دانلود مقاله نظام حسابداری شرکت های سهامی

بخشی از مقاله

اوراق قرضه
شركت سهامي عام مي تواند اوراق قرضه منتشر كند . ورقه اوراق قرضه برگ قابل معامله اي است كه مصرف آن بصورت دريافت نوعي وام است با سود معين دارندگان اوراق قرضه در اداره امور شركت هيچ گونه دخالتي نخواهد داشت و فقط به عنوان بستانكار شركت تلقي مي شوند . موضوع فروش اوراق قرضه و شرايط صدور وانتشار آن مي بايست همراه با اطلاعيه انتشار اوراق قرضه كتباً به اداره ثبت شركتها اعلام و در روزنامه رسمي آگهي شود .

اوراق قرضه ممكن است قابل تعويض با سهام شركت باشد كه در اين صورت مي بايد با نام صادر گردد .
شركت سهامي عام زماني مي تواند اوراق قرضه منتشر نمايد كه در شرايط زير باشد :

1ـ كليه مبلغ اسمي سهام پرداخت شده باشد .
2ـ دو سال تمام از تاسيس شركت گذشته باشد .
3ـ در اساسنامه شركت انتشار اوراق قرضه پيش بيني شده باشد .
4ـ مبالغ اوراق قرضه متساوي باشد .

5ـ دو ترازنامه متوالي شركت به تصويب مجمع عمومي رسيده باشد .
6ـ موضوع انتشار و فروش اوراق قرضه از طريق آگهي در روزنامه به اطلاع عمومي مردم برسد .
اوراق قرضه ممكن است بي نام يا با نام باشد و هر يك از آنها عادي يا ممتاز باشد . در سر رسيد مي توان بهاي اوراق قرضه و سود متعلقه را نقداً پرداخت نموده و يا با سهام جديد و اوراق قرضه جديد تبديل و تعويض نمود .

مجامع عمومي صاحبان سهام
مجمع عمومي شركت سهامي از اجتماع صاحبان سهام تشكيل مي شود و عبارتند از :
1ـ مجمع عمومي موسس
2ـ مجمع عمومي عادي
3ـ مجمع عمومي فوق العاده

در شركت هاي سهامي خاص تشكيل مجمع عمومي موسس الزامي نيست. هرگونه تغيير در مورد اساسنامه يا در سرمايه شركت يا انحلال شركت قبل از موعد منحصراً در صلاحيت مجمع عمومي فوق العاده مي باشد . مجمع عمومي عادي مي تواند نسبت به كليه امور شركت به جز آنچه در صلاحيت مجمع عمومي موسس و فوق العاده است تصميم بگيرد . مجمع عمومي عادي بايد سالي يك بار در زماني كه اساسنامه پيش بيني كرده است براي رسيدگي به ترازنامه و ارسال سود و زيان سال مالي قبل و صورت دارايي و مطالبات و ديون شركت و صورت حساب دوره عملكرد ساليانه شركت و رسيدگي به گزارش مديران و بازرسان و ساير امور مربوط به حساب هاي سال مالي تشكيل شود . بدون قرائت گزارش بازرسان در مجمع عمومي اخذ تصميم نسبت به ترازنامه و حساب سود وزيان سال مالي معتبر نخواهد بود . تقسيم سود و اندوخته بين صاحبان سهام فقط پس از تصويب مجمع عمومي حائز اهميت خواهد بود و در صورت وجود منافع تقسيم 10% از سود ويژه سالانه بين صاحبان سهام الزامي است .

تصويب ترازنامه و حساب سود و زيان هر دوره مالي شركت به منزله مفاصا حساب به مديران براي همان دوره مالي مي باشد . مدير عامل و اعضاي هيئت مديره حق ندارند هيچگونه وام يا اعتبار از شركت تحصيل نمايند و شركت نمي تواند ديون آنها را تضمين يا تعهد كند .مدير عامل و مديران نمي توانند معاملاتي نظير معاملات شركت كه متضمن رقابت با عمليات مالي شركت باشد انجام دهند . مجمع عمومي عادي مي تواند با توجه به ساعات حضور اعضاي غير موظف هيئت مديره مبلغي بطور محدود پرداخت نمايد يا چنانچه در اساسنامه پيش بيني شده باشد مجمع عمومي مي تواند تصويب كند كه نسبت معيني از سود

خالص سالانه به عنوان پاداش به آنان پرداخت شود . هيئت مديره شركت مي بايست لااقل هر شش ماه يك بار خلاصه صورت دارايي و قروض شركت را تنظيم كرده و به بازرسان ارائه دهد . هر صاحب سهمي مي تواند از 15 روز قبل از انعقاد مجمع عمومي در مركز شركت به حسابها مراجعه و از ترازنامه و حساب سود و زيان و گزارش عمليات مديران و بازرسان رونوشت تهيه كند . هيئت مديره مكلف است هرسال 20/1 از سود خالص شركت را به عنوان اندوخته قانوني در نظر

بگيرد و زماني كه اندوخته قانوني به 10/1 سرمايه شركت رسيد تعيين مجدد آن اختياري مي باشد . چنانچه برابر زيان هاي وارده حداقل نصف سرمايه شركت از بين برود ؛ هيئت مديره مكلف است فوراً مجمع عمومي فوق العاده صاحبان سهام را دعوت كند تا نسبت به انحلال يا بقاي شركت مشورت نموده و در صورت بقاي شركت كاهش سرمايه را جبران يا اين كه به مبلغ موجود سرمايه تبديل نمايند .

تغييرات در سرمايه شركت سهامي
سرمايه شركت را مي توان از طريق صدور سهام جديد و يا از طريق بالا بردن مبلغ اسمي سهام موجود افزايش داد . پرداخت مبلغ اسمي سهام جديد به يكي از طرق زير امكان پذير است :

1ـ پرداخت مبلغ اسمي سهم بطور نقد.
2ـ تبديل مطالبات اشخاص از شركت به سهام جديد.
3ـ انتقال سود تقسيم نشده يا اندوخته يا عوايد حاصله از اضافه ارزش سهام جديد به سرمايه شركت.
4ـ تبديل اوراق قرضه به سهام

فقط در شركت سهامي خاص پرداخت مبلغ اسمي سهام جديد به غير نقد مجاز است انتقال اعتبار اندوخته قانوني به حساب سرمايه مجاز نيست .
افزايش سرمايه از طريق بالا بردن مبلغ اسمي سهام موجود در صورتي كه براي صاحبان سهام ايجاد تعهد كند مجاز نيست .مگر اينكه كليه صاحبان سهام با آن موافق باشند .
شركت مي تواند سهام جديد را برابر مبلغ اسمي بفروشد يا اين كه مبلغي علاوه بر مبلغ اسمي سهم به عنوان اضافه ارزش سهم از خريداران دريافت كند . شركت مي تواند عوايد حاصله از ارزش سهام فروخته شده را به اندوخته منتقل سازد يا نقداً بين صاحبان سهام سابق تقسيم كند يا در ازاي آن سهام جديد به صاحبان سهام سابق بدهد. اساسنامه شركت نمي تواند متضمن اختيار افزايش سرمايه براي هيئت مديره باشد .

مادام كه سرمايه قبلي شركت تماماً پرداخت نشده است افزايش سرمايه شركت تحت هيچ عنواني مجاز نخواهد بود .
وجوهي كه به حساب افزايش سرمايه پرداخت مي شود بايد در حساب سپرده مخصوص نگهداري شود . تامين و توصيف و انتقال وجوه مزبور به حساب شركت ممكن نيست مگر پس از به ثبت رساندن سرمايه شركت مزبور .كاهش اجباري سرمايه از طريق كاهش تعداد يا مبلغ اسمي سهام صورت مي گيرد . كاهش اختياري سرمايه از طريق كاهش بهاي اسمي سهام به نسبت مساوي و در مبلغ كاهش يافته هر سهم به صاحب آن انجام مي شود .

موارد افزايش سرمايه شركت
شركتها در موارد زير سرمايه خود را افزايش مي دهند :
1ـ در مواردي كه به منظور اجراي طرح هاي توسعه و گسترش فعاليت ها و توليدات به سرمايه جديدي نياز باشد .
2ـ هنگامي كه شركت از لحاظ بنيه مالي و امكانات اقتصادي در وضعيت نامطلوبي باشد .
3ـ در مواردي كه به علت بدهي هاي زياد لازم باشد از طريق سرمايه گذاري جديد آن را پرداخت كنند .
4ـ در موارد خريد موسسات اقتصادي يا ادغام در شركت ديگر سرمايه افزايش مي يابد .

موارد تبديل سهام شركت
تبديل سهام شركت از جمله مواردي است كه مي بايد مجمع عمومي با انجام آن موافقت و نحوه و چگونگي آن را تصويب كند . جهت آگاهي سهام داران لازم است موضوع تبديل سهام از طريق انتشار آگهي در روزنامه ها اعلام شود . چنانچه سهام با نام باشد جهت تبديل دو ماه و اگر سهام بي نام باشد 6 ماه مهلت داده مي شود . اگر در مدت تعيين شده تعدادي از سهام تبديل نشود شركت مي تواند نسبت به تبديل آن اقدام نمايد و سپس آن را به فروش برساند .
بهاي فروش سهامي كه شركت راساً به تبديل و فروش آن اقدام نموده در حساب سپرده سهام داران يا بستانكاران متفرقه منظور و اگر از اين بابت هزينه اي

متقبل شده باشد به همان حساب ثبت مي گردد . مانده حساب سپرده سهام داران طلب سهامدار مربوطه مي باشد و هر زمان كه مراجعه نمود به ايشان پرداخت مي گردد . در صورت عدم مراجعه سهامدار تا مدت 10 سال همانند اموال بلاصاحب به حساب خزانه داريكل كشور منظور مي شود .

ممكن است مانده حساب در يكي از بانك ها به صورت سپرده كوتاه مدت به وديعه گذاشته شود تا سودي نيز عايد سهامدار گردد .

موارد كاهش سرمايه شركت
كاهش سرمايه شركت موجب تقليل ارزش اسمي سهام شده و در موارد زير ممكن است انجام شود :
1ـ كاهش سرمايه به علت زيان هاي وارد شده معادل نصف سرمايه شركت در چنين حالتي مي بايد سرمايه شركت مورد ارزيابي مجدد قرار گيرد . اين نوع را كاهش اجباري سرمايه مي گويند و هيئت مديره پس از تصويب مجمع عمومي فوق العاده ، تعداد سهام را معادل سرمايه جديد تقليل مي دهد . ممكن است بجاي كاهش تعداد سهام ، مبلغ اسمي سهام تقليل يابد كه در اين صورت لازم مي باشد اوراق سهام جديد منتشر شود .

2ـ كاهش سرمايه به علت افزايش دارايي هاي شركت . اين در حالتي است كه بعلت عدم تناسب منطقي بين دارايي هاي شركت و ديون و ساير اقلام ارزش ويژه ( اندمخته ها و ذخائر) و سرمايه شركت، لازم مي شود مقداري از دارايي ها را بين سهام داران توزيع نمود و سرمايه شركت را تقليل داد . اين نوع را كاهش اختياري سرمايه مي گويند .
3ـ كاهش سرمايه به علت بازخريد اوراق سهام توسط شركت .

حساب صرف سهام يا كسر سهام
چنانچه شركتي سهام خود را بيش از بهاي اسمي آن به فروش رساند حساب سرمايه شركت بر مبناي مبلغ اسمي سهام ثبت مي شود و مابه التفاوت در حساب صرف سهام بستانكار مي گردد . اين حساب مانند سود ويژه متعلق به سهام داران مي باشد و به موجب تصميم مجمع عمومي شركت بين سهام داران تقسيم مي شود و يا اينكه در شركت باقي مي ماند و به عنوان اندوخته تلقي مي گردد .

اگر شركت سهام خود را كمتر از بهاي اسمي آن بفروشد، تفاوت به عنوان زيان حاصل از فروش سهام در حساب كسر سهام بدهكار مي شود ، مجمع عمومي صاحبان سهام نسبت به تامين محل تامين آن تصميم خواهد گرفت .
موارد انحلال و تصفيه شركت هاي سهامي

شركت سهامي در موارد زير منحل مي شود :
1ـ وقتي موضوع شركت انجام يافته يا غير ممكن شده باشد .
2ـ پس از انقضاي مدت شركت
3ـ در صورت ورشكستگي
4ـ هر موقع مجمع عمومي فوق العاده راي به انحلال بدهد .
5ـ در صورت صدور حكم قطعي دادگاه

امر تصفيه با مديران شركت است مگر اين كه اساسنامه يا مجمع عمومي فوق العاده ترتيب ديگري مقرر داشته باشد . آن قسمت از دارايي نقدي شركت كه در مدت تصفيه مورد احتياج نيست بين صاحبان سهام به نسبت سهام تقسيم مي شود به شرط آنكه معادل ديوني كه هنوز موعد پرداخت آن نرسيده است كنار گذاشته شده باشد . پس از ختم تصفيه و انجام تعهدات دارايي شركت در ابتدا به مصرف باز پرداخت مبلغ اسمي سهام خواهد رسيد و مازاد به ترتيب مقرر در اساسنامه شركت يا به نسبت سهام بين سهام داران تقسيم خواهد شد .

عمليات مربوط به تصفيه شركت سهامي
تصفيه امور شركت سهامي به ترتيب زير انجام مي شود :
1ـ پرداخت كليه ديون و بدهي هاي شركت منحل شده
2ـ وصول مطالبات شركت
3ـ فروش دارايي ها و اموال منقول و غير منقول
4ـ تقسيم آنچه كه از عمليات فوق الذكر حاصل مي شود بين سهام داران شركت منحل شده

بايد توجه داشت كه در دوران تصفيه شخصيت حقوقي شركت منحل شده حفظ مي شود و به دنبال نام شركت اصطلاح “ در حال تصفيه” اضافه مي گردد . همچنين نام مديران تصفيه در روي اوراق و اسناد مربوطه ذكر مي شود .
نكته اي كه مي بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه در پرداخت بدهي هاي شركت؛ بدهي مالياتي ، بدهي بابت دستمزد كارگران، بدهي به سازمان تامين اجتماعي، بدهي به بانك مركزي و …….. در اولويت مي باشد .
سود شركت و موارد پرداخت آن

هزينه هاي تاسيس شركت بايد قبل از تقسيم هر گونه سود مستهلك شود .
سود خالص شركت در هر سال مالي عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالي منهاي كليه هزينه ها و استهلاكات و ذخائر .
(ذخائر + استهلاكات+ هزينه ها ) ـ درآمد= سود

سود قابل تقسيم عبارت است از سود خالص منهاي زيان هاي سال هاي مالي قبل و اندوخته قانوني و ساير اندوخته ها به علاوه سود قابل تقسيم سال هاي قبل كه تقسيم نشده است .
سود مانده قبل + ( اندوخته ها + زيان هاي مالي قبل) ـ سود= سود قابل تقسيم

پاداش هيئت مديره نبايد در شركت سهامي عام از 5% و در شركت سهامي خاص از 10% سود پرداخت شده به سهام داران تجاوز كند .

تبديل شركت سهامي خاص به شركت سهامي عام
شركت سهامي خاص در صورتي مي تواند به شركت سهامي عام تبديل شود كه اولاً: موضوع به تصويب مجمع عمومي فوق العاده شركت سهامي خاص رسيده باشد . ثانياً: سرمايه آن حداقل به ميزاني باشد كه براي شركت سهامي عام مقرر شده است و يا شركت به آن ميزان سرمايه خود را افزايش دهد . ثالثاً : دو سال تمام از تاريخ تاسيس و ثبت شركت گذشته و دو ترازنامه آن به تصويب مجمع عمومي رسيده باشد . رابعاً : اساسنامه شركت با رعايت مقررات اصلاح شده باشد و در مدت يك ماه از تاريخ تصويب مجمع عمومي فوق العاده صورت جلسه و مدارك زير به اداره ثبت شركت ها تسليم شود :

ـ اساسنامه جديد شركت سهامي عام تصويب شده توسط مجمع عمومي فوق العاده.
ـ گزارش هاي مالي دو سال كه به تصويب رسيده باشد .
ـ صورت وضعيت اموال منقول و غير منقول تقويم شده توسط كارشناس رسمي دادگستري.
ـ فرم تقاضاي تبديل كه حاوي كليه اطلاعات مربوط به شركت و سهام داران و مديران مي باشد .

چنانچه شركت سهامي عام سرمايه اش از مبلغ000ر000ر5 ريال و سرمايه شركت سهامي خاص از مبلغ 000ر000ر1 ريال كمتر شود و در مدت يك سال نيز نتوانند سرمايه را افزايش دهند مي بايد شركت را به انواع ديگر شركت تبديل نمايند .

گزارش هاي مالي شركت
گزارش هاي مالي ، گزارش هايي هستند كه يك سري اطلاعات مالي را در محدوده زماني معين ارائه مي دهند و مورد استفاده مديران و كاركنان و سهام داران و ساير افراد قرار مي گيرد . اين گزارش ها عملكرد مالي و فعاليت هاي تجاري شركت مي باشد .
اولين دوره عملكرد شركت از تاريخ تاسيس شركت شروع و به پايان همان سال مالي ختم مي شود . مديران شركت موظف هستند هر شش ماه خلاصه صورت دارايي و بدهي هاي شركت را مرتب كرده به بازرسان ارائه دهند . همچنين پس از انقضاي سال مالي ترازنامه و حساب عملكرد و سود و زيان را تهيه و به مجمع عمومي شركت گزارش نمايند .

گزارش هاي مذكور مي بايست لااقل بيست روز قبل از تشكيل مجمع عمومي سالانه در اختيار بازرسان گذاشته شود .

صورت نهائي شركت سهامي
درآمد ويژه هر موسسه پيوسته مورد توجه كليه اشخاصي است كه بنحوي در موسسه ذينفع هستند. براي قضاوت صحيح نسبت به عمليات موسسه لازم است كه در صورت حساب درآمد و هزينه ها اولاً منابع مختلف درآمد به تفكيك مشخص و ثانياً هزينه هاي موسسه برحسب نوع فعاليت و محل استفاده طبقه بندي شود و هزينه هاي عملياتي از هزينه هاي غير عملياتي مجزا گردد . در موسسات توليدي بازرگاني معمولاً حساب درآمد موسسات توليدي در سه قسمت گزارش توليد، گزارش عملكرد و گزارش سود و زيان منعكس مي شود و در موسسات غير توليدي اين گزارش ها صرفاً به صورت گزارش عملكرد و گزارش سود وزيان ارائه مي گردد .

گزارش عملكرد:
گزارشي است كه نتيجه فعاليت هاي مالي را تا مرحله سود نا ويژه نشان مي دهد. اين گزارش را نيز مي توان به فرم حساب تهيه كرد .

شركت…..
گزارش عملكرد
سال 1389
درآمد حاصل از فروش:
فروش 33500000
كسر مي شود : برگشت از فروش (1500000)
فروش خالص 32000000
قيمت تمام شده كالاي فروش رفته:
موجودي كالاي ساخته شده اول سال 2800000
كالاي ساخته شده نقل از گزارش توليد 25000000
قيمت تمام شده كالاي آماده براي فروش 27800000
كسر مي شود: موجودي كالاي ساخته شده (58000000)
در پايان سال
قيمت تمام شده كالاي فروش رفته (22000000)
سود ناويژه نقل به گزارش سود و زيان 10000000

گزارش سود و زيان
گزارشي است كه نتيجه فعاليت هاي مالي را تا مرحله سود و زيان ويژه نشان مي دهد،بديهي است اين سود ويژه چون قبل از كسر ماليات مي باشد به آن سود ويژه قبل از ماليات مي گويند . نتيجه گزارش سود وزيان به گزارش تقسيم سود منتقل شده تا بر حسب مفاد اساسنامه يا تصميمات مجمع عمومي و يا قانون كار و قانون تجارت نسبت به تقسيم آن تصميم گيري بعمل آيد.
در گزارش سود وزيان هزينه ها به دو دسته هزينه هاي عملياتي و هزينه هاي غير عملياتي تقسيم مي شود كه هر يك اقلام هزينه خاصي را در بر ميگيرد.
هزينه هاي عملياتي شامل هزينه هاي اداري و تشكيلاتي و هزينه هاي توزيع و فروش مي باشد .
هزينه هاي غير عملياتي شامل زيان هاي حاصله از اقلامي مانند مطالبات سوخت شده، تجديد ارزيابي دارايي ها ، فروش دارايي هاي ثابت، كسري انبار و كسري صندوق تحفيفات نقدي فروش مي باشد . متقابلاً ممكن است شركت داراي درآمدهاي غير عملياتي نيز باشد مانند: درآمد حاصله از سود سهام در شركت هاي فرعي و ساير شركت ها ، بهره وام هاي اعطائي، سود فروش دارايي هاي ثابت و مطالبات سوخت شده اي كه بعداً وصول شود ، تخفيفاً نقدي خريد و غيره .

شركت .....................
گزارش سود وزيان
سال 1389
سود نا ويژه نقل از عملكرد 10000000
كسر مي شود هزينه هاي خدمات :
سوخت و روشنائي و آب و تلفن 200000

كميسيون فروشندگان 750000
مسافرت و پذيرائي 350000
آگهي و تبليغات 900000
حق بيمه فروشگاه 150000
هزينه استهلاك ساختمان شركت 300000
هزينه استهلاك ماشين آلات 150000
جمع هزينه هاي خدمات 3000000
هزينه هاي عمومي و تشكيلاتي:

سوخت و روشنائي و آب بهاء 150000
حقوق كاركنان 950000
مطالبات سوخت شده 200000
حق بيمه قسمت اداري 50000
ماليات مستغلات ساختمان اداري 220000
هزينه استهلاك ساختمان اداري 280000
هزينه استهلاك لوازم اداري 100000
هزينه متفرقه اداري 50000

جمع هزينه هاي عمومي و تشكيلاتي 2000000

جمع هزينه هاي عملياتي (5000000)
سود ويژه عملياتي 5000000
درآمد هاي غير عملياتي:
كارمزد دريافتي 650000

هزينه هاي غير عملياتي:
زيان حاصل از فروش ماشين آلات (150000)
افزايش خالص در سود ويژه عملياتي 500000
سود ويژه قبل از كسر ماليات 5500000
كسر مي شود : ذخيره ماليات (1060000)
سود ويژه بعد از كسر ماليات نقل به گزارش تقسيم سود 4440000

پس از تهيه گزارش هاي مالي حسابدار شركت مي بايد ميزان مالياتي را كه به موجب قوانين و مقررات مالياتي محاسبه نموده است به شرح زير در دفاتر ثبت نمايد:
حساب تقسيم سود 1.060.000

حساب ذخيره مالياتي 1.060.000
تا پايان تير ماه كه آخرين مهلت تسليم اظهارنامه مالياتي و پرداخت ماليات بر درآمد شركت مي باشد لازم است ميزان ماليات محاسبه شده از حساب ذخيره مالياتي يا ماليات پرداختني به حساب مخصوص ماليات در بانك پرداخت شود ، ممكن است پرداخت ماليات ابتدا به صورت علي الحساب و با مبلغي متفاوت با مبلغ ذخيره شده انجام گيرد .
علي الحساب هاـ ماليات بر درآمد 500.0000
بانك 500.000
چنانچه ماليات قطعي شركت بيشتر از ميزان ذخيره شده باشد ، مابقي از حساب تقسيم يا سود انباشته يا سود و زيان هاي جاري و يا به حساب صاحبان سهام تامين مي شود. اين وضعيت غالباً به علت عدم قبول مقداري از هزينه هاي شركت توسط وزارت دارايي و عدم توافق در معافيت ها و درآمدها و غيره ايجاد مي شود .
حساب ذخيره مالياتي 1.060.000
حساب سود انباشته 140.000
علي الحساب ها ـ ماليات بر درآمد 500.000
بانك 700.000
در صورتي كه ماليات قطعي شركت كمتر از ميزان ذخيره شده باشد ، مابقي به حساب تقسيم سود يا سود انباشته منظور مي شود و يا در همان حساب ذخيره مالياتي باقي مي ماند تا به سال بعد منتقل و براي پرداخت ماليات بر درامد سال آتي مورد استفاده قرار گيرد .

گزارش تقسيم سود يا تامين زيان
منظور از تهيه گزارش تقسيم سود يا تامين زيان كه آن را حساب مازاد يا سود انباشته نيز مي گويند اين است كه نشان داده شود چه ميزان از درآمد شركت به شكل سود ساليانه بين شركاء تقسيم مي شود و چه مبلغي از آن در شركت باقي مي ماند . سود انباشته شركت ممكن است كلاً يا بعضاً به مصارف زير تخصيص داده شود .
الف : انتقال به حساب اندوخته قانوني و يا اندوخته هاي اختياري
ب : پرداخت سود سهام
ج : استهلاك سرقفلي ، هزينه تاسيس ، دارايي هاي ثابت غير ماديو يا هزينه هاي مستهلك نشده.
گزارش تقسيم سود مي تواند طبق نمونه زير تهيه شود :
شركت..............
گزارش تقسيم سود
سال 1389
مانده سود ويژه نقل از سال گذشته ( سود انباشته ) 3750000
سود ويژه سال 89 4440000
جمع سود 8190000
كسر مي شود :
اندوخته قانوني(5% سود ويژه) 222000
اندوخته عمومي(10% سود ويژه) 444000
سود سهام ممتاز(6% سهام ممتاز) 600000
سود سهام عادي(10% سهام عادي) 4000000
جمع كسور 5266000
مانده سود ويژه نقل به سال بعد 2924000

تقسيم سود نوعي بازدهي سرمايه گذاري است و اگر شركتي در يك يا چند دوره مالي سودي نداشته باشد ممكن است از لحاظ سرمايه گذاران دلسرد كننده و از نظر شركت زيانبار باشد . با توجه به اين مسئله مجمع عمومي شركت حداقل سودي را براي سهام در نظر مي گيرند تا از محل ذخائر و اندوخته هاي شركت پرداخت
شود.
اندوخته هاي قانوني و اندوخته هاي توسعه نمي تواند محل مناسبي جهت تامين سود سهام باشد ، ليكن ساير اندوخته ها و سود انباشته سال هاي قبل با تصويب مجمع عمومي شركت مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. بعضي از شركت ها همراه با ورقه سهام اوراق سود سهام را نيز به خريداران تحويل مي دهند تا اطمينان خاطر بيشتري ايجادنمايند
صورت خلاصه سود وزيان
در عمل لزومي ندارد كه حساب هاي توليد ، عملكرد و سود وزيان با تمام جزئياتي كه در مثال هاي قبل نشان داده شد منتشر و يا در مجامع عمومي شركت مطرح شود كافي است حساب سود وزيان را بطور خلاصه نشان داده و جزئيات بهاي كالاي فروخته شده و هزينه هاي عملكرد را در پيوست هاي جداگانه ضميمه صورت حساب نمود .
شركت……
صورت خلاصه سود وزيان
سال 1389
فروش كالا 33500000
كسر مي شود :
برگشت از فروش و تخفيفات (1500000)
فروش خالص 32000000
كسر مي شود:

قيمت تمام شده كالاي فروش رفته(پيوست شماره 1) (22000000)
سود ناويژه 10000000
كسر مي شود:
هزينه هاي فروش(پيوست شماره 2) 3000000
هزينه هاي عمومي و تشكيلاتي(پيوست شماره 3) 2000000
جمع هزينه (5000000)
سود ويژه عملياتي 5000000

درآمد هاي غير عملياتي:
كارمزد دريافتي 0000ر650
هزينه هاي غير عملياتي:
زيان حاصل از فروش دارايي ها (150000)
افزايش خالص 500000
سود ويژه قبل از كسر ماليات 5500000

پيش بيني ماليات بر درآمد(پيوست شماره 4) (1060000)
سود ويژه پس از كسر ماليات 4440000
اضافه مي شود:
سود ويژه سال قبل 3750000

سود ويژه قابل تقسيم 8190000
كسر مي شود :
اندوخته قانوني(5%) 222000
اندوخته عمومي(10%) 444000
سود سهام ممتاز(6%) 600000
سود سهام عادي(10%) 4000000
جمع كسور (5266000)
مانده سود ويژه نقل به سال بعد 2924000

گزارش ترازنامه
ترازنامه گزارشي است كه وضعيت دارايي ها ، بدهي ها و ارزش ويژه شركت را در تاريخ معين نشان مي دهد. حساب هاي ترازنامه عموماً حساب هاي دائمي بوده و مانده آن ها از يك دوره مالي به دوره مالي بعد منتقل مي شود .دارايي هاي مندرج در ترازنامه به سه دسته دارايي هاي جاري، ثابت، و غير مشهود تقسيم مي شود. دارايي هاي جاري دارايي هاي هستند كه يا نقد مي باشند و يا قدرت تبديل به نقد آن ها زياد است مانند موجودي هاي نقدي در بانك و يا صندوق ( اعم از مسكوك ، اسكناس، اوراق قرضه، اسناد خزانه و غيره) بدهكاران ، اسناد دريافتني موجودي هاي مواد نيمه ساخته و ساخته شده ، پيش پرداختها ، ملزومات اداري.

دارايي هاي ثابت:
دارايي هايي هستند كه يا طبيعتاً ثابت مي باشند مانند زمين و ساختمان و يا به علت استفاده شركت به صورت ثابت تلقي مي شوند . دارايي هاي ثابت به استثناء زمين كه تحليل مي رود بقيه استهلاك پذير مي باشند .
بنابراين لازم است در پايان دوره مالي با استفاده از يكي از روشهاي قابل قبول ميزان استهلاك هر دارايي جداگانه محاسبه شود . خصوصيت ديگر دارايي هاي ثابت عمر طولاني آن مي باشد ، بدين معني كه غالباً عمر آنها بيش از يك دوره مالي و در چندين سال سپري مي شود .

دارايي هاي غير مشهود :
دارايي هاي هستند كه شركت براي تحصيل آن ها مبالغي پرداخت نموده است ليكن از نظر فيزيكي قابل مشاهده نمي باشند . مانند سرقفلي. بدهي ها طلب ساير اشخاص از شركت مي باشد و به دو دسته جاري و ثابت تقسيم مي شود . بدهي هاي جاري ديوني هستند كه در ظرف يك دوره مالي مي بايست پرداخت شود ، مانند بستانكاران ، اسناد پرداختني و هر حساب پرداختني ديگر.

بدهي هاي ثابت :
ديوني هستند كه معمولا در بيش از يك دوره مالي مي بايست واريز گردد ليكن قسط پرداخت آن ديون به صورت بدهي جاري در ترازنامه منعكس مي شود .

ارزش ويژه :
عبارت است از حقوق و مالكيتي كه متعلق به صاحبان سهام است مانند اندوخته ها ، سود سهام سود سنواتي يا مازاد و غيره .
حساب سرمايه يكي از اقلام ارزش ويژه مي باشد كه مي بايست در ترازنامه قيد شود .
هزينه هاي تاسيس به مبلغ اوليه پس از وضع مبالغي كه تاريخ ترازنامه مستهلك شده است نيز در ترازنامه منعكس مي شود .(سمت دارايي ها )

طرز ثبت دفاتر در مراحل مختلف تعهد و پرداخت سرمايه
الف : در دفاتر قانوني شركت :
1ـ پس از تشكيل شركت مي بايست موجودي بانكي به حساب بانك شركت منتقل گردد و يا اين كه از همان حساب جاري بانك استفاده شود . در اين صورت ثبت زير در دفاتر انجام مي گيرد :
حساب جاري بانك ×××
حساب سرمايه ×××
حساب دارايي ها ×××
حساب سرمايه ×××
2ـ پس از انجام تعهدات صاحبان سهام و پرداخت بقيه بهاي سهام بانك بدهكار و حساب سرمايه يا حساب تعهد صاحبان سهام بستانكار مي گردد .

تبديل موسسات و شركت هاي تضامني به صورت شركت سهامي
هرگاه موسسه اي به صورت شركت سهامي تبديل شود و يا به يك شركت سهامي موجود انتقال يابد معمولاً دارايي هاي موسسه ارزيابي شده و به قيمت ارزيابي به شركت واگذار مي گردد .از نظر مالي ارزش سرقفلي عبارت خواهد بود از مابه التفاوت قيمت خريد موسسه نسبت به ارزش دارايي ها منهاي بدهي هاي موسسه .
در دفاتر شركت خريدار براي هر قلم دارايي و بدهي يك حساب جداگانه افتتاح مي شود و جمع بهاي خريد به حساب خريد موسسه بستانكار مي گردد .
حساب خريد موسسه به مبلغ وجه نقد يا سهام يا اوراق قرضه اي كه در ازاي بهاي خريد به فروشنده داده مي شود بدهكار و حساب بانك يا سرمايه يا سهام يا اوراق قرضه بستانكار مي شود .
شركتهاي تضامني نيز مي توانند با تصويب كليه شركاء به شركت سهامي تبديل شود . در اين صورت رعايت تمام مقررات راجع به شركت سهامي الزامي است .
ادغام و جذب شركت هاي سهامي
شركت هاي سهامي ممكن است در يكديگر ادغام شوند كه اين حالت را اصطلاحاً “اختلاط” شركت ها گويند ، و يا اين كه يك شركت در شركت ديگر جذب شود . از نظر حسابداري ، حسابدار هر يك از شركت ها مي بايست عمليات مالي را در دفاتر روزنامه و كل ثبت نموده و گزارش هاي مالي لازم را استخراج كند .
طرز بستن دفاتر شركت قديم به شرح زير است :
1ـ دارايي ها و بدهي هايي كه به شركت جديد التاسيس واگذار مي شود به حساب تصفيه و انتقال ، هزينه اي پرداخت شود به حساب تصفيه بدهكار مي شود .
2ـ مانده حساب هايي كه نماينده حقوق صاحبان سهام است مانند سرمايه ، اندوخته ها ، سود و زيان سنواتي و غيره به حساب صاحبان سهام انتقال مي يابد .
3ـ بهاي خالص فروش دارايي ها منهاي بدهاي هاي واگذار شده به حساب تصفيه بستانكار و به حساب شركت خريدار بدهكار مي شود .
4ـ مانده حساب تصفيه نماينده سود و زيان تصفيه است به حساب صاحبان سهام منتقل مي شود .
5ـ بهاي فروش پس از وصول به حساب شركت جديد التاسيس بستانكار و به حساب صاحبان سهام بدهكار شده و مانده حساب اخير طبق حقوقي كه شركاء به موجب اساسنامه و ساير مقررات دارند تقسيم شده و نتيجه در دفاتر شركت بسته مي شود . دفاتر شركت خريدار همانند عملياتي كه مورد انتقال يك مؤسسه داير به صورت شركت گفته شد انجام مي شود .

فهرست موارد افشاء
در اين فهرست هم موارد ضروري و هم موارد پيشنهادي مربوط به افشا كه در عمل بكار گرفته مي شود ، ارائه شده است . اگر چه اين فهرست با دقت بسيار تهيه و تدوين گرديده است ، معهذا جايگزيني براي اعمال قضاوت حرفه اي و تخصصي محسوب نمي گردد . وضعيتهائي وجود دارد كه در آن ، افشا نه ضروري است و نه توصيه مي شود اما ممكن ايت به دليل وجود پاره اي عوامل خاص ، قضاوت حرفه اي و تخصصي ، ايجاب كند مواردي كه از لحاظ ارائه مطلوب صورتهاي مالي ضروري است ، افشاء شود .
فهرست افشا به خاطر كمك به تهيه كننده يا بررسي كننده صورتهاي مالي تعيين اين كه آيا موارد ضروري افشا رعايت شده است يا خير ، طرح ريزي گرديده است . استفاده صحيح از اين فهرست مي تواند تهيه و بررسي صورتهاي مالي راتسريع كند .

ترازنامه
موجودي نقد
1ـ محدوديت در برداشت از وجوه نقد
2ـ تفكيك وجوهي كه در نظر است براي مقاصد خاص مصرف شود .

سرمايه گذاري كوتاه مدت در سهام و اوراق بهادار
1ـ روش ارزيابي
2ـ بهاي تمام شده و ارزش بازار
3ـ سود يا زيان حاصل از ارزيابي سهام و اوراق بهادار با توجه به اعمال قاعده اقل بهاي تمام شده يا قيمت بازار
4ـ سود يا زيان با اهميت تحقق يافته بعد از تاريخ ترازنامه
5ـ سرمايه گذاريهائي كه حسابداري آنها مبتني بر روش ارزش ويژه است نبايد با اين گروه از سرمايه گذاريها تركيب شود .