بخشی از مقاله
چکیده
منطقه شاه سلطان علی در حزفکیلومتري جنوب غربی، شهرستان خوسف واقع شده استچففدر این منطقه طیف گستردهاي از تودههاي نیمه عمیق و واحدهاي ولکانیک شناسایی شده استچفتودههاي نیمه عمیق در سه گروه مونزونیت پورفیري –فمونزودیوریت پورفیري و دیوریت پورفیري تقسیم بندي میشودچفدر مجموع للفزیر واحد از تودههاي نیمه عمیق تفکیک شده استچفانواع آلتراسیون QSPف–پروپلیتیک –فکربناته و آرژیلیک در محدوده اکتشافی تشخیص داده شده است که آلتراسیون QSPفبا شدتهاي مختلف همراه با آلتراسیون سیلیسی و کربناته در واحدهاي مونزونیت پورفیري و مونزودیوریت پورفیري مشاهده میگردد، این آلتراسیون گستردهترین آلتراسیون در پهنه اکتشافی شاه سلطان علی استچفاز نظر گسترش آلتراسیون پروپلیتیک در مقام دوم اهمیت قرار دارد و منطبق بر تودههاي فدیوریت پورفیريفو واحدهاي ولکانیکی است .
سه تیپ کانیسازي در منطقه وجود دارد، کانی سازي رگهاي، افشان و استوك وركچفکه تمام کانیسازيهاي ذکر شده در واحد مونزونیت پورفیري و مونزودیوریت پورفیري مشاهده میگرددچفکانی سازي در زون استوك ورك شامل کانیهاي سولفید اولیه پیریت و کالکوپیریت به همراه کانیهاي ثانویه مالاکیت –فکریزوکولا و گوتیت استچففنتایج آنالیز شیمیایی نشان میدهد که عنصر مس با مقدار ppmفتزتو عنصر روي با آنومالی ppmفشغهففبالاترین آنومالی را در واحد مونزودیوریت پورفیري با آلتراسیون QSPفشدید لاففسیلیسی شدید دارند،فعنصر سرب با مقدارفppmفحغفدر توده بیوتیت مونزونیت پورفیري با آلتراسیون QSPشدید لاسیلیسی شدیدفناهنجاري نشان میدهندچفلذا همبستگی کاملی بین عناصر مس –ف سرب و روي مشاهده میگردد.
کلیدواژههاففشاه سلطان علی، خوسف، آلتراسیون،کانیسازي، استوك ورك، مس پور
مقدمه
منطقه اکتشافی شاه سلطان علیفبا وسعت تقریبی غمفکیلومترفمربعفدر گسترهاي بین طولهاي ˊˊحزففˊذزفف°هزففتاف ف ˊˊفححˊفححف°شزفو عرضهاي جغرافیایی ˊˊشمففˊزهف°فهمفتا ˊˊلفˊفحمفف°همفدرففاصلهفحزفکیلومتري جنوب شرق شهر خوسففقرارفداردچفاین محدوده از نظر تقسیمات ساختاري در شرق بلوك لوت واقع شده است.فوجود ماگماتیسم عظیم ترشیاري در این بخش همراه با حضور معدن مس قلعه زري در جنوب منطقه - Karimpour et al, 2005 - ، محدوده اکتشافی ماهرآبادفپMalekzadeh Shafaroudi, 2010 ژ، فو محدوده اکتشافی خوپیکفدر غربف - Malekzadeh Shafaroudi et al, 2015ژ، محدوده اکتشافی کوه شاهفدر شرقفپعبدي، ١٣٩١ژ، سیستم گسله منطقه و حضور طیف گستردهاي از سنگهاي نیمه عمیق با آلتراسیونهاي شدید مبین اهمیت دو چندان این منطقه اکتشافی است از دیگر پروژههاي اکتشافی در این گستره میتوان به پردازش دادههاي ماهوارهاي در منطقه پکریم پور،فتهملژ، تهیه نقشههاي زمینشناسی و آلتراسیون توسط شرکت مهندسین زرناب اکتشاففپشرکت مهندسین زرناب اکتشاف، غهملژ فو پی جویی اکتشافی توسط شرکت کان آذینفایرانفپ شرکت کان آذرین ایران، ههملژفاشاره نمودچفهدف از این مقاله بررسی کانیسازي در منطقه اکتشافی شاه سلطان علی به همراه انطباق دادههاي رسوبات آبراههاي و دادههاي ژئوشیمیایی سنگی با نوع آلتراسیون –فکانیسازي و سنگ شناسیفمنطقه است.
روش مطالعه
در این پژوهش تعدادفحغلفعدد مقطع نازك جهت بررسیهاي سنگشناسیفو آلتراسیون تهیه و مطالعه شدچفهمچنین زلفعدد بلوك صیقلی از زونهاي کانیسازي مطالعه گردیدچفجهت بارزسازي آنومالی عناصر در منطقه اکتشافی از نتایج آنالیز زلفعدد رسوب رودخانهايفمربوط به شرکت کان آذین ایران استفاده شد، و در نهایت زهفعدد نمونه خرده سنگی از زونهاي آلتراسیون و کانیسازي برداشت گردید و در آزمایشگاه شرکت زرآزما به روش Aqua regiaفمورد آنالیز قرار گرفت.
زمین شناسی
محدوده اکتشافی شاه سلطان علی در گوشه شمالشرق نقشه حححححلقلفسرچاه شور پوثیق و همکاران، تزملژ، قرار گرفته استچفبراساس این نقشه بخش اعظم منطقه از واحدهاي آتشفشانی و پیروکلاستی تشکیل شده است، که گستردهترین واحد آتشفشانی محدوده مورد مطالعه،فواحدي با ترکیب داسیتی استچف در طی مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی در محدوده شاه سلطان علی طیف گستردهاي از واحدهاي نیمه عمیق و آتشفشانی شناسایی شدفکهفعموما واحدهاي نیمه عمیق در مرکز و جنوب منطقه با ترکیب مونزونیت پورفیري، مونزودیوریت پورفیري، هورنبلند مونزونیت پورفیري، هورنبلند مونزودیوریت پورفیري، هورنبلند بیوتیت مونزودیوریت پورفیري، بیوتیت مونزونیت پورفیري، بیوتیت هورنبلند مونزونیت پورفیري، بیوتیت هورنبلند پیروکسن دیوریت پورفیري، پیروکسن دیوریت پورفیري، هورنبلند دیوریت پورفیري،بیوتیت هورنبلند دیوریت پورفیريفوفپیروکسن هورنبلند دیوریت پورفیري گسترش دارند در حالیکه واحدهاي آتشفشانی در شمال محدودهفغالبا ترکیب پیروکسن بازالت و پیروکسن آندزیتفدارندچف تنها توده درونی در گستره شاه سلطان علی واحد پیروکسن دیوریت استچفهمچنین در جنوب این منطقه رخنمون-کوچکی از واحد برش ولکانیکی و برش هیدروترمال مشاهده گردید.
دگرسانی
دگرسانی، تمام واحدهاي نیمه عمیقنفآتشفشانی و درونی را تحت تاثیر قرارفداده استچفبرطبقفبررسیهاي صورت گرفتهفانواعفآلتراسیونهاي پروپلیتیک، QSP، آرژیلیک، کربناته و سرسیتیک در منطقه شناسایی شده استچفدر مجموع براساس شدت و همراهی زونهاي آلتراسیونی، هلفزیر زون از آلتراسیونهاي فوق تفکیک شدچفآلتراسیون پروپلیتیک به سه زیر زون پروپلیتیک شدید نففپروپلیتیک متوسط و پروپلیتیک ضعیف تقسیم میشود که عموما در نیمه شمالی منطقه مشاهده میگردد،فاین دگرسانی منطبق بر واحدهاي دیوریت پورفیري – فآندزیت –فبازالت و دیوریت استفمهمترین کانیهاي این آلتراسیون کربنات، کلریت، اپیدوت،فمقدار کمی سرسیت و کانیهاي رسی استچفدر این مجموعه پلاژیوکلازها بین زجفتا حمجف به کربنات حجفتا زجفبه اپیدوت، حلجفتا حهجفبه سرسیت و زجفبه کانیهاي رسی تبدیل شدهاند در حالیکه در مقاطع مختلف میزان تبدیل هورنبلند به کلریت بسیار متفاوت بوده است.
بطوریکه این کانی بین زجف تاحذجفبه کلریت و زجفتا حهجفبه کربنات و کمی کانیهاي اوپاك تجزیه شده استچفپیروکسنها نیز به مقدار حجفتا حمجفبه کلریت تبدیل شدهاند، در این زون کانیسازي مشاهده نمیگرددچفآلتراسیون QSPفدر مرکز و جنوب منطقه گسترش دارد و تودههاي مونزونیت پورفیري و مونزودیوریت پورفیري را متاثر ساخته استفمهمترین کانیهاي این زون، شامل سرسیت، کوارتز ثانویه، پیریتفو کمی کانیهاي رسی است البته در زیرفزونهاي مختلف آن همراهی کربناتها و اکسیدهاي آهن که از تجزیه پیریت حاصل شده است، مشاهده میگرددچفدر این زون شدت تجزیه بالا است و کانی پلاژیوکلاز به میزان حهجفتا حغجفسیلیسی شده،فهمچنین این کانی بین زجفتا حمجفبه سرسیت و حجفتا زلجفبه کربنات آلتره شده استفپشکل لنف الفژ،فتودههاي مونزونیت پورفیري و مونزودیوریت پورفیري از اهمیت بالایی در منطقه برخوردارند.
زیرا ف کانیسازيهاي مختلف استوك ورك –فرگهاي و پراکنده همراه با درصد بالا اکسید آهن در این دو واحد مشاهده میگرددچفآلتراسیونهاي آرژیلیکیفعموما در واحدهاي مونزونیت پورفیري و مونزودیوریت پورفیري به صورت رخنمونهاي کوچکی دیده میشود و اصلی ترین کانیهاي آن کانیهاي رسی و آلونیت میباشدچف زون آلتراسیونی فسرسیتیک در مرکز منطقه فمنطبق بر واحد پیروکسن دیوریت پورفیري است، پلاژیوکلازهاي این توده به میزان حتجفتا حذجفبه سرسیت و پیروکسنها بین حهجف تاحمجفبه کربنات و حلجف به کانیهاي اوپاك تجزیه شدهاند،فو آلتراسیون کربناته در جنوب منطقهفگسترش داردچفواحدهاي پیروکسن دیوریت پورفیري و هورنبلند پیروکسن دیوریت پورفیري این آلتراسیون را نشان میدهند در این واحد پلاژیوکلاز به میزان حمجفتا حتجفبه کربنات و حلجفبه سرسیت و کانیهاي مافیک اغلب به اکسید آهن تجزیه شده اند کانیسازي در این زون مشاهده نمیگردد
کانیسازي
در منطقه شاه سلطان علی کانیسازي به فرمهايفرگهاي،فپراکنده و استوك وركفمشاهده میگرددچفعموما در سطح کانیهاي ثانویه اکسیدي از قبیل گوتیت، لیمونیتفو هماتیت دیده میشود که گوتیت فراوانترین کانی تشکیل دهنده است، از دیگر کانیهاي ثانویه میتوان به مالاکیت و کریزوکولا اشاره کردچفکانیهاي
