بخشی از مقاله
چکیده
برای اجرای OPT در کارخانه با توجه به تغییر سریع ساز و کارهای تولید در جهان امروز مدیران می بایست یکسری الزامات را رعایت و همچنین تمام نیازمندیها را بر طرف کنند به همین جهت فرآیند تولید باید به نحوی طراحی شود که هزینه های عملیاتی کاهش یابد در این مقاله سعی شده راهکارهایی برای رفع نیازمندیها و رعایت الزامات برای رسیدن به سه شاخص و سه معیار مطرح در OPT ارائه گردد لذا با مدد از مباحثی چون مدیریت تولید و عملیات، ارزیابی کار و زمان، مدیریت بهره وری و تعمیرات پیشگیرانه و بازاریابی بین الملل، این مقاله طراحی گردید.
لغات کلیدی: طرح ریزی کارخانه، نیازمندیهای تولید،نت پیشگیرانه، اتوماسیون، متعادل کردن خط تولید، کنترل موجودی
Needs and requirements of optimized production technology in a factory OPT
Pourbirgani, Ahmad Taghi Pour Birghani1 ,Keramati, Mohammad Ali 2
1 Department of Industrial Management, University of Arak, Arak,Iran, 1 Department of Industrial Management, University of Arak, Arak,Iran,
Abstract
OPT enforcement mechanisms in plants due to rapid changes in the world of today, managers must Some requirements are adhered to and all requirements on the side So the production process must be designed to reduce operating costs In this paper, we try to find ways to meet the needs and requirements to achieve the three factors and suggested three criteria is presented in OPT So with the help of concepts such as production and operations management , job evaluation, time management, productivity and preventive maintenance of
international marketing, this article had designed.
468
مقدمه
-1تاریخچه OPT
موفقیت های مداوم سیستم های تولید ژاپنی باعث به وجود آمدن و توسعه یافتن، رویکردی جدید در مدیریت تولید. طی بیست سال گذشته در غرب شده است که آن را تکنولوژی تولید بهینه OPT نامیده اند.
در واکنش به موفقیت های مداوم سیستم های تولیدی ژاپنی از اوایل ده 1980 رویکردی جدید به مدیریت تولیددر غرب طی بیست سال گذشته بوجود امده است که آن را تکنولوژی تولید بهینه (OPT) نامیده اند. این رویکرد شامل بسیاری از دیدگاههایی است که در سیستم ژاپنی کانبان ( به عنوان عنصری مهم در JIT وجود دارند.( جوانمرد،(1388
معیارهاوشاخصهادرopt
معیار: سود خالص ، بازگشت سرمایه، جریان نقدی شاخص ها : موجودی ، هزینه عملیاتی ، خروجی.( جوانمرد،(1388
-2طرح ریزی کارخانه و فرایند تولید الفبای اجرای OPT
یکی از مهم ترین فعالیت هایی که مهندسان صنایع و مدیران صنعتی با آن سروکار دارند، مدیریت و طرح ریزی عملی کارخانه است. هدف و موضوع طرح ریزی کارخانه، امری پیچیده و گسترده است و با موضوعات سایر علوم ارتباط بسیاری دارد. برای مثال، علومی مانند مهندسی صنایع، مکانیک، برق، عمران و همچنین علوم اقتصادی، مدیریت صنعتی، معماری، مهندسی شهرسازی و برنامه ریزی شهری، ممکن است به نحوی در این موضوع دخالت داشته باشند. اما هدف اصلی ، طرح و بیان موضوع فقط در ارتباط با مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی است. با وجود این، کسانی که قصد دارند از این علم در زمینه های ذیل استفاده کننده، کمک می کند:
- نشان دادن استقرارهای تعیین شده و ارزیابی آنها؛
- روش های مطالعاتی مدیریت داخلی کارخانه؛
- تعیین خط تولید؛
- مطالعه در زمینه ظرفیت های تولیدی؛
- ایجاد سازمان های اداری و پرسنلی؛
- تعیین ظرفیت و تعداد ماشین های مورد نیاز؛
- بررسی سیستم حمل و نقل؛
- روش مطالعاتی در زمینه سیستم بهبود یافته موجود.
به عبارت دیگر، هدفکمک به مدیرانی است که قصد دارند با فراهم آوردن محیطی مطلوب تولیدی، مواد اولیّه را با سرعت بیشتر وارد فرایند تولید کرده، در کمترین زمان، با حداقل اتلاف سرمایه، محصول ساخته شده را از کارخانه خارج کنند.( سید حسینی و مصفاکیش،(1372 مسلم است که این هدف حاصل نخواهد شد، مگر اینکه هر یک از فعالیت هایی که در کارخانه صورت می گیرد،
بررسی و مطالعه شود و از نظر علمی، اصلاحات لازم در خصوص آن فعالیت، طبق ضوابط معین و مشخص به عمل
469
آید. فعالیت های تولیدی را می توان به دو صورت فعالیت های خدماتی و تولیدی فیزیکی تعریف کرد که به تعریف آنها خواهیم پرداخت.
سابقه طرح ریزی در کارخانه، به حدود سال 1700 میلادی باز می گردد . در این سالها، انقلاب صنعتی اروپا به وقوع پیوست و از آن زمان، طرح ریزی کارخانه در حالی که پیچیده تر می شود، همواره مورد توجه است. وقتی تیلور برای اولین بار مفهوم مدیریت علمی در کارخانه را مطرح کرد، خود به خود بعد دیگری در مطالعات مهندسی و مدیریت کارخانه به وجود آمد. این عامل و این نکته که برای کار همواره باید فرد و محیط مناسبی را در نظر گرفت، مثلثی به وجود آورد که بعدها در قالب علم دیگری به نام مهندسی عوامل انسانی شکل گرفت و خود علوم دیگری مثل پزشکی، محیط زیست و ایمنی را در این امر شریک کرد.
مسائل موجود در مدیریت کارخانه بسیار متنوع است؛ زیرا آنجا که صنایع با یکدیگر تفاوت زیادی دارند، راه حلهای مورد نیاز برای رفع مشکلات آنها نیز متنوع است. علاوه بر این، و با توجه به اینکه در این قسمت تشریح علوم مورد اشاره از دو بعد خدماتی و صنعتی نیز مد نظر است، که خود باعث می شود فرایند کارخانه ها با هم تفاوت داشته باشد، زیرا بعضی از صنایع، فرایند پیوسته دارند، یعنی باید 24 ساعت کار کنند و حفظ پیوستگی تولید در آنها مهم است. اما بعضی دیگر که تولید پیوسته فصلی دارند، دارای مشکلات ویژه ای اند که هر مدیر با تکیه بر یافته های کلی و آشنایی با معیارها و مراجعه به تجربیات، طریقه مواجه شدن با آنها را طراحی خواهد کرد.
برنامه ریزی استقرار و تسهیلات مبتنی بر این است که چگونه سرمایه و انرژی ای که برای به راه انداختن فعالیتی مصرف می شود، می تواند به نحو احسن در جهت دستیابی به اهداف آن فعالیت مصرف شود. برای هر واحد صنعتی برنامه ریزی تسهیلات و استقرار در آن، شامل چگونگی ارائه بهترین روش حمایت از تولید محصولات است. به عنوان مثال، در مورد یک فرودگاه، برنامه ریزی تسهیلات و استقرار باید تعیین کننده ایمنی، راحتی و رفاه مسافران باشد. به همین ترتیب، در مورد هر بیمارستان نیز هدف طرح ریزی تسهیلات و استقرار فراهم آوردن بهترین روش های ارائه خدمات به بیماران است. در این قسمت آنچه باید کاملا متمایز شود، اصطلاح برنامه ریزی تسهیلات از استقرار است. برنامه ریزی تسهیلات گاهی به جایابی تسهیلات، طراحی تسهیلات، استقرار تسهیلات و غیره مربوط می شود. برای گریز از خلط مبحث می توان تسهیلات را به سه گونه تقسیم کرد:
- تسهیلات از نظر جا و مکان؛
- تسهیلات از نظر اجزاء؛
- تسهیلات از نظر عملیات.
استقرار تسهیلات از نظر جا و مکان را می توان به استقرار و جایابی آن تسهیلات در مورد مشتری، مواد اولیه و سایر تسهیلاتی که با آن سرو کار دارند مربوط دانست. تسهیلات را از نظر اجزاء می توان شامل بناها، استقرارهای داخلی و نظام جابه جایی دانست و بناها را می توان شامل ساختمان ها و خدمات لازم تصور کرد. منظور از نظام جابه جایی در این تعریف، ساز و کاری است که به مدد آن تمام فعالیت ها و تداخل های مورد نیاز استقرار، به نحو مطلوب انجام شود. به عنوان مثال، بنا و ساختار تسهیلات تولیدی را می توان شامل ساختمانهای مورد نیاز خدمات از قبیل گاز، برق، آب، تهویه و فاضلاب دانست. استقرار داخلی می تواند شامل مناطق تولیدی، مناطق نیمه تولیدی، خدماتی، مناطق همجوار مورد نیاز و فضاهایی باشد که در خصوص نیروی انسانی و مسائل مربوط به آنها مطرح می شود. در مقابل، نظام جابه جایی را می توان شامل مواد اولیه، نیروی انسانی، اطلاعات و نظام تجهیزات حمل و نقلی که در میان استقرار مطرح شده دانست.
470
بنابراین در این قسمت، تعیین اینکه مکان هر فعالیت چگونه می تواند هدف آن فعالیت را توجیه کند، با نام (جایابی تسهیلاتی) و اینکه چگونه تسهیلات از نظر اجزاء می تواند به خوبی توجیه کننده هدف آن فعایت باشد، با نام » طرح ریزی تسهیلات« مورد بررسی قرار گرفت است. بنابراین، برنامه ریزی و طرح ریزی تسهیلات با توجه به تعاریف فوق را می توان به مفهوم جایابی تسهیلات، طرح ریزی تسهیلات و طرح ریزی عملیات تقسیم کرد. از سوی دیگر، برنامه ریزی و طرح ریزی تسهیلات را بعدا می توان به اجزاء دیگر تقسیم کرد ( شکل (1-1 همچنین، تسهیلات از نظر عملیات، به قابلیت آن تسهیلات در مقابل عملکردی که از آن انتظار داریم اطلاق می شود؛ مثل استقرار کارگاههای تولیدی، غیرتولیدی، انبارها و کلیه فنون و روشهایی که باعث بهبود کار آن تسهیلات یا ماشین ها می شود.
شکل 1-1 ترتیب مطالعات برنامه ریزی تسهیلات طراحی بنا و ساختار طراحی استقرار و طراحی نظام جابه جایی
از آنجا که برای بررسی هر یک از موارد مذکور، به کمک و دخالت مستقیم دیگر علوم مهندسی نیاز است سعی شده است تا حد امکان، از دیدگاههای دیگر همچون مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع نیز کمک گرفته شود. در شکل 1-2 چنین مفهوم تعریف شده ای برای سه نوع تسهیلات به ترتیب برای صنایع، دفاتر ادارات و بیمارستان مطرح شده است.
