2-2تبلیغ محصولات به راحتی و به ارزانی در سطح جهان میسر است .
-3-2-3مشتریان منحصر به یک منطقه یا کشور خاص نبوده و محیط فروشگاه با مرزهای جغرافیایی محدود نخواهد بود .
-3-2-4رقابت جهت جذب مشتری، سبب ارتقاء کیفیت محصول می گردد .
-3-2-5اضافه کردن سرویس های جدید نظیر پشتیبانی ،خدمات،جوابگویی سوالات مشتریان و غیره می تواند به سهولت انجام پذیرد .
-3-2-6تعداد مشتریان و خریداران به سرعت قابل افزایش است .
-3-2-7نرخ سود در مقابل هزینه های مصرفی ، افزایش خواهد داشت .
-3-2-8ارتباط با تولیدکنندگان کالا ها ،با حذف واسطه ها بهینه خواهد شد .
-3-2-9ارتباط با تولیدکنندگان و مشتریان به سهولت از طریق صفحات وب و ایمیل صورت می پذیرد.
مراحل راه اندازی یک تجارت الکترونیک از نوعB2C پس از بررسی انواع تجارت الکترونیک و مزایای آن نوبت به چگونگی و مراحل راه اندازی یک تجارت الکترونیک از نوع B2C می رسد. دلیل مطرح کردن تجارتB2Cبه این خاطر است که این نوع تجارت را هرشخصی می تواند راه اندازی کند و مسلما برای کلیه عزیزان مفید خواهد بود ولی تجارت از نوع دیگر به عنوان مثال B2Bمستلزم هزینه بسیار بالا و محدود به شرکتها با یکدیگر یا تولید کنندگان می باشد.فرآیند تجارت الکترونیک از شش مرحله تشکیل شده است.مرحله اول بررسی - Cataloging - است. در این مرحله خریدار محصول مورد نظر خود را در سایتهای مربوطه بررسی می کند. پس از این مرحله خریدار با فروشندگان مختلف راجع به پارامتر هایی مثل قیمت؟ نوع ؟ زمان تحویل ؟ خدمات پس از فروش ؟ نحوه پرداخت و غیره مذاکره - - Negotiation میکند ویک فروشنده را انتخاب می کند. بعد از مذاکره بین خریدار و فروشنده قرارداد - Contracting - بسته می شود.اکنون نوبت پرداخت است.خریدار پول محصول خریداری شده را به فروشنده پرداخت - Payment - می کند.پس از پرداخت محصول خریداری شده به خریدار تحویل - Delivery - داده می شود.در نهایت فروشنده با خدمات پس از فروش - After sale support - از محصول خود حمایت می کند .
-4 معایب تجارت الکترونیک
*کاهش میزان تولید
