دانلود مقاله کمکهای اولیه

بخشی از مقاله

کمکهای اولیه

کمکهای اولیه شامل اقداماتی است که هنگام وقوع حوادث برای جلوگیری از مرگ، پیشگیری از صدمات و عوارض بعدی و یا کاهش درد و رنج مصدوم پیش از رسیدن به پزشک و یا انتقال وی به مراکز درمانی به عمل می آید.
مقدمه

علیرغم پیشرفت علم و تکنولوژی انسان هنوز درمقابل عوارض سوانح و بلایای طبیبعی ناشی از دگرگونیهای طبیعت آسیب‌پذیر است. و با توجه به ازدیاد روز افزون حوادث مختلف ، بخصوص جنگ ، تصادفات رانندگی ، سوختگیها ، خفگی به دلائل مختلف ، برق گرفتگی ، سقوط از ارتفاعات ، گزش حیوانات و حشرات ، مسمومیتهای مختلف و غیره ، اصولی‌ترین کار کسب آمادگی به منظور مقابله با حوادث و سوانح و بکارگیری آن جهت حفظ سلامتی و نجات جان خود و اطرافیان در لحظات اولیه وقوع یک حادثه است.

اهداف کمکهای اولیه
• نجات و زنده نگهداشتن شخص مصدوم یا بیمار
• جلوگیری از شدت یافتن عارضه
• کمک به بهبود حال بیمار تا رسیدن و یا انتقال او به مراکز درمانی

خصوصیات امدادگر
شخص کمک دهنده نیازی به داشتن اطلاعات پزشکی یا پرستاری ندارد. همه افراد می‌توانند با آموختن اصول کمکهای اولیه و انجام کمک صحیح و به موقع ، چه بسا باعث جلوگیری از مرگ حتمی مصدومین و یا ازدیاد و شدت یافتن عوارض مختلف گردند.

• امدادگر باید سرعت عمل داشته و در هر حادثه به سرعت از وضع بیمار و نوع حادثه اطلاعاتی کسب نموده و اقدام به نجات بیمار نماید.
• در هر حادثه خونسردی خود را حفظ نموده و با آرامش دست بکار شود.
• به روحیه بیمار توجه نموده و سخنانش تسلی‌بخش بوده و رفتارش اطمینان بخش و توام با دلسوزی می‌باشد.
• در کارش وارد بوده و با اصول کمکهای اولیه آشنا باشد و بداند که در هر حادثه به چه نحو باید عمل کند.
وظایف اصلی امدادگر
در هر حادثه آنچه بسیار ضروری بوده حفظ ترتیب عمل در کمکهای اولیه است. بدین ترتیب که امدادگر باید هنگام رسیدن به بالین مصدوم یا بیمار به ترتیب زیر اقدام نماید:
1. دورکردن شخص مجروح یا مصدوم از محیط خطر در صورت لزوم (مثل ریزش کوه و آوار ، آتش‌سوزی ، غرق‌شدگی و غیره
2. بازرسی راههای تنفسی و کنترل علایم حیاتی بدن (مثل نبض ، فشارخون و تنفس)
3. جلوگیری از خونرزی
4. کنترل علایم مسمومیت و اقدام به نجات مسموم
5. کنترل شکستگیها و انجام کمکهای اولیه لازم
تشخیص نوع حادثه
در هر حادثه باید نوع عارضه را تشخیص دهید تا بتوانید اقدام صحیح را انجام دهید. برای تشخیص ابتدا باید از سابقه مصدومیت آگاه شد و اینکه حادثه یا بیماری چگونه اتفاق افتاده و یا شروع شده است. در صورتیکه فرد بیهوش باشد، وضع ظاهری محل حادثه هم ممکن است به تشخیص کمک کند. ممکن است در جیبهای بیمار کارت یا مدارکی وجود داشته باشد که نشاندهنده بیماری قلبی و یا بیماری قند (دیابت) باشد که دانستن این موضوع در امر درمان و کمک به ادامه حیات بیمار نقش مهمی دارد.
نکات مهم در کمک به بیماران
• در ارزیابی مصدوم ، در ضمن کنترل علایم حیاتی بدن ، به رنگ چهره بیمار توجه داشته، وضع مردمک چشمهای او را کنترل کنید.

• از دادن هر نوع دارو یا مواد غذایی یا مایعات به بیمار بیهوش خودداری کنید مجروحین را معمولا به پشت می‌خوابانند ولی در مواقعی که حالت تهوع داشته و استفراغ می‌کند و یا بیهوش است (بدون داشتن صدمات دیگر بدن) باید او را به حالت ایمنی دراز‌کش و به پهلو بخوابانید.

• دهان بیمار بیهوش را فورا بررسی کرده و دندانهای مصنوعی ، آدامس ، سیگار و یا اشیا خارجی دیگر را اگر در دهان او وجود داشته باشد خارج نموده و ترشحات لزج را با دستمال پاک نمایید. دقت کنید زبان بیمار در جلو دهان قرار گرفته و راه تنفسی او را مسدود نکند.

• در صورتیکه بدن بیمار سرد و رنگ پریده است باید او را با پتو یا وسیله دیگری گرم نگاهداشت.
• اگر کوچکترین تردیدی در مرگ بیمار دارید، باید کمکهایتان را تا رسیدن پزشک و یا اطمینان از مرگ بیمار ادامه دهید.

جعبه کمکهای اولیه
جعبه کمکهای اولیه یکی از وسایل و لوازمی است که بایستی در هر خانه ، نهادها و ارگانها ، خصوصا مدارس وجود داشته باشد تا در مواقع لزوم بتوان قبل از رسیدن پرسنل اورژانسی یا رساندن مصدوم به مراکز درمانی از آن استفاده کرد. همچننی در مواقعی که قصد مسافرت یا پیک نیک یا کوهنوردی دارید لازم است این جعبه را همراه خود ببرید. ضمنا وسایل و داروهایی که مورد مصرف بیشتری دارند و ضروری هستد باید در این جعبه نگهداری شوند.
لوازم ضروری جعبه کمکهای اولیه

لوازم و داروهای مورد نیاز که بایستی در جعبه ... جای داده شود عبارتند از:
• محلول بتادین و سرم فیزیولوژی
• الکل سفید(ضد عفونی کننده)
• پنبه
• گاز یا تنظیف استریل در ابعاد مختلف
• باند یا نوار در اندازه‌های مختلف
• محلول آمونیاک (محرک تنفسی)
• پماد جنتامایسین و پماد تتراسیکلین
• درجه تب (ترمومتر)
• قیچی
• پنس
• سرنگ آماده برای تزریق ضروری در اندازه‌های 2و 5 و 10 سانتیمتر مکعبی
• تخته شکسته‌بندی کوچک و بزرگ (آتل)
• باند سه گوش و باند نواری
• محلول 2 درصد مرکوروکروم (ضد عفونی کننده)
• کیف یخ
• کیسه آب گرم (مبارزه با سرما یا درد)
• نوارهای کوچک که برای پانسمان زخمهای کوچک و خراشها بکار می‌رود.
• لوکوپلاست یا نوار چسب که برای بستن و ثابت نگه داشتن پانسمان بکار می‌رود.
• پودر تالک (برای دستکش ، ماساژ ، نوزاد)
• پماد ایکتیول (برای باز کردن دمل و کورک)
• گیلاس مدرج
• گیلاس چشم‌شویی
• برس
• آئینه کوچک
• پنس دندان موش
• پنس یا انبرک
• صابون و حوله و کبریت
• در موارد مسافرت بهتر است سرم ضد سم مار نیز با خود داشته باشید.
داروهای مورد نیاز در جعبه کمک های اولیه
• داروهایی که زیاد مورد استعمال خواهند داشت، در درجه اول مسکن‌ها هستند از قبیل آسپرین ، استامینوفن و نظایر آنها.
• از داروهای دیگری که ممکن است مورد احتیاج واقع شود، داروهای ملین است که در مواقع یبوست بکار می‌رود. ساده‌ترین این نوع داروها روغن بادام است که بویژه برای کودکان بکار می‌رود و مقدار خوراک آن در حدود 20 تا 40 گرم به حسب سن طفل می‌باشد.
• قرص هیوسین برای اسپاسم عضلات و دل درد و درد کلیه ، قرص دیفنوکسیلات برای اسهال شدید ، قرص ادالت‌کلد برای رفع سرماخوردگی ، قرص ضد حساسیت و آلرژی و سرماخوردگی ، قرص متوکلوپرامید یا پلازیل جهت رفع حالت تهوع و استفراغ و سر گیجه و دیگر داروهای ضروری.
موارد احتیاط در استفاده از جعبه کمکهای اولیه
نکته بسیار مهم آنکه ، این جعبه و بخصوص داروهای آن بایبستی همیشه دور از دسترس کودکان قرار گیرد. بعلاوه بر روی شیشه هر یک از داروها بر چسب باشد تا در موقع استفاده اشتباهی رخ ندهد.
بعضی از داروها را فقط تا تاریخ معینی می‌توان بکار برد و این نکته خیلی مورد توجهی است. زیرا پس از مدت ثبت شده خاصیت خود را از دست داده و نه فقط اثرش از بین می‌رود، بلکه ممکن است باعث مسمومیت گردد.

باید توجه داشت که استعمال آسپرین و ترکیبات دیگر که حاوی این ماده شیمیایی می‌باشد، در نزد مبتلایان به ناراحتی معده ممکن است ایجاد خونریزی کند. بنابراین بهتر است موقع استفاده از اینها نکته مزبور مورد توجه قرار گیرد. همچنین درمورد قرص ویتامین ث ، چون خاصت اسیدی دارد، احتمال چنین عارضه‌ای را در پیش خواهد داشت.

ارزیابی سریع مصدوم

هدف از ارزیابی سریع تشخیص و تصحیح مشکلاتی است که تهدید جدی برای زندگی مصدوم هستند و در نظر اول مشخص می‌باشند. موارد تهدید کننده حیات مانند مشکلات شدید تنفسی و قلبی ، ایست قلبی و تنفسی ، مسمومیت‌های شدید ، زخمهای باز قفسه سینه و خونریزیهای شدید داخلی و خارجی و ... هستند. در این مرحله بودن یا نبودن هوشیاری ، تنفس و نبض مطرح است. در این موارد اقدامات لازم چون باز کردن راه هوایی و کنترل علایم حیاتی ، برخورد با زخم مکنده و باز قفسه سینه ، کنترل خونریزی خارجی و ... انجام می‌شود.

هر امدادگر باید پس از اطمینان از امنیت کامل محل استقرار خود و مصدوم یا بیمار باید به ارزیابی اولیه همه گونه علایم حیاتی و هر عاملی که حیات مصدوم را در معرض خطر قرار دهد، بپردازد. در این ارزیابی سوال مهم این است که آیا مصدوم بیهوش است و یا موارد تهدید کننده حیات وجود دارد؟ در این مورد بلافاصله اقدامات لازم جهت رفع خطر را انجام دهید. هر فرد بیهوش باید در معرض خطر تلقی شود زیرا راه هوایی وی ممکن است بسته شده و به توقف وی بیانجامد.
مراحل ارزیابی

بررسی سطح هوشیاری مریض
ابتدا هوشیاری مریض را بررسی کنید، سعی کنید برای پیدا کردن او فقط شانه‌هایش را تکان دهید و مراقبت کنید تا سر و گردن او تکان نخورد (چون ممکن است شکستگی گردن در بین باشد.)
باز کردن مجاری هوایی (Air way)
سعی کنید مجاری هوایی را باز کنید. به عقب افتادن زبان و قرار گرفتن آن در برابر گلو شایعترین علت انسداد و راه هوایی در مصدومین بیهوش است. اجسام خارجی و آسیب به مجاری هوایی نیز می‌توانند باعث انسداد راه هوایی شوند.
علایم انسداد راه هوایی: در صورت انسداد کامل هوای تنفسی به گوش نمی‌رسد و صورت و لبها کبود است و در انسداد ناقص راه هوایی صدای غلغل ، خرخر به گوش می‌رسد. و ورود و خروج هوا به ریه خوب انجام نمی‌گیرد.
تنفس را چک کنید: (Breething)
اگر راه هوایی مصدوم باز بود، تنفس او را چک کنید که آیا تنفسی دارد یا نه؟ پس از باز نمودن راه هوایی با مانور سر عقب و چانه بالا ، سر خود را نزدیک دهان مصدوم آورده سعی کنید با گوشتان صدای تنفس را بشنوید. با لاله گوش حرکت صدا را در مقابل دهان و بینی مصدوم حس کنید و با چشمهایتان حرکت قفسه سینه وی را ببینید. اگر تنفس دارد و بیهوش است او را در وضعیت بهبود قرار دهید (یعنی به پهلو ، طوریکه پای بالایش به سمت جلو و دست زیرش به سمت عقب برود.) تا ترشحات طبیعی دهان (یا استفراغ) وی وارد ریه‌ها نشود. و اگر تنفس ندارد و تنفس به او بدهید.
گردش خون بیمار را چک کنید: (Circulation)
نبض گردنی یا نبض کاروتید بیمار را برای اطمینان از وجود گردش خون و عملکرد طبیعی قلب چک کنید.
بررسی وجود خونریزی
وجود خونریزیهای شدید سبب از دست رفتن خون و نرسیدن خون به اندامهای حیاتی مانند مغز و کلیه و سرانجام پدیدار شدن شوک می‌شود.
پس از کنترل A.B.C بیمار و پس از اطمینان از اینکه راه هوایی باز است (A) بیمار به خوبی نفس می‌کشد (B) و جریان خون به خوبی در رگها جاری است (C)(یعنی بیمار نبض دارد)، که ارزیابی اولیه نام دارد. در مرحله بعدی ارزیابی کیفیت علایم حیاتی بیمار را بررسی می‌کنیم. علایم حیاتی عبارتند از نبض ، تنفس ، وضعیت پوست ، سطح هوشیاری و فشار خون.
معاینه مصدوم
معاینه بالینی مصدوم باید پس از بررسی و اطمینان از طبیعی بودن علائم حیاتی بیمار انجام شود که برای معاینه همیشه از سر به سمت پایین معاینه می‌کنیم.
دهان
تنفس را چک کنید. به عمق ، میزان و ماهیت آن (اینکه تنفس آسان است یا مشکل و صدادار یا آرام است) توجه کنید. به بو توجه کنید. سریعا داخل دهان را بگردید تا مطمئن شوید چیزهایی مثل استفراغ ، خون ، غذا ، دندان مصنوعی و غیره که باعث بند آمدن نفس بیمار می‌شوند، در دهان وجود ندارد. لبها را چک کنید و ببینید آیا سوخته یا بیرنگ هستند یا نه که احتمالا علامت مسمومیت هستند. پشت لبها را نگاه کنید و دقت کنید که آیا کبودی وجود دارد چون کبودی لبها نشانه خفگی است. دندانها را آزمایش کنید. اطمینان یابید که دندان لقی به گلوی بیمار نیفتاده باشد. مطمئن شوید که دندانهای مصنوعی محکم به لثه چسبیده‌اند. در غیر اینصورت دندانها را خارج کنید.
جمجمه
با ملایمت سر را از زمین بلند کنید، به دنبال خونریزی ، ورم یا برآمدگی ، فرورفتگی بگردید. اینها ممکن است نشانه شکستگی در جمجمه باشند.
گردن و ستون فقرات
یقه را شل کنید. انگشتان خود را روی ستون فقرات قرار دهید و از بالای گردن تا به پایین تا آنجا که دستتان می‌رسد انگشتان خود را با ملایمت در فرورفتگی پشت قرار دهید و بدون آنکه باعث حرکت مصدوم شوید یا لباسش را درآورید از روی لباس تا آنجا که ممکن است بالا و پایین پشت را بگردید تا اطمینان حاصل کنید که در رفتگی و یا شکستگی روی ستون فقرات وجود دارد یا خیر؟ به وجود یا عدم وجود بی‌نظمی در ستون فقرات دقت کنید. چون بی‌نظمی در ستون فقرات احتمالا نشانه شکستگی است. مصدومی را که احتمال می‌دهید آسیب مهره‌های گردنی یا کمری داشته باشد، تکان ندهید بخصوص اگر بیهوش باشد. برای معاینه از هر دو دست استفاده نمایید، به صورتی که بتوانید دو سمت بدن را با هم مقایسه کنید.
بینی و گوشها
باید از نظر اشیاء خارجی چک شوند. در بینی و گوشها بدنبال نشانه‌هایی از خون و یا مایع شفاف نخاعی یا مخلوط هردو باشید که احتمال دارد بیانگر شکستگی در جمجمه باشند. در گوش مصدوم صحبت کنید تا شنوایی او را بسنجید.
صورت
به رنگ صورت دقت کنید، ممکن است رنگ پریده یا برافروخته باشد، و حتی ممکن است در صورت اشکال در تنفس کبود باشد. در همان حال به حرارت صورت توجه کنید. ببینید که به طور غیرعادی سرد است یا گرم. به حالت پوست توجه کنید که خشک ، مرطوب یا عرق کرده است یا خیر؟

تکنیک‌های اصلی کمک‌های اولیه - کمک به گردش خون‌

ادامهٔ تنفس مصنوعى در حالى‌که قلب مصدوم نمى‌زند کار بيهوده‌اى است، چرا که خون اکسيژن‌دار گردش نمى‌کند. پس از اولين چهار تنفس بايستى دقيقاً امتحان کنيد که آيا قلب مى‌زند يا خير. هميشه به‌خاطر داشته باشيد در بعضى موارد که تنفس مصدوم دچار اشکال شده است مى‌شود به‌وسيلهٔ تنفس مصنوعى به او کمک نمود، اما به‌علت حساس بودن قلب ممکن است قلب به سادگى بايستد، بنابراين زمانى‌که قلب ضربان دارد هيچگاه اقدام به کمپرس قلب نکنيد حتى اگر ضربان ضعيف باشد.
- کمپرس قلب:
فشار روى قفسه سينه مى‌تواند باعث تحريک انقباض‌ها در قلبى که ضربان ندارد بشود. به‌وسيله فشار رو به پائين روى نيمهٔ پائينى قفسه سينه، شما فشار قسمت داخلى سينه را زياد مى‌کنيد و اين عمل باعث مى‌شود خون از قلب به داخل شريان‌ها رانده شود و هنگامى‌که فشار را متوقف مى‌کنيد سينه به حالت اوليه برگشته و خون از داخل سياهرگ‌ها به قلب سرازير مى‌شود.

کمپرس قلب هميشه همراه با تنفس مصنوعى و مقدم بر آن است. براى آنکه اين کار مؤثر باشد بايد سطحى که مصدوم روى آن دراز کشيده سفت و محکم باشد. به محض آنکه وجود نبض در سرخرگ سبات در گردن را احساس کرديد کمپرس قلب را بلافاصله قطع کنيد اما اگر لازم بود تنفس مصنوعى را ادامه دهيد.

آزمايش ضربان قلب:
قبل از شروع به کمپرس قلب حتماً بايستى مطمئن شويد که قلب ضربان ندارد. اگرچه به‌علت فقدان ضربان ممکن است اطراف لب‌هاى مصدوم کبودرنگ باشد (سيانوز) ولى تنها راه اطمينان از فقدان ضربان قلب آزمايش نبض در ناحيه گردن است (نبض سرخرگ سبات). اين ضربان را مى‌توان در گردن، در گودى ميان حنجره و ماهيچه‌هاى مربوط به آن احساس نمود. (نبض مچ نمايانگر زياد قابل اطمينان نيست). نبض را بايستى دقيقه اول پس از کمپرس و آنگاه هر ۳ دقيقه يک‌بار امتحان نمود. نبض تنها زمانى برخواهد گشت که قلب شروع به زدن کند.

کمپرس قلب:
اگر تنفس دهان به دهان به تنهائى موفقيت‌‌آميز نبود و قلب مصدوم ايستاد يا قبلاً ايستاده بود بايد کمپرس قلب را همراه با تنفس دهان به دهان اجرا کنيد. اين عمل به اين دليل انجام مى‌شود که بدون زدن قلب، گردش خونى وجود نخواهد داشت تا خون اکسيژن‌دار را به مغز مصدوم برساند.
- روش کار :
۱. مصدوم را به پشت روى يک سطح سفت و محکم بخوابانيد. در کنار مصدوم مقابل سينه‌ او روبروى قلب زانو بزنيد و دو انگشت شست خود را وسط استخوان جناغ سينه بگذارد.

برجستگى کف دست را روى نيمهٔ پائينى استخوان جناغ سينه قرار دهيد. انگشتان دست را باز کنيد کف دست ديگر خود را روى اين دست قرار دهيد و انگشتان را درهم فرو ببريد.

۳. بازوهاى خود را راست نگه داشته و تنه خود را آنقدر جلو ببريد تا بازوهاى شما کاملاً عمود بر بدن مصدوم شود، روى قفسه سينه فشار دهيد (تا حدود چهار الى پنج سانتى‌متر قفسه سينه به پائين فشار داده شود). سپس به عقب برگرديد و ديگر فشار ندهيد، پانزده بار به‌طور کامل اين کار را با سرعت ۸۰ کمپرس در دقيقه انجام دهيد. (براى اطمينان از درستى عمل بشماريد يک، دو، سه، و غيره).

۴. برگرديد بالاى سر بيمار و راه تنفس او را دوباره باز کنيد. دو تنفس دهان به دهان به او بدهيد.

۵. دوباره پانزده کمپرس و سپس به‌دنبال آن دو تنفس دهان به دهان، دقيقه اول پس از انجام اعمال فوق نبض را آزمايش کنيد. و پس از آن هر سه دقيقه يکبار مجدداً نبض را امتحان کنيد.
۶. به محض آنکه ضربان قلب برگشت کمپرس سينه را متوقف کنيد. اما به تنفس دهان به دهان آنقدر ادامه بدهيد تا تنفس به حالت طبيعى برگردد و باز هم در صورت لزوم به او کمک کنيد و در اين هنگام سعى کنيد سرعت تنفسى که به مصدوم مى‌دهيد با ميزان تنفس وى هماهنگ باشد. سپس مصدوم را در وضعيت بهبود قرار دهيد.
- آزمايش واکنش:
اگر روش‌هاى نجات زندگى مؤثر واقع شود سرخرگ سبات شروع به ضربان خواهد کرد. به صورت و لب‌هاى مصدوم نگاه کنيد همراه با به گردش افتادن خون اکسيژن‌دار رنگ و روى مصدوم شروع به بازشدن مى‌کند.