بخشی از مقاله
هپاتيت B در ايران
در ايران مبتلايان حدود 3% كل جمعيت را شامل مي شود كه با در نظر گرفتن جمعيت ايران حدود 2 ميليون نفر به اين ويروس آلوده هستند . از اين تعداد حدود 200 تا300 هزار از اين افراد دچار هپاتيت مزمن B مي باشند كه نيازمند تشخيص شدت التهاب كبد و در صورت نياز درمان مي باشند .
تعريف بيماري :
هپاتيت B نوعي بيماري عفوني است كه در اثر ورود ويروس HBV به بدن و حمله آن به بافت كبد ايجاد مي شود .
مخزن عفونت :
انسان تنها مخزن و نگهدارنده ويروس در طبيعت است .
مواد آلوده كننده :
خون آلوده منبع اصلي ويروس هپاتيت B است .ساير مايعات بدن كه ويروس در آن ها وجوددارد عبارتند از مايع مني ، ترشحات مهبل و بزاق . البته ويروس در ترشحات ديگري از بدن افراد آلوده نيز شناسايي شده است ولي اين ترشحات اهميتي در انتقال عفونت ندارند .
علائم و نشانه هاي بيماري :
بايد دانست كه علائم انواع هپاتيت هاي ويروسي تقريبا مشابه است و براساس علائم باليني نمي توان نوع هپاتيت را تشخيص داد .
از زمان ويروس هپاتيت B به بدن فرد غير ايمن تا بروز اولين علائم بيماري از 4 هفته تا 6 ماه زمان لازم است .
سپس فرد علائمي غير اختصاصي مانند تب ،درد مفاصل و بثورات پوستي ، بي حالي ، خستگي ، بي اشتهايي ، درد عضلاني ، تهوع و استفراغ را نشان مي دهد و در معاينه ممكن است بزرگي كبد و عقده هاي لنفاوي وجود داشته باشد .
پس از اين علائم زردي آغاز مي گردد كه در سفيدي چشم واضح تر و بهتر ديده مي شود و به تدريج تمامي پوست بدن را در بر مي گيرد . در مرحله زردي معمولا تب كاهش مي يابد . ممكن است ادرار پررنگ و مدفوع كم رنگ شود .
كاهش زردي معمولا پس از چند روز تا يك هفته شروع مي شود ولي ممكن است 4 تا 6 هفته طول بكشد . اصولا هر چه علائم بيماري شديد تر باشد بدان معني است كه پاسخ هاي دفاعي بدن به عفونت شديدتر بوده و در صورت رفع علائم ، احتمال مزمن شدن بيماري كمتر است .
پس از اين علائم ، مرحله نقاهت و بهبودي فرا مي رسد . بسته به شرايط مختلف ، عده اي از بيماران بهبودي كامل خود را به دست مي آورند و در برخي ديگر عفونت به حالت مزمن در مي آيد .
هپاتيت مزمن :
چنانچه ويروس هپاتيت B طي 6 ماه از بدن بيمار پاك نشود ، بيماري مزمن شده است .احتمال مزمن شدن به چند عامل بستگي دارد :
1 ـ سن : مهمترين عامل تعيين كننده مزمن شدن بيماري است . در صورت ابتلاي به هپاتيت B%95 نوزادان ،20% كودكان و 1 تا 10 % بالغين به فرم مزمن بيماري تبديل مي شوند.
2 ـ زمينه ژنتيكي
3 ـ ابتلا به عفونت خفيف و بدون علامت
4 ـ ضعيف بودن دستگاه ايمني و دفاعي بدن
5 ـ عفونت با حجم زياد ويروس
6 ـ عفونت در معتادان و افراد مبتلا به هموفيلي
علائم هپاتيت B مزمن :
در اغلب افراد مبتلا به هپاتيت B مزمن ، عفونت به صورت خاموش است و فرد علامتي ندارد . به اين گروه ، ناقل سالم مي گويند
.
در درصد كمي از افراد مبتلا به فرم مزمن( 1 تا 5% ) ، عفونت نهفته فعال مي شود و آسيب كبد ادامه مي يابد . در اين موارد اصطلاحا هپاتيت مزمن فعال روي داده است كه در صورت عدم پاسخ به درمان ، زردي ، بي حالي ، بي اشتهايي ، تهوع و كسالت ادامه مي يابد و د
ر نهايت ، بافتي جايگزين بافت طبيعي كبد مي شود كه توانايي انجام وظايف كبد در بدن را ندارد . به اين مرحله سيروز كبدي گفته مي شود كه علائم آن به صورت جمع شدن مايع و تورم شكم ،تورم پاها ، تمايل به خونريزي هاي زير پوستي و گوارشي ، بزرگ شدن سينه ها در مردان ، كوچكي بيضه ها و علائم مغزي است . درصد كمي از موارد هپاتيت مزمن به سرطان كبد مبتلا مي شوند .
راه هاي انتقال :
1 ـ انتقال از مادر آلوده به نوزاد ( شايع ترين راه ابتلا در كشور )
2 ـ استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی
3 _ فرورفتن سوزن آلوده در دست ( در کارکنان بهداشتی درمانی )
4 _ تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده
5 _ تماس نزدیک با افراد مبتلا
درمان بيماري :
هپاتيت B حاد احتياج به درمان با داروهاي ضدويروس ندارد و درمان هاي حمايتي جهت طي دوره حاد كافي است و اكثر موارد مبتلا ( به خصوص کسانی که بعد از بلوغ مبتلا شده باشند ) بهبودی کامل خود را به دست می آورند . در حال حاضر درمان هپاتیت B مزمن در بیمارانی انجام می شود که دچار بیماری فعال و تخریب پیشرونده کبد هستند و بهتر است که درمان قبل از شروع علائم سیروز یا آسیب واضح کبدی شروع شود .
هدف از درمان هپاتیت مزمن جلوگیری از فعالیت و تکثیر ویروس و متوقف کردن روند تخریب کبد توسط ویروس است . بنابراین ناقلین سالم هپاتیت B باید حتی در صورت نداشتن علائم هر شش ماه یک بار با مراجعه به پزشک و انجام یک آزمایش خون وضعیت سلامت کبد خود را مشخص نمایند . چنانچه آسیب پیشرونده کبد در آزمایش ها مشخص شود و نمونه برداری از کبد نیز آن را تائید کند ، داروهای اختصاصی ضدویروس برای فرد تجویز می گردد که تاثیر نسبتا مناسبی در کنترل بیماری دارند .
