بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق حاضر، بررسی طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان دانشگاه های استان قزوین بود. به این منظور، تعداد 380 نفر 128) مرد و 252 زن) با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها از طریق پرسشنامه طرحواره یانگ (YSQ-SF) جمع آوری گردید. یافته ها نشان داد شیوع طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان، شامل 13/9 درصد محرومیت هیجانی (ed)، 24/7 درصد رهاشدگی/بی ثباتی (ab)، 18/9بی اعتمادی/ بد رفتاری (ma)، 10/5 درصد انزوای اجتماعی/ بیگانگی (si)، 5/5 درصد نقص و شرم (ds)، 5/5 درصد شکست (fa)، 4/7 درصد وابستگی/ بی کفایتی (di)، 10/3 درصد آسیب پذیری در برابر ضرر و بیماری (vh)، 17/6 درصد گرفتار((em، 11/8 درصد اطاعت (sb)، 51/8 درصد ایثار (ss)، 22/6 درصد بازداری هیجانی (ei)، 61/3 درصد معیارهای سرسختانه (us)، 44/5 درصد استحقاق (et)، و 24/5 درصد خویشتن داری/ خودانظباطی ناکافی((is، می باشد. درنتیجه از میان طرحواره های ناسازگار اولیه در دانشجویان، طرحواره های معیارهای سرسختانه، ایثار و استحقاق دارای بیشترین فراوانی بود.
کلید واژه : طرحواره های ناسازگار اولیه، دانشجویان، سلامت روان
Prevalence of early maladaptive schema in Qazvin university students province
A .Azimzade parsi,*L. Mohamadgholiha,**M. Keshavars×
*M.A, Departement of Psychology University of Payamenoor, Takestan, Iran
**bachelor in Psychology, University of Payamenoor, Takestan, Iran *** bachelor in Psychology, University of Payamenoor, Takestan, Iran
Abstract
The aim of the current study was to investigate early maladaptive schema in university study of Qazvin province. For this purpose, 380 people (including 128 males and 252 females) were selected by random cluster sampling. Data connected by Young inventory (YSQ-SF).Result showed prevalence of early maladaptive schema in university
%13/9 Emotional Deprivation, %24/7 Abandonment and Instability, %18/9 Mistrust/Abuse, students including:
IsolationandAlienation,%5/5DefectivenessandShame,%5/5Failure, %10/5Social
%4/7Dependence/Incompetence, %18/9, 10/3 Vulnerability to Harm or Illness, %7/9 Enmeshment and Undeveloped Self, %11/8 Subjugation, %51/8 Self - sacrifice, %22/6 Emotional inhibition, %61/3Unrelenting Standards and Hypercriticalness, %44/5 Entitlement and Grandiosity, %24/5 Insufficient Self - Control and Self discipline Disconnection. Among early maladaptive schema, unrelenting standards, self- sacrifice and entitlement/grandiosity
schema have the highest frequencies.
htlaeh Keywords: schema, university students, mental
.1 نشانی نویسنده مسئول: azimzade71@yahoo.com
1
مقدمه
ورود جوانان به دانشگاه مقطع بسیار حساس و خطیری در زندگی آنان تلقی می شود و غالبا با تغییرات زیادی در روابط اجتماعی و انسانی آنان همراه است. زندگی دانشجویی بر حسب این که موقعیت تازه ای به حساب می آید می تواند زمینه ساز انواع استرس ها برای دانشجویان باشد. هنجارهای اجتماعی، شبکه دوستان جدید و الزامات زندگی خارج از خانواده و انتظارات ایجاد شده عواملی هستند که سازگاری دانشجویان را برهم زده و سلامت آن ها را به مخاطره می اندازد (پورشریفی و همکاران، 1389 ص (195، به همین دلیل پایش سلامت روانی و بررسی شیوع اختلالات روانشناختی و زمینه های ایجاد آن به دلیل نقش های آتی دانشجویان، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
تحقیقات نشان از وجود اختلالات در دانشجویان دارد، شیوع افسردگی در دانشجویان در پژوهش های هاشمی محمد آباد و کامکار(1380 ص %69 2 (21، ظهور و فرخانی 1380)، ص %61 (48، صالحی و پیرهادی 1381) ص %38 5 (46، کریمی زارچی و همکاران 1382) ص %28 9 (234-231، ایلدر آبادی و همکاران 1383) ص %64 3 (21، امانی و همکاران 1383) ص 64(11 %، عابدینی و همکاران 1386)، ص %46 5-60% (145، محمدزاده 1390) ص 67 1 (76 %، حسن زاده طاهری و همکاران 1390) ص %21 1 (116 و الگوهای وسواس در دانشجویان، به نقل از تابان و همکاران 1381) ص %53/2 (17 گزارش شده است. این در حالی ست که برخی داده های جدید همه گیر شناسی حاکی از افزایش اختلال افسردگی در دانشجویان است (سادوک و سادوک، .(1382 همچنین کرباسی (1383) اختلال شخصیت افسرده، خودشیفته، وسواسی-جبری، اجتنابی و مرزی را در دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه اصفهان را دارای بیشترین فراوانی می داند. نشاط دوست و همکاران (1380)، معتقدند دانشجویان مشروط از شدت علائم بیشتری در زمینه وسواس، افسردگی، خصومت، اضطراب، فوبی، روان پریشی و اختلال خوردن برخوردارند.
از طرفی دیگر، یکی از مهم ترین مولفه های نظریه شناختی اختلالات روانی، طرحواره ها هستند، به عبارتی دیگر بین طرحواره های معین و ظهور علائم روانپزشکی ارتباط وجود دارد (ایزدیان اسفرجانی و همکاران، 1389 ص (121 این طرحواره ها، اطلاعات مربوط به رابطه بین فرد و محیط را تحریف و افکار خودکار منفی را فعال می کنند، و در نهایت به نگرش ها و پردازش شناختی نابهنجار تبدیل شده و در بروز آسیب های روانی نقش سببی بازی می کنند ( رضاعی، 1389 ص .(387-387 بنابراین طرحواره های ناسازگار می تواند با اختلالاتی نظیراختلال وسواس (آگیلی2 و همکاران، 2012 ص (1، اسماعیلی و همکاران 1390) ص (43، (نوعی و همکاران، 1389 ص (69 اختلال خوردن (دینگمنس3 و همکاران، 2006 ص (258-265، (مولودی و همکاران، 1389 ص (114، اضطراب اجتماعی (اریو و کلوت4، 2012 ص (1، افسردگی (رنر5 و همکاران، 2012 ص (581-590، (تیم6، 2012 ص (373-380، چاقی مرضی (اندرسون7 و همکاران، 2006 ص (245-252، اختلال دو قطبی (هوک8، 2012 ص (803-811 و احساس درد مزمن (ساریاهو9، 2010 ص (196-202 ارتباط داشته باشد. در همین ارتباط، پژوهش شهامت 1389) ص (124 که به روی 159 دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد، نشان داد بین طرحواره های ناسازگار و علائم سه گانه جسمانی سازی، اضطراب و افسردگی رابطه معنادار وجود دارد و طرحواره نقص/ شرم هر سه علامت را پیش بینی می کند. در نهایت و با توجه به اینکه طرحواره های ناسازگار با رضایت از زندگی10 (علیزاده صحرایی و همکاران، 2011 ص (1962، (یوسف زاده شیروانی و پیوسته گر، 1390 ص (65 و کیفیت زندگی11 ارتباط منفی دارند و پیش بینی کننده سلامت روانی، نوع ادراک فرد از محیط و روابط اجتماعی ست (بیدادیان و همکاران، 2011 ص (993-998، پرداختن به آن و استفاده از نظریه طرحواره یانگ چارچوب مناسبی برای فهم آسیب های روانی است (ولیربرگ و همکاران، 2010 ص .(316-332
طرحواره در لغت به معنی ساختار12، قالب 13یا چا رچوب 14 و به طور کلی به عنوان یک اصل سازمان بخش در نظر گرفته می شود که برای درک تجارب زندگی فرد ضروری است (یانگ15، 2003 ص .(29 طرحواره به عنوان عمیق ترین سطح شناخت (بهرامی و بهرامی زاده، 2011 ص (547-555، در
2 . Aghili 3 . Dingemans 4 . Orue and calvete 5 . Renner 6 . Thimm 7 . Anderson 8 . Hawke 9 . Saariaho
10 . Life satisfaction 11 . Quality of life 12 . Structure 13 . Framework 14 . Outline
2
روان شناسی، بیشتر با کارهای پیاژه 16تداعی می شود. روانشناسی فردی آلفرد آدلر17 به خصوص، مفهوم جبران افراطی که در نظریه طرحواره هم نقش دارد، در شکل گیری طرحواره موثر بوده است. در حوزه رشد شناختی، این واژه به عنوان "نقشه انتزاعی شناختی"، راهنمای تفسیر اطلاعات و حل مسئله است (یانگ، 2003 ص .(29 همچنین، در نظر گرفتن طرحواره ها به عنوان صدای والدین، یادآور نظریه ویگوتسکی18 و لوریا19 است که گفتار درونی را بستر تفکر و نظم بخشی رفتار به حساب می آورد (حمید پور، .(1385 در حوزه شناخت درمانی، بک(1967) 20 در اولین نوشته هایش به مفهوم طرحواره اشاره کرده است و یانگ 1998)،(1990 به عنوان بنیان گذار طرحواره درمانی، این درمان را برای بیماران مبتلا به مشکلات منش شناختی مزمن که به قدر کافی از رفتار درمانی شناختی کلاسیک کمکی دریافت نمی کردند، تدوین کرد (یانگ، 2003 ص .(27
