دانلود مقاله ‌چگونگی ساخت اهرام مصر

بخشی از مقاله

چگونگی ساخت اهرام مصر

اهرام مصر :

عهد دودمان سوم مصر معمار نابغه ای به نام ایم حوتپ Imhotep برای فرعون مصر، زوسر «جوزر» (حدود ٢٦٤٩ - ٢٦٦٣ ق م) مجتمع عظیمی در سقاره، و گورستان گروهی نزدیک تختگاه مصر؛ ممفیس می سازد. افزون بر این، هرمی پله پله از سنگ بنا ساخت م مرقد و تأسیسات جانبی دیگری در اطراف هرم بدان افزود. هرم عظیم زوسر که به منظور حفاظت از جسد فرعون مصر بنا گردید؛ کهن ترین اثر معماری باقی مانده از مصر باستان است. این معماری خود الگویی گشت تا آیندگان به تقلید و تبعیت از آن، دست به کار ساختمانی عظیمی بزنند که یکی از عجایب هفتگانه جهان شناخته شود.

معماری پادشاهی کهن، اهداف و انگیزه های آن دست مایه ای گردید تا مورخان و باستان شناسان بر این دوره پانصدساله و شرایط و اوضاع اجتماعی آن را بر مبنای بناهایی که به هر صورت از سنگ آهک و گرانیت در مقیاس بزرگ برای ساختن ساختمان ها در مقبره ها به کار می رفت، شناسایی کنند.جالب اینکه در این دوره ، معابدی شبیه آنچه در دودمان یکم و دوم پادشاهی متداول بود، به ندرت ساخته می شد .به طوریکه اشاره شد، در پایان دودمان سوم پادشاهی، ساختن اهرام آغاز و به تدریج گسترش پیدا کرد. اما کمال حشمت این معماری تنها مدیون دودمان چهارم پادشاهی است که در آن عهد احداث چنین آرامگاه های پادشاهی با عظمت و پرشکوه، رونقی فراوان یافت.

ساخت اهرام مهمترین و اصلی ترین سازندگی این دوره را تشکیل می دهد؛ این معماری بدیع خود موجد تحولی شگرف گردید و تمدن و فرهنگ فراعنه به یک شکوفایی بی نظیر دست یافت؛ به گونه ای که مشعل هدایتی برای صنعتگران مصری برای یک دوره سه هزار ساله بعدی شد. اهرام مصر نمایانگر اوج دستاوردهای فنی، معماری، طراحی و تزیینات است که تنها در سایه یک سازمانبندی منظم، استادکارانی بی نظیر و هنرمندانی با انگیزه های قوی، و مهم تر از همه امنیت کافی و ثروتی کلان امکان پذیر بود. دوره دودمان چهارم پادشاهی اندکی افزون بر یک سده دوام آورد (٢٤٩٨-٢٦١٣پ م) و شش پادشاه از این دودمان بر مصر فرمانروایی کردند.هرم غول پيكر مصر از قديمي ترين عجايب هفتگانه است البته اين تنها بنايي است كه در ميان عجايب هفتگانه تا به امروز باقي مانده است.

زماني كه اين هرم ساخته شد بلندترين ساختمان جهان در آن زمان محسوب مي شدواين رتبه را تا ٤٠٠٠ سال حفظ كرد.پادشاهان مصر باستان را فراعنه مي ناميدند.يكي از اين پادشاهان خفو بود. در حدود ٢٥٨٠سال قبل از ميلاد مسيح اين هرم بزرگ را براي محل دفن ياهمان آرامگاه فرعون ساخته اند.خفو همان فرمانروايي است كه يوناني ها اوراخئوپس مي ناميدند.وپس از مدتي پسر ونوه ي خفو نيز براي خود هرم هايي را ساختند البته در اطراف ودر مجاورت اين سه هرم چند هرم كوچك نيز بنا شده اند كه اين هرم ها مطعلق به درباريان وملكه ها بوده است.مصريان باستان اعتقاد داشته اند كه انسان پس از مرگ دوباره زنده مي شود وبه همين خاطر در اطراف جسد موميايي شده ي مردگان خود موادغذايي ووسايل دفايي و... رابه همراه آن ها دفن مي كردن واهرام مصر نيز براي حفاظت ازجسد خفو و فراعنه ي ديگر

ساخته شده است.اهرام مصر از سه هرم بزرگ تشكيل شده است كه دركنار آنها هرم هاي كوچكي نيز وجود دارند.وقتي ما اهرام مصر را از نزديك مي بينيم هرم وسطي از همه بزرگتر به نظر مي رسد ولي اين اشتباه است زيرا كه هرم وسط چون روي زمين مرتفع تري بنا شده است بزرگ تر به نظر مي رسد.ولي در اصل هرم خفو كه سمت چپ هرم وسط قراردارد از همه بزرگتر است .هرم ها درگورستاني قديمي در جيزه واقع شده اند. گروهي از باستان شناسان عقيده دارند كه ٠٠٠/١٠٠ كارگر به مدت بيست وسه سال كاركردند ودر اين هرم بيش از دومليون نيم سنگ به كار رفته كه وزن آن ها از٥/ ٢تن تا چهل تن وزن دارد را بنا كرده اند. يكي از طريقه هايي كه

احتمال دارد مصريان باستان سنگ هاي غول پيكر را حمل مي كردند شيوه ي غلطاندن و بلند كردن است يكي از دانشمندان اتريشي به نام آقاي پروفسر دكتر اسكارريدل براي اين معما راه حلي پيشنهاد كرده است او مي گويد كه مصريان براي حمل اين سنگ ها دور هم جمع مي شدند و با نيروي خود و به وسي له ي اهرم هايي اين سنگ ها را مي غلتاندندودر اين باره نظر هاي بسياري وجود دارد بعضي از باستان شناسان عقيده دارند كه اين سنگ ها را با استفاده از سطوح شيبدار ماسه اي به بالاي هرم ها مي بردند.

وعده اي از باستان شناسان عقيده دارند كه مصريان از داروهاي نيروزاي قوي استفاده مي كردند وبه وسيله ي آنها اين سنگ ها را به بالا مي بردند.اهرام مصر از هر نظر چه از نظر معماري وموقعيت جغرافيايي در محل مناسبي قرار دارد.-هرم به گونه اي ساخته شده است كه به چهار جهت اصلي مشرف است.-خط مداري كه از روي جيزه مي گذرد دقيقا خشكي ها وآب هاي روي كره ي زمين را دقيقا نصف مي كندوهرم در چنين نقطه اي از نصف النهار ساخته شده است.
-فاصله ي ميان مركز زمين تا هرم كاملا برابر است.
-اندازه ي سطحي چهارجانبي حرم دقيقا برابراست با ارتفاع هرم.
-نوك هرم بزرگ دقيقا شمال واطرافش نيز طول استوا را تمثيل مي نمايند.
تمامي اين محاسبات بيان گر آن است كه اهرام مصر با اندازگيري هاي دقيق رياضي ونجومي همراه است كه نشان مي دهد درآن زمان مصريان از نظر معماري بسيار پيشرفته بوده اند .
سنگ هايي كه دراين هرم به كار رفته است از خود كشور مصر گرفته نشده اند وطبق نظر بعضي از كارشناسان وباستان شناسان سنگ ها به مدت ده سال توسط كارگران حمل مي شده است وبعد از ده سال تازه به محل بناي اهرام مصر آورده شدند هنوز هيچ كس نمي داند كه اين سنگ ها مطعلق به چه كشوري است و يا مهندس يا معمار اهرام مصر چه كسي بوده است واز چه شيوه اي استفاده شده است. نكته اي كه بايد دراينجا به آن اشاره كرد اين است كه كارگران اهرام مصربر اثاث

ياداشت هاي هردوت گويا درعرض بيست سال متمادي حدود صد هزار كارگر در ساخت اهرام مشغول بودند. جالب اينكه هر كارگر روزانه به اندازه ي يكصد گرم پياز مصرف مي كرده اند با اين حساب مشخص مي گردد كه هر روز براي تامين غذاي يكصدهزار كارگر معادل ده هزار كيلو پياز نياز بوده است. اين رقم در ده روز به يكصد هزار كيلو مي رسد.(يكصدتن )ومسلما در ماه نيز به سيصد تن مي رسد . بااين محاسبه مشخص است كه درعرض شش ماه كار متوالي حدود هزاروهشتصدتن پياز مصرف شده است.باتوجه به آن كه درآن زمان پياز ها را با چه زحمات وسختي اي از اقصي نقاط جهان وارد مصر مي كردند البته ما بايد نياز خود مردم مصر رانيز به اين ميزان بيفزاييم. اساس ارزيابي متر مكعب به اندازه ي فاصله ي ميان خورشيد وآلفا قنطوريس بوده واگر ميزان گازهاي حاصل از مصرف پياز را كه مردمان آن زمان دفع مي كردند حساب كنيم به اندازه ي ميزان پارگي به اندازه ي از بين رفتن لايه ي ازن اطراف كره ي زمين است.

مجسمه ي ابولهل :
يكي از آثار بسيار زيبايي كه در روبه روي هرم بزرگ قرار دارد مجسمه ي ابولهل است اين مجسمه از لحاظ معماري بسيار زيبا مي باشد و طبق مدارك به دست آمده اين مجسمه وظيفه ي محافظت از اهرام مصر وقبر خفو را دارد.
فرعون به خاك سپرده مي شود :

مصريان قديم مي پنداشتند كه وقتي كسي مي ميرد بايد از بدن او نگهداري كرد تا روحش بتواند به زندگي پس از مرگ ادامه دهد. ازهمين رو اندام هاي داخلي بدن مردگان مانند قلب وكليه و كبدو... را از بدن خارج مي كردند وآن را با روشي مخصوص به نمك آغشته مي كردند. سپس بدن را با پارچه هاي كتاني نوار پيچ مي كردند بدين ترتيب بدن مرده موميايي مي شد. عاقبت شده به همراه لباس و غذا و وسايل دفايي مورد نياز او به خاك سپرده مي شود.يال هرم خفو ٢٣٠متراست ومساحت قاعده ي آن بزرگتر از مساحت نه زمين فوتبال است.
بعد از كشف جسد خفو در زير هرم او يك كشتي پيدا شد كه براي رد شدن خفو از رود نيل قرارداده شده بود.
بعد از خفو نيز فراعنه اي روي كار آمدند مانند: منقرع (نوه ي خفو).خفرع (پسرخفو)كفرع (پسرخفو).

چگونگي ساخت اهرام
بنا، مساح، سنگتراش، نجار، ملات ساز و سر كارگر از جمله افرادي بودند كه در ساخت اين بنا شركت داشتند. سنگ هاي بريده شده پس از شماره گذاري توسط سورتمه هايي كه بر روي الوارهاي موازي، شبيه تراورس هاي زير راه آهن حركت مي كردند به سمت مكان ساختن هرم حمل مي شدند. آنان براي روانكاري سورتمه ها بر روي تراورس ها از آب، خاك نرم و روغن استفاده مي كردند. در اكتشافات جديد بر روي اين آثار، حدود600 مقبره ديگر از كارگران نزديك هرم خئوپس كشف شد. مطالعه بر روي اسكلت اين افراد، ضايعات بسياري در ستون فقرات آنها بريدگي انگشتان دست و پا و نقص عضوهاي شديدتري را كه به واسطه حمل سنگ هاي سنگين در آنها پديد آورده بود نشان مي داد. بيشتر ابزارهاي اندازه گيري آن زمان مسي يا سنگي و داراي دسته چوبي بودند. ابزارهاي اندازه گيري نيز شامل تراز، شاقول و امثال آن مي شد. براي بالا بردن سنگ ها بر روي هرم از خاكريزهايي با شيب مناسب استفاده مي شد. پس از پايان كار و نصب آخرين سنگ بر بام هرم، مراسم مذهبي و قرباني كردن حيوانات انجام و خاكريزهاي بالاي هرم تا9 متر برداشته مي شد. با استقرار داربست، كار اتمام و مسطح كردن و صيقل دادن سطح خارجي هرم به وسيله سنگ تراشان انجام شد. اين عمليات تا پايين سطح هرم ادامه پيدا مي كرد.

هرم توسط يك راهروي سربسته به رودخانه نيل متصل بود. اين راهرو با چندين قسمت مختلف شامل معبد ساحلي، راهروي سربسته، محل دفن كشتي هاي حامل جسد فرعون، معبد مردگان، اهرام جانبي و پرستشگاه براي آوردن فرعون به مقبره اصلي در نظر گرفته شده بود.

اهرام ثلاثه
در ادامه سلسه پادشاهي فراعنه، اهرام ديگري ساخته شد. يكي از عجايب هفت گانه جهان اهرام ثلاثه «گيزا» بنام هاي خئوپس (Khufu) ، خفر (Khafr) و منكاري (Menkaure) واقع در چند كيلومتري جنوب شهر قاهره است. اهرام ثلاثه مصر شاهكار تكنيك مهندسي، طراحي و معماري هستند. برش و اندازه گيري سنگ ها در حد اعجاب انگيزي دقيق بوده، به طوري كه كوچكترين خطايي باعث بر هم خوردگي اشكال هندسي و حتي فرو ريختن بنا مي شد. اين بناها بزرگترين بناهاي ساخت بشر تاكنون هستند.

عظيم ترين هرم بنام خئوپس در ابعادي به ضلع230 و ارتفاع146/59 متر ساخته شده است. در ساخت اين هرم، حدود2 ميليون و300 هزار سنگ به كار رفته كه وزن هر كدام از آنها به طور متوسط2/5 تن بوده است. در جمع در حدود5/8 ميليون تن سنگ در اين بنا استفاده شده است. هرودوت مورخ يوناني، زمان احداث مسير جاده و آبراه براي شروع اين بنا را10 سال، زمان ساخت هرم را20 سال و تعداد كاركنان آن را100 هزار نفر تخمين زده است. راه ورودي آن از شمال به ارتفاع18 متر بالاتر از سطح زمين و راهروي آن با يك شيب تا20 متر زير كف هرم ادامه دارد. از آنجا با يك راهروي ديگر به اطاق ملكه ارتباط دارد. ولي ملكه پس از مرگ در آنجا مدفون نشد. راهروي ديگري به

ارتفاع 5/8 و طول 5/46 متر به محل مقبره فرعون كه به ابعاد 21/5 و 43/10 و ارتفاع 82/5 متر است ختم مي شود. مقبره فرعون در ارتفاع 28/42 متري از كف هرم قرار دارد. كليه راه هاي ورودي به آن پس از دفن فرعون توسط سنگ هاي عظيم بسته و هيچ گونه امكان ورود به آن وجود نداشته است. دومين هرم بنام «خفري» به ابعاد 25/215 و ارتفاع 5/143 مترساخته شده است و سومين هرم از اهرام ثلاثه به ارتفاع 5/66 متر در حدود نصف دو هرم ديگر ساخته شده است. در نزديكي رودخانه نيل مجسمه ابوالهول براي نگهباني از مقبره ساخته شد كه نيمي شير و نيمه ديگر خود فرعون بوده است. اين مجسمه در زمان مرگ فرعون نيمه تمام ماند

معماری اهرام ثلاثه مصر

در ( جیزه ) گیزا ، غرب قاهره امروزی ، سه هرم از فراعنه سلسله چهارم به نام های خوفو یا خئوپوس ( Cheops ) ( به معنای کسی که به افق تعلق دارد ) ، خفرع ( Khafre ) یا خفرن ( یعنی بزرگ ) و منکورع ( Menkaure ) یا موکرینوس ( به معنای ملکوتی ) وجود دارد . هرم های سه گانه ، عظیم ترین و باشکوه ترین بنا های دوره پادشاهی کهن هستند که جزو عجایب هفت گانه جهان باستان نیز محسوب می شوند . این هرم ها از حدود سال ۲۵۵۰ پیش از میلاد ساخته شده اند . اهرام چیزه نقطه اوجی در تکامل شیوه معماری مقابر مصر در دوره پادشاهی کهن است که با ساختن مصطبه ها ، مقابر اولیه مصریان که غالباً آجری یا سنگی بودند ، آغاز و با هرم پلکانی زوسر پیشرفت کرد .

برای ساخت اهرام ، تعدادی شیب راهه آجر فرش احداث گردید و تخته سنگ های آهکی را که از معادن آن سوی نیل با قایق به آنجا منتقل می شدند ، احتمالاً با استفاده از غلطک های چوبی ( در آن زمان هنوز چرخ اختراع نشده بود ) روی این شیب راهه ها به بالا منتقل می کردند . در جلوی هر هرم ، معبد کوچکی قرار داشت که با گذرگاهی سنگفرش به معبدی دیگر که در دره نیل ، در حاشیه مزارع واقع بود ، می پیوست . ورود به معبد واقع در دره از طریق مجرایی از رود نیل ممکن بود و هنگام جاری شدن سیل ، با قایق به آنجا رفت و آمد می کردند . در دو سوی اهرام ، هرم هایی کوچک با طرحی منظم و دقیق وجود داشت که ویژه اعضای خاندان سلطنتی بود

و تعدادی مصطبه نیز به مقام های بلند پایه درباری اختصاص داشت . جهت هرم های سه گانه ، شمالی جنوبی است ؛ هرم های خوفو و خفرع نیز بر روی محوری مایل در امتداد یکدیگر ساخته شده اند . اهرام ثلاثه مصر شاهکار تکنیک مهندسی ، طراحی و معماری هستند . برش و اندازه گیری سنگ ها در حد اعجاب انگیزی دقیق بوده ، به طوری که کوچکترین خطایی باعث بر هم خوردگی اشکال هندسی و حتی فرو ریختن بنا می شد . این بنا ها بزرگترین بنا های ساخت بشر تا کنون هستند . این مجموعه دارای پنج عنصر اصلی است : اهرام خوفو ، خفرع و منکورع ، تندیس ابوالهول و معبد دره ای هرم خفرع

● هرم خوفو :
عظیم ترین هرم بنام خئوپس در ابعادی به ضلع ۲۳۰ و ارتفاع ۱۴۶/۵۹ متر ساخته شده است .
هرودوت مورخ یونانی ، تعداد کارکنان آن را ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده است . راه ورودی آن از شمال به ارتفاع ۱۸ متر بالاتر از سطح زمین و راهروی آن با یک شیب تا ۲۰ متر زیر کف هرم ادامه دارد . از آنجا با یک راهروی دیگر به اطاق ملکه ارتباط دارد . ولی ملکه پس از مرگ در آنجا مدفون نشد . راهروی دیگری به ارتفاع ۵/۸ و طول ۵/۴۶ متر به محل مقبره فرعون که به ابعاد ۲۱/۵ و ۴۳/۱۰ و ارتفاع ۸۲/۵ متر است ختم می شود . مقبره فرعون در ارتفاع ۲۸/۴۲ متری از کف هرم قرار دارد . کلیه راه های ورودی به آن پس از دفن فرعون توسط سنگ های عظیم بسته و هیچ گونه امکان ورود به آن وجود نداشته است .

بنا ، مساح ، سنگ تراش ، نجار ، ملات ساز و سر کارگر از جمله افرادی بودند که در ساخت این بنا شرکت داشتند . سنگ های بریده شده پس از شماره گذاری توسط سورتمه هایی که بر روی الوار های موازی ، شبیه تراورس های زیر راه آهن حرکت می کردند به سمت مکان ساختن هرم حمل می شدند . لازم به ذکر است که تمامی سنگ های بکار رفته در ساخت اهرام ، بدون ملات در کنار یکدیگر کار گذاشته شده اند . زاویه شیب پهلو های هرم خوفو ۵۴ درجه و ۵۴ دقیقه است که ضابطه ای برای ساخت هرم های بعدی در مصر شد . طول ضلع هر قاعده این هرم ۳۶۴/۲۳۰ متر ، طول هر یال ۲۱۷متر ، بلندای اصلی آن حدود ۷۵/۱۴۵ متر و ارتفاع کنونی آن حدود

۱۸/۱۳۷ متر است و قاعده هرم , ۳۷/۵ هکتار زمین را فرا گرفته است . در ساخت این بنای عظیم نزدیک 000/300/2 قطعه سنگ در ۲۱۰ ردیف سنگ چین بکار رفته که هر یک وزنی بین ۲ تا ۱۵ تن داشته اند ( وزن متوسط سنگ ها ۵/۲ تن می باشد ) . در جمع در حدود ۵/۸ میلیون تن سنگ در این بنا استفاده شده است . در برخی منابع که در رابطه با ویژگی های منحصر بفرد این بنای عظیم منتشر گردیده ، جرم هرم خئوپس را برابر یکصد میلیونیوم کره زمین تخمین زده اند . علیرغم این با وجود تمام بررسی های انجام شده هنوز تئوری های ساخت اهرام مصر اثبات نشده است :

هرم بزرگ جیزا که تنها نمونه به جا مانده از عجایب هفتگانه عهد باستان است ، امروزه به صورت معمای حل نشدنی در تاریخ تمدن جهان باقیمانده است . از عهد یونان باستان تا کنون هنوز این پرسش باقی است که این بنای عظیم با این معماری شگفت و دقیق چگونه ساخته شده است و چگونه بتن های سنگی با بیش از ۲ تن وزن بدون هیچ فاصله و بی نظمی در کنار هم قرار گرفته اند ؟

" ژان پیر هودین " معمار فرانسوی به تازگی این بحث را آغاز کرده است که هرم بزرگ خئوپس ، که از سال ۲۵۶۶ تا ۲۵۸۹ قبل از میلاد حکمرانی می کرد ، از داخل به خارج ساخته شده و از شیبی داخلی در آن استفاده شده است . این تئوری که دهه های متوالی ذهن باستان شناسان را در زمینه ساخت هرم به خود مشغول کرده است از سوی مؤسسه باستان شناسی آمریکا منتشر شد ، اما " زاهی هاواس " دبیر کل شورای عالی باستان شناسی مصر آن را رد کرد .

" هرودوت " مورخ یونان باستان نیز حدود ۲۵۰۰ سال قبل طی محاسباتی اعلام کرده بود بیش از یکصد هزار برده حدود ۲۰ سال برای ساخت این بنا کار کرده اند و بیش از ۲ میلیون بتن سنگی و ۵/۵ میلیون تن سنگ در درون این هرم به کار رفته است . اگر چهار طرف این هرم عظیم از طول به یکدیگر متصل شوند ، برابر با قطر یک دایره خواهد بود . در طول دو هفته گذشته ، هودین دوباره موجی تازه از این تئوری را در مصر بر پا کرد که به عقیده او سازندگان این هرم با ساخت شیبی به سمت بالا در درون هرم امکان حمل سنگ ها را به سمت بالا ایجاد کرده اند تا بتوانند به راحتی آن ها را از سطح زمین به محل قرار گرفتنشان انتقال دهند . در ماه می نیز " باب بریر " از

باستان شناسان قدیمی دانشگاه لانگ آیلند در مورد چگونگی ساخت این هرم گفت : شیب بزرگ خارجی هرم به واسطه بتن های سنگی به سمت بالای هرم رفته است . وی ادامه داد : برای بالا بردن بلوک های عظیم از جرثقیل های چوبی ساده استفاده شده و نیازی به شیب نبوده ، همچنین شیب مارپیچی آن در خارج از هرم ساخته شده است . به دنبال اعلام این تئوری های متفاوت و درخواست باستان شناسان مبنی بر استفاده از رادار های ژرف نگار برای مشخص کردن شیب های داخلی و مخفی درون هرم ؛ هاواس با رد این درخواست افزود : در هرم های ساخته شده بعد از خئوپس هیچ نشانه ای از شیب های درونی نیست .

2- هرم خفرع :

خفرع، چهارمين پادشاه سلسله چهارم و پسر (يا برادر؟) خوفو بود. وی دومين هرم بزرگ گيزا و تنديس عظيم ابوالهول را احداث نمود که اين دو در حدود سال 2530 پيش از ميلاد ساخته شدند. خفرع از حدود 2558 پيش از ميلاد به مدت 26 سال بر مصر حکومت کرد.

هرم خفرع که در جنوب غربی هرم بزرگ خوفو واقع گرديده، 5/136 متر ارتفاع دارد (درحاليکه بلندای اصلی آن 5/143 متر بوده)، طول هر قاعده آن 8/215 متر و زاويه شيب هرم 53 درجه و 20 دقيقه می باشد. در تصاوير، هرم خفرع به دليل واقع شدن بر سطحی بلندتر نسبت به هرم بزرگ خوفو، مرتفعتر به نظر می رسد.

در دوران پادشاهی کهن، ساخت ورودی در بخش شمالی اهرام، رو به سوی ستاره قطبی، بخشی از مقررات دينی بوده است. در تمامی هرمها اين موضوع رعايت شده؛ تنها استثناء، هرم خفرع است که در پهلوی شمالی دارای دو ورودی می باشد.پس از ساخت قاعده اهرام، بدنه آنها را با سنگهای آهک سفيد و براق می پوشاندند؛ پوشـش از رأس هرم رو به پايين صورت می گرفت. بدين ترتيــب که قطـعات سـنگ آهـکی را روی پـله ها قرار می دادند و بيـــن آنهـا را پـر می کردند، سپس آنها را می تراشيدند و رو به پائين صاف می کردند تا زاويه مناسب پيدا کند و ظاهرشان براق شود. تمامی اهرام بجز هرم پلکانی زوسر، ميدوم و منکورع، دارای پوشش بوده اند. هنوز بخشی از پوشش آهکی رأس هرم خفرع موجود است، اما سنگهای پوششی هرم خوفو را در قرون وسطی برای استفاده در ساخت بناهای قاهره کنده اند.

3- هرم منکورع :

منکورع، پنجمين پادشاه سلسله چهارم و پسر خفرع بود که از حدود 2532 پيش از ميلاد به مدت بيست و نه سال بر مصر حکمرانی کرد. وی کوچکترين هرم را در فلات گيزا احداث کرد که سومين هرم از مجموعه اهرام سه گانه است. اين هرم، 5/66 متر بلندا داشته که امروزه به 62 متر تقليل يافته است. زاويه شيب هرم 51 درجه و 20 دقيقه و طول قاعده آن 5/108 متر می باشد و در بخش جنوب غربی دو هرم عظيم همجوار خود جای گرفته است. هرم مذکور نيز حدود سال 2510 پيش از ميلاد بنا گرديد.

هرم منکورع دارای سنگهای دو رنگ می باشد: نيمه بالايي آن توسط سنگ آهکی سفيدی پوشيده شده، درصورتيکه در بخش زيرين آن از سنگهای گرانيتی سرخ فام منطقه آسوان استفاده گرديده است. اين هرم بسيار شـايان توجه می باشد، چون تنها هرم سلسله چهارم پادشاهی مصر است که دارای 16 رديف سنگچين از جنس گرانيت می باشد و چنين پيش بينی شده بود تا سطح اين هرم با سنگـهای گرانيتی پوشيده شود، اما به دليل مـرگ ناگهانی منکورع اين امر هرگز تحقق نمی يابد و هرم مذکور فاقد روکش باقی می ماند.

4- ابوالهول :

از ديگر عناصر قابل ذکر در مجموعه گيزا می توان به تنديس عظيم و اعجاب آور ابوالهول (مجسمه مرگ) اشاره داشت. اين تنديس که در فاصله 400 متری از اهرام سه گانه و شمال معبد دره ای خفرع قرار دارد، بنام پاسدار و نگهبان اهرام نيز ناميده شده است.

سر و قسمت جلوی مجسمه ابوالهول از تخته سنگی يکپارچه وطبيعی به طول 57 متر، عرض 6 متر و بلندای آن نيز 6/18 متر است، تراشيده شده؛ پهنای چهره حدود 4 متر و پاها و ساير قسمتهای بدن را با سـنگ چيــن و آجــر تکميل کرده اند. چهره اين تنديس، احتمالاً صورت خفرع، فرزند و جانشين خوفو و بدن آن، هيکـل شير می باشد. بسياری معتقدند که ابوالهول چيـزه، مظـهر خدای خـورشـيد (رع – هراخت) است و حتی ممکن است در زمان واحد، مظهر خدا و فرعون بوده است.

مجسمه ابوالهول، کهنترين و بزرگترين تنديس دنيای باستان است که عليرغم صدمه های فراوانی که در دوران استيلای اعراب به آن وارد شده و باعث از بين رفتن بخشی از چهره آن گرديده است، باابهت ترين مظهر سلطنتی فراعنه به حساب می آيد.ابوالهول رو به مت شرق دارد و در ميان پنجه های آن نيز معبد کوچکی ساخته شده است. سنگهای بکار رفته در معبد، غالباً از تراش تخته سنگ طبيعی که پيکره ابوالهول را تشکيل می دهد، بدست آمده و وزن برخی از آنها به بيش از 200 تن می رسد.

در دوره پادشاهی ميانه و جديد، تعداد زيادی ابوالهول در اندازه های مختلف از مصر استان بدست آمده است. شايد بتوان ابوالهولی که سر آن شبيه رامسس دوم، فرعون سلسله نوزدهم ساخته شده است را آخرين آنها دانست که در مصر تراشيده گرديده است. بيشـتر ابــوالهـول ها را مشابه فرعون وقت می تراشيده اند.
5- معبد دره ای هرم خفرع :

اين معبد در 400 متری شرق مجموعه اهرام واقع شده است و با روش تير باربر و ستون با مقطع مربع شکل، به صورت کاملاً يکپارچه از سنگ خارای سرخ پاکتراش و صيقلی احداث گرديده. تنها تزئين بکار رفته در اين معبد، تنديسهايي است که در امتداد ديوار به صورت رديفی قرار داشتند. کف معبد نيز از سنگهای مرمر سفيد پوشانيده شده بود.بدليل عدم استفاده مصريان باستان از سيمان، برای برافراشتن ستونها، ابعاد و تناسبات آنها را بزرگ درنظر می گرفتند. هنگام ايجاد تالارهای ستوندار نيز در بيشتر موارد، رديف ستونهای ميانی را بلندتر از ستونهای کناری درنظر می گرفتند تا يک رديف پنجره زير سقفی برای رساندن نور خورشيد به درون بنا در آن بخش تعبيه کنند. چنين شيوه ساختمان سازی به صورت ابتدايي در معبد دره ای هرم خفرع رعايت شده است. به نظر می رسد که اين رديف پنجره زير سقفی از ابداعات مصريان باشد، نوآوری که تا به امروز به عنوان يکی از عناصر مهم معماری، مورد استفاده واقع می گردد
ابزارهاي مدرن، ناتوان از كشف رازهاي اهرام ثلاثه

يكي از اسرار و رموز اهرام ثلاثه مصر به جاي آن كه با ابزارهاي جديد رمزگشايي شود پيچيده تر شد. روز سه شنبه هفته گذشته باستان شناسان براي اولين بار در تاريخ ۴۵۰۰ ساله اين اهرام با استفاده از يك روبوت پيشرفته به درون بخشي از هرم بزرگ نفوذ كردند كه تاكنون هيچكس به آن قسمت نه وارد شده بود و نه وسيله اي مجهز به حسگر و يا دوربين به آنجا فرستاده بود. «زهي حواس» از مصرشناسان بسيار معروف در برنامه زنده اي كه از شبكه تلويزيوني نشنال جئوگرافيك پخش مي شد روبوت اين تيم را براي روشن شدن اسرار اين بخش از اهرام به درون فرستاد اما با يك مانع جديد برخورد كرد كه بر پيچيدگي اوضاع افزود، فائق آمدن براين پيچيدگي يك سال

تلاش و فن آوري هاي جديد را مي طلبد. طي اين برنامه زنده تلويزيوني «حواس» يك تابوت سنگي منقوش را كه در يكي از اين مقبره ها مهر و موم شده بود بازكرد. درون اين تابوت اسكلت دست نخورده يكي از مقامهاي ناظر ساخت اين اهرام به دست آمد.اين بخش از اهرام در قرنهاي گذشته همواره رمزآلود بوده و تاكنون هيچكس به آن سوي قطعات ساخته شده از سنگ آهك با دستگيره هاي مسي دسترسي پيدا نكرده است اين قطعات سنگ آهك به اين بخش دالان مانند محكم متصل شده است. سازندگان اين بخش اسرارآميز از آن به عنوان ابزار صيقل استفاده كرده اند.در اين اكتشاف كه نتيجه آن افزودن بر اسرار اهرام مصر بود علاوه بر حواس ـ كه رياست شوراي عالي ميراث فرهنگي مصر را برعهده دارد ـ كاشفان مجموعه عظيم نشنال جئوگرافيك كه اكنون در مصر اقامت گزيده اند شركت داشتند. «حواس» كه خود را در مقابل

مانعي جديد يافته بود و امكان ادامه كار با روبوت وجود نداشت گفت: «به نظر مي رسد كه پشت اين در چيز مهمي مخفي شده باشد. كارشناسان اهرام مصر مي گويند اين كشف جديد توسط روبوتهاي پيشرفته در ۱۳۰ سال اخير بي نظير بوده است و براي ادامه كار نياز به زمان بيشتر و تجزيه و تحليل عيمق تر است.باستان شناسان حدس مي زنند كه اين بخش از اهرام حاوي اشياء دست ساز باارزش نظير پاپيروس، ابزار مخصوص ساخت اهرام ثلاثه و يا مجسمه فرعون خوفو، سازنده اهرام در آن قسمت جاسازي شده باشد. هيچ بعيد نيست كه اصلاً درون اين بخش از اهرام هيچ چيز يافت نشود. «حواس» مي گويد حتي اگر پشت اين درهايي كه امروز به روي ما بسته هستند هيچ چيز نباشد چندان مهم نيست. اگر روشن شود كه پشت آن چيزي نيست حداقل خيال همه راحت خواهد شد. علاوه بر شبكه تلويزيوني نشنال

جئوگرافيك شبكه تلويزيوني فاكس نيز هنگام بازكردن تابوت سنگي، تصاويري را به صورت زنده پخش كرد. روستاي سازندگان اهرام اخيراً در ۱‎/۶كيلومتري اهرام كشف شده است، دانشمندان باستانشناسي به دليل آن كه با خط هيروگليف آشنا هستند نام صاحب تابوت را Ny Swt Wsrt خوانده اند. آنها معتقدند كه اين تابوت متعلق به يكي از ناظران ساخت اهرام بوده است. جهت قرارگرفتن اسكلت در تابوت رو به شرق يعني طلوع خورشيد بود. جمجمه اين اسكلت كاملاً سالم باقي مانده است در دوراني كه اهرام در حال ساخته شدن بود موميايي كردن هنوز در مراحل آزمايشي خود به سر مي برد، و براي همين اجساد سازندگان اهرام معمولاً موميايي نشده يافت شده اند. در درون اين تابوت شيء دست ساز با ارزشي يافت نشده است.از اين استخوانهاي به دست آمده به دقت و با انواع متدها از جمله اشعه ايكس عكسبرداري مي شود تا زمان و علت مرگ مشخص گردد. اين كشف حائز اهميت است چون اسكلت به دست آمده از يك سازنده عادي است و اين اسكلت مربوط به پادشاه يا افراد وابسته و

نزديك به فراعنه نبوده است.اين اسكلت كه مربوط به چهارهزار سال پيش است قديمي ترين تابوت سنگي منقوش دست نخورده اي است كه به دست باستان شناسان مدرن معاصر رسيده است.«حواس» مي گويد: «حدود ده سال است كه در اين گورستان حفاري كرده ام اما در اين مدت با مورد دست نخورده اي مانند اين مواجه نشده بودم. اين مرد حتماً آدم حسابي بوده است اين موضوع را مي توان از نحوه ساخت مقبره او حدس زد. لقبي كه براي وي نوشته شده از اين قرار است: «ناظر اجرايي منطقه يا شهردار شهر سازندگان اهرام » مقبره اين ناظر يكي از مهيج ترين يافته هاي اخير در روستاي سازندگان اهرام در جنوب اسفينكس است.مارك لنهر مدير پروژه

نقشه كشي پلاتوي گيزا (Giza) معتقد است كه روزانه ۲۰هزارنفر براي ساخت اين اهرام بين اين روستا و اهرام در رفت و آمد بودند. ساختمانهايي كه در اين روستا ساخته شده بود شباهت زيادي به استراحتگاه سربازان يا خوابگاه دانشجويان داشته است كه مي توانست تا دوهزارنفر كارگر را در خود جاي دهد. باستان شناسان با حفاري خود شواهدي پيدا كرده اند كه نشان مي دهد آنها از مس براي ساختن ظروف پخت وپز استفاده مي كردند.لنهر مي گويد: «تمام شواهد دال بر وجود شهري بزرگ و گمشده است كه تا پيش از ما كسي از وجود آن اطلاعي نداشته است.»در هرم بزرگ خوفو تيم «حواس» در اتاقي كه به اشتباه به اتاق ملكه معروف شده است اردو

زدند. هنوز شواهد و ادله كافي براي قضاوت با قاطعيت در مورد اين اتاق وجود ندارد.در داخل اين اتاق دوستون (shaft) وجود دارد. صاحبنظران درباره دليل ساخته شدن اين ستونها به قصد و منظور خاصي دست نيافته اند. در هر سه هرم اين الگو منحصر به فرد است و در طي دوره پادشاهي قديم old king dow در ۲۵۷۵ سال پيش از ميلاد مسيح تا ۲۱۵۰ سال پيش از ميلاد مسيح ساخته شده است. اعتقادي در آن زمان بوده است كه اين ساختارها، دالانهاي سفر فراعنه به زندگي آخرت را فراهم مي كردند. لنهر نيز در توصيف خود به وجود چنين تئوري هايي اشاره كرده است.

اولين تحقيق و تفحص به سبك مدرن از اوايل دهه ۹۰آغاز شد. رادولف كانتنبرنيك روبوتي را به درون اين دالان فرستاد. اين روبوت بعد از طي ۶۵ متر در مقابل يك سنگ متوقف شد. بعد از يك دهه تلاش با استفاده از همان روبوتهايي كه در حادثه يازده سپتامبر مورد استفاده قرار گرفت اين بار دانشمندان مصمم بودند كه پرده از اين اسرار بردارند اما ظاهراً هنوز ابزارهاي بشري نياز به تكامل و بهبود دارد چهار پایه اهرام ثلاثه دقیقا در امتداد چهار جهت اصلی شمال،جنوب، شرق و غرب قرار گرفته اند و حداکثر انحراف آنها 1/8 درجه است

سرزمین مصر به دولت های کوچکی تقسیم شده بود که در راس هر دولت امیری بود پس از مدتی مصر به دو دولت مستقل شمالی و جنوبی تقسیم شد.
ویژگی های مصر سفلی در شمال:
۱-سر آدمی و گیاه پاپیروس۲-پادشاهان کلاهی سرخ بر سر داشتند۳-کلاه پادشاهان از عقب برگشته و از جلو به قلابی مارپیچ مزین میشد.
ویژگی های مصر علیا در جنوب:

۱-شاهین پیروز(به زبان مصری هوروس)معرف آنها بود۲-پادشاهان کلاهی بلند و سفید بر سر می گذاشتند.بعد از چندین جنگ بین مصر سفلی و علیا یکی از پادشاهان مصر سفلی به نام منس بر مصر علیا پیروز شد و از آن به بعد پادشاهی یکسان در سرزمین مصر به وجود آمد و احتمالا این شخص همان فرعون اول است.مهمترین ویژگی های مصریان توجه به زندگی پس از مرگ می باشد.مصریان معتقد بودند که هر شخصی باید بکوشد تا در زندگی خود وسایل خوشبختی و سعادت پس از مرگ را مهیا کند(به همین دلیل پس از مرگ طلا و جواهرات را با او دفن می کردند)به عبارتی محیط آرامگاههای مصری جایگاهی ابدی جهت آرامش روح یا(کا) خوانده می شد. که (کا)روح در آ» احساس جاودامگی و آرامش می کرد.از این روی مومیایی کردن اجساد مردگان و پیکره تراشی با سنگ و فلز را می توان یکی دیگر از ویژگی های اعتقادی مصریان دانست و از این لحاظ مهم است که جسمی سالم جهت برگشتن روح در قالب آن می باشد.

مصطبه:
ابتدایی ترین شکل مقبره ها در مصر به صورت سکویی ساده و وجهی شیبدار که فرم ذوزنقه را تشکیل می دهد و به عبارتی مصطبه ها نمادی از خانه های ابدی و خاموش مردگان است.

در مصطبه ها جایگاه جسد فوت شده ها در داخل زمین می باشد همانطور که در تصویر بالا مشاهده می شود جایگاه جسد مومیایی به وسیله ی یک کانال به فرم ذوزنقه مرتبط است.در حقیقت اهرام مصر بناهایی تک واحدی در بیابان نبوده بلکه تعداد زیادی مصطبه و مقبره های مصری در اطرافشان بوده است.
مقبره یا مصطبه ی زوسر:
یکی از پادشاهان مصری را در مقبره یی به نام زوسر مومیایی کرده اند. معمار مقبره زوسر ایمحوتپ بوده است. ایمحوتپ شخصی است که اولین بار به عنوان نخستین معمار در کتاب مصری نام برده شده است.
اهرام مصر:

۱-هرم خئوپس: مدت ساخت این هرم ۲۰ سال طول کشیده متعلق به ۲۵۷۰سال ق.م است ۱۴۷ متر بلندی دارد
۲-هرم خفرن: مدت ساخت این هرم ۱۵ سال طول کشیده متعلق به ۲۵۳۰سال ق.م است ۱۴۰متر بلندی دارد
۳-هرم موکرینوس: مدت ساخت این هرم ۵ سال طول کشیده متعلق به ۲۵۰۰ سال ق.م است و ۶۶ متر بلندی دارد.
بعضی از سنگ های هرم خئوپس وزن آن به ۱۵ تن می رسد. هرم خئوپس ۵/۲ میلیون قطعه سنگ دارد و به طور متوسط وزن هر سنگ ۵/۲ تن می تواند باشد.
رابطه اهرام مصر با ستارگان:
در اهرام ثلاثه مصر هر کدام از هرم ها یک سوراخ نسبتا کوچک در قسمت های مرکزی دارد که جهت آن رو به آسمان است.
دانشمندان تحقیق کردند که اگر به ۵۰۰۰ هزار سال پیش برگردند در آسمان ۸ ستاره قرار داشت که به آن کمربند شکارچی گفته می شد.
* * * ۳
* * * ۲
* * ۱
هرم خفرن به ستاره ۱ وصل می شد
هرم خئوپس به ستاره ۲ وصل می شد
هرم موکرینوس به ستاره ۳ وصل می شد
در واقع جهت سوراخ در هرم ها رو به هر کدام از این ستارگان بود. اما اینجا ۶ ستاره دیگر وجود دارد. دانشمندان کشف کردند که آن دو ستاره در وسط دقیقا به رود نیل وصل می شود و سه ستاره در آخر وجود دارد.دانشمندان ۳ ستاره ی آخر را دنبال کردند در حدود ۱۰۰کیلو متر دورتر از اهرام مصر این ستارگان را با یک زاویه مشخص که همان زاویه اهرام مصر بود به زمین منتقل کردند سپس به یک نقطه از زمین که رسید هیچ آثار یا بنایی کشف نشد که به فکر افتادند زمین را بکنند و این کار را ادامه دادند تا به سه هرم دیگر در داخل زمین و زیر خاک دست پیدا کردند این اهرام کوچکتر از اهرام مصر بودند ولی داخل آنها پادشاهانی دفن شده بود.پس این ستارگان باعث شدند دانشمندان بتوانند آثاری را پیدا کنند که دست پیدا کردن به آن غیر ممکن بود.در کل دلیل اینکه این اهرام توسط سوراخی به ستاره ها وصل می شد این بود که مصریان معتقد بودند که روح پادشاهان یا(کا) دوباره زنده می شود و این ستاره باعث آرامش روح و زنده شدن مجدد آن می شود و می تواند به روح کمک کند.این سوراخ خا در اهرام دقیقا به جسد دفن شده در مرکز هرم متصل می شد.

مجسمه ابوالهول:
این مجسمه در سال ۲۵۳۰ق.م ساخته شده و ارتفاع آن ۲۰ متر است. در مجاورت هرم خفرن و در کنار رود نیل است.جنس مجسمه از سنگ طبیعی و یکپارچه پیکره تراشی شده است.فرم مجسمه سر پادشاه هرم خفرن است و بدن آن شیر است. مجسمه نمادی از عظمت و جلا و بزرگی مقام فرعون است. صورت مجسمه بر اثر عوامل جوی دچار آسیب های متعددی شده است.

به عبارتی معماری مصر وابستگی به عامل مذهب دارد.
دوران پادشاهی میانه:
مقبره سنگی منتوهوپت:این مقبره واقع در شهر دیر البحری است. سه طرف مقبره حیاط و قسمت پشتی محل دفن فرعون و خانواده اوست. مرقد توسط یک رامپ وسیع به حیاط متصل است. سال ساخت آن ۲۰۵۲ ق.م است. ترکیب معماری آن هیجان انگیز و شگفت انگیز از نظر ترکیب با طبیعت.
معماری مصر برای استحکام بیشتر و به وجود آوردن معماری خارق العاده از ستون های قطور استفاده نموده است.
دوران پادشاهی جدید:
ویژگی مقبره حشتپ سوت: در سال ۱۴۸۰ ق.م ساخته شده و در دیر البحری به وجود آمده است. سه طرف مرقد حیاط است و و تراس حذف گردیده است. مقابل مرقد سفره سنگی یا سکوی سنگی قرار دارد. اتصال بین سکوی سنگی با حیاط توسط رامپ ایجاد شده است. حیاط به وسیله ی چند رشته ستون از هم جدا شده است و در واقع ترکیب بین حیاط و ستون ها فرد را به سمت اتاقک تدفین یا مرکز مجموعه هدایت می کند.
در واقع ترکیب موفق و هیجان انگیزی با طبیعت ایجاد کرده است.
تصویر زیر مربوط به توت عنخ آمون می باشد کاشف آن پروفوسور کارتر است که با وجود گفته های افراد بومی و محله یی مبنی بر نفرین بودن این مومیایی دست به اکتشافات خود زد و موجب مرگ خود و ۲۷ تن از همراهان خود شد.
دلیل مرگ این ۲۷ نفر چیزی نیست جز نفرین بودن مومیایی توت عنخ آمون(هر کس به مقبره من نزدیک شود و به آن صدمه ایی بزند روزگار آن باعث سیاهی خواهد شد) اما کارتر به این نفرین توجه نکرد و مومیایی او را مورد مطالعه قرار داد که باعث مرگ این افراد و خود شد.