بخشی از مقاله
با پيشرفت فن آوري و افزايش توان بشر در مهار كردن نيروي فوق العاده اي كه در رويايي با قوانين طبيعت با آن مواجه مي‌شود نسل جديد را بيش از گذشته ملزم به فراگيري علوم و فنون روز نموده است. بشر از دير باز به دلايل مختلف نياز به برقراري ارتباط با همنوعان خويش داشته است. از جمله دلايلي كه براي برقراري ارتباط با ديگران در خود سراغ داريم، نيازي است كه گاها براي خروج از عالم تنهايي و يافتن يك همنوع براي تبادل اميال و آرزوهاي دروني به سراغمان مي‌آيد.
البته مي‌توان گفت تمامي جنبه‌هاي زندگي بشر به نوعي با برقراري ارتباط با ديگران عجين شده است. از آنجا كه با برقراري ارتباط با ديگران مي‌توان به اطلاعات دسترسي پيدا نمود و مشخصا براي يافتن روشهاي تهيه ادامه اعمال حياتي مختلف به اطلاعات نياز داريم، مي‌توان گفت مهمترين ركن و پايه اساسي زندگي بشر برقراري ارتباط با طبيعت و از جمله برقراري ارتباط با همنوعان خويش است.
فـصـــل اول :
مفاهيم پايه‌اي اينترنت و وب
شبكه چيست ؟
به زباني ساده مي‌توان گفت كه : شبكه (network) از مرتبط ساختن دو يا چند كامپيوتر با بكديگر به وجود مي‌آيد. فكر اوليه مرتبط ساختن كامپيوترها به يكديگر به سالها قبل بر مي‌گردد ولي هم اكنون استفاده از شبكه و كاربردهاي آن ابعادي بسيار گسترده يافته است.
به هر حال كامپيوتر مستقل در شبكه،گره (node) مي‌گويند. گره شبكه مي‌تواند يك كامپيوتر شخصي (P.C) و يا يك كامپيوتر بسيار بزرگ باشد.
شبكه‌ها به سه دسته كلي و عمومي تقسيم مي‌شوند :
الف ) شبكه هاي محلي LAN ( Local Area Network)
ب ) شبكه هاي شهري MAN ( Metropolitan Area Network)
ج ) شبكه هاي گسترده WAN ( Wide Area Network)
شبكه‌هاي ذكر شده در هر رده‌اي كه باشند، مي‌توانند ضمن حفظ هويت خود به يكديگر نيز متصل شوند كه به اين نوع ارتباط تركيب شبكه‌ها ( Internetworking ) گفته مي‌شود.
براي تبادل اطلاعات بين شبكه‌هاي مختلف كه احيانا هر يك از آنها قراردادها و ساختارهاي متفاوتي دارند، در دو طرف كامپيوترهايي قرار مي‌گيرند كه وظيفه ترجمه مبادلات را بر عهده دارند به اين قبيل كامپيوترها دروازه ( Gateway ) مي‌گويند.
اگر چه عمده‌ترين نوع شبه‌ها سه مورد عنوان شده در فوق مي‌باشند، ولي دو نوع ديگر از شبكه نيز وجود دارند كه به يكي از آنها خيلي كوچك است. ( Tiny Area Network ) TAN و به ديگري ( Compus Area Network ) گفته مي‌شود.
اينترنت چيست ؟
اكنون كه كلياتي از شبكه‌هاي كامپيوتري را فرا گرفتيم جا دارد تـا بـه خــود اينترنت بپردازيم.
اينترنت اتصالي جهاني كامپيوترها و شبكه‌هاي كامپيوتري به يكديگر است به عبارت ديگر اينترنت شبكه استاني مي‌باشد.
در جايي خواندم كه اينترنت را با اختراع چاپ مقايسه مي‌كرد و در جايي ديگر از اينترنت بعنوان بزرگترين و مهمترين موفقيت بشر در تاريخ ياد شده است. من فكر مي‌كنم جملات فوق اغراق آمير نيستند، هم اكنون ما بشريت با پديده‌اي روبه‌رو هستيم كه ميلونها انسان به وسيله ميلونها كامپيوتر با يكديگر در تماس هستند و در عين حال كليه منابع و اطلاعات و دانش خود را به اشتراك گذاشته‌اند. تصور كنيد اينترنت امكاني است بسيار بسيار وسيع كه هر شخص بسته به علاقه و هدف خود مي‌تواند از اين منبع عظيم بزرگترين استفاده‌ها را در كمترين زمان داشته باشد
از جـمـلـه :
ـ مي‌توان اطلاعات را با سرعت زياد رد و بدل نمود.
ـ مي‌توان از اطلاعات جهاني در شكل‌هاي مختلف استفاده كرد.
ـ مي‌توان در موضوعات مختلف با افراد كارشناس تبادل نظر نمود.
ـ مي‌توان به آرشيوهاي اطلاعاتي دانشگاهها، مراكز دولتي و غير دولتي دسترسي داشت.
تـاريـخچه اينترنت :
اولين رگه‌هاي حيات اينترنت را مي‌توان از سال 1950 ميلادي رديابي كرد. در اين سالها شوروي سابق اسپوت نيك (Sputink) را به فضا پرتاب كرد و درست در همين موقع بود كه آمريكا به فكر تاسيس آژانسي به نـام آريا ؟ افتاد تا پروژه‌هاي فضايي خود را به دقت دنبال نمايد.
براي دركي بهتر از چگونگي شكل گيري اينترنت مروري سريع از فرازهاي مهم آن ما را ياري خواهد نمود.
آژانس ARPA در سال 1966 به ارپانت (ARPANET) تغيير نام داد.
اولين ارتباط جهاني با آرپانت در سال 1973 از طريق لندن برقرار گرديد و در سال 1976 E_mail بوسيله ملكه انگلستان به آمريكا مخابره شد.
در سال 1982 پروتكل TCP/IP به عنوان پروتكل استاندارد توسط ARPANET بنيانگذاري گرديد. ( در اين سال تعداد كامپيوترهاي ميزبان 1000 دستگاه )
در سال 1989 DNS ؟ يا سيستم نامگذاري در اينترنت معرفي گرديد.
در سـال 1989 تعداد گـره‌هاي ارتباط يافته بـه همديگر در سطح جهاني بـه حدود 100 هـزار مي‌رسيد.
در سال 1990 عملا چيزي به نام ARPANET وجود نداشت و از اين به بعد بود كه اينترنت به معناي واقعي شكل گرفت.
در سال 1991 يكي از مهمترين علل محبوبيت اينترنت رخ داد و آن ظهور سرويس WWW ( Word Wide Web ) بود.
در سال 1992 تعداد كامپيوترهاي اتصال يافته به اينترنت در حدود 1000000 دستگاه بود. در خلال همين سالها كشورها، يكي پس از ديگري با عناوين مختلف و كوتاه عضو مي‌گرديدند.
در سال 1993 سرويس راديويي بر روي اينترنت آغاز گرديد و تعداد كامپيوترهاي ميزبان از مرز 2000000 دستگاه مي‌گذرد.
در سال 1994 كه مصادف با بيست و پنجمين سال تولد اينترنت است، اعلام مي‌گردد اينترنت حاوي اطلاعاتي در حدود 10 تريليون بايت مي‌باشد. هم اكنون هر كسي از هر كجاي دنيا مي‌تواند به اينترنت وصل شود.
در سال 1995 واتيكان به همراه بسياري ديگر از كشورها به اينترنت مي‌پيوندد.
در 17 ژانويه سال 1996 نخست وزير مالزي و ياسر عرفات و نخست وزير فيليپين به مدت 10 دقيقه مذاكرات زنده‌اي بر روي اينترنت انجام مي‌دهند ( Net meeting ).
تعداد كل كامپيوترهاي ميزبان در اينترنت از مرز 12000000 دستگاه مي‌گذرد.
در سال 1997 بيست كشور ديگر به اينترنت مي‌پيوندند.
در سال 1998 استفاده از تمبر الكترونيك بر روي نامه‌ها و بسته‌هاي پستي متداول مي‌شود و پيشرفت با قدرت شگرف همچنان ادامه دارد.
خـدمـات اينترنـت :
از آنجاييكه خدمات اينترنت بسيار زياد و متنوع است شايد نتوان يك طبقه‌بندي جامع و كلي از آن ارائه نمود، ولي به هر جهت مي‌توان عمده‌ترين عناوين آن را به شكل زير خلاصه كرد.
آموزش Education سرگرمي Entertainment
اخبار News سلامتي و بهداشت IieaIth
ارتباط Commnuicate علوم Science
اقتصاد ance گشت و گذار در جهان Around the word
تفريح و بازي Fun & Games منابع Refernce
تاريخ History ورزش Sports
سفر Traveling هنر Art
سياست Politics
حال اگربخواهيم‌كليه‌سرويسهاي يادشده رابازهم خلاصه‌تر كنيم در5 مورد طبقه‌بندي مي‌شوند :
1- تبادل نظر و برقراري ارتباط مانند ارتباط پستي
2- مطالعه بولتن‌هاي تخصصي، مجلات، مستندات و …
3- گشت و گذار در دنياي وسيع اطلاعات با استفاده از مرور كردن
4- منتقل نمودن پرونده‌ها از يك جا به جاي ديگر
5- دسترسي به اطلاعات دست اول دانشگاهها و مراكز علمي و ساير موسسات
معادلهاي واقعي و عملي موارد فوق در اينترنت عبارتند از :
1- پست الكترونيك يا E-mail
2- گروههاي هم علاقه يا usenet
3- تار چهان گستر WWW
4- انتقال پرونده يا ftp
5- پردازش از راه دور يا Telnet
آخرين آماري كه در ماههاي پاياني در سال 1998 منتشر گرديد حكايت از آن داشت كه E-mail پرطرفدارترين سرويس عملي و محبوب اينترنت است، چرا كه به وسيله آن مي‌توان پيامها و نامه‌ها، تصاوير و اصوات و برنامه‌هاي كامپيوتري و غيره را به وسيله اينترنت در قالب سرويس E-mail گنجاند و ارسال نمود. آمار ياد شده حاكي از اين است كه 72% از افرادي كه با اينترنت سر و كار دارند از خدمات E-mail بهره‌مند هستند.
3D mile
Alta Vista Emil
Maximal
Bellsouth Web Mail Service
Conk mail
Cool mail
Doghouse
Dora mail
Flash mail
Free stamp
Hot mail
Joy mail
براي اتصال به اينترنت به چه امكاناتي نيازمند هستيم ؟
براي اينكه هر شخصي قادر باشد تا به اينترنت وصل شده و از امكانات آن بهره‌مند گردد، به تجهيزات سخت افزاري ويژه‌اي نياز دارد كه در حال حاضر تهيه آن چندان دشوار و پيچيده نيست.
1- يك دستگاه كامپيوتر شخصي (P.C)
2- يك دستگاه مودم (Modem)
3- يك خط تلفن (Phone Line)
4- سيستم عامل (ترجيحا windows) كه بر روي P.C نصب شده باشد.
5- يك مرورگر (Browser) به عنوان نرم افزار واسط براي ارتباط با اينترنت
6- در اختيار داشتن سرويس ارتباطي (Account) يا ارتباط با يك موسسه ارائه دهنده سرويس اينترنت (ISP)
امنيت اطلاعات در اينترنت :
يكي از مسائل مهم در رد و بدل كردن اطلاعات در محيط اينترنت، امنيت مي‌باشد، يعني از آنجايي كه بسياري از سازمانها و موسسات و حتي ارگانهاي دولتي مجبور هستند از اينترنت براي جابجايي و گرفتن و دادن اطلاعات استفاده نمايند، ضريب اطمينان بالا در امنيت اطلاعات بخودي خود موضوع بسيار مهمي شده است.
امنيت اطلاعات در اينترنت به طور كلي به سه بخش عمده تقسيم مي‌شود :
1- جلوگيري از دسترسي افراد به برخي از اطلاعات يا ديواره‌هاي آتش (fir walls)
2- غير قابل استفاده نمودن اطلاعات براي غير (Encryption)
3- اطمينان يافتن از رسيدن اطلاعات به مقصد (Digital signature)
صفحه اول يا صفحه اصلي HOME PAGE
همانطور كه مي‌دانيم، ميليونها سايت كامپيوتري در اينترنت موجود است كه هر يك از آنها مي‌توانند به وسيله طراحي خاصي در WWW حضور داشته باشند، بنابراين به اولين صفحه‌اي كه كاربران را به سايت مزبور راهنمايي مي‌كند Home page گفته مي‌شود.
معمولا براي دستيابي به يك Home page مي‌توان از يك مرورگر طبق آدرس مشخصي استفاده نمود. براي مثال مي‌توان از موتور جستجوي yahoo نام برد.
براي ورود به yahoo مي‌بايست از طريق home page عمل نمود، لذا از آدرس زير استفاده مي‌كنيم تا وارد صفحه اول يا صفحه اصلي yahoo شويم : http://www.yahoo.com
يا به عنوان مثالي ديگر مي‌توان با آدرس زير وارد صفحه اصلي يا home page خبرگزاري مشهور CNN گرديد :
http://www.cnn.com
HTTP ( Hyper Text Transfer Protocol )
http پروتكلي است براي اجراي برنامه‌هايي از قبيل موارد زير بر روي www
ـ برنامه‌هاي متني (Text)
ـ برنامه‌هاي گرافيكي (graphic)
ـ برنامه‌هاي تصويري (images)
تجارت الكترونيكي در ايران
1- تاريخچه تجارت الكترونيكي در ايران :
موضوع تجارت الكترونيك در ايران از سال 1373 به طور جدي مطرح شد. نخستين اقدامي كه در اين زمينه انجام شد، مطالعه روي طراحي و راه‌اندازي شبكه جامع اطلاع رساني بازرگاني به منظور ايجاد تسهيلاتي در امور تجاري بود كه در واقع زمينه اطلاع رساني تجارت الكترونيكي را فراهم آورد، به همين منظور شبكه اطلاع رساني بازرگاني مبتني بر وب به نام شبكه نقطه تجاري ايران و شبكه آگاهتر بازرگاني راه‌اندازي گرديده‌اند.
2- هدف از توسعه و پيشبرد تجارت الكترونيك در ايران :
در حال حاضر با گسترده شدن شبكه اينترنت و توسعه عمليات تجاري و امكان انجام اين عمليات روي شبكه جهاني اينترنت، بسياري از هزينه‌هاي تجاري كاهش يافته است. از اين رو اگر بتوان زمينه را فراهم نمائيم تا موسسات اقتصادي و تجار و بازرگانان كشورمان عمليات تجاري خود را در بخشهاي مختلف از طريق شبكه‌هاي الكترونيكي و اينترنتي انجام دهند، حجم بسياري از هزينه‌ها كاسته خواهد شد و سرعت در عمليات زياد مي‌شود.
3- توجيه اقتصادي راه‌اندازي تجارت الكترونيك در كشور :
الف) منافع :
تجارت الكترونيكي بعنوان عاملي براي كاهش مصرف منابع بيش از آنكه براي كشورهاي توسعه يافته مفيد باشد براي ما مفيد است و عدم استفاده از آن موجب شكاف بين كشورهاي در حال توسعه و توسعه نيافته در عصر الكترونيك خواهد شد. استفاده نكردن از تجارت الكترونيك در واقع تهديدي براي كشور محسوب مي‌شود، زيرا سالانه مقاديري از منابع ملي صرف عمليات تجاري و بازرگاني مي‌گردد كه با استفاده از راهكارهاي جديد مي‌توان ضمن صرفه‌جويي منابع بدست آمده آنها را در محلهاي مناسب ديگري صرف كرد.
تجارت الكترونيك كليد صادرات كشورهاي در حال توسعه در دوره آينده به شمار مي‌رود، بنابراين ضروري است هر چه سريعتر در جهت ايجاد و توسعه يك پايگاه مناسب كه به اين كشورها اجازه تحرك آزادانه در اين زمينه و بهره‌گيري از مزايا و فوايد تجارت الكترونيك بعنوان يك شيوه منحصر به فرد و بي‌سابقه براي دسترسي همزمان به تمامي بازارهاي جهاني با كمترين هزينه معرفي شده است بدهد اقدام شود.
راه‌اندازي و بكارگيري تجارت الكترونيك در كشور و بستر سازي براي گسترش آن بازار فروش ما را به محدوده‌اي به وسعت اينترنت توسعه خواهد داد. در نتيجه عامل مهمي براي توسعه صادرات و جهش صادراتي خواهد گرديد. راه‌اندازي تجارت الكترونيك به لحاظ كاهش هزينه‌هاي مبادلات و سرعت بخشيدن به انجام مبادله، تقويت موضع رقابتي كشور در جهان و بهره‌گيري از فرصت زود گذر در عرصه صادرات و حتي خريد به موقع كالا از خارج از كشور داراي منافع متعددي در زمينه كـاهش هزينه‌ها و افـزايش صـادرات و اشتغـال تـوليد است.
ب) هزينه :
طبق پيش‌بيني‌هاي به عمل آمده راه‌اندازي تجارت الكترونيكي در كشور در طول سالهاي برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ايران حدود 210 ميليارد ريال هزينه در بر خواهد داشت كه از ارقام ارائه شده در جدول بسيار كمتر است. بنابراين اجراي اين طرح داراي توجيه اقتصادي بسيار قويست و هزينه‌هاي مصروفه در همان سال اول برنامه به سرعت مستهلك خواهد شد.
شــرح 1378
( سال مبنا )
1379
1380
1381
1382
1383 جمع سالهاي برنامه سوم
توليد ناخالص داخلي 7/416 3/508 2/602 6/756 1/923 2/1126 ـ
حجم مبادلات 4/833 6/1016 4/1240 2/1513 2/1846 4/2252 ـ
درصد صرفه‌جويي ـ 5/2 5/2 5/2 5/2 5/2 ـ
ارزش صرفه‌جويي در كل اقتصاد ـ 41/25 31 8/37 1/46 3/56 6/196
ارزش‌صرفه‌جويي‌درتجارت خارجي ـ 62/7 3/9 34/11 83/13 89/16 98/58
ميزان صرفه‌جويي حاصل از الكترونيك شدن مبادلات در اقتصاد كشور در تجارت خارجي
