بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: سلنیوم یکی از عناصر ضروری برای سلامت انسان و نیز یکی از بیوکاتالیزورهاواجزای پر شمارعملکردانزیم هاست که جهت بهبود عملکرد سیستم ایمنی واثرات ضد سرطان ضروری است. با این وجود مشکلاتی در کاربرد دارویی و درمان سلنیوم وجود داردو به همین خاطر کاربرد عنصر سلنیوم را در دارو و درمان محدود کرده است. به همین جهت تکنولوژی نانو به هدف حفظ ویژگی های این عنصر جهت کاربردهای غذایی ودارویی استفاده ازاین عنصر را در ابعاد نانو پیشنهاد میکند. هدف ازاین مطالعه مروری گذرا به اثر نانو ذره ی سلنیوم((SeNP بر غلظت برخی از عوامل بیوشیمیایی پلاسما، عملکرد کبد و پارامتر های خونی می باشد.از طرف دیگر نانو ذره ی سلنیوم به عنوان یک انتی اکسیدانت قوی سمیت بسیار کمتری در مقایسه با عنصر سلنیوم داردو همچنین این نانو ذره قدرت بالایی در پاکسازی رادیکال های ازادداردو بنابراین میتواند به عنوان یک انتی اکسیدانت طبیعی مورد استفاده قرار گیرد .مطالعات نشان میدهد این نانو ذرات موجب سم زدایی هیدروپراکسیدازهاو لیپو هیدروپراکسیدازها در سطوح سیتوپلاسمی و ماتریکس میتوکندری میشود .در این مقاله سعی شده است با استفاده از کلید واژهای مناسب و جستجوی وسیع الکترونی به منابع معتبر به نقش و تاثیر گذاری اثر نانوذره ی سلنیوم در بافت های مختلف بدن پرداخته شود.
واژه های کلیدی:نانوذرات سلنیم،آنزیم های کبد،فاکتورهای خونی،آنتی اکسیدانت،اسیدتیوباربیتول
مقدمه:
سلنیوم یکی از عناصر ضروری برای سلامتی انسان و جانوران است و نیز یکی از بیوکاتالیزورها واجزای پر شمار عملکردی انزیم هاست و در جهت بهبود عملکرد سیستم ایمنی و اثرات ضد سرطان ضروری است(El- Navarro- ,Alarcon M et al 2007:347 )Eisler R 2000:1649 , Bayoumy 2001:123 و همچنین به عنوان مرکز احیا در ارایش سلنو پروتیین هایی مثل گلوتاتیون پر اکسیداز()755:3002 Miyamoto Y , De Haan JB et al 2003:69 وگلوتاتیون هیدروکسی پراکسیداز ، فسفو لیپیدها و تیو ردوکسین ردوکتازعمل میکند)Becker K , Arner ESJ 2000:6102 , 2000:414 Nakagawa Y , Imai H 2003:145 ) 2000:6118 گلوتاتیون پر اکسیداز در دفاع سلولی در برابر اسیب اکسیداتیو ساختار های سیتوپلاسمی ضروری است ) 1997:185 ) Watanabe et al T .سلنیوم همچنین در تنظیم وضعیت احیاسلول ها ومتابولیسم هورمون های تیروییدی به وسیله کاتالیز احیای پراکسید هیدروژن لیپید ها شرکت میکند).) Patching SG et al 1999:193 , Rotruck JT et al 1973:585 برخی از مطالعات اپیدمیولوژیک نشان میدهد که کمبود سلنیم در رژیم غذایی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به چندین نوع تومور گردد این مطالعات ارتباط بین کاهش سلنیوم و خطر ابتلا به سرطان را نشان میدهد).) Dennert G et al 2011:195 با این وجود مشکلاتی در کاربرد درمانی و دارویی سلنیوم وجود دارد از این جمله میتوان اشاره کرد که پودر عنصر سلنیوم در حالت احیای پایه نامحلول دراب بوده ودر نتیجه فاقد نیروی جنبشی بیولوژیکی است .) Zhang, J.S et al 2005:1099( همچنین مکانیزم القای گلوتاتیون Sترانسفراز((GSTبه وسیله ی سلنیوم یک مکانیزم سخت میباشد(.)Wang H et al 2007:1524 این عوامل کاربرد عنصر سلنیوم را در دارو و درمان محدود کرده است. تکنولوژی نانو به هدف حفظ ویژگی این عنصر جهت کاربرد غذایی و دارویی استفاده از این عنصر رادرابعاد نانو پیشنهاد میکند()Albrecht, M.A 2006:417 , Wang H et al 2007:1524 .نانو ذرات سلنیوم در ابعاد کمتر از nm100 پتانسیل عملکردی بالایی جهت استفاده به عنوان افزودنی های غذایی و همچنین اثر اکسیدانت مناسبی برای سلامتی انسان دارد).)Torres S-K et al 2010 نانو ذرات سلنیوم به عنوان انتی اکسیدانت سمیت بسیار کمتری در مقایسه با عنصر سلنیوم دارد ) Wang H et al 2007:1524( نانو ذرات سلنیوم تاثیر قابل توجهی در افزایش فعالیت گلوتاتیون پر اکسیداز و تیو ردوکسین پر اکسیداز نشان داده است).)De Haan JB et al 2003:69 این نانو ذرات قدرت بالایی در پاکسازی رادیکال های هیدروکسیل ،انیون سوپر اکسید دارند. بنابراین میتوانند به عنوان ترکیبات انتی اکسیدانت طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. نانو ذرات اکسید سلنیوم به طور قابل توجهی از همولیز گلبول های قرمز خون به وسیله ی H2O2 و OH جلوگیری میکند، ثابت شده
این نانو ذرات اثر مرگبار شدیدی بر سلول های سرطانی داشته و در دوز های پایین از ورود سلول به فاز M چرخه سلولی و رشد و تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری میکند. بنابراین میتواند به عنوان دارویی ضد سرطان موثر مورد استفاده قرار گیرد)7522 .) Jack مطالعات نشان داده است که نانو ذره سلنیوم بسیار موثرتر از سلنیت ،سلنو متیونین و متیل سلنو متیونین عمل میکند در حالی که سمیت بسیار کمتری در مقایسه با مواد ذکر شده دارد), Xu B-H et al 2003:1167 , Wang H et al 2007:1524 Zhang JS et al 2008:22 (وهمچنین در افزایش یا القای فعالیت GPX و تیوردوکسین ردوکتاز تاثیر برابری با سلنومتیونین نشان داده است .) Xu B-H et al 2003:1167 , Wang H et al 2007:1524(
مواد و روش ها :
مطالعه حاضر یک مقاله مروری است که با بررسی متون به بررسی نقش نانو ذرات سلنیوم در بافت های مختلف پرداخته است. برای انجام بررسی متون از منابع اصلی انگلیسی در سایت های pubmed , google scholar , science direct و نیز از کلید واژه های معادل در بافت های الکترونیکی فارسی شامل پایگاه اصلاحات علمی جهاد دانشگاهی (SID) ، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران( (iranmex،بانک اطلاعات نشریات کشور (magiran) انجام شده است.
یافته ها:
تاثیر نانو ذرات سلنیوم بر فعالیت های انزیم های کبدی :
بررسی انجام شده روی اثر نانو ذرات ملاتونین سلنیوم بر فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز GSH-PXو سوپراکسید دیسموتاز SOD
در موش هایی که اسیب ایمنولوژیکی کبد به وسیله ی bacillus calmett- Guerinand lipopoly saecharide) ((BCG/LPS)درانهاالقا شده نشان داد که در موش های القا شده با BCG/LPS فعالیت انزیم های انتی اکسیدانت شامل GSH-PX و SOD به طور قابل توجهی مهار میشود. تیمار با نانوذرات MT-Se در 3 دزو mg/kg20, 10 , 5 صورت گرفت و مشخص شد در دوز 10 و 20 موجب افزایش فعالیت GSH-PX و SOD میشود. همچنین این مطالعه نشان داد که سطوح افزایش یافته ی مالونیل دی الدهید MDA کبد در موش های القا شده با BCG/LPS پس از تیمار با نانو ذرات MT-Se به طور قابل توجه ای کاهش یافت، همچنین سطوح افزایش یافته ی آلانین ترانسفراز((ALT و اسپارتات ترانسفراز((AST در این موش ها پس از تیمار بانانو ذرات MT-Se کاهش یافت).) Wang H et al 2005:745 مطالعه ی دیگری که به بررسی اثرseNP صورت گرفت نیز نشان دهنده ی همین موضوع میباشد در این مطالعه که بر روی ماهی کپور و جوجه صورت گرفت نشان داد که در گروه های تیمار شده با نانو ذرات Se سطح فعالیت GSH-PX در مقایسه با گروه نرمال افزایش یافته است)2011:680 et al
