بخشی از مقاله
پروژه پايان دوره كارآموزي جهت اخذ مدرك کارشناسی ناپیوسته حسابداری
«فهــرست مطــالب»
تقدیر وتشکر ................................................................................................................................... 5
پيشگفتار ........................................................................................................................................... 6.................................................................................................................................. 7
مقدمه ............................................................................................................................................... 8
تاریخچه سازمان هلال احمر ............................................................................................................ 10
اساسنامه سازمان هلال احمر ........................................................................................................... 16
چارت سازمانی ............................................................................................................................... 32
آخرين تعريف حسابداری ............................................................................................................... 34
برگه حسابداری .............................................................................................................................. 34
اوراق بهادار .................................................................................................................................... 38
واگذاری تنخوا گردان .....................................................................
............................................... 37
دفتر ثبت اسناد ................................................................................................................................ 38
سند هزينه رسمی ............................................................................................................................ 38
ماموريت کارمند ............................................................................................................................. 38
حکم کارگزينی ............................................................................................................................. 38
سيستم پرداخـت حقوق و دستمـزد كاركنان هلال احمر ................................................................... 41
دفتر روزنامه ................................................................................................................................... 42
دفتر کل ......................................................................................................................................... 44
دفتر معين ....................................................................................................................................... 47
موازنه حسابهای دفاترمعين .............................................................................................................. 48
نمونه وظايف و مسئوليتهای هر يک از واحد های حسابداری ........................................................... 49
مسئول حسابداری ........................................................................................................................... 49
بازنشستگان و موظفين ..............................................
....................................................................... 49
سازمان بازنشستگی کشور ............................................................................................................... 50
منابع مالی سازمان ........................................................................................................................... 50
حسابداري در سازمانهاي دولتي و غيرانتفاعي .............................................
...................................... 50
هدف حسابداري ............................................................................................................................ 51
شفافيت بودجه اي و نقش حسابداري دولتي .................................................................................... 53
نتيجه گيری .................................................................................................................................... 54
پيوست ........................................................................................................................................... 56
منابع و مآخذ .................................................................................................................................. 58
تقدیر و تشکر :
حمد و سپاس خدایی که انسان را آفرید و به او قدرت تفکر و تعلق بخشید ، تا در سایه الطاف بی کرانش همواره به کسب تحصیل علم بپردازیم و اکنون که به یاری خدا در شرف فارغ التحصیلی دوره کارشناسي قرار گرفته ام بر خود واجب می دانم که از زحمات دلسوزانه و بی دریغ تمامی اساتید محترم این واحد دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج و تمامی عزیزانی که به نحوی در طول دوران تحصیل راهنمای اینجانب بوده اند به خصوص استاد راهنما جناب آقای محمد صديق اميري و سرپرست کار آموزی جناب آقای فردين خوشگوار تقدیر و تشکر به عمل می آورم و توفیق روز افزون را از درگاه خداوند منان خواستارم.
پيشگفتار
هدف کار آموز همواره با پیشرفت سایر علوم و فنون حسابداری نیز در سالهای اخیر در جهت اراه اطلاعات دقیقتر و کمکهای موثرتر به مدیران و برنامه
ریزان دچار تغییر و تحول فراوانی شده است . بدون تردید تفهیم مطالب و مفاهیم حسابداری نیاز به تمرین و ممارست دارد که امید است با تلاشهای مستمر دانشجویان و هنرجویان و همکاری کارآموزان در جهت طرح مسایل مختلف در کلاس این نقص برطرف گردد . همچنین رهنمودها و پیشنهادهای صاحب نظران می تواند در هرچه پربارتر شدن کت
اب موثر بوده بدین وسیله گامی مهم در جهت اعتلای علمی و تخصصی هنرجویان برداشته شود. در حال حاضر با توجه به تاثیر مهمی که عملیات و محاسبات حسابداری در برنامه ریزی های سازمان و تصمیم گیری های مدیران دارد آموزش آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف ازدوره کارآموزی در این است که کارآموزان عزیز پس ازفراغت از تحصیل با توانایی بیشتری از عهده وظایف محوله در قسمت های مالی سازمانهای مختلف برآیند. امید است که سرپرستان محرتم با توضیحات بیشتر و طرح مسایل کاربردی در محل آموزش فراگیران در یادگیری بهتر یاری فرمایند. هدف کلی ایحاد توانایی لازم برای ثبت معاملات در دفاتر حسابداری و انجام عملیات حسابداري است.
چکیده:
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران یک سازمان غیر انتفاعی است و طبعا می بایست مانند هر سازمان دیگری بمنظور ثبت، ضبط و طبقه بندی فرآیندها و فعالیت های مالی، دارای سیستم حسابداری پویا و یکسانی در کلیه شعب تابعه باشد بگونه ای که روابط مالی فی ما بین شعب از یکسو و شعب و مرکز از سوی دیگر علاوه بر انطباق با اصول و استانداردهای حسابداری در سازمانهای دولتی و غیرانتفاعی از شفافیت معقولی برخوردار بوده و بدور از هر گونه اعمال سلیقه در چهارچوب قوانین و مقررات دولت استقرار یافته باش. محقق بعد از فعالیت در چندین شعبه از شعب تابعه جمعیت هلال احمر و تحقیق پیرامون سیستمهای مالی مستقر در هر شعبه به نکاتی از قبیل مغایرت در سیستمهای مالی شعب، اعمال سلیقه در اجرای سیستمهای مالی، فقدان دانش فنی در مجریان، برخورد نمود، لذا بمنظور بررسی بیشتر پیرامون مطلب و آزمون فرضیه های نقش بسته در ذهن، محقق اقدام به تحقیق نموده وتکنیک مطالعاتی علت و معلولی را در پیش گرفته و روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق بصورت کتابخانه ای و میدانی می باشد که در روش میدانی از پرسشنامه که یکی ازمتداولترین طرق جمع آوری ا
طلاعات است، استفاده گردیده است. در این تحقیق جهت تعیین تاثیر رعایت اصول و استانداردهای حسابداری دولتی در تهیه اطلاعات صحیح و بموقع و مرتبط و در نهایت اثرات آن در تصمیم گیری مدیران، اقدام به تهیه پرسشنامه بی نام گردیده است. جامعه مورد بررسی در این پژوهش شعب جمعیت هلال احمر واقع در مرکز استان و شهرستانهای سراسر کشور مشتمل بر 27 شعبه می باشد و نمونه تعیین شده عبارت است از 30 درصد شع
ب مستقر در سراسر کشور. پس از جمع آوری اطلاعات نسبت به دسته بندی آنها اقدام و پس از تنظیم جداول قانون توزیع فراوانیهای مطلق و نسبی نسبت به مقادیر مختلفه صفت مورد بررسی نسبت به آزمون فرضیه ها اقدام به نتیجه گیری
صورت پذیرفته است.
مقدمه:
نام هلال احمر می تواند در جامعه برای افراد گوناگون یادآور خاطرات مختلفی باشد. عده ای آنرا ارگان پیشرو در ارائه خدمات امداد و نجات در حوادث و سوانح، بعضی ها تأمین كننده داروهای خاص و داروخانه های ویژه، گروهی ارائه دهنده خدمات توانبخشی و عده ای دیگر آنرا سازمانی حمایتی و... می شناسند. اما اینكه هلال احمر چیست، مأموریت ها، اهداف كلی، استراتژی ها و اركان سازمانی و گستره آن چگونه است، گاهی در پرده ابهام مانده است.
از ديربازاطلاعات در فرايند تصميم گيری آگاهانه و هدفمند انسان اهميت زيادی داشته است با پيشرفت جوامع اهميت اطلاعات در تصميم گيريهای بيشتر شده است.امروزه اطلاعات به عنوان يکی از شاخصهای مهم قدرت جوامع وتوس
عه پايدار آنهامحسوب می شود.تصميم گيری فرايندی است که اطلاعات مالی را يجاد می کند ودر کليه واحدهای اقتصادی تصميم گيريها بر اساس همين اطلاعات اخذ می شود در حال حاضر دانش حسابداری به عنوان يک دانش فراگير درآمده که بسياری خود را نيازمند دانستن آن احساس می کنند که هدف اصلی آن آشنايی فراگيران با مبانی حسابداری است. اين مبانی شامل روشهای عمومی حسابداری است که در قالب حسابداری واحدهای خدماتی انفرادی بيان می شود.افراد هر جامعه به منظور استفاده بهتر از منابع برای رفع احتياجات و خواسته های مادی و معنوی خود نياز به تصميم گيريهای صحيح اقتصادی و مالی
دارند وبرای انجام تصميمات فوق وجود اطلاعات اقتصادی و مالی مناسب و صحيح از ضرورت های اجتناب ناپذير است.هر يک از ما نيز با توجه به محيط نگرش عاقلانه وشغل خود به طور مستمر در حال تصميم گيری اقتصادی مستقيم و برای انجام تصميمات درست از اطلاعات مختلفی استفاده می کنيم. در پيرامون ما اطلاعات زيادی وجود دارد که برخی از آنها به طور مستقيم و به طور هيچگونه تغييری قابل استفاده است. در آمارها بيشتر موارد به اطلاعات نياز پيدا می کنيم که به طور مستقيم آماده استفاده نيستند بلکه بايستی با انجام فعاليتهايي روي اطلاعات موجود آنها را به صورت قابل استفاده در آورند.
با گسترش روابط اقتصادی در بين بنگاههای اقتصادی و گوناگونی مبادلات بازرگانی و تنوع محصولات واحدههای اقتصادی بسياری در قالب موئسسات بازرگانی ايجاد شده به فعاليت می پردازند. در جوامع نوين موسسات بازرگانی در مجموعه بنگاههای اقتصادی سهم بسياری دارند. اين موضوع باعث می شود که تا در فرايند آموزش حسابداری به موسسات بازرگانی توجه ويژه ای شود.امروزه در هر جامعه ای واحد های اقتصادی گوناگون فعاليت می کنند. هر يک از واحدهای اقتصادی در جريان فعاليتهای اقتصادی معاملات و عمليات گوناگونی انجام مي دهند. سيستم حسابداری هر واحد اقتصادی بايد رويدادهای اقتصادی موثر بر وضعيت مالی آن را شناسايي، ثبت و گزارش کند. تا اطلاعات تهيه شده در اختيار تصميم گيران و افراد ذينفع قرار گيرد اما همه واحدهای اقتصادی در زمره موئسسات خدماتی قرار نمی گيرند زيرا در جريان عادی فعاليتهای خود عملياتی انجام می دهند که در بسياری موارد با عمليات واحدهای خدماتی تفاوت دارد. وجود تفاوت در فعاليتهای اقتصادی موسسات مختلف موجب می شود تا نحوه حسابداری آنها با هم يکسان نباشد. خريد و فروش کالا عمده ترين وجه تمايز بين موسسات خدماتی وموسسات بازرگانی است.در حال حاضر با توجه به تاثير مهمی که عمليات و محاسبات حسابداری در برنامه ريزيهای سازمانها وتصميم گيريهای مديران دارد آموزش آن از اهميت ويژه ای برخوردار است تا با استفاده از اطلاعات و منابع جديد مطا لب و مسائل مفيد و کاربردی مطرح شود تا هنر جويان عزيز با مطالعه و يادگيری آنها بتوانند پس از فراغت از تحصيل با توانايي بيشتری از عهده وظايف محوله در قسمتهای مالی سازمان های مختلف بر آيند.
اصول حسابداری سازمان هلال احمر که جزئی از حسابداری دولتی می باشد فن تطبيق تجميع و تلفيق اصول و موازين حسابداری با قانون و مقررات مربوط بيان گرديده است لذا اين آميختگی و تشکيل در اصول و روشهای حسابداری وقا
نون و مقررات موضوع از لحاظ سياسی، اجتماعی واقتصادی در الفصول برنامه ريزی و مديريت در معنای جامع آن اهداف و مباحثی را ايجاب می نمايد. کلمات و اصلاحات در فن حسابداری همانند ساير علوم وفنون ديگر معنی ومفهوم خاص خود را دارند معامله در فرهنگ فارسی به معنی داد و ستد و خريد و فروش است. ودر اصلاح حقوقی يک نوع ايجاب و قبول است. درصورتيکه در اصلاح حسابداری معامله به نوع به نوع فعاليت ا
طلاق ميگرددکه دارای آثار مالی بوده و اين آثار مالی تغيير در اقلام ترازنامه را موجب ميگردد. استخدام يک نفر به عنوان کارمند از لحاظ حسابداری صرفا فعاليت مالی محسوب نمي گردد ولی پرداخت حقوق ويا دستمزد مستخدمين در ازای ارائه کار و يا خدمت يک فعاليت مالی است که در نتيجه باعث تقليل درنقدينگی و افزايش هزينه خواهد شد. بنا براين چندين فعاليت مالی ( نه هر نوع فعاليت مالی ) که موجب تغيير در يکی از از اقلام ترازنامه گردد در اصلاح حسابداری معامله ناميده می شود در تعريف حسابداری گفته شده است که حسابداری عبارت است از فن ثبت، طبقه بندي تجزيه وتحليل و تفسير رويدادههای مالی يک موسسه در يک دوره مالی در قالب ارقام پول رايج هر کشور (روش تجزيه وتحليل و تفسير رويدادههای مالی يک موسسه در يک دوره مالی در قالب ارقام پول ا ستقراری) در تعريف معتبر ديگری بيان شده که حسابداری عبارت است از فرآيند شناسايي، اندازه گيري، ثبت وطبقه بندی اطلاعات مالی به منظور فراهم نمودن امکانات قضاوت آگاهانه و تصميمات منطق توسط استفاده کنندگان اطلاعات مالی برای يک موسسه در هر دوره اي مالی ظاهرا به نظر می رسد0
اين دو تعريف معتبر از حسابداری به يا يکديگر اختلافات دارند اما در واقع يکی نيستند بدين ترتيب که شناسايي و اندازه گيري و ثبت و طبقه بندی اطلاعات معادل فن ثبت و طبقه بندی و تلخيص رويدادهای مالی و گزارش اطلاعات مالی همان تلخيص رويدادهای مالی موسسه مورد نظر است که مجموعا موجبات قضاوت آگاهانه و اخذ تصميمات منطقی توسط استفاده کنندگان از اطلاعات مالی را فراهم می سازد0
بديهی است زمانی حسابداری هر موسسه می توان تعريف فوق را عينيت بدهدکه نسبت به بسط وتکامل حسابداری از جهات نظری و عملی همت نمايد و برای بسط و تکامل از هر دو نظر بايستی اصول استانداردهای حسابداری و وقواعد و روشهای متداول در حسابداری مورد عمل حسابداری موسسه قرار گيرد. زيرا عمل نکردن به اصول و استانداردها و واقعه متداول در حسابداری، عدم صحت گزارشات مالی تهيه شده را در پی داشته و تصميمات متخذه نيز غيره منطقی خواهد بود0
تاریخچه:
اولین بار در سال 1874 میلادی (1291) در زمان ناصر الدین شاه كنوانسیون مصوب 1864 ژنو از سوی ایران پذیرفته شد هر چند سالها هیچ گونه اقدام جدی صورت نگرفت به جز شركت عبدالصمد ممتاز السلطنه در كنفرانس بین المللی صلیب سرخ در سال 1906 (1284) و دریافت موافقت كنفرانس در پذیرش شیر و خورشید سرخ به عنوان نشان رسمی دولت ایران برای جمعیت خود. دكتر امیر اعلم ( از دانش آموختگان رشته پزشكی در اروپا و از بنیانگذاران چند بیمارستان به سبك غربی در ایران ) در سال 1301 مقررات وضع شده از سوی صلیب سرخ جهانی برای جمعیت ها را ترجمه و در اختیار احمدشاه قرار داد و مقدمات تشكیل جمعیت فراهم شد. نخستین جلسه رسمی كمیته مركزی جمعیت در مرداد ماه سال 1302 تشكیل گردید و اعضای آن از میان بنیانگذاران و یاری رسانندگان به جمعیت و در جل
سه عمومی انتخاب می شدند. هرچند تا سال 1303 عملاً هیچگونه اقدامی در جهت سازماندهی این تشكیلات صورت نپذیرفت. این اقدامات از سال 1304 شروع گردید از جمله راه اندازی مجله ای به عنوان ارگان رسمی جمعیت به نام « شیر و خورشید سرخ » در سال 1307 جمعیت نسوان شیر و خورشید سرخ ایران شكل گرفت. نخستین حركت امدادی جمعیت كمك به زلزله زدگان تربت حیدریه به همت دكتر امیر اعلم و در زمانی بود كه
هنوز جمعیت هیچ گونه امكاناتی نداشت. در سال 1308 شمسی كنفرانس دیپلماتیك ژنو درباره صلیب سرخ بین المللی نشان شیرو خورشید سرخ را در كنار نشانهای هلال احمر و صلیب سرخ به عنوان نشان امدادی و دارای مصونیت در میادین نبرد به رسمیت شناخت. در سال 1327 اساسنامه جدید جمعیت طراحی و در مجمع عمومی جمعیت در همان سال به تصویب رسید. برابر مواد 18 و 19 این اساسنامه وظایف جمعیت علاوه بر معالجه مجروحان و رسیدگی به امور اسراء در زمان جنگ، امدادرسانی به هنگام بلیات و حوادث، تأسیس مؤسسات انتقال خون در سراسر كشور، رسیدگی به وضع بینوایان، تربیت جوانان و تربیت پرستار برای مراكز بهداشتی و درمانی تعیین گردید. در سال 1328 دكتر حسین خطیبی نوری به عنوان مدیر عامل جمعیت برگزیده شد. دكتر خطیبی طی سی سال خدمات شبانه روزی خود را كاملاً داوطلبانه در اختیار جمعیت قرار داد، به طوریكه گفته می شود حتی ناهار خود را از منزل می آورده است. در دهة سی جمعیت علاوه برامداد رسانی در موارد مختلف از جمله سیل در جنوب شرق كشور در سال 1336 اقدام به تأسیس جند مركز تحقیقات پزشكی ونیز درمانگاهها، بیمارستانها و شیر خوارگاههای مختلف در سطح كشور نمود. طی دهة چهل شمسی ارائه خدمات بهداشتی - درمانی به اقشار مختلف مردم و نیز سرپرستی افراد بی خانمان و بی بضاعت با گرایش كودكان و نوجوان به عنوان رویكردی مهم مورد نظر رؤسای جمعیت بود. تا سال 1357 جمعیت شیر و خورشید سرخ دارای بیش از 280 شعبه بود كه تقریباً همگان از اركان مشابه مركز، مجمع عمومی، هیئت های مركزی و مدیره و بازرسی برخوردار بودند و ریاست هیئت مركزی نیز بر عهده استاندار، فرماندار و یا بخشدار بود. فعالیت های ثمربخش « جمعیت شیر و خورشید سرخ » در راه امداد آسیب دیدگان، ایجاد بیش از 700 مؤسسه امدادی، درمانی، بهداشتی، خیریه، تربیتی و اجتماعی از قبیل بیمارستانها، مراكز امدادی و درمانی، بیمارستانها و زایشگاهها، كشتی بیمارستانی، بیمارستانها و درمانگاههای امدادی و صحرائی، سازمان تداركات درمانی، اندرزگاهها، آمزشگاههای حرفه ای، پرورشگاهها، شیرخوارگاهها، مهدهای كودك، آموزشگاههای پرستاری و بهیاری، مراكز انتقال خون، مراكز مبارزه با سل و سرطان، تأسیسات نوتوانی و دست و پا سازی مصنوعی، شركت در خدمات بین المللی هنگام وقوع حوادث و سوانح طبیعی و غیر طبیعی در كشورهای خارجی و شركت در مجامع بین المللی صلیب سرخ، موجب اهمیت و اعتبار روز
افزون جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران نزد « كمیته » و « اتحادیه بین المللی جمعیت های صلیب سرخ، هلال احمر و شیر و خورشید سرخ » گردید، كه در تنیجه به عضویت « كمیته اجرائی » و « شورای حكام » انتخاب و دبیركل جمعیت به ریاست « كمیته مشورتی بهداشت » كه یكی از چهار كمیته ای است كه زیر نظر كمیته اجرائی انجالیب سرخ كه عالیترین مجمع تصمیم گیری نهضت بین المللی به حساب می آید با حضور بیش از 130 عضو در تهران برگزار شد. مصوبات این كنفرانس در زمینه های مختلف هنوز هم از لحاظ حقوقی مورد ارجاع می باشند.
در اسفند ماه سال 1357 یعنی در كمتر از یك ماه بعد از پیروزی انقلاب، بر اساس مصوبه دولت موقت و در زمانی كه دكتر سامی وزیر بهداری و بهزیستی وقت كه به عنوان سرپرست جمعیت انتخاب شده بودند، كلیه مؤسسات درمانی و بهداشتی ( شامل 224 بیمارستان، 173 درمانگاه مستقل و مركز اورژانس، 77 اندرزگاه، 15 مركز مستقل انتقال خون و 30 مركز آموزش پرستاری، مامائی، بهیاری و پزشكی به همراه چندین پرورشگاه و خانه كودك ) از جمعیت منتزع و با حفظ مالكیت جمعیت، به وزارت بهداری و بهزیستی وقت منتقل گردید. بعدها امور مربوط به تربیت كادر پیراپزشكی وانتقال خون از جمعیت سلب گردید و اكثر پرورشگاهها و شیرخوارگاهها به سایر سازمانها واگذار گردید. در سال 1359 دكتر علی بهزادنیا مسئوولیت جمعیت را به عهده گرفت و تا حد امكان به بازسازی مجدد ساختار آن پرداخت سپس دكتر سیدحسن فیروز آبادی ریاست جمعیت را به عهده گرفت و تا سال 1362 در این پست باقی ماند و پس از آن مرحوم دكتر سیف اله وحید دستجردی به مدت بیش از 15 سال به عنوان رئیس جمعیت فعالیت كردند. جمعیت در جریان جنگ تحمیلی یكی از درخشانترین خدمات امدادی و درمانی را به رزمندگان اسلام و هموطنان جنگ زده ارائه نمود.
در دی ماه 1362 برابر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی، عنوان جمعیت به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت و ایران از كلیه حقوق بین المللی خود برای استفاده انحصاری از نشانه شیر و خورشید سرخ صرف نظر كرد و نشان مذكور بلافاصله از آیین نامه اساسنامه تشكل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر حذف گردید، اما به دلیل اینكه این نشان در كنفرانس دیپلماتیك جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر به تصویب رسیده بود لغو آن نیز باید در اجلاس مشابه صورت پذیرد و از آنجایی كه برپایی چنین اجلاسی تا كنون در دستور كار تشكل بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر قرار نداشته این نشان همچنان در اسناد مربوط به كنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتكل های الحاقی آنها به كار برده می شود.
در سال 1367 اساسنامه جمعیت توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد در این اساسنامه رئیس جمعیت به پیشنهاد وزیر بهداشت و حكم رئیس جمهور تعیین می شود و نماینده وزیر بهداشت در هیئت اجرائی به عنوان عالیترین ركن جمعیت حضور داشته است.
از نظر منابع مالی نیز علاوه بر بودجه دولتی برابر اساسنامه چهل و دو در صد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمی، 55 در صد از درآمد ی
ك درصد كارمزد ثبت سفارشات، یك ریال از هر
مراسله سفارشی و 5/2 ریال از هر تلگراف ارسالی، سایر اعانات مردمی و سازمانها و یك درصد از قیمت هر بلیط هواپیما و كشتی تعیین گردید. علی رغم تأكید اساسنامه فوق به بازگردانیدن اموال و املاك تحت تصرف نهادها به جمعیت متأسفانه شماری از املاك مزبور همچنان در اختیار آنان قرار دارد. به دنبال تصدی ریاست جمعیت توسط دكتر نوربالا در سال 1378 تحولات و تغییرات وسیعی در جمعیت به وقوع پیوست كه یكی از مهمترین آنها دور شدن جمعیت از جهت گیری های سیاسی كشور و پایبندی به اصول هفتگانه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ( انسانیت، بی غرضی، بی طرفی، عدم وابستگی، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی ) بوده است. تبدیل معاونتهای امداد و نیز جوانان به سازمان امدادو نجات و سازمان جوانان، احیاء و بازسازی سازمان داوطلبان، تشكیل معاونت حقوقی، برنامه ریزی و
امور مجلس، افزودن واژه درمان به معاونت توانبخشی، ارتقاء « مركز آموزش و تحقیقات » به « مؤسسه آموزش عالی علمی - كاربردی هلال احمر ایران »، به دست آوردن مجدد مسئوولیت هیئت پزشكی حج پس از 20 سال، انتخاب به عنوان عضو هیئت حاكمه فدراسیون، تشكیل كانون های دانشجویی در بیش از 290 دانشگاه با بیش از صدهزار دانشجوی فعال، ارتقاء كمی و كیفی در حوزه های مختلف امداد از جمله آموزش، تجهیزات جدید از جمله خودرو، آمبولانس، چرخبال، سیستم مخابراتی و همچنین در زمینه درمان ( 20 مركز درمانی در داخل كشور و 10 بیمارستان و درمانگاه در خارج از كشور ) و توسعه توانبخشی ( اعم از ارتوپدی فنی، فیزیوتراپی، بازتوانی روانی، شنوایی سنجی، بینایی سنجی، هیدروتراپی و... ) از اقداماتی بوده است كه به دنبال ریاست دكتر نوربالا در جمعیت به وقوع پیوست. در جلسه علنی روز چهارشنبه 24 اردیبهشت ماه 1382 در مجلس شورای اسلامی منجر به اصلاح بخشی از اساسنامه قبلی شد. به موجب آن اركان اداره كننده جمعیت چنین تغییر نمود: از مهمترین اقداماتی كه در راستای مردمی تر كردن جمعیت و رها سازی از وابستگی به دولت و انتصابی بودن، صورت گرفت، برگزاری انتخابات در 2
1 اردیبهشت ماه 1383 در ساسر كشور بود و در شهرستانها مجمع شهرستان با انتخاب شورای اجرائی شهرستان كه رئیس شعبه را تعیین می نمایند و منتخبین آنها مجمع استان و هیئم مدیره استان را تشكیل خواهند داد كه مدیر عامل را بر می گزینند در مجمع عمومی كه از سراسر كشور 7 نفر از اعضای شورای عالی را برمی گزینند كه این شورا نیز یك نفر ار به عنوان رئیس جمعیت جهت صدور ابلاغ به رئیس جمهور معرفی می نمایند. در شورای عالی علاوه بر 7 نفر ذكر شده رئی
س جمعیت، خزانه دار، دبیركل و 4 نفر منتخب رئیس جمهور نیز حضور دارند. دولت عثمانی در سال 1876 به جای استفاده از نشان صلیبسرخ از معکوس رنگهای پرچم خود یعنی هلالاحمر در زمینه سفید برای جمعیتملی خود استفاده کرد
که بعدها بسیاری از کشورهای اسلامی آن را به عنوان نشان جمعیتملی خود بکار بردند. جایگاه جمعیت هلالاحمر از نظر عرف بینالمللی بسیار حائز اهمیت است. صلی
بسرخ و هلالاحمر بینالمللی، بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان محسوب میشوند.
امروزه در سطح بینالمللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور، وضعیت جمعیت ملی هلالاحمر و صلیبسرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آنها است.
عنوان سازمان بینالمللی که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال 1864 میلادی و در نتیجه تلاش ژن هنری دونان سوئیسی تشکیل شد، صلیبسرخ است.
در سال 1862 ژن هنری دونان کتاب خاطرهای از سولفرینو را شرح داد و خواستار تشکیل جمعیتهای امدادی داوطلب برای تسکین آلام اینگونه آسیبدیدگان از جنگ شد.
وی پیشنهاد داد که خدمت به زخمیهای نظامی، فعالیتی بیطرف محسوب شود و انجمن ژنوی امور عام المنفعه با علاقه وافر از پیشنهاد وی استقبال کرد.
در نتیجه، کنفرانسی بینالمللی با شرکت نمایندگان 16 کشور در ژنو تشکیل شد و موافقتنامه 1864 برای بهبود وضع مجروحان و رنجوران نظامی میدان جنگ تدوین شد و به امضای نمایندگان 12 دولت از کشورهای شرکتکننده رسید. در آن بیطرف شمردن متصدیان خدمات پزشکی نیروهای مسلح، رفتار انسانی با زخمیها و بیطرفی غیرنظامیانی که داوطلبانه به کمک مجروحان جنگ میشتابند و نیز علامتی بینالمللی به منظور مشخص شدن اعضا و وسایلی که در این راه به کار میروند، پیشبینی شده بود.
به خاطر ملیت دونان، صلیبی سرخ بر زمینهای سفید به تقلید از پرچم سوئیس به عنوان نماد و علامت آن انتخاب شد.
در سال 1963 میلادی، در 88 کشور جهان جمعیتهای ملی صلیبسرخ پدیدآمد و همچنین 2 گروه بینالمللی دیگر نیز مرکزشان در ژنو دایر بود. یکی کمیته بینالمللی صلیبسرخ که در سال 1863 تأسیس شد و مرکب از 25 تن از بزرگان سوئیس بود که هنگام جنگ به عنوان میانجیهای بیطرف خدمت میکردند و دیگری اتحادیه جمیعتهای صلیبسرخ که در سال 1919 تأسیس شد و هدفش کمکهای متقابل و همکاری و توسعه فعالیتهای مربوطه در زمان صلح بود.
فعالیت صلیبسرخ بینالمللی از پایان جنگجهانی دوم توسعه فراوانی یافت. کمیته بینالمللی صلیبسرخ (ICRC )، که مقر آن در ژنو قراردارد، سازمانی است بیطر
ف، بیغرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است از: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاریرسانی به آنها. فعالیتهای کمیته بینالمللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بیطرف است.
تاسیس در ایران
دولت ایران در سال 1301 جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیبسرخ و یا هلالاحمر علامت شیر و خورشید سرخ را به ع
نوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد.
علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال 1929 به عنوان نشان سوم مورد حمایت بینالمللی، به تصویب رسید. از آن پس 3 نشان صلیبسرخ، هلالاحمر و شیر و خورشیدسرخ به عنوان نشانهای رسمی و بینالمللی شناخته شد و نهایتاً در متن کنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب 1949 به عنوان نشانه 3 گانه بینالمللی که تحت حمایت حقوق بینالملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسید.
پس از پیروزی انقلاباسلامی و در سال 1359 دولت ایران با ارسال نامهای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلالاحمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۰۱ خورشیدی (۱۹۲۲ میلادی) با نام جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران بنیان گذاشتهشد و در سال ۱۳۰۳ توسط کمیته بینالمللی صلیب سرخ و فدراسیون بینالمللی جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر به رسمیت شناخته شد این جمعیت در سال ۱۳۶۲ ضمن تغییر نشان، به نام کنونی تغییر عنوان دادجعیت هلال احمر ایران عضوی از نهضت بینالمللی صلیب سرخ و هلال احمر است و در داخل کشور و در برخی موارد در دیگر مناطق جهان فعالیت دارد.
جمعیت شیر و خورشید سرخ، نخستین و بزرگترین جمعیت خیریه ایران بود که عهدهدار وظایف متعددی در مسائل مربوط به امدادرسانی در حوادث غیرمترقبه و امدادی، تاسیس بیمارستان و درمانگاه، تهیه دارو و تجهیزات پزشکی، تربیت پرستار، نگهداری از کودکان بیسرپرست، ارائه برنامههای ویژه برای جوانان و برخی فعالیتهای عمرانی در داخل و خارج کشور بودهاست اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ و در پی تغییر نام و ساختار، این جمعیت بهشدت وابسته به کمکهای دولتی شد و بسیاری از وظایف درمانی، بهداشتی و حمایتی جمعیت از آن منتزع شد.
هلال احمر ایران میزبان سومین اجلاس منطقهای جمعیتهای صلیب سرخ و هلال احمر خاورمیانه و شمال آفریقا با حضور نمایندگان ۴۰ کشور و سازمان جهانی در اردیبهشت ۱۳۸۰ در تهران بود.
اساسنامه جمعیت هلال احمر
جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران (جمعیت سابق شیر و خور
شید سرخ ایران) که در این اساسنامه جمعیت نامیده مىشود، مؤسسهاى خیریه، غیرانتفاعى و داراى شخصیت حقوقى مستقل مىباشد. جمعیت، به کلیه تعهدات و قراردادهاى بین المللى مربوط به اهداف و وظایف جمعیتهاى هلال احمر و صلیب سرخ و نیز مقررات اتحادیه جمعیتهاى صلیب سرخ و هلال احمر که با قانون اساسى و سایر قوانین جمهورى ابرون مرزى و درون مرزى و تعهدات مربوطه در راستاى سیاستهاى دولت جمهورى اسلامى ایران طبق اساسنامه عمل مىکند . — اصلاحیه به موجب مصوبه جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامی
ماده ۲
اهداف جمعیت عبارتند از: تلاش براى تسکین آلام بشرى، تأمین احترام انسانها و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگى و سلامت انسانها بدون درنظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها.
ماده ۳
وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور بدین قرار است.
۱- ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.
۲- ارائه کمکهاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران.
۳- برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى انسانى مورد نیاز.
۴- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم.
۵- کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم.
۶- تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.
۷- اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیمگیریها و فعالیتهاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عامالمنفعه.
۸- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بینالمللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند.
تبصره ۱- کمکهاى ارسالى جمعیت به سایر کشورها به صورت جنسى و یا نقدى و یا خدمات انسانى خواهد بود.
تبصره ۲- هزینه آن قسمت از خدمات و کمکهاى اولیه امدادى و یا سایر خدماتى که از طرف دولت در سطح کشور و کمک امدادى و درمانى و بهداشتى خارج از کشور به عهده جمعیت محول مىشود، توسط دولت به جمعیت پرداخت مىگردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف رسانیده شود.
تبصره ۳- جمعیت مکلف است حتى الامکان نسبت
به کمکهاى نقدى و جنسى که به آسیب دیدگان و نیازمندان خصوصاً در خارج از کشور انجام مىدهد دقت و نظارت کامل اعمال کند تا این کمکها به افرادى که استحقاق آن را دارند برسد.
ماده ۴
در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاى مسلحانه، جمعیت و عوامل امدادى آن طبق مقررات ملى و بین المللى و مصون از هر گونه ممانعت و یا تعرض دستجات متخاصم، بى طرفانه به کمک مجروحین و آسیب دیدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوى مفقودالاثرها شتافته و به طرفین درگیر به نحو یکسان و بدون هیچگونه تبعضى کمکهاى انسانى خود را عرضه مىنماید و طرفین متخاصم مکلف به احترام و همکارى با جمعیت و عوامل آن مىباشند. تبصره – علامت هلال احمر نشان اختصاصى جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران بوده و استفاده از این علامت به استثناى بهدارى نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران بدون اجازه قبلى از جمعیت ممنوع مىباشد.
ماده ۵
کلیه وزارتخانهها، سازمانها و شرکتها و مؤسسات دولتى بالاخص هواپیمایى و کشتیرانى و شرکت سهامى راه آهن جمهورى اسلامى ایران و گمرک ایران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و یا در زمان جنگ در اجراى وظایف جمعیت همکارى و تشریک مساعى لازم را بنمایند.
ماده ۶
هرکس از زن و مرد و کوچک و بزرگ بدون ملاحضات سیاسى، مذهبى، نژادى و با رعایت این اساسنامه و مطابق آئین نامه عضویت جمعیت مىتواند عضو جمعیت گردد.
ماده ۷ (اصلاحى(
- ارکان جمعیت هلال احمر عبارتند از:
۱- مجمع عمومى – شوراى عالى – رئیس – دبیرکل – بازرس یا بازرسان.
۲- مجمع استان – هیات مدیره – مدیر عامل استان – بازرس یا بازرسان.
۳- مجمع شهرستان – شوراى اجرایى شهرستان – رئیس شعبه – بازرس یا بازرسان.
تبصره ۱- کلیه اعضاء و داوطلبین فعال جمعیت در هر شهرستان عضو مجمع شهرستان محسوب شده و اعضاى مجمع استان از نمایندگان معرفى شده مجامع شهرستانهاى تابعه و اعضاى مجمع عمومى نیز از نمایندگان معرفى شده از مجامع استانها تشکیل مىشوند.
تبصره ۲- حد نصاب تشکیل و رسمیت یافتن جلسه مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستانى در نوبت اول با حضور دو سوم اعضاء هر مجمع خواهد بود و در صورت عدم تأمین حد نصاب در نوبت اول، جلسه دوم که حداکثر پانزده روز بعد از نوبت اول خواهد بود با حضور هر تعداد از اعضاء رسمیت خواهد یافت.
تبصره ۳- هیأت اجرایى فعلى موظف است در اولین فرض
ت ممکن آییننامه و دستورالعمل برگزارى انتخابات مجمع عمومى و مجامع استان و شهرستان را تدوین و تصویب نماید به نحوى که حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازمالاجراء شدن این قانون، مجامع استان و شهرستان و ظرف مدت یک سال مجمع عمومى و سایر ارکان جمعیت مطابق این اصلاحیه تشکیل گردد.
تبصره ۴- جمعیت هلال احمر در سراسر کشور داراى شخصیت حقوقى واحد است.
ماده ۸ (اصلاحى)
وظایف و اختیارات مجمع عمومى و مجامع استانى و ش
هرستان عبارت است از:
الف – وظایف و اختیارات مجمع عمومى:
۱- تعیین و تصویب سیاستهاى کلان جمعیت
۲- تصویب مرانامه و نظامنامه جمعیت در چارچوب اساسنامه و مقررات فدراسیون بینالمللى صلیب سرخ و هلالاحمر.
۳- تصویب برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت.
۴- تصویب آییننامهها و دستورالعملهاى لازم در مورد شرح وظایف و اختیارات شوراى عالى.
۵- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۶- انتخاب هفت نفر از اعضاى شوراى عالى.
۷- انتخاب بازرس یا بازرسان.
ب – وظایف و اختیارات مجامع استان و شهرستان:
۱- تدوین برنامههاى کلى استانى و شهرستانى در چهارچوب مقررات و سیاستهاى کلان جمعیت.
۲- پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه جمعیت مربوط به سطوح بالاتر و تصویب ترازنامه سالانه جمعیت مربوطه.
۳- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.
۴- انتخاب چهار نفر اعضاى هیأت مدیره براى استان و شوراى اجرایى براى شهرستان.
۵- انتخاب بازرس یا بازرسان.
تبصره – شرایط اعضاء، چگونگى و شیوه دعوت و تشکیل مجامع استان و شهرستان و مجمع عمومى و برگزارى انتخابات بر اساس آییننامههایى خواهد بود که در دوره اول توسط هیأت اجرایى فعلى و در دورههاى بعد توسط مجمع عمومى تصویب مىگردد. ۱و۲) اصلاحى به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى
ماده ۷ (قبل از اصلاح)
اداره امور جمعیت توسط رئیس جمعیت صورت مىگیرد که عزل و نصب نامبرده به پیشنهاد وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکى و حکم ریاست جمهورى انجام خواهد شد.
ماده ۸ (قبل از اصلاح)
هر چهار ماه یکبار و یا عنداللزوم به دستور و ریاست وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکى و با حضور رئیس، معاونین و بازرسان جمعیت تشکیل مىگردد و گزارش عملکرد و مسائل مالى جمعیت به اطلاع وزیر خواهد رسید.
ماده ۹
وظایف و اختیارات رئیس جمعیت به قرار زیر است:
۱- انتخاب و نصب و یا عزل دبیر کل و خزانه دار کل و نظارت مستقیم و مستمر بر کار آنان.
۲- تشکیل و اداره جلسات «شوراى عالى«.
۳- تمهید مقدمات تشکیل کنفرانسهاى بین المللى و منطقهاى مربوط به جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ بین المللى در ایران.
۴- برقرارى ارتباط با مقامات جمهورى اسلامى ایران.
۵- نظارت مستقیم و مستمر بر امور بین المللى جمعیت.
۶- دستور ارسال کمکها و عوامل امدادى به سایر کشورها.
۷- مراقبت بر حسن اجراء اساسنامه و نظارت بر اجراى مقررات بین المللى انسانى.
۸- مراقبت بر حسن اجراء مصوبات شوراى عالى و سایر مقررات ناظر بر کار جمعیت.
۹- اعطاى نشانهاى درجه اول مخصوص جمعیت.
ماده ۱۰(اصلاحى)
- ترکیب و وظایف شوراى عالى، هیأت مدیره استان و شوراى اجرایى استان:
الف – اعضاى شوراى عالى عبارتند از:
۱- هفت نفر عضو منتخب مجمع عمومى به مدت چهار سال
۲- چهار نفر از شخصیتهاى برجسته و صاحب نظر کشور، مطلع و مسلط به امور امدادى، بهداشتى، درمانى امور جوانان و حقوق بشر دوستانه با معرفى رئیس جمهور به مدت چهار سال.
۳- رئیس جمعیت.
۴- دبیرکل.
۵- خزانه دار کل.
۶- یک نفر از مدیران ارشد اجرایى جمعیت به انتخاب رئیس جمعیت.
۷- بازرسان «بدون حق رأى«.
تبصره – نماینده مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظمله تعیین شده باشد در جلسات شوراى عالى شرکت خواهد نمود. ب – وظایف و اختیارات شوراى عالى:
۱- تدوین سیاستهاى کلان و پیشنهاد آن به مجمع عمومى.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالانه جمعیت و ارائه آن به مجمع عمومى.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع عمومى.
۴- تصویب آییننامههاى داخلى شوراى عالى و آییننامههاى مالى، محاسباتى، معاملاتى و استخدامى و ضوابط ساختار تشکیلاتى و پستهاى سازمانى جمعیت.
۵- معرفى دو نفر مدیر شایسته از افراد واجد شرایط به رئیس جمهور جهت انتخاب یکى از آنها به عنوان رئیس جمعیت به مدت چهار سال.
۶- بررسى و تصویب پیشنهادات رئیس جمعیت.
ج – ترکیب و وظایف هیأت مدیره استان عبارتند از:
۱- چهار نفر منتخب مجمع استان به مدت چهارسال.
۲- مدیرعامل.
۳- خزانهدار
۴- یکى از معاونین جمعیت استان.
۵- بازرس یا بازرسان »بدون حق رأى«
د – وظایف و اختیارات هیأت مدیره استان عبارتند از:
۱- تدوین برنامههاى کلى استان و پیشنهاد آن به مجمع استان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت استان و ارائه آن به مجمع استان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات مجمع مربوطه.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به رئیس جمعیت جهت انتخاب مدیر عامل.
۵- تصویب پیشنهادات مدیرعامل در چهارچوب وظایف.
ه – اعضاى شوراى اجرایى شهرستان عبارتند از:
۱- چهار نفر منتخب مجمع شهرستان به مدت چهار سال.
۲- رئیس شعبه.
۳- خزانه دار.
۴- معادن شعبه.
۵- بازرس یا بازرسان (بدون حق رأى
و – وظایف و اختیارات شوراى اجرایى شهرستان عبارت است از:
۱- تدوین برنامههاى کلى شهرستان مربوطه و ارائه آن به مجمع شهرستان.
۲- تنظیم برنامه و بودجه و ترازنامه سالیانه جمعیت مربوطه و ارایه آن به مجمع شهرستان.
۳- تدوین راهکارهاى لازم جهت اجراى مصوبات شهرستان.
۴- معرفى دو نفر مدیر واجد شرایط به مدیر عامل استان جهت انتخاب مدیر شعبه.
۵- تصویب پیشنهادهاى رئیس شعبه در چارچوب وظایف.
«۱) اصلاحیه به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامى
از زمان تصویب این قانون واژه «هیأت اجرایى» در کلیه مواد اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران به وشراى عالى تغییر مىیابد.
ماده ۱۰ (قبل از اصلاح) – جمعیت داراى شوراى عالى بوده که اعضاى آن عبارتند از رئیس، دبیرکل، خزانه دار کل، یک عضو به انتخاب رئیس جمعیت، یک نفر از بازرسان.
تبصره ۱- نماینده محترم مقام معظم رهبرى در صورتى که توسط معظ
م له تعیین شده باشد در جمعیت به عنوان ناظر شرعى در جلسات این هیأت شرکت خواهند بود.
تبصره ۲- وظایف و اختیارات شوراى عالى را آئیننامهاى که توسط رئیس جمعیت تهیه و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى مىرسد، تعیین مىکند.
- به موجب مصوبه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۴ مجلس شوراى اسلامى: بند (۹) از ماده (۹) و بند (۶) از ماده (۱۵) و تبصره ذیل ماده از اساسنامه مذکور حذف مىگردد.»
ماده ۱۱
اعضاى «شوراى عالى» در قبال تصمیماتى که در اجراى وظایف هیأت اتخاذ خواهند نمود داراى مسئولیت مشترک مىباشند.
ماده ۱۲
جلسات «شوراى عالى»۲ حداقل ماهى یک بار تشکیل مىگردد. رئیس جمعیت مىتواند در شرایط اضطرارى شخصاً به جاى «شوراى عالى» اتخاذ تصمیم نموده و گزارش آن را در اولین جلسه «شوراى عالى» ارائه دهد. ترتیب اجراى این ماده را آئیننامههاى جمعیت مشخص خواهند نمود.
ماده ۱۳
دبیر کل جمعیت سمت معاون کل رئیس را در امور ادارى و اجرایى به عهده داشته و موظف است گزارش اقدامات خود را بطور مستمر به رئیس و شوراى عالى تسلیم نماید. دبیر کل نزد مراجع قانونى و دولتى و محاکم و سازمانها و ادارات و اشخاص حقیقى و حقوقى نمایندگى رسمى جمعیت را با حق توکیل غیر دارا مىباشد.
ماده ۱۴
وظایف و اختیارات خزانه دارى کل:
۱- بکار بردن مساعى لازم در وصول درآمدها و ارائه پیشنهاد در مورد ای
جاد انواع درآمدهاى جدید ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۲- حفظ داراییها و اموال و حقوق و منافع مالى جمعیت ضمن اشتراک مساعى با دبیر کل.
۳- نظارت مالى بر تنظیم و اجراى بودجه و مصرف هزینهها.
۴- تنظیم ترازنامه و تفریق بودجه.
۵- همکارى مشترک با دبیر کل جهت تخصیص اعتبار.
۶- افتتاح حساب در بانکها و برداشتن از آن و نیز مسدود کردن حسابها و صدور چکها و سفتهها و اوراق بهادار و قبوض و انعقاد قراردادهاى مالى (متفقاً با امضاء خزانه دارى کل و دبیر کل به عمل مىآید.
۷- ایجاد هماهنگى در امور مالى جمعیت.
تبصره ۱- معرفى امضاهاى مجاز کلیه شعب جمعیت به بانکها از طریق دبیر کل و خزانه دار کل بطور مشترک بعمل مىآید. تبصره ۲- در مواردى که خزانه دار کل هزینه کردن وجوهى را خلاف مقررات بداند باید مراتب را کتباً به دبیر کل گزارش نماید و چنانچه توافق حاصل نشد، خزانه دار کل پس از گزارش کتبى امر به رئیس جمعیت و بازرسان و اخذ دستور کتبى از رئیس جمعیت نسبت به امضاى اسناد اقدام مىنماید و موظف است گزارش امور را براى وزیر امور اقتصادى و دارایى و دیوان محاسبات کشور ارسال نماید.
ماده ۱۵
وظایف و اختیارات بازرسان به قرار زیر است:
۱- بازرسى و نظارت مستمر بر اجراء و انطباق نحوه اداره امور جمعیت با اساسنامه و آئین نامهها و مقررات داخلى و بینالمللى جمعیت بالاخص در مواقع امداد و مددکارى اجتماعى.
۲- رسیدگى به کلیه حسابها و دفاتر و اوراق و اسناد و مدارک مالى و درآمدها و دارائیهاى نقدى و جنسى و اوراق بهادار، در صورت لزوم با استفاده از خدمات کارشناسان و مؤسسات رسمى حسابرسى.
۳- اعلام کتبى تخلفات در نحوه اداره امور جمعیت و تجاوز از حدود اساسنامه و آئیننامهها و مقررات به رئیس جمعیت و «شوراى عالى«.۲
۴- بررسى و اظهار نظر در خصوص گزارشهاى سالانه «شوراى عالى» ۲ ترازنامه و تفریق بودجه سال پیش، و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتى که توسط «شوراى عالى»۲ در اختیار رئیس جمعیت گذاشته مىشود.
۵- تهیه گزارش جامعى راجع به وضع جمعیت با توجه به بند فوق و تسلیم آن به رئیس جمعیت.
ماده ۱۶
جمعیت مىتواند براساس نیاز و شرایط منطقهاى شعبى در مراکز استان یا در مرکز بعضى از شهرستانها و بخشها و یا نمایندگى هایى در سایر مراکز تأسیس نماید. جمعیت استان داراى هیأت مدیرهاى مرکب از مدیر عال، رئیس و خزانه دار و شعب داراى رئیس شعبه جمعیت توسط یک هیأت مدیره متشکل از رئیس، خزانه دار و مدیر عامل اداره مىشود و نحوه اداره آنها مطابق آئین نامه خاصى مىباشد که با پیشنهاد «شوراى عالى» به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکى خواهد رسید. تبصره – مدیر عامل و سرپرستان شعب استانها و شهرستانها باید افرادى مؤمن و ملتزم به اسلام و قانون اساسى بوده و قبل از انقلاب اسلامى از عوامل حزب منحله رستاخیز نباشند.
ماده ۱۷
منابع مالى جمعیت علاوه بر آنچه که قانون در گذشته مشخص نموده است عبارت است از:
۱- چهل و دو درصد از درآمد حاصل از حق الثبت اسناد رسمى.
۲- پنجاه و پنج درصد از محل درآمد یک درصد کارمزد ثبت سفارشات.
۳- یک ریال از هر مراسله سفارشى و بیمه اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال از هر امانت پستى اعم از داخله و خارجه و مبلغ دو ریال و نیم از هر تلگراف اعم از داخله و خارجه که بوسیله الصاق تمبر خیریه از فرستندگان دریافت مىشود.
۴- اعانات، عواید و اموالى که در اجراى تصمیمات و مصوبات مراجع و سازمانهاى دولتى و شهرى اختصاص به جمعیت داده مىشود و همچنین اعانات مردمى و کمکهاى خارجى.
۵- کمکهاى دولت به منظور تأمین منابع مالى کافى و تقویت و تحکیم نیروى جمعیت که باید همه ساله ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور گردد.
۶- معادل یک درصد قیمت هر بلیط هواپیما و کشتى که از هر مسافر باید اخذ و به حساب جمعیت واریز گردد.
تبصره – کمکهاى دولت که همه ساله در ردیف اعتبارى به عنوان اعانه در بودجه کل کشور منظور مىگردد، طبق این اساسنامه و مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف مىرسد. دولت موظف است علاوه بر مبلغ فوق در شئون مختلف بذل مساعدت و همکارى لازم را با جمعیت بنماید.
ماده ۱۸
دولت موظف است کلیه وجوهى را که به موجب قانون تحت عنوان جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران وصول مىنماید، به خزانه واریز و معادل آن را در بودجه سال آینده به حساب جمعیت منظور دارد.
ماده ۱ (از قوانین)جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران (جمعیت سابق شیر و خورشید سرخ ایران) که در این اساسنامه جمعیت نامیده مىشود، مؤسسهاى خیریه، غیرانتفاعى و داراى شخصیت حقوقى مستقل مىباشد. جمعیت، به کلیه تعهدات و قراردادهاى بین المللى مربوط به اهداف و وظایف جمعیتهاى هلال احمر و صلیب سرخ و نیز مقررات اتحادیه جمعیتهاى صلیب سرخ و هلال احمر که با قانون اساسى و سایر قوانین جمهورى اسلامى ایران مغایرت نداشته باشند، پاى بند بوده « و در مسائل امدادى و بهداشتى درمانى برون مرزى و درون مرزى و تعهدات مربوطه در راستاى سیاستهاى دولت جمهورى اسلامى ایران طبق اساسنامه عمل مىکند . — اصلاحیه به موجب مصوبه جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۳۸۲ مجلس شوراى اسلامیماد
ه ۲ (از قوانین)اهداف جمعیت عبارتند از: تلاش براى تسکین آلام بشرى، تأمین احترام انسانها و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگى و سلامت انسانها بدون درنظر گرفتن هیچگونه تبعیض میان آنها.ماده ۳ (از قوانین)وظایف جمعیت در سطح کشور و خارج از کشور بدین قرار است.۱- ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور.۲- ارائه کمکهاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران.۳- برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى
انسانى مورد نیاز.۴- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم.۵- کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم.۶- تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها.۷- اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیمگیریها و فعالیتهاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عامالمنفعه.۸- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بینالمللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند.تبصره ۱- کمکهاى ارسالى جمعیت به سایر کشورها به صورت جنسى و یا نقدى و یا خدمات انسانى خواهد بود.تبصره ۲- هزینه آن قسمت از خدمات و کمکهاى اولیه امدادى و یا سایر خدماتى که از طرف دولت در سطح کشور و کمک امدادى و درمانى و بهداشتى خارج از کشور به عهده جمعیت محول مىشود، توسط دولت به جمعیت پرداخت مىگردد تا طبق مقررات و ضوابط خاص جمعیت به مصرف رسانیده شود. تبصره ۳- جمعیت مکلف است حتى الامکان نسبت به کمکهاى نقدى و جنسى که به آسیب دیدگان و نیازمندان خصوصاً در خارج از کشور انجام مىدهد دقت و نظارت کامل اعمال کند تا این کمکها به افرادى که استحقاق آن را دارند برسد.ماده ۴ (از قوانین)در زمان جنگ و در تصادمات و برخوردهاى مسلحانه،
جمعیت و عوامل امدادى آن طبق مقررات ملى و بین المللى و مصون از هر گونه ممانعت و یا تعرض دستجات متخاصم، بى طرفانه به کمک مجروحین و آسیب دیدگان و پناهندگان و آوارگان و اسراء و جستجوى مفقودالاثرها شتافته و به طرفین درگیر به نحو یکسان و بدون هیچگونه تبعیضى کمکهاى انسانى خود را عرضه مىنماید و طرفین متخاصم ماصى جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامى ایران بوده و استفاده از این علامت به استثناى بهدارى نیروهاى مسلح جمهورى اسلامى ایران بدون اجازه قبلى از جمعیت ممنوع مىباشد.ماده ۵ (از قوانین)کلیه وزارتخانهها، سازمانها و شرکتها و مؤسسات دولتى بالاخص هواپیمایى و کشتیرانى و شرکت سهامى راه آهن جمهورى اسلامى ایران و گمرک ایران موظفند خصوصاً به هنگام بروز حوادث و یا در زمان جنگ در اجراى وظایف جمعیت همکارى و تشریک مساعى لازم را بنمایند.ماده ۶ (از قوانین)هرکس از زن و مرد و کوچک و بزرگ بدون ملاحضات سیاسى، مذهبى، نژادى و با رعایت این اساسنامه و مطابق آئین نامه عضویت جمعیت مىتواند عضو جمعیت گردد.ماده ۷ (اصلاحى) (از قوانین)- ارکان جمعیت هلال احمر عبارتند از:۱- مجمع عمومى – شوراى عالى – رئیس – دبیرکل – بازرس یا بازرسان.۲- مجمع استان – هیات مدیره – مدیر عامل استان – بازرس یا بازرسان.۳- مجمع شهرستان – شوراى اجرایى شهرستان – رئیس شعبه – بازرس یا بازرسان.تبصره ۱- کلیه اعضاء و داوطلبین فعال جمعیت در هر شهرستان عضو مجمع شهرستان محسوب شده و اعضاى مجمع استان از نمایندگان معرفى شده مجامع شهرستانهاى تابعه و اعضاى مجمع عمومى نیز از نمایندگان معرفى شده از مجامع استانها تشکیل مىشوند.تبصره ۲- حد نصاب تشکیل و رسمیت یافتن جلسه مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستانى در نوبت اول با حضور دو سوم اعضاء هر مجمع خواهد بود و در صورت عدم تأمین حد نصاب در نوبت اول، جلسه دوم که
حداکثر پانزده روز بعد از نوبت اول خواهد بود با حضور هر تعداد از اعضاء رسمیت خواهد یافت.تبصره ۳- هیأت اجرایى فعلى موظف است در اولین فرضت ممکن آییننامه و دستورالعمل برگزارى انتخابات مجمع عمومى و مجامع استان و شهرستان را تدوین و تصویب نماید به نحوى که حداکثر ظرف مدت نه ماه پس از لازمالاجراء شدن این قانون، مجامع استان و شهرستان و ظرف مدت یک سال مجمع عمومى و سایر ارکان جمعیت مطابق این اصلاحیه تشکیل گردد. تبصره ۴- جمعیت هلال احمر در سراسر کشور داراى شخصیت حقوقى واحد ا
ست.ماده ۸ (اصلاحى) (از قوانین)وظایف و اختیارات مجمع عمومى و مجامع استانى و شهرستان عبارت است از: الف – وظایف و اختیارات مجمع عمومى:۱- تعیین و تصویب سیاستهاى کلان جمعیت۲- تصویب مرانامه و نظامنامه جمعیت در چارچازنامه سالانه جمعیت.۴- تصویب آییننامهها و دستورالعملهاى لازم در مورد شرح وظایف و اختیارات شوراى عالى.۵- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.۶- انتخاب هفت نفر از اعضاى شوراى عالى.۷- انتخاب بازرس یا بازرسان.ب – وظایف و اختیارات مجامع استان و شهرستان:۱- تدوین برنامههاى کلى استانى و شهرستانى در چهارچوب مقررات و سیاستهاى کلان جمعیت.۲- پیشنهاد برنامه و بودج
ه سالانه جمعیت مربوط به سطوح بالاتر و تصویب ترازنامه سالانه جمعیت مربوطه.۳- استماع گزارش بازرس یا بازرسان.۴- انتخاب چهار نفر اعضاى هیأت مدیره برا
ى استان و شوراى اجرایى براى شهرستان.۵- انتخاب بازرس یا بازرسان.تبصره – شرایط اعضاء، چگونگى و شیوه دعوت و تشکیل مجامع استان و شهرستان و مجمع عمومى و برگزارى انتخابات بر اساس آییننامههایى خواهد بود که در دوره اول توسط هیأت اجرایى فعلى و در دورههاى بعد توسط مجمع عمومى تصویب مىگردد.