بخشی از مقاله
چكيده
منطقه محسن ابن علی در جنوب شرق شهرستان بروجرد، درشمال غرب پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. اغلب سنگ های رخنمون یافته در این منطقه، توالی آتشفشانی- رسوبی دگرگون شده )رخساره شیست سبز( به سن تریاس است. مطالعـات کانی سنگین به همراه آنالیز عناصرکمیـاب جزء غیرمغناطیسی آن، ویژگی های زمین شناسی ناحیه منشا را مشخص نموده است.
در مطالعات کانی سنگین کانیهای طال، استیبنیت، سولفور، اورپیمان، ماالکیت و پیریت، مشاهده شده است. کانیهای سنگین مشاهده شده بر واحدهایی با دگرسانی های متفاوت و پهنه های کانه دار منطبق می باشند. حاصل مطالعات لیتوژئوشیمیایی در منطقه دو نتیجه مهم داشته است: ابتدا بررسی الگوی توزیع عناصر فرعی، کمیاب و معرفی منطقه آنومال. دوم بررسی ترکیب و الگوی هاله های ژئوشیمیایی اولیه و مدل منطقه بندی به منظور پیش بینی احتمال کانی سازی طال در منطقه. بر این اساس آنومالی طال در وسط شبکه لیتوژئوشیمیایی درجهت عمود بر امتداد واحدهای سنگی در متاولکانیکهـای حدواسط- بازیک با دگرسانیهای کلریتی-کربناتی، سیلیسی و هماتیتی مشخص شده است. میانگین غلظت عناصردر آنومالی فوق به صورت%(As1) (Au5-Ag74-Sb1471)PPM می باشد. در ماتریس همبـستگی، طال بیشترین همبستگی
را با عناصـر ارسنیک، نقره، مس، سرب و روی نشان می دهد. الگوی هاله های ژئوشیمیایی اولیه عناصر منطقه بندی قائم با توالی [W-Cr -Co-Mo-V-Bi-Cu-(Au)-Cd-Zn-Pb-Ag-Sb-As-Ba] را در منطقه نشان می دهند. این الگو تشابهی را با توالی منطقه بندی هاله های اولیه کانسارهای طال و فلزات پایه نشان می دهد. با توجه به تطابق نتایج مطالعات کانی سنگین، مطالعات لیتوژئوشیمیایی و بررسی های صحرایی، احتمال پتانسیل کانی سازی طال در منطقه مطالعاتی وجود دارد.
واژه های کليدی: طال، کانی سنگین، اکتشافات لیتوژئوشیمیایی
* نویسنده مرتبط
3
مطالعات کانی سنگین و لیتوژئوشیمیایی جهت اکتشاف طال در منطقه محسن ابن علی بروجرد
مقدمه
اکتشاف طال در اکثر نقاط کشور به و یژه در شمال غرب )زون سنندج- سیرجان( به اجرا درآمده است. موقعیت خاص تکتونیکی و گستره سنگ های دگرگونی و استعداد ویژه آنها برای میزبانی طال، منجر به اکتشاف رخدادهای کانه زایی طال در این زون از جمله قلقله، کرویان، قبلوجه، حمزه قرنین، میرگه و نقشینه، شیخ چوپان، زاوه کوه و باریکا شده است. این مناطق ابتدا با عملیات اکتشافات ژئوشیمیایی ناحیه ای در ورقه های سقز و آلوت مورد شناسایی قرار گرفته و طی مراحل مختلف اکتشافات سیستماتیک، محل دقیق هریک مشخص شده است )تاج الدین، .) 1385 منطقه محسن ابن علی با مختصات جغرافیایی48°55´ تا 49° طول شرقی و 33°43´ تا 33°47´ عرض شمالی در30 کیلومتری جنوب شرق بروجرد در استان لرستان واقع شده است )شکل.)1 منطقه مطالعاتی بر اساس نتایج مطالعات ﮊئوشیمیایی ناحیه ای برگه بروجرد در مقیاس 000،1:100 )مصدق،) 1381، از نظر پتانسیل کانی سازی با اهمیت تشخیص داده شده و ادامه عملیات در آن
پیشنهاد شده است. در این مقاله، ارزیابی و تلفیق جدید ترین نتایج بدست آمده با مطالعه کانی های سنگین و آنالیز عناصرکمیاب جزء غیرمغناطیسی1 آن و همچنین اکتشافات لیتوژئوشیمیایی جهت پیش بینی منطقه از نظر پتانسیل طال ارائه شده است.
منطقه مطالعاتی
شکل-1 موقعیت جغرافیایی و راه های دسترسی به منطقه محسن ابن علی بروجرد در استان لرستان
زمین شناسی
منطقه محسن ابن علی از نظر تقسیم بندی ساختاری در زیر پهنه با دگرشکلی پیچیده در محدوده شمال باختری پهنه سنندج- سیرجان )محجل و سهندی، )1378 واقع شده است. این منطقه از نظر زمین ساختی- ماگمایی، متاثر از رویدادهای حاصل از باز و بسته شدن نئوتتیس از اواخر پالئوزوئیک تا دوران
سوم قرارداشته است. توالی چینه ای منطقه بر اساس نقشه1:5000 به سن تریاس میانی- پایانی با امتداد شمال باختر- جنوب خاور
