کارآموزی شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی

بخشی از مقاله

كارآموزيشركت آب منطقه اي آذربايجان شرقي

فصل اول: آشنای با شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی

کلیات
این سازمان براساس رسالت خود، يك سازمان تخصصي در اجراي سياست هاي دولت و مديريت آب در منطقه آذربايجان شرقي می باشد. براي ايفاي اين رسالت، ارزش ها و باورهاي اخلاقي زير را اساس كار خود قرار مي دهند. در تبلور اين باورها در منش و كردار همكاران، شرطي ضروري براي رسيدن به اهداف تعيين شده و ايفاي اين رسالت حياتي است

بيانيه رسالت :
رسالت سازمان، مديريت آب در منطقة آذربايجان شرقي است. براين اساس مأموريت تحقق امور زير را براي مصارف شرب و بهداشت، صنعت و كشاورزي را به عهده دارند.
انجام مطالعات پايه منابع آب
تهيه طرح جامع آب استان هاي تحت مديريت و اجراي آن
مطالعه و اجراي طرح هاي انتقال و تأمين آب
بهره برداري و حفاظت كمي و كيفي از منابع آب

بيانة خط مشي كيفي فراگير:
آب منشأ حيات استسازمان آب يكي از بخش‌هاي اساسي مديريتي كشور است و عمل‌كرد ما تأثير حياتي بر زندگي افراد جامعه و سرنوشت توسعة آن دارد. براي انجام تعهدات خود در قبال جامعه، فعاليت ‌هاي ما بايد بر اساس استاندارد ISO 9001:00 در سازمان مستقر مي شود.
براي هم سو كردن نتيجة فعاليت ‌ها و فرآيندها، از همه همكاران انتظار دارد همواره مف

اد خط مشي كيفي را در فعاليت هاي خود به كار گيرند.

رئوس خط مشي كيفي ما عبارتند از :
توجه جدي به رسالت اهداف كيفي سازمان و رعايت منشور اخلاقي
برنامه ريزي جامع آب براي تأمين نيازهاي فعلي و آتي منطقه
مديريت و حفاظت منابع آب مطابق با دانش روز و رعايت اصول توسعه پايدار

حفظ منابع جامعه، تأمين كنندگان و ساير ذي‌نفعان
ارتقاي مداوم دانش و مهارت كاركنان و تأمين كنندگان
مشاركت افراد سازمان در فعاليت ‌هاي كيفي
بهبود مداوم اثر بخشي عمل كرد سازمان

تاریخچه تشکیل شرکت

در سال 1342 با تشکیل سازمان آب و برق اذر بایجان و با تحت پوشش قرار دادن استانهای اذر بایجان شرقی و غربی فعالیت خود را اغاز و از سال 1347 این سازمان به شرکت سهامی اب منطقه ای اذر بایجان تغییر نام داد ودر سال1359با تصویب شورای انقلاب تحت عنوان شرکت سها می اب منطقه ای اذر بایجان فعالیت خود را ادامه داده و بالاخره از تاریخ 4/2/64 با تصویب هیئت وزیران شرکت سهامی اب منطقه ای اذر بایجان شرقی و اب مشروب ارومیه به دو شرکت مستقل اب منطقه ای اذربایجان شرقی واذر بایجان غربی تبدیل و تغییر نام داد.
ضمن اینکه در جلسه مورخه21/6/1372 هیئت وزیران ویشنهادوزارت نیروو به استناد ماده 32 قانون توزیع عادلا نه اب مصوب سال1361 نام شرکت اب منطقه ای اذر بایجان شرقی به شرکت اب منطقه ای اذر بایجان شرقی واردبیل تغییر و تصویب شد.

هدف شرکت:

به طور کلی بر اساس اساس نامه شرکت سهامی آب منطقه ای آذربایجان شرقی و ار

د بیل تهیه و اجرای طرحهای تامین وآبرسانی و بهره برداری از منابع آب درحوزه عمل خود را برای مصارف شهری صنعتی و کشاورزی عهده دار بوده وبرای میل به این هدف شرکت مجاز به اقدامات زیر میباشد:
1) حفاظت منابع آب (سطحی و زیر زمینی )
2) مدیریت توسعه منابع آب.

3) ایجاد مخازن سد ها و آب بند ها و خطوط آبرسانی وتصفیه خانه ها و شبکه های آ بیاری و زهکشی و سایر تاسیسات مورد لزوم و نیز اقدامات لازم و جمع آوری نزولات جوی و تغذیه مصنوعی به منظور ایجاد تعادل در منابع آبهای زیر زمینی و اداره و بهره برداری از آنها .
4) انجام وظایف مقرر در قانون توزیع عادلانه آب .
5) انجام مطالعات لازم برای توسعه و بهره برداری ا ز منابع آبهای زیر زمینی و سطحی و اجرای طرحهای مربوطه و تخصیص بهینه برای بخشهای مختلف مصرف.
6) انجام تحقیقات لازم درباره مسایل آ ب و به کار بردن روشهای جدید علمی و فنی به منظور بهره وری بیشتر و بهتر از منابع آ ب
7) احداث نیروگاههای برق آبی و بهره برداری از آ نها .
8) سرمایه گذاری و مشارکت در موسسات و شر کتهای داخلی و مو سسات آموزشی و پژوهشی که ار تباطی با مقاصد شرکت داشته باشند در حدود مقررات مربوطه با تصویب مجمع عمومی.
9) انجام هر گونه عملیات و معاملات بازرگانی که برای اجرای مقاصد شرکت ضروری بوده و به صرفه و صلاح شرکت

فصل دوم:حسابداری دولتی ونقش آن درسازمانها ازدیدگاه کلی

حسابداری دولتی: عبارت است از کلیه عملیات مربوط به تجزیه و تحلیل، ثبت، طبقه بندی، تلخیص، گزارش دهی و تفسیر فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی که با رعایت قوانین و مقررات مالی و اصول و موازین متدوال حسابداری دولتی انجام می شود.

صورتهای مالی سازمانهای دولتی اصولا به منظور رفع نیازهای اساسی زیر تهیه می شود:
1) نیاز قانونی 2) نیاز نظارتی 3) نیاز اطلاعاتی
در حسابداری دولتی رفع نیازهای قانونی و رعایت قوانین و مقررات برای انجام و ثبت فعالیتهای مالی و تهیه صورتهای مالی در درجه اول اهمیت قرار دارد.

هدف اصلی حسابداری دولتی ایجاد امکانات لازم برای برنامه ریزی و بودجه ریزی مطلوب و اجرای صحیح برنامه ها، فعالیتها و طرحهای دولت از طریق ارائه اطلاعات مالی طبقه بندی شده و قابل استنتاج در مورد فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی است.

موضوع حسابداری ملی بررسی عوامل اساسی فعالیتهای اقتصادی یک کشور طی یکسال است هدف اصلی آن طبقه بندی فعالیتهای اقتصادی و مالی در بخشهای دولتی و خصوصی به ترتیبی است که تصویر کامل و جامعی از ساختار، ترکیب و فعالیتهای اقتصاد ملی شامل: تولید، توزیع و مصرف کالا، خدمات، ثروت و درامد کشور ارائه دهد.
حسابهای دولتی درحقیقت اطلاعات اولیه و مواد خام حسابهای ملی را فراهم می کند

سازمان حسابداری دولتی
سازمانهاي دولتي به دو شكل انتفاعي و غيرانتفاعي ايجاد و اداره مي شوند.
1) سازمانهاي دولتي انتفاعي معمولا هزنه ها را از حل درامدهاي خود كه با فروش كالا و خدمات تحصيل مي نمايند تامين مي كنند. بنابراين سيستم حسابداري اين نوع سازمانها بايد امكا

ن شناسايي درامدها و هزينه هاي واقعي هر سال مالي و مقايسه آنها با يكديگر و تعيين ميزان دارائيها و بدهيها و ارزش ويژه را در پايان سال مالي فراهم نمايد.
2) سازمانهاي دولتي غيرانتفاعي هزينه هاي خود را از محل مالياتها، عوارض و ساير وجوه دريافتي از محل اعتبارات مصوب تامين مي كنند. اين نوع سازمانها بايد در پايان هر دوره مالي صور

ت درامدها، هزينه ها، داراييها، بدهيها و مازاد خود را تهيه كنند.

مقاصد و اهداف سازمان مالي دستگاه دولتي:
1- ايجاد مكانيسم و روشهاي مناسب براي كنترل درامدها و ساير دريافتها
2- برقراري روشهاي مناسب جهت كنترل وجوه نقد، اسناد و اوراق بهادار
3- اعمال كنترلهاي متمركز بر هزينه هاي جاري و هزينه هاي سرمايه اي
4- ايجد روشهاي مناسب جهت كنترل اموال، ماشين آلات و تجهيزات
5- فراهم نمودن امكان كنترل نحوه اجراي برنامه ها، طرحها و فعاليتها
6- كنترل عمليات و فعاليتهاي كاركنان سازمان دولتي در انجام وظايف مالي
7- فراهم نمودن امكان انتشار حقايق مربوط به عمليات مالي و وضع درامدها، هزينه ها، دريافتها، پرداختها و مازاد سازمان دولتي براي اطلاع دولت، قوه مقننه و مردم كشور

مقاصد اعمال كنترلهاي مالي در سازمانهاي دولتي:
1- حفاظت وجوه و اموال متعلق به سازمان دولتي در مقابل سرقت، مفقود شدن، خسارت، اختلاس و استفاده نامطلوب
2- قابل استناد و اعتماد بودن اطلاعات مندرج در اسناد و مدارك مالي
3- اتخاذ تصميمات مالي بعد از بررسيها و مطالعات كافي و دور از تمايلات شخصي و گروهي
4- انجام شدن اقدامات سريع و به موقع جهت اجراي برنامه هاي مصوب و تصميمات متخذه
5- كنترل سيستماتيك هر ثبت يا فعاليت مالي از طريق بررسي آن بوسيله فرد يا افرادي غير از انجام دهنده آن.
6- تبعيت از قوانين و مقررات مالي و بودجه اي و اصول و روشهاي متداول حسابداري

در انجام و ثبت فعاليتهاي مالي مربوط

خصوصيات سيستم كنترلهاي مالي:
1- تشكيلات سازماني مناسب كه وظايف و مسئوليتهاي سازمان و واحدهاي تابعه آ

ن و نيز پستهاي سازماني و شرح وظايف، اختيارات و مسئوليتهاي هريك از آنها را به نحو روشن و قبل درك نشان دهد.
2- وجود تشريفات، مراحل و روشهاي مربوط به پيشنهاد، تصويب، انجام، ثبت، طبقه بندي و تلخيص فعاليتهاي مالي و نگهداري و حفظ وجوه و اموال سازمان.
3- وجود سيستمي كه در آن براي برنامه ريزيها و تصميم گيريهاي مالي از دفاتر، حسابها و صورتهاي مالي استفاده صحيح و كامل به عمل آيد و تدوين و ارائه استانداردها، موازين و معيارهايي كه نتايج واقعي حاصل از اجراي برنامه ها و فعاليتها با آنها تطبيق و مقايسه گردد.

علل لزوم استناد به اسناد و مدارك كتبي براي تحقق و ثبت فعاليتهاي مالي در سازمانهاي دولتي:
1- اطمينان از ثبت كليه فعاليتهاي مالي سازمانهاي دولتي در حسابها و دفاتر
2- امكان تهيه اطلاعات، صورتحسابها و گزارشهاي مالي دقيق تر و صحيح تر
3- تسهيل حسابرسي

گروه حسابها در حسابداری دولتی
در حسابداري دولتي براي ثبت داراييها و بدهيهاي غيرجاري معمولا از گروه حسابهاي دارايي هاي ثابت عمومي و بدهي هاي بلندمدت عمومي استفاده مي شود. گروه حسابهاي اخير برخلاف حسابهاي مستقل كه هم واحد حسابداري و هم واحد مالي مستقل تلقي مي گردند، فقط واحدهاي حسابداري مستقل هستند كه هريك شامل حسابهاي خودتراز براي ثبت فعاليتهاي مالي مربوط به داراييهاي ثابت و بدهيهاي بلندمدت عمومي مي باشد.
الف ) گروه حساب دارايي هاي ثابت عمومي

داراييهاي ثابت فقط در حسابهاي مستقل براي وجوه سرمايه اي و برخي حسابهاي مستقل براي وجوه اماني ثبت مي شوند. حسابها و صورتهاي مالي ساير حسابهاي مستقل فقط شامل داراييهاي سيال يا غيرثابتي مي باشد كه در عمليات عادي به وجه نقد تبديل مي گردد. در اين حسابهاي مستقل كنترلهاي حسابداري مربوط به داراييهاي ثابت با ايجاد گروه حساب دارائيهاي ثابت عمومي اعمال مي گردند.
با توجه به اينكه گروه حساب دارايي هاي ثابت عمومي شامل بدهيها و ساير داراييها نمي باشند، در حسابها و صورتهاي مالي گروه حساب مذكور، منبع سرمايه گذاري در داراييهاي ثابت عمومي در مقابل داراييهاي مذكور در طرف بستانكار منعكس مي گردد.

ب ) گروه حساب بدهي هاي بلندمدت عمومي
فقط بدهيهاي بلندمدت حسابهاي مستقل وجوه سرمايه اي، وجوه اماني و وجوه دريافتي بابت خدمات خاص در حسابهاي مستقل مذكور ثبت مي شوند. در ساير حسابهاي مستقل بدهيهاي بلندمدتي كه ارتباط با فعاليتهاي مالي عادي حسابهاي مستقل مذكور ندارند و صرفا ديون و تعهدات عمومي سازمان دولتي تلقي مي گردند، در گروه حساب بدهيهاي بلندمد

ت عمومي منعكس مي گردند. اعتبار عمومي سازمان دولتي و درامدهايي كه طبق قوانين و مقررات وصول خواهند گرديد محل تامين مالي و پشتوانه بازپرداخت بدهيهاي مذكور را تشكيل مي دهند. با توجه به اينكه داراييها در اين گروه حساب منعكس نمي گردند در حسابها و صورتهاي مالي آن در طرف مقابل بدهيها حسابهايي مانند: "منابع موجود براي پرداخت...." يا "منابع قابل وصول براي پرداخت...." ثبت مي شوند.

حسابهاي مستقلي كه در ايران نگهداري مي شوند:

الف- حسابهاي مستقل براي وجوه دولتي
ب- حسابهاي مستقل براي وجوه اماني
الف- حسابهاي مستقل براي وجوه دولتي:

1- حساب مستقل وجوه جاري: در ايران هر وزارتخانه يا موسسه دولتي مكلف است براي ثبت عمليات وصول و مصرف وجوهي كه از محل اعتبارات جاري مصوب از خزانه داري كل دريافت مي كنند حساب مستقلي تحت عنوان حساب مستقل وجوه جاري نگهداري مي نمايند.
2- حساب مستقل وجوه عمراني: هر وزارتخانه يا سازمان دولتي براي هر يك از طرحهاي عمراني مورد اجراي خود بايد حساب مستقلي نگهداري نمايد كه شامل حسابهاي متوازن بودجه اي و حسابهاي عادي مي باشد. مصارف اين حساب مستقل از درامدهاي عمومي دولت تامين مي شود و نحوه نگهداري حسابها، تهيه صورتهاي مالي سالانه و انجام هزينه هاي آن تابع قانون محاسبات عمومي، قانون برنامه و بودجه، قانون بودجه سالانه كشور و مقررات ديگري است كه در طرح صوب مشخص گرديده اند.
3- حساب مستقل وجوه اختصاصي: اين حساب مستقل براي نشان دادن حسابهاي مربوط به دريافت و مصرف وجوه و درامدهاي اختصاصي كه به موجب قانون براي مصرف يا مصارف خاص در بودجه كل كشور تحت همين عنوان منظور مي گردد نگهداري مي شود. نحوه ثبت حسابها، تهيه صورتهاي مالي و انجام هزينه ها از محل منابع حساب مستقل وجوه اختصاصي تابع مقررات خاص مربوط به تحصيل درامدهاي اختصاصي و همچنين قوانين و مقررات عمومي دولت مي باشد.
ب- حسابهاي مستقل براي وجوه اماني:
وجوه اماني به صورت حسابهاي مستقل زير در سازمانهاي دولتي ايران نگهداري مي شود:
1- حساب مستقل پرداخت حقوق بازنشستگان
2- حساب مستقل وجوه سپرده

3- حساب مستقل صندوق بازنشستگي
4- حساب مستقل صندوق پس انداز و وام

مباني حسابداري دولتي:
1- حسابداري نقدي-2- حسابداري تعهدي-3- حسابداري نيمه تعهدي-4- حسابداري تعهدي تعديل شده-5- حسابداري نقدي تعديل شده
1- حسابداري نقدي:
در حسابداري نقدي درامدها در سال مالي وصول وجوه نقد مربوط و هزينه ها در سال مالي ختني است. اموال خريداري شده نيز ممكن است به جاي انعكاس در حسابهاي دارايي ثابت، در هنگام خريد مستقيما به حساب هزينه منظور شود، ولي سرمايه گذاريها و بدهيهاي بلندمدت ناشي از فعاليتهاي مالي نقدي معمولا در حسابهاي ترازنامه اي ثبت مي شوند. سرمايه گذاريها و اوراق بهاداري كه نقدا خريداري شده اند به بهاي تمام شده ثبت مي شوند ولي در ترازنامه معمولا ارزش بازار آنها نيز در داخل پرانتز در مقابل بهاي تمام شده نشان داده مي شود. سرمايه گذاريها و اوراق بهاداري كه به عنوان كمك يا هديه دريافت شده است به ارزش متعارف بازار در تاريخ دريافت در حسابها منظور مي شود.

2- حسابداري تعهدي:

در حسابداري تعهدي درامدها در سال انجام خدمات يا فروش كالاها، و هزينه ها در سال دريافت كالاها و خدمات و ايجاد تعهد به حساب منظور مي شوند.
در حسابداري بازرگاني به منظور رعايت اصل وضع هزينه هاي هر دوره مالي از درامدهاي متعلق به همان دوره و تعيين سود يا زيان سال مالي و وضعيت مالي واقعي در پايان هر دوره مالي معمولا از حسابداري تعهدي استفاده مي شود. افتتاح حسابهايي مانند پيش پرداختها، هزينه هاي معوق و پيش دريافتها و همچنين به حساب دارايي منظور نمودن موجودي كالاي پايان دوره مالي از نتايج به كار بردن حسابداري تعهدي است.
مزاياي حسابداري تعهدي:

1- حسابداري تعهدي براي تعيين بهاي تمام شده و هزينه هاي واقعي اجراي برنامه ها، عمليات و فعاليتهاي سازمانهاي دولتي در قالب اعتبارات مصوب ضروري مي باشد.
2- كنترل دقيق درامدها و ساير منابع تامين اعتبار و هزينه ها و ساير پرداختهاي حسابهاي مستقل در صورتي ميسر خواهد بود كه از مبناي حسابداري تعهدي استفاده شود.
3- مبناي تعهدي اطلاعات كاملتر و جامعتري جهت نظارت بر عملكرد ازمانهاي دولتي و ارزيابي آنها در اختيار قوه مقننه، دولت و ساير مراجع قانوني و افراد كشور قرار مي دهد.
4- حسابداري تعهدي اطلاعات و گزارشهاي مالي صحيح تر و دقيق تري جهت برنامه ريزي و تصميم گيري و اجراي عمليات و برنامه ها د اختيار مديران سازمانهاي دولتي قرار ميدهد.
5- در برخي حسابهاي مستقل و سازمانهاي دولتي انتفاعي شناخت درامدها و هزينه هاي واقعي و تعلق آنها به دوره مالي و نيز تعيين وضع مالي صحيح در پايان دوره مالي فقط با به كار گيري حسابداري تعهدي مقدور است.
3- حسابداري نيمه تعهدي:
در حسابداري نيمه تعهدي براي ثبت درامدها از مبناي نقدي و براي ثبت هزينه ها از مبناي تعهدي استفاده مي شود. يا به عبارت ديگر در مبناي نيمه تعهدي درامدهايي كه عملا وصول و هزينه هايي كه تعهد يا تحمل شده است (هزينه هاي واقعي دوره مالي) در حسابهاي هر دوره مالي ثبت مي شود.
دلايل استفاده از حسابداري نيمه تعهدي در سازمانهاي دولتي بسياري از كشورها:
1- استفاده از مبناي تعهدي براي ثبت هزينه ها به منظور كنترل بيشتر آنها ضروري تر از درامدهاست
2- هميشه احتمال عدم وصول بخشي از مالياتها و عوارض و ساير درامدهاي پيش بيني شده وجود دارد كه بنابر اصل احتياط به كار بردن حسابداري نقدي را در مورد آنها ايجاب مي كند.

4- حسابداري تعهدي تعديل شده:
در حسابداري تعهدي تعديل شده شناخت و ثبت درامدها و حسابها در دوره مالي اي انجام مي پذيرد كه در آن دوره درامد "آماده، در دسترس و قابل اندازه گيري" باشد. منظور از آماده و در دسترس بودن درامدها قابل وصول بودن آنها در دوره مالي جاري يا مدتي كوتاه پس از پايان دوره جاري است به ترتيبي كه پرداخت بدهيها و تعهدات دوره جاري از محل درامدهاي مذكور ميس

ر باشد

شفافيت بودجه اي و نقش حسابداري دولتي
در زمانهاي دور بودجه منحصر به دخل و خرج دربار مي‌شد. به عبارت ديگر درامدهاي يک کشور، درامد پادشاه و هزينه¬هاي آن هزينه‌ پادشاه محسوب مي¬شد و خودکامگان نيز هيچ لزومي براي پاسخدهي در مورد دخل و خرج کشور نمي¬ديدند.

پاسخگويي دولتها تهيه مي¬شود. شفافيت براي اين گزارش يک ويژگي کيفي است. يعني اطلاعات به‌گونه¬اي ارائه شود که بتوان با مشاهده آن به عملکرد واقعي دولت پي‌برد و فعاليتهاي مختلف دولت را ارزيابي کرد. ميزان پاسخگويي از ديرباز تحت تاثير فشار براي پاسخ‌خواهي بوده است. هر اندازه ملت، مجلس، مطبوعات و مجامع حرفه¬اي پاسخدهي بهتري را خواهان باشند، دولت نيز در ارائه مطلوبتر اطلاعات و در نتيجه شفاف¬سازي فعاليتهايش کوشاتر خواهد بود. امروزه جهاني¬سازي و تاثيري که کشورها از وضعيت مالي برون مرزي خود مي¬گيرند مجامع بين‌المللي را نيز به گروه پاسخ-خواهان اضافه کرده است.
سازمانهاي بين‌المللي با اعمال سياستهاي تنبيهي و تشويقي (به‌خصوص در اعطاي وامها) مي¬کوشند دولتها را موظف به ارائه اطلاعات درست و دقيق از فعاليتهاي مالي‌شان سازند. در اين زمينه بيشترين تاکيد روي پيروي از الگوهاي هماهنگ بين¬المللي گزارشگري مالي دولت وجود دارد. پياده¬کردن اين الگوها نيز به نوبه خود وابستگي کامل به وضعيت حسابداري دولتي هر کشور به عنوان سيستم اطلاعات حسابداري دولت دارد. مشکلا‌تي که در ايران براي شفافيت بودجه‌اي مطرح مي¬شود همان مشکلاتي است که سالها سيستم حسابداري دولتي با آن دست به گريبان بوده است، يعني کمبود نيروهاي متخصص مالي، نبود انگيزه ملي براي پاسخ¬خواهي و متقابلا‌ً فرهنگ پاسخگويي مسئولان، قوانين ناکارامد و نداشتن استانداردهاي حسابداري دولتي.
در زمانهاي دور بودجه منحصر به دخل و خرج دربار مي‌شد. به عبارت ديگر درامدهاي يک کشور، درامد پادشاه و هزينه¬هاي آن هزينه‌ پادشاه محسوب مي¬شد و خودکامگان نيز هيچ لزومي براي پاسخدهي در مورد دخل و خرج کشور نمي¬ديدند. اولين نشانه¬هاي پاسخ‌خواهي با شورش

اشراف انگلستان عليه پادشاه و صدور منشور کبير (مگنا کارتا) ظاهر شد. مطابق اين منشور پادشاه نمي¬توانست بدون مشورت با اشراف، مالياتي وضع کند و در مورد چگونگي هزينه شدن مالياتها نيز ملزم به پاسخگويي مي‌شد.
پاسخگويي يا حسابدهي به معني پاسخگو بودن يک کارمند، نماينده يا هرکس ديگر در باره وظيفه-اي که به وي واگذار شده يا کاري که انجام داده است مي¬باشد. ايفاي اين مسئوليت با استنا

د به مدرک يا مدارکي است که شناسايي فرد انجام¬دهنده کار را امکانپذير مي¬کند. ميزان مسئوليت براساس وجه نقد، آحاد اموال يا هر معيار از پيش تعيين شده ديگري اندازه‌گيري مي‌شود.
براي دولت مدرک يادشده در بالا، سند بودجه است. وظيفه واگذار شده، اجراي بودجه مصوب

مجلس است و پاسخدهي در مورد آن با ارائه گزارش عملکرد سالانه بودجه محقق مي¬شود.

فصل سوم: کلیات مفاهیم مهم سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی

چارت سازمانی مالی:

وظایف افراد درقسمت امور مالی

ذیحساب ومدیر امور مالی :
 رسیدگی وگواهی صورت حساب اموال رسیده و جمعداران مربوط
 نظارت بر تحویل و تحول اموال بین جمعداران و امضا صورت مجلس تحویل وتحول
 رسیدگی به حساب دوره تصدی جمعداران اموال وصدور مفاصا حساب
 رسیدگی به موجودی جمعداران در مواردی که وزارت دارایی ابلاغ مینماید
 اعلام خطاها و جرائم جمعدارانی که در موقع رسیدگی یا ابوابجمعی انان معلوم شود مرتکب خطا یا جرمی شدند به وزارتخانه یا موسسه مربوط و اداره کل اموال دولتی
 موافقت با حذف اموال ابوابجمعی و حساب جمعدار که بر اثر فروش یا انتقال یا اتش سوزی یا سرقت یا حوادث مشابه آن از تصرف جمعدار خارج شود

رئیس اداره حسابداری مالی :

 آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستمهای مکانیزه تعریف شده.
 رعایت و نظارت بر اعمال قوانین ومقررات ودستورالعملهای مالی در سطح شرکت
 بررسی روشها و سیستم های مالی و حسابداری و تطبیق موارد با قوانین و مقررات و گردش کار و عملیات وارائه پیشنهادات دستورالعملهای مربوطه در جهت رفع نارسائیها و مشکلا

ت وبهبود روشهای موجود
 ایجاد هماهنگیهای لازم بین کارکنان و نظارت در انجام کارها
 نظارت و پیگیری وصول درآمدها و طلبهای شرکت
 و انجام وظایف معاون ذیحسابی بر اساس قانون محاسبات عمومی کشور و ضوابط وزارت امور اقتصادی و دارایی
 نظارت بر انجام امور مربوط به حسابهای بیمه و بازنشستگی
 بررسی کلیه عملیات مربوط به هزینه ها و معاملات وخریدها و بررسی و کنترل صورت فعالیتهای بانکی و نهایتاٌ تائید آن
 رسیدگی و امضاء برگه های محاسباتی و اسناد
 همکاری و نظارت در تهیه گزارشات مالی وحساب ماهانه و سالانه
 رسیدگی و پاسخ گویی به درخواستهای ارباب رجوع
 تهیه پیش نویس مکاتبات مربوط به امور
 تهیه گزارشات لازم
 انجام سایر امور محوله در محدوده وظایف حوزه

مسئول تنظیم اسناد :

 آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های مکانیزه های تعریف شده
 تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پیمانکاران با توجه به صورت وضعیتهای تایید شده و سا

یر مدارک لازم
 تهیه خلاصه حسابهای هر قرارداد
 تطبیق مستمر حسابهای ثبت شده با خلاصه حسابهای هر قرارداد جهت ارائه گزارشات لازم
 بررسی اطلاعات و احکام صادره پر سنلی (اعم از حکم کار گزینی ، اضافه کاری و ما مورییت و...)و ورود اطلاعات به سیستم مکانیزه
 تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پرداختهای کارکنان ( حقوق و مزایا ، ماموریت ، تفاوت ، ذخیره سنوات و مرخصی و...)
 تهیه و تنظیم سایر اسناد هزینه با توجه به مدارک و مستندات مر بوطه
 تهیه و تنظیم ماموریت کارکنان ستادی و واحدهای طابعه سازمان
 نظارت و ارجاع کار ( ورود اطلاعات و تهیه و تنظیم اسناد و ...) به افراد تحت مسئولیت
 تهیه گزارشات لازم
 تهیه پیشنویس مکاتبات لازم

مسئول کنترل بوجه و اعتبارات :

 آشنایی کار در حد سیستم های تعریف شده
 تعهد در قالب اعتبارات ابلاغی و پی گیری جهت قطعی نمودن تعهد
 مطالعه دقیق موافقت نامه های ابلاغی و رعایت مفاد آ ن حین اقدام

 انجام همکاری های لازم در تنظیم بودجه سالیانه شرکت
 تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
 انجام سایر امور محوله در محدوده وظایف حوزه
 تهیه گزارشات لازم در خصوص مقایسه عملکرد با بودجه مصوب ابلاغی
 کنترل و تامین اعتبار احکام پرسنل با ردیفهای اعتباری در قالب بودجه مصوب ابلاغی
 تهیه و تنظیم در آمدهای مصوب در بودجه به تفکیک مراکز به منظور تطبیق با عملکرد مربوطه و تهیه گزارشات لازم
 تطبیق حسابهای ثبت شده ( هزینه،به تفکیک مراکز هزینه و سر فصلها)و رفع و اصلاح موارد

مسئول رسیدگی اسناد:

مطالعه دقیق کلیه ی بخشنامه ها و دستورالعمل ها و ائین نامه ها و سایر مقررات و ضوابط مالی به منظور نظارت بررعایت دقیق انها در اسناد مالی صادر شده
 نگهداری یک نسخه از قوانین جهت مراجعه و استفاده از انها
 تهیه دستورالعملهای لازم در خصوص بخشنامه ها و آیین نامه ها با هماهنگی قبلی مسئولین جهت ارسال به واحدهای ذیربط
 بررسی کامل زمائم اسناد و مدارک و تطبیق آ نها با قوانین و مقررات حاکم بر مسائل مالی و تائید صحت آنها

 تائید اسناد مالی که با مقررات جاری مقایرتی نداشته باشد
 بررسی کامل قراردادهای و رعایت مفاد مندرج در قراردادها و مراحل انجام کار در حین رسیدگی به اسناد مربوطه
 بررسی و تائید تشخیص حساب ، اسناد و مراجعه به سوابق (ثبتها و اسناد قبلی ،...) در صورت نیاز و تطبیق آنها و پیشنهاد جهت اصلاح حساب

مسئول دفتر داری :

مطالعه و رعایت بخش نامه ها وآئین نامه ها و مقررات در خصوص ثبت و ضبط اسناد و ن

وشتن دفاتررسمی و قانونی و نگه داری حسابها
 تهیه دفاتر رسمی مورد نیاز طبق مقررات
 تهیه شیفریه جهت ثبت در دفاتر رسمی و نظارت کامل در انجام آن
 تهیه طراز ماهانه و سالانه شرکت
 نظارت بر حسابهای ثبت شده و بررسی آنها ر رفع مغایرتهای موجود و صدور برگه های اصلاحی
 تهیه گزارشات لازم در خصوص پی گیری مانده حسابها
 ارسال اسناد مالی بعد از تکمیل به بایگانی اسناد
 همکاری مستمر در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
 تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
 نظارت و کنترل کیفی و بررسی حسابها ( در سطوح کل، معین ، تفصیری)

مسئول حسابهای بانکی :

 مطالعه و رعایت دقیق بخشنامه ها و آئین نامه های مر بوطه و نگه داری آنها در پر ونده های مر بوطه
 پیگیری و اخذ اسناد مالی مربوط به دریافت (درآمدها) و بررسی آنها و ثبت یا ورود اطلاعات و اسناد به سیستم مکانیزه موجود و تهیه صورت مغایرات بانکی مربرطه
 صدور چک برای اسناد تائید شده در مرحله پرداخت و ثبت و ورود اطلاعات و تهیه صورت مغایرت بانکی مربوطه
 تشکیل پرونده ضمانت نامه ها به تفکیک مورد و نظارت و نگهداری ضمانت نامه و پیگیری جهت تمدید یا ابطال و اقدام لازم با رعایت مقررات جاری
 کنترل و اخذ تائید به حسابهای خزانه و جابه جایی وجه
 تطبیق حسابهای موجود با حسابهای ثبت شده و کنترل موجودی حسابهای جاری و رفع و اصلاح حسابها
 ارسال کلیه اسناد به دفتر داری جهت انجام اقدامات بعدی

 همکاری در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
 انجام اقدامات لازم در جهت افتتاح یا بستن حسابهای بانکی با هماهنگی قبلی با مسئولین ذیر بط

مسئول حسابداری بیمه و بازنشستگی:

 آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های تعریف شده
 مطالعه دقیق بخشنامه ها وآئین نامه ها و مصوبه های مربوطه و نگه داری انها در پرونده های مربوطه
 صدور درخواست وجه در خصوص حقوق و افزایشات باز نشستگان و وظیفه بگیران سازمان و واحد های تابعه و تسجیل ان در سازمان باز نشستگی کشوری
 اخذ وجه از سازمان بازنشستگی کشوری
 بررسی و تطبیق وجه دریافتی از سازمان بازنشستگی کشوری و حفظ سوابق مربوطه
 صدور حواله های بانکی شهرستانها و کنترل لیستهای ارسالی و تطبیق انها و مرکز
 ایجاد ارتباط با بازنشستگان جهت تکمیل فرمهای مربوطه در موارد لازم و اخذ مدارک لازم
 تایید فرمهای مربوط به بازنشستگان و ارسال انها به سازمانهای ذیربط
 ورود اطلاعات مربوطه به بازنشستگان و تهیه و تنظیم لیستهای مربوطه و ارائه دیسکتهای مربوط به بانک
 تطبیق حسابهای معیین موجود با حسابهای ثبت شده و رفع مغایرت ها

کارشناس حسابداری انبار :

 آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های تعریف شده
 هماهنگی های لازم با انبار دارها در خصوص فرمهای مورد استفاده در انبار

 پی گیری و دریافت رسید انبارها و حوالی انبارها ،برگشت کالا ،...جهت اعمال حساب و صدور و ثبت اسناد مربوطه
 بررسی و رفع مغایرتهای موجود قبل از انبار گردی در پایان سال مالی و تهیه فرمهای مربوط و انبار گردانی
 تهیه گزارشات لازم در خصوص عملکرد ،اجناس راکد انبارها
 پیش بینی و تعیین نکته سفارش
 نگه داری مدارک لازم در خصوص کالا های امانی و پیگیری اقدامات انجام یافته
 بررسی و کنترل کالاهای بین راهی و پیگیری اقدامات انجام یافته و صدور و ثبت اسناد مربوطه
 ارسال اسناد بعد از تکمیل و ثبت به دفترداری
 تطبیق حسابهای انبار و موجود با اسناد ثبت شده و رفع واصلاح موارد

 همکاری در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
 تهیه پیش نویس مکاتبات لازم

کارشناس حسبداری درامد مشترکین:

 تهیه وتنظیم اسناد نبعی از قراردادهای منعقده با توجه به مدارک و سوابق تائید شده و نگهداری حسابهای مربوطه و ارائه گزارشهای حسابها به مسئولین ذیربط
 پی گیری وصول درامد ها و مطالبات شرکت از قرارداد های موجود در پر ونده های مربوطه
 تطبیق مستمر حسابهای ثبت شده با خلا صه حسابهای هر قراردادهای موجود در پرونده های مر بوطه
 گزارش مستمر در خصوص در امد ها و مغایرتهای موجود به مسئولین ذیربط
 تحویل بخش در امدهای مصوب بودجه و تطببیق عملکرد درامد به تفکیک مراکز و سر فصل و کنترل وتهیه گزارشات لازم
 تهیه پیش نویس مکاتبات لازم

بایگانی مالی:

 در یافت کلیه اسناد مالی بعد از ثبت انها و کنترل ضمائم و مستندات مربوط به اسناد
 تفکیک اسناد به ترتیب شماره ثبت شده
 تنظیم پرونده های مربوط به اسناد تفکیکی و بایگانی انها
 حفظ حراست از اسناد و نگهداری انها در محل مناسب
 پیگیری جهت عودت اسناد تحویل شده
 تحویل اسناد به اشخاص مجاز در مقابل اخذ رسید طبق دستور و موافقت مسئولین مر

بوطه

متصدی امور دفتر و پیگیری پست:

 ثبت نامه های وارده و صادره در دفاتر مربوطه یا سیستم مکانیزه
 تشخیص و توزیع اسناد دریافتی و نامه های رسیده و ارسال انها به قسمتهای مربوطه
 پی گیری نتیجه اقدامات انجام یافته از مسئولین ذیربط در خصوص کارهای ارجاع شده( اسناد، نامه ها ،...) و گزارش موارد به طور مستمر به مدیریت
 پاسخ گویی به ارباب رجوع و کنترل تلفنهای منشی مدیریت مربوطه و تهیه و تنظیم برگ در خواست کالا جهت نیازهای ملزومات امور و تحویل انها
 کنترل و مقابله نامه های تایپ شده که در حوزه مدیریت تهیه شده است
 بایگانی موارد در صورت صلاحدید مدیریت به منظور دست یابی سریع به انها در پرونده های مربوطه

تعداد کارکنان در بخشهای مختلف قسمت امور مالی
نام بخشها تعداد افراد

ذیحساب و مدیر امور مالی 1
اداره حسابهای مالی 1
تنظیم اسناد 2
کنترل بودجه و اعتبارات 2
رسیدگی اسناد 2
دفتر داری 2
حسابهای بانکی 2
حسابداری بیمه و باز نشستکی 2
حسابداری صنعتی 2
حسابداری درامد مشترکین 1
بایگانی مالی 1
امور دفتر و پیگیری پست 1

کدام کارها به صورت کامپیوتری و دستی انجام میگیرد؟

تمام کارها به صورت کامپیوتری انجام میگیرد اما دربخش تنظیم اسناد کارهای زیر به صور

ت دستی انجام میگیرد:
1) تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پیمانکاران
2) تنظیم کلیه اسناد هزینه های متفرقه

جریان کار در قسمت امور مالی
جریان کار در این قسمت به این گونه است که ، شخصی مانند پیمانکار یک سد که برای اداره کار میکند هر ماه یک صورت وضعیت از کل کارهای خود به اداره میفرستد و اداره این صورت وضعیت ها را به اداره قراردادها ارسال میکند و اداره قراردادها بر اساس قوانین و ائین نامه های مربوطه این صورت وضعیت ها را کنترل کرده وبعد از تایید انها مبلغی که باید به پیمانکار داده شود را مشخص می کند.سپس با اسنادی انها را به قسمت امور مالی می فرستد. سپس این اسناد به قسمت تنظیم اسناد تحویل داده می شود.و مسئول تنظیم اسناد ، این سندها را تنظیم کرده و به قسمت اعتبارات می فرستد و در ان قسمت مسئول اعتبارات قسمتهای (کل معین و تفصیلی ) موجود در صنعت را پر میکند و سپس سند به بخشهای (رسیدگی و حسابداری و امور مالی ) فرستاده میشود و بعد از تائید بخشهای مر بوطه این سند به مدیر عامل تحویل داده میشود و مدیر عامل سند را بررسی کرده و به بخش صدور چک میفرستد و مسئول این بخش قسمت پایین سند را پر میکند و بعد از در یافت امضا از پیمانکار چکی را به او تحویل میدهد و سند را به قسمت دفتر داری میفرستد و مسئول این بخش کدهای مربوط به (کل ، معین و تفصیلی ) را ذخیره میکند و سند به قسمت بایگانی فرستاده میشود و بایگانی میشود .

تعاریف واصطلاحات

بودجه کل کشور :

برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه میشود و حاوی پیش بینی در امدها و سایر منابع تامینی اعتبار و براورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به رسیدن به هدف های دولت میشود بوده است و از سه قسمت تشکیل شده است :

1) بودجه عمومی دولت :

الف: بودجه عادی برای وزارتخانه ها و موسسات دولتی: این بودجه شامل اعتباراتی نیز خواهد بود که مستقیما مربوط به وظایف یک وزارت خانه یا موسسه دولتی نیست و تحت عنوان خاص منظور میگردد

ب: بودجه عمرانی: برای اجرای برنامه های عمرا نی

2) بودجه شرکتهای دولتی
بودجه موسساتی که تحت عنوان غیر از عناوین فوق در بودجه کل کشور منظور میشود .

در امد عمومی :
عبارت است از درامدهای وزارتخانه ها و موسسات دولتی و سایر منابع تامینی اعتبار که در بودجه کل کشور تحت عنوان درامد عمومی منظور میشود .

در امد اختصاصی :
عبارت است از درامدهایی که به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه کل کشور تحت عنوان درامد اختصاصی منظورمیگردد .

در امد شرکتهای دولتی:
عبارت است از در امدها و سایر منابع تامینی اعتبار که در بودجه شر کتهای دولتی تحت عنوان در امد شرکتهای دولتی اورده شده است .

تامین اعتبار :
عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین.
حواله:
سندی است که وسیله وزارت خانه یا موسسه دولتی برای پرداخت ا ز محل اعتبارات مربوط ، عهده ذیحساب در وجه ذینفع صادر میشود .

وزارتخانه :
واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون به ا ین عنوان شناخته شده است .

موسسه دولتی :
واحد سازمانی مشخصی است که موجب قانون ایجاد و به وسیله دولت اداره میشود.

شرکت دولتی :
واحد سازمانی مشخصی است که با اجازه قانون به صورت شرکت ایجاد میشود و بیش از 50 % سرمایه ا ن متعلق به دولت میباشد .

سال مالی :
سال مالی یک سال شمسی است که از اول فروردین ماه اغاز و به پایان اسف

ند ماه ختم میشود

اعتبار :
عبارت از مبلغی است که برای مصرف یا مصارف معین در بودجه مربوط به تصویب می رسد

مواد هزینه :
نوع هزینه را در داخل بودجه و یا قسمتی از عملیات یک وزارتخانه یا موسسه مشخص میکند
در خواست وجه:
سندی است که ذیحساب برای پرداخت حواله های صادر شده از محل اعتبارات بودجه عمومی دولت به عهده خزانه در وجه حساب وزارتخانه یا موسسه مربوطه صادر میکند.

هزینه:
عبارت است از پرداختها یی که به ذینفع در قبال انجام تعهد و یا عنوان کمک یا اعانه و هر عنوان دیگری که در بودجه عمومی دولت منظور شده است صورت میگیرد.

تنخواه گردان پرداخت:
عبارت است از وجهی که از محل تنخواه گردان حساب داری از طرف ذیحساب برای انجام پاره ای هزینه های جزئی در اختیار جمع دار قرار میگیرد تا به تدریج که هزینه های مربوط انجام میشود اسناد هزینه تحویل و مجددا وجه دریافت دارند.

پیش پرداخت:
عبارت است از پرداختی که از عتبارات مربوطه طبق احکامو مقررا ت و قرار دادها پیش از انجام تعهد صورت میگیرد

علی الحساب:
عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت میگیرد .

صورتهای مالی :
عبارت است از تهیه صورت حسابهای سود و زیان و تهیه طراز نامه ها .

جمعدار:
ماموری است که به موجب مقررات با موافقت ذیحساب به حکم وزارتخانه یا موسسه مربوطه مسئولیت تحویل و تحول و نگه داری وجوه و نقدینه ها و سپرده ها و اوراق بهادر و اموال وزارتخانه ها یا موسسه کلا یا بعضا به عهده او واگذار میشود .

ذیحساب:
ماموری است که به موجب حکم وزارت دارایی برای اداره امور حسابداری وزارتخانه

یا موسسه دولتی و نگه داری حساب و حفظ اسناد و دفاتر مربوط در مرکز و یا در شهرستان به این سمت منصوب میشود و نیز به عنوان عامل خزانه مسئولیت تحویل و تحول و نگاه داری وجوه و نقدینه های دولتی و سپرده ها و اوراق بهادار را به عهده دارد ذیحساب زیر نظر و زیر یا رئیس موسسه مربوط وظایف خود را انجام میدهد .

ابوابجمعی:
اموالی است که زیر نظر جمعداران است .

مفاصا:
تصفیه حساب.

تسجیل:
تامین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد مثبت و اسناد قابل قبول .
استهلاک: فرسو

ذنفع:
کسی است که پولی را در خواست میکند نسبت به حقی که دارد.

شیفریه:
تهیه ار قام جهت ثبت در دفاتر .

فصل چهارم : فعالیتهای طرحهای عمرانی

پیمان:
پيمان اعم ازكوچك وبزرگ ،يك توافق دو جانبه است كه به موجب آن پيمانكار مي تواند عملياتي را تعهد واجرا نمايد . مانند ساختن پل ، ساختمان ، كشتي ، جاده سازي ياريل گذاري راه آهن . پيمانهاي بزرگ نياز به مدت وزمان طولاني براي تكميل دارند .

تعريف واژه ها

كارفرما :
اشخاص حقيقي ويا حقوقي كه عملياتي را براي اجرا وساخت وساز به اشخاص ديگري واگذاري مي نمايند.

پيمانكار :
اشخاص حقيقي ويا حقوقي كه عملياتي رااجرا نمايد وطرف ديگر قرارداد مي باشند .

قرارداد :
توافق بين پيمانكار وكارفرما براي تكميل ويا ساخت وساز يك عمليات را قرارداد نامند .

مبلغ قرارداد :
رقم توافق شده اي است كه كافرما متعهد مي گردد آن را در پايان مدت ويا در مقاطع معين پرداخت نمايد .

قرارداد دست دوم :

بعضي اوقات پيمانكار دست اول (اصلي ) يك بخشي از كار را به پيمانكار دست دوم واگذار مي نمايد وبراي انجام عملياتي مانند رنگ كاري ، سنگ ريزي كف وغيره با او قرارداد منعقد مي نمايد دراين صورت اين قرارداد را دست دوم نامند .

كار گواهي شده :
پيمانكار براساس درصد پيشرفت كار در مقاطع مختلف اقدام به تهيه وارسال صورت وضعيت براي كارفرما مي نمايد . اين صورت وضعيتها بايد با تاييد دستگاه نظارت ويا ناظر مقيم كه از سوي كارفرما تعيين مي شود ، برسد .مبلغ كار انجام شده توسط پيمانكار كه به تاييد دستگاه نظارت برسد (( كار گواهي شده )) نامند .

كار گواهي نشده :
اگر پيشرفت عمليات نا مطلوب باشد وبه مرحله مورد انتظار نيز نرسد ، اگر چه فعاليت تكميل وانجام شده است ، لكن بعلت نداشتن كيفيت ناييد نخواهد شد . لذا در اصطلاح آن را (( كار گواهي )) نشده )) نامند

قراردادهاي اماني :
در اين موارد پيمانكار بهاي تمام شده واقعي را كه حاشيه سود به آن اضافه شده باشد قبول مي نمايد اين سود مي تواند به شكل رقم ثابت ويا درصدي نسبت به بهاي تمام شده باشد . در اين قراردادها كارفرما با هزينه هاي انجام شده ،پيمانكار را مورد بررسي ومداقه قرار مي دهد زيرا نسبت به آن حق مالكيت دارد .

قرارداد مقطوع :
در اين قراردادها ، پيمانكار در مورد مبلغ مقطوع كلي ويا مبلغ معيني براي هر واحد كار با كارفرما توافق مي نمايد ، لكن در متن قرارداد ماده اي براي جبران خسارت از نظر تطبيق دادن تغييرات قيمت در مواد ودستمزد كه در بازار دچار نوسانات شده است ، منظور مي نمايند

شاخص :
شاخص عددي است كه متوسط قيمت هر دوره را نسبت به يك دوره معين كه دوره پايه ناميده ميشود ، به درصد نشان مي دهد .

شاخص كلي :
شاخص كلي ، عددي است كه متوسط قيمت آحاد بها براي كل اقلام فهرستهاي بهاي پايه در هر دوره را نسبت به دوره پايه آنها به درصد نشان مي دهد .

شاخص سه ماهه :
شاخص دوره سه ماهه ، عبارت از شاخصهاي كلي ، رشته اي وگروهي در هريك از دوره هاي سه ماهه منتهي به پايان ماههاي خرداد ، آذر واسفند ماه هر سال است . شاخصهاي ياد شده ، توسط سازمان برنامه وبودجه اعلام مي شود .

شاخص مبناي پيمان :
شاخص مبناي پيمان براي پيمانهايي كه با استفاده از فهرستهاي پايه منعقد مي شوند ،برحسب روش پيش بيني شده در پيمان مربوط ، مطابق يكي از سه روش زير مي باشد :

الف ) شاخص مبناي پيمان ، دوره سه ماهه اي است كه فهرست بهاي مربوط به پيمان براساس قيمت آن دوره محاسبه شده است .
ب ) شاخص مبناي پيمان ، دوره سه ماهه اي است كه پيشنهاد قيمت پيمانكار طي آن دوره تسليم شده است . در اين نوع پيمانها در صورتي كه ارجاع كار به روش ترك تشريفات مناقصه باشد ، شاخص دوره سه ماهه اي كه پيشنهاد نهايي پيمانكار در آن دوره به صورت كتبي تسليم كارفرما شده باشد ، شاخص مبناي پيمان خواهد بود .
ج ) شاخص مبناي پيمان براي پيمانهايي كه بدون استفاده از فهرستهاي پايه منعقد مي شوند ، شاخص دوره سه ماهه اي است كه پيشنهاد قيمت پيمانكار طي آن دوره تسليم شده باشد .

ضريب تعديل :
ضريب تعديل برابر است با حاصل نسبت شاخص دوره انجام كار به شاخص مبناي پيمان منهاي عدد يك . نتيجه در عدد 95/0 ضرب مي شود ، يعني :

95/0 * (1-( شاخص مبناي كار / شاخص دوره انجام كار ) )= ضريب تعديل

شا خص گروهي :
شاخص گروهي عددي است كه متوسط قيمت آحاد بها براي كل اقلام هريك از فصول فهرستهاي بها ي پايه در هر دوره رانسبت به دوره پايه همان فصل فهرست بها به درصد نشان دهد .

شاخص رشته اي :

شاخص رشته اي عددي است كه متوسط قيمت آحاد بها براي كل اقلام هريك از فهرستهاي بهاي پايه در هر دوره را ، نسبت به دوره پايه همان فهرست بها ، به درصد نشان مي دهد .

دستگاه نظارت :
دستگاه نظارت عبارت است از اشخاص حقيقي يا حقوقي كه كارفرما به منظور اجراي پيمان تعيين وكتبا به پيمانكار معرفي مي نمايد .

ناظر مقيم :
ناظر مقيم كسي است كه از طرف كارفرما يا دستگاه براي نظارت مستقيم در اجراي عمليات كارگاه تعيين وكتبا به پيمانكار معرفي مي شود واصولا مقيم كارگاه خواهد بود .

كارگاه :
مراد از كارگاه ومحل كار كليه اراضي ومحلهايي است كه عمليات موضوع پيمان در آنها اجرا مي گردد .
طرح :
مچوعه عمليات منظم وخدمات مشخصي را كه طي مدت معين براي نيل به هدفهاي برنامه هاي ميان مدت عمراني ويا تحصيل داراييهاي ثابت عمومي انجام پذيرد ، طرح گويند .

انواع طرح :
بند 10 ماده يك قانون برنامه وبودجه كشور ، طرح عمراني را چنين تعريف نموده است :

طرح عمراني :
منظور مجموعه عمليات وخدمات مشخصي است كه براساس مطالعات توجيهي فني واقتصادي يا اجتماعي كه توسط دستگاه اجرايي طی مدت معین وبا اعتبار معین انجام مي شود . وبه سه نوع انتفاعي غیر انتفاعی ومطالعاتي تقسيم مي گردد .

الف ) طرح عمراني انتفاعي – منظور طرحي است كه در مدت معقولي پس از شروع به بهره برداري ، علاوه بر تامين هزينه هاي جاري واستهلاك سرمايه سود متناسبي به تبعيت از سياست دولت را نيز عايد نمايد .
ب) طرح عمراني غير انتفاعي – منظور طرحي است كه براي انجام برنامه هاي رفاه اجتماعي وعمليات زير بنايي ويا احداث ساختمان وتا سيسات جهت تسهيل كليه وظايف دولت اجرا مي گردد وهدف اصلي آن حصول درآمد نيست .
ج ) طرح مطالعاتي – منظور طرحي است كه براساس قرارداد بين سازمان وساير دستگاههاي اجرايي با موسسات علمي ويا مطالعاتي متخصص براي بررسي خاصي اجرا مي گردد.

مراحل اجراي طرح
مرحله اول : مطالعات مقدماتي طرح
مرحله دوم : ارجاع كار به پيمانكار
مرحله سوم : انعقاد قرارداد
مرحله چهارم : اجراي كار
مرحله پنجم : خاتمه كار

مرحله اول : مطالعات مقدماتي طرح
قبل از انجام واجراي طرحها مي بايست مطالعات مقدماتي درباره آن طرح انجام شود. اين مطالعات در زمينه هاي مختلف وتاثيراتي كه آن طرح از لحاظ فرهنگي ، اجنماعي ، اقتصادي برروي منطقه خواهد گذاشت مورد رسيدگي وبررسي قرارگيرد .
دراين تحقيقات وبررسيها ، هدف طرح ، امكانات ومقدورات ومحدوديتها ، نيروي انساني موجود ، زمان اجرا ، محاسبات اقتصادي ، تجهيزات ، ميزان اعتبار مورد نياز ، مطالعات توجيهي فني واقتصادي ، آزمايشهاي مكانيك خاك ، نقشه برداري ، مخارج دوره طرح ، طرح زمان بندي آن وبه طور كلي بازده سرمايه گذاري را با كمك مهندسين مشاور انجام خواهد گرفت .
مهندسين مشاور پس از مطالعات لازم ، مشخصات كلي را تعین ونسبت به تهيه نقشه كلي وجزيي آن اقدام نموده وميزان هزينه هاي لازم جهت اجراي آن رابرآورد مي نمايند .

مرحله دوم : ارجاع كار به پيمانكار

اجراي طرحهاي عمراني به دو صورت قرارداد مقطوع وقرارداد اماني اجرا مي گردد . معمولا اجراي طرحهاي عمراني به صورت قرارداد مقطوع به پيمانكار ارجاع مي گردد . ارجاع كار به پيمانكار به سه حالت زير ميسر مي باشد :

1 -مناقصه عمومي : دراين حالت پس از تهيه شدن اسناد ومدارك مناقصه ، ومبلغ پيمان ازطريق جرايد به اطلاع كليه پيمانكاران ميرسد . پيمانكاران مجاز واجد شرايط بادريافت اسناد ومدارك مناقصه مبلغ پيشنهاد خود را در يك پاكت ومبلغ ضمانتنامه شركت در مناقصه رادرپاكت ديگر براي دستگاه اجرايي ارسال مي نمايند .

2 - مناقصه محدود : دراين روش از پيمانكاران ذيصلاح كتبا دعوت به عمل مي آيد تا دراين مناقصه شركت نمايند وبا توجه به ضوابط بند 1اقدام به تعيين برنده مناقصه مينمايند تا نسبت به عقد قرارداداقدام لازم صورت پذيرد .

3- ترك تشزيفات مناقصه :طبق مادتين 83 و84 قانون محاسبات عمومي كشور در مواردي كه انجام مناقصه بنابر مصلحت وتشخيص بالاترين مقامات دستگاه اجرايي ممكن وبه صرف وصلاح نباشد ، مي توان پيمانكار را از طريق ترك تشريفات مناقصه انتخاب نمود .

مرحله سوم : انعقاد قرارداد
در اين مرحله دستگاه اجرايي با برنده مناقصه قرارداد منعقد مي نمايد واقدامات زير صورت مي پذيرد :
الف ) ضمانتنامه يا سپرده شركت در مناقصه برنده آزاد مي گردد.
ب ) 50% كل پيمان به عنوان ضمانتنامه حسن انجام كار از پيمانكار اخذ مي گردد .
ج ) پيمان نامه پس از امضاء مبادله مي گردد.

در اين پيمان نامه موارد زير ذكر مي گردد :
نام طرفين قرارداد ، مبلغ ، مدت وموضوع پيمان ، دوره تضمين ، نظارت در اجرا ، تعديل آحاد پيمان ، تاييدات وتعهدات پيمانكار ، تعهدات واختيارات كارفرما ، پيش پرداخت ، كس

ور وجه الضمان واسترداد ، كسور قانوني ، تحويل موقت وقطعي ، نحوه واريز پيش پرداخت ، جريمه تاخير ، تغيير مقادير كار ، كارهاي جديد ، تغييرات مدت پيمان ، اختيارات مهندس مقيم ،

مرحله چهارم : اجراي كار

بعد از انعقاد قرارداد دستگاه اجرايي اقدامات زير را انجام مي دهد :
كليه زمينها یا محل اجرای کار را در اختيار پيمانكار قرار مي دهد .
دستگاه نظارت وناظر مقيم ، جهت نظارت بر عمليات پيمانكار را كتبا به وي معرفي مي نمايد .پيمانكار دراين مرحله نيز گامهاي زير را بر مي دارد :
- رئيس كارگاه را كتبا به كارفرما معرفي مي نمايد .
- شروع كار را كتبا به كارفرما ودستگاه نظارت اعلام مي نمايد .
- مسئوليت اجرايي كليه نقشه ها را به عهده خواهد داشت .

در صورتي كه درمتن پيمان نامه منع ارجاع به شخص غير را نداشته باشد مي توان قسمتي از كار را به پيمانكار دست دوم واگذار نمايد .
كارفرما به منظور تقويت بنيه مالي پيمانكار وتكميل تجهيزات او جمعا معادل 25% مبلغ اوليه پيمان را به عنوان پيش پرداخت به شرح زير به پيمانكار پرداخت مي كند :

الف ) معادل 10% مبلغ اوليه پيمان بعد از امضاء ومبادله آن .
ب ) معدل 5% مبلغ اوليه پيمان پس از تهيه حدود 60% ماشين آلات مورد نياز اجراي كار وتجهيز كامل كارگاه .
ج) معادل 5% مبلغ اوليه پيمان بعد از آنكه پيمانكار معادل 20% مبلغ اوليه پيمان بر طبق صورت وضعيتهاي ماهانه كار را انجام داده باشد .
د) معادل 5% مبلغ اوليه پيمان بعد از آنكه پيمانكار معادل 40% مبلغ اوليه پيمان بر طبق صورت وضعيتهاي ماهانه كار را انجام داده باشد .

مبالغ بالا به ترتيب زير واريز مي شود :
بابت 10% موضوع بند الف از اولين صورت وضعيت به بعد ، تا ميزان 12% مبلغ ناخالص هر صورت وضعيت كسر خواهد شد بابت بقيه پيش پرداختها طبق تشخيص كارفرما درصدي از مبلغ نا خالص هر صورت وضعيت كسر مي گردد به طوري كه كليه مبالغ پيش پرداخت با آخرين صورت وضعيت موقت مستهلك شود .

آخرين بخشنامه براي پرداخت پيش پرداخت به پيمانكار حاكي از آن است كه پيش پرداخت بايد 20% كل مبلغ اوليه پيمان باشد ونحوه پرداخت وباز پرداخت آن به شرح زير است :
الف ) 8% پس از تحويل زمين به عنوان قسط اول
ب) 5/6 % پس از حمل 60% تجهيزات به كارگاه به عنوان قسط دوم
ج) 5/5% قسط سوم طبق صورت وضعيت بدون احتساب مصالح پاي كار
بازپرداخت :5/14%صورت وضعيت ناخالص علاوه بر اقساط اول ودوم بابت اقساط اول ودوم
% صورت وضعيت ناخالص علاوه براقساط اول ودوم بابت قسط سوم .

كارفرما در فبال واريز پبش پرداخت به پيمانكار معادل آن ضمانتنامه دريافت

مي كند وهنگام كسر اقساط پيش پرداخت از صورت وضعيتها ، كارفرما ضمانتنامه پيش پرداخت را تقليل مي دهد .
يمانكار درفواصل مختلف با كمك دستگاه نظارت صورت وضعيت كليه كارهايي كه از شروع عمليات تا اين تاريخ انجام داده است به علاوه مواد ومصالح پاي كار موجود رابراساس نرخهاي منضم به پيمان تقويم مي كند .اين صورت وضعيتها رادراصطلاح صورت وضعيت موقت نامند وآنها به امضاء دستگاه نظارت وپيمانكار خواهد رسيد .

كارفرما پس از رسيدگي واصلاحات پس از كسر كسور زير بقيه ره به پيمانكار پرداخت مي كند
الف) 10% به عنوان سپرده حسن انجام كار
ب) 5% ماليات موضوع ماده 104 قانون ماليات مستقيم مصوب اسفند ماه 66 واصلاحات بعدي آن
ج) 6/6 %حق بيمه كه 6/1% آن سهم پيمانكار و5% آن سهم كارفرما است ( درمورد قراردادهاي با فهرست بها وطرحهاي عمراني )
د) 2 درهزار صندوق كارآموزي
و) علي الحساب پرداختي بابت صورت وضعيت

مرحله پنجم : خاتمه كار
طبق ماده 39 ، شرايط عمومي پيمان پس از آنكه 97% عمليات موضوع پيمان را طبق مشخصات ونقشه هاوساير اسناد ومدارك ضميمه پيمان انجام داد، پيمانكار ازطريق دستگاه نظارت تقاضاي تحويل موقت موضوع پيمان را به كارفرما تسليم مي كند ونماينده خود رابراي عضويت در كمسيون تحويل معرفي مي نمايد .

دستگاه نظارت مراتب را مورد رسيدگي قرارداده ودرصورت تاييد باتعيين تاريخ آمادگي كار جهت تحويل ، تقاضاي كميسيون تحويل موقت راازكارفرما مي نمايد .اين كميسيون مركب خواهد بود از :
-نماينده كارفرما ، يك نفر - نماينده دستگاه نظارت ، يك نفر
-نماينده پيمانكار ، يك نفر - نماينده ذيحسابي وامورمالي ، يك نفر

دستگاه نظارت در حضور كميسيون ، آزمايشات لازم را انجام داده ونقايص كاررا يادداشت ميكند وآن را ضميمه صورت جلسه مي نمايد . براي پيمانكار ظرف زماني معين را مشخص مي نمايند كه اين نقايص را رفع نمايد وكار را به طور كامل تحويل دهد . دستگاه نظارت پس از پايان مهلت مقرر از عمليات بازديد بعمل مي آورد ودر صورت رفع تمام عيوب ونقايص ، گواهي آن صادر وصورت جلسه موقت را امضاء مي نمايد .

پس از تحويل موقت اقدامات زير انجام مي پذيرد :
- باقي مانده ضمانتنامه پيش پرداخت آزاد مي گردد .
- ضمانتنامه حسن انجام كار پيمانكار آزاد مي شود .

دستگاه نظارت با نماينده پيمانكاراقدام به تهيه وصورت وضعيت قطعي ونهايي مي نمايد ، صورت وضعيت قطعي ونهايي حداكثر ظرف 6 ماه به كارفرما تحويل داده مي شود

پس از تصويب صورت وضعيت قطعي ونهايي نصف سپرده حسن انجام ك

ار پيمانكار آزاد مي گردد . تحويل قطعي كار پس ازرفع كليه نقايص مندرج درصورت جلسه تحويل موقت انجام مي گيرد. و بقيه سپرده حسن انجام كار نیزآزاد مي گردد .

هزينه نگهداري دردوره تضمين :
طبق ماده 42 هزينه نگهداري عمليات موضوع پيمان به عهده كارفرما مي باشد ولي هزينه هاي ناشي از نقص عمل پيمانكار به عهده او است .

نحوه ثبت حسابداري

نظر به اينكه اجراي قراردادهاي بلند مدت زمان طولاني لازم داردتا به پايان برسد ، بنابراين شناسايي سود رابا مشكلاتي همراه مي سازد . به طور كلي دراصول پذيرفته شده حسابداري ، دو روش براي حسابداري اين قبيل قراردادها به كار گرفته مي شود :
1- روش كار تكميل يافته
2- روش درصد پيشرفت كار
3- روش كار تكميل يافته

1) درروش كار تكميل يافته

سود هنگامي شناسايي مي گردد كه بخش اعظم عمليات مربوط به قرارداد پايان يافته ومخارج باقيمانده براي تكميل كار غير قابل توجه باشد .
درترازنامه پيمانكار ، مازاد بهاي تمام شده انباشته نسبت به صورت وضعيتهاي تاييد شده مربوط به عنوان دارايي جاري انعكاس مي يابد لكن اگر صورت وضعيت تاييد شده بيشتر ازمخارج باشد ، به عنوان بدهي جاري قلمداد مي گردد.

درصورتي كه پيمانكار ، قراردادهاي متعددي رااجرا مي كند ، لازم است بهاي تمام شده انباشته وبدهيهاي مربوط به هر قرارداد ، جداگانه در ترازنامه انعكاس يابد .
ازمزاياي اين روش اين است كه اندازه گيريها برمبناي نتايج واقعي صورت مي گيرد وارقام برآوردي نمي باشد . معايب روش تكميل يافته آن است كه اين روش نيز عدم انعكاس فعاليتهاي جاري در صورتهاي مالي دوره جاري است .

2) روش درصد پيشرفت كار

در روش درصد پيشرفت كار برمبناي استدلالات زير شناسايي درآمد درمقطعي زودتر ازتكميل فرآيند كسب سود ، مجاز شناخته شده است :
1-، شواهد كافي براي وصول درآمد وجود دارد .
2-، عمليات با اطميناني معقول قابل اندازه گيري است .
3- به كار گيري اين روش ، موجب اندازه گيري منلسبتري از سود دوره هاي مالي ورعايت مفهوم تطابق هزينه ها با درآمد است

ثبت عمليات حسابداري درارتباط با مرحله اول

مرحله اول : مخارج مقدماتي طرح :
مطالعات مقدماتي طرح به عهده كارفرما بوده ، لكن انجام آن به مهندسين مشاور واگذار مي گردد .

نحوه ثبت عمليات در دفتر مهندسين مشاور
فرض شود موسسه دولتي الف ارائه خدمات مهندسي جهت طراحي كامل ساختمانها را به مناقصه بگذارد ومهندسين مشاور ب دراين مناقصه شركت نمايد . مبلغ اين خدمات 400000000ريال باشد وشركت كنندگان در مناقصه بايد 20000000ريال به عنوان ضمانتنامه شركت در مناقصه به موسسه دولتي ارائه دهند . نحوه ثبت چنين است :

حساب انتظامي –ضمانتنامه شركت در مناقصه 20000000
حساب انتظامي –وثيقه شركت در مناقصه 24000000
طرف حساب انتظامي ضمانتنامه 20000000
طرف حساب انتظامي – وثيقه ضمانتنامه 24000000
24000000 = 120% * 20000000

وثيقه ضمانتنامه نزد بانك ( غير نقدي ) براي صدور ضمانتنامه از طرف بانك كارمزدی به مبلغ 9500 بابت صدور ضمانت نامه آ تعلق مي گيرد

هزينه كارمزد بانكي 9500
بانک 9500

فرض شود مهندسين مشاور ب برنده مناقصه گردد وبا آنها قرارداد منعقد گردد . درمتن قرارداد حدود خدمات مهندسي كه در چند مرحله انجام مي پذيرد روشن مي گردد :
الف : مرحله اول ، شناسايي وبررسيهاي مقدماتي وتهيه گزارش توجيهي ونقشه ها وبرآورد هاي مقدماتي وبرنامه كار
ب : مرحله دوم ، شامل تهيه طرح ونقشه هاي اجرايي ومحاسبات فني و برآورد قطعي براساس مصوبات مرحله اول وتهيه آن قسمت از اسناد مناقصه ، گزارش مالي ومرحله دوم وبرنامه مالي واجراي كار در مرحله سوم
ج:مرحله سوم ، شامل انجام عمل مناقصه ونظارت براجراي كار واظهار نظر د رمورد دعاوي احتمالي پيمانكار ، تهيه گزارش جامع

حق الزحمه مهندسين مشاور در هرمرحله به شرح زير پرداخت خواهد شد :
در مرحله اول : 25% به عنوان پيش پرداخت در مقابل ضمانتنامه
25% حق الزحمه مرحله اول پس از انقضاي نصف مدت انجام مرحله اول
25درصد حق الزحمه پس از تسليم گزارش مرحله اول
بقيه حق الزحمه مرحله اول پس از تصويب گزارش ومدارك كامل آن مرحله
ضمنان ضمانتنامه مربوط به 25% پيش پرداخت اين مرحله پس از تصويب گزارش مرحله اول آزاد خواهد شد .
ضمانتنامه حسن انجام تعهدات درمورد مهندسين مشاور 10% از هر پرداخت به عنوان تضمين حسن انجام كار مهندسين مشاور كسر ونگهداري مي شود ودرصورت عدم انجام تعهدات مهندس مشاور ويا خاتمه دادن به قرارداد به علت قصور مهندس مشاور درانجام تكاليف به نفع كارفرما ضبط مي گردد.

وجه الضمان دريافتي پس از خاتمه هرمرحله وتصويب گزارش آن مرحله آزاد خواهد شد .
در مرحله نظارت بر كار پيمانكاري كه به عهده مهندس مشاور واگذار شده باشد ، نصف مبلغ تضمين حسن انجام تعهدات در مرحله نظارت پس از خاتمه تحويل موقت كار وتصويب صورت وضعيت قطعي پيمانكار ونصف ديگر آن پس از تحويل قطعي كار مسترد خواهد شد .

مثال 1-2- قرارداد منعقده بين مشاور ب با موسسه دولتي الف در سه مرحله به ش

رح زير مي باشد :
مرحله اول 200000000 ريال
مرحله دوم 350000000 ريال
مرحله سوم 150000000 ريال - پس از انعقا د قرارداد ، ضمانتنامه شركت در مناقصه با طل مي گردد .

فرض كنيم 25% مرحله اول به عنوان پيش پرداخت در قبال ضمانتنامه به مهندسين مشاور پرداخت مي گردد وسپس ساير حق الزحمه ها در مرحله اول پرداخت مي شود . نحوه ثبت در دفتر مهندسين مشاور چنين است :
ضمانتنامه 50000000 = 25% * 200000000
سپرده نقدي 5000000 = 10% * 50000000
45000000 = 5000000 – 50000000
54000000 = 120% * 45000000
كارمزد بانكي آن 12000 ريال است

حساب سپرده نقدي 5000000
حساب هزينه كار مزد 12000
حساب بانك جاري 200 5012000

حساب بانك جاري 200 50000000
حساب پيش دريافتها 50000000

طرف حساب انتظامي – ضمانتنامه 35000000
طرف حساب انتظامي – وثيقه ضمانتنامه 42000000
حساب انتظامي –ضمانتنامه 35000000
حساب انتظامي – وثيقه ضمانتنامه 42000000

ابطال ضمانتنامه شركت در مناقصه پس از امضاء قرارداد
اولين صورت وضعيت ارسال مي گردد :
5000000 = 25% * 200000000

كسور قانوني در مورد مهندسين مشاور به شرح زير مي باشد :
1. 10%سپرده حسن انجام تعهدات از هر صورت وضعيت به طور نا خالص 5000000 = 10% * 50000000
2. بيمه مكسوره از صورت وضعيت مهندسين به شرح زير مي باشد
12% از هر صورت وضعيت حق بيمه سهم كارفرما
6 % از هر صورت وضعيت حق بيمه سهم مهندس مشاور

بيمه سهم مهخندس مشاور 18000000= 6.3 *50000000
3. ماليات 5% به استناد ماده 104 قانون مالياتهاي مستقيم
250000 =5%* 50000000

كسر پيش دريافت از هر صورت وضعيت ( 3/1 )
دو در هزار صندوق كارآموزي معاف مي باشند
هنگام ارسال صورت وضعيت وپرداخت آن توسط كارفرما ، ثبت آن در دفتر مهندسين مشاور به شرح زير است :

حساب كارفرما 50000000
حساب درآمد حاصله از مطالعات طرح 50000000

حساب بانك جاري 200 24033333
حساب سپرده حسن انجام تعهدات 5000000
حساب پيش پرداخت ماليات 2500000
حساب بيمه 1800000
حساب پيش دريافت 16666667
حساب كارفرما 50000000

پرداخت صورت وضعيت دوم برمبناي 25% بعدي مانند اولين پرداختي صورت مي پذيرد .

كارفرماضمنتنامه پيش پرداخت را به ميزان هر صورت وضعيت كاهش مي دهد
طرف حساب انتظامي – ضمانتنامه 16666667
طرف حساب انتظامي – وثيقه ضمانتناتمه 18000000
حساب انتظامي – ضمانتنامه 16666667
حساب انتظامي وثيقه ضمانتنامه 18000000
1666667 = 10% * 16666667
15000000 = 1666667 – 16666667
وثيقه 18000000 = 120% * 15000000
ابطال بخشي از ضمانتنامه پيش پرداخت در صورت وضعيت اول

طرف حساب انتظامي – ضمانتنامه 16666667
طرف حساب انتظامي – وثيقه ضمانتنامه 18000000
حساب انتظامي – ضمانتنامه 16666667
حساب انتظامي – وثيقه ضمانتنامه 18000000

ابطال بخشي از ضمانتنامه پيش پرداخت در صورت وضعيت دوم

آخرين صورت وضعيت مرحله اول براي كارفرما ارسال مي گردد .
10000000 = 100000000 -200000000
10% 10000000 = 10% * 100000000
ماليات 5000000 = 5% * 100000000
بيمه 3600000 = 3.6 % 100000000
آخرين قسط 16666666 = (16666667 * 2 ) – 50000000

ثبت صورت وضعیت مرحله اول
حساب كار فرما 100000000
حساب درآمد حاصله از مطالعات طرح 100000000

حساب بانك 64733334
حساب سپرده حسن انجام تعهدات 10000000
حساب پيش پرداخت ماليات 5000000
حساب بيمه 3600000
حساب پيش دريافت 16666666
حساب كارفرما 100000000

باپرداخت آخرين صورت وضعيت مرحله اول وتصويب گزارش آن توسط كارفرما ، ضمانتنامه پيش پرداخت ابطال مي گردد ووجه الضمان آين مرحله آزاد مي شود . نحوه ثبت در دفاتر مهندسين مشاور چنين است :

طرف حساب انتظامي –ضمانتنامه 16666666
طرف حساب انتظامي –وثيقه ضمانتنامه 18000000
حساب انتظامي ضمانتنامه 16666666
حساب انتظامي وثيقه ضمانتنامه 18000000

حساب بانك 5000000
حساب سپرده نقدي 5000000
(واريز سپرده نقدي به حساب جاري مهندسين مشاور )

حسابداري پيمانكاري

پس از آنكه كارفرما از طريق آگهي مناقصه ،پيمانكاران را براي شركت در مناقصه دعوت نمود هر پيمانكار در صورت تمايل به كارفرما مراجعه واسناد ومدارك مناقصه را از كارفرما يا مهندسين مشاور خريداري مي نمايد تا آن را به قسمت مهندسي خود( مترور ) ارجاع نموده وبرآورد قيمت نمايد .

مرحله سوم : انعقاد قرارداد
پس از آنكه دستگاه مناقصه گزار ، مناقصه را برگزار وآقاي x را بارقم پيشنهادي به عنوان برنده اول اعلام نمود وآقاي x (پيمانكار) حاضر به انعقاد قرارداد شد وپيمان نامه بين دوطرف مبادله گرديد ، پيمانكار بايد اقدامات زي را انجام دهد .

1- سپردن 5% مبلغ پيمان به عنوان ضمانتنامه انجام تعهدات به كارفرما
2- كليه هزينه هاي قبلي را كه ارتباط با اين پيمان انجام شده است به حساب آن پيمان منتقل نمايد
3- پيمانكار براي هر يك از پيمانها ، حساب جداگانه اي نگهداري مي كند ، با اين كار تسهيلاتي براي محاسبه سود يا زيان هريك از پيمانها فراهم مي شود .
4- براي سپردن ضمانتنامه انجام تعهدات به كارفرما ، پيملنكار به بانك مراجعه مي فرمايد وتقاضاي مبلغ ضمانتنامه مي نمايد
طبق تبصره 1 ماده 3 آيين نامه صدور ضمانتنامه از طرف بانكها ، پيمانكار بايد 10% مبلغ ضمانتنامه را نقدا به حساب بانك واريز نمايد وبراي بقيه آن 120% وثيقه غير نقد

ي به بانك بسپارد
5- درصورتي كه آقاي x (پيمانكار ) در اين مناقصه برنده نگردد كليه هزينه شركت در مناقصه وكارمزد بانكي ضمانتنامه شركت در مناقصه به حساب اداري وتشكيلاتي پيمانكار منتقل مي گردد
تضمين شركت در مناقصه به صورت ضمانتنامه بانكي با مدت اعتبار سه ماه پس از تاريخ افتتاح پيشنهاد مناقصه است كه همراه با پيشنهاد قيمت از طرف پيمانكار به مناقصه گزار تسليم مي شود وبه در خواست مناقصه گزار حداكثر سه ماه ديگر قابل تمديد است .
6- پس از امضاء قرارداد، طبق مفاد پيمان وبراساس تصويب نامه ،پيش پرداخت وتاديه آن براي طرحهاي عمراني وبراي كارهاي پيمانكاري برابر 20% است كه به شرح ذيل در وجه پيمانكار پرداخت مي شود :

الف ) قسط اول معادل 8% مبلغ اوليه پيمان بلافاصله پس از تحويل زمين
ب)قسط دوم معادل 6.6 % مبلغ اوليه پيمان پس از حمل 60% از تجهيزات وماشين آلات به كارگاه
ج) معادل 5.5 % مبلغ اوليه پيمان پس از دريافت صورت وضعيتهاي ماهانه ( بدون احتساب مصالح پاي كار ) با توجه كارانجام شده .

مرحله چهارم : اجراي عمليات
معمولا دفتر مركزي پيمانكار دور از كارگاه اجراي عملياتي است .اكثر هزينه هاي هر پيمان نيز د رگارگاه انجام مي پذيرد ، شماره كارگاه همان شماره پيمان است ودفتر مركزي از طريق تنخواه گردان كارگاه ، هزينه ها را كنترل مي نمايد.

هزينه هاي كارگاه به دو دسته تسيم مي شود :
هزينه هاي جاري
هزينه هاي سرمايه اي

هزينه هاي جاري كارگاه عبارتند از :
الف ) پرداخت دستمزد كارگران
ب) پرداخت حقوق سرپرستان روساي كارگاه
ج) پرداخت مواد ومصالح ضروري
د) ساير هزينه هاي ديگر كارگاه
پرداخت دستمزد كارگران به دو صورت خالص ويا ناخالص مطرح مي گردد .

رويه حسابداري در پيمانكاري
حسابهاي مهمي كه در پيمانكاري مورد استفاده قرار مي گيرند عبارتند از

1- مواد : مواد هر پيمان از طرق زير تامين مي گردد :
الف) خريد مستقيم
ب) ارسال مواد از انبار مركزي
ج) جابجايي مواد ومصالح در انبار كارگاه

2- دستمزد : پيمانها در كارگاه عمليات ساخت وساز را انجام مي دهند نيروي انساني به كار گرفته شده در هر پيمان را دستمزد مستقيم مي نامند ، كه بهاي انجام شده براي اين نيروي انساني به حساب پيمانكار بدهكار مي گردد
پرداخت دستمزد به دو صورت انجام مي گيرد :
الف ) براساس كارت كاركرد كارگردان در كارگاه نسبت به پرداخت دستمزد آنها اقدام مي گردد
ب) در صورتي كه دفتر مركزي نزديك كارگاههاي عملياتي باشد دفتر مركزي ليست دستمزد كارگران را جداگانه تهيه نمودهوآن را براي پرداخت به كارگاه ارسال مي نمايد دراين صورت جمع مبلغ دستمزد هر پيمان به ترتيب به حساب آن پيمان بدهكارمي شود .

3- سربار : معمولا براي سرشكن كردن سربار نسبتي وجود ندارد زيرا بيشتر هزينه ها مانند روشنايي ، نيرو و....به حساب پيمان سرشكن مي گردد

ماشين آلات : براي استفاده از ماشين آلات دو روش وجود دارد
الف ) بهاي تمام شده ماشين آلات بكار گر فته شده به حساب آن پيمان منظور گردد ، در اين حالت ارزش دفتري ماشين آلات به حساب پيمان بدهكار مي شود .در پايان دوره ماشين آلات تجديد ارزيابي مي گردد و بهاي تمام شده ارزيابي شده به بستانكار پيمان منظور خواهد شد. در موارد خاص ( ماشين آلات مستهلك ) ارزش ماشين آلات مستهلك شده به عنوان مانده افتتاحيه به حساب پيمان منتقل مي گردد .
ب) روش ديگر اينست كه استهلاك ماشين آلات بر اساس يكي از روشهاي متداول استهلاك در حسابداري محاسبه گرديده وبه حساب پيمان بدهكار مي شود در اين روش حسابي به نام ((حساب تعميرات ويا نگهداري ماشين آلات)) افتتاح شده وكليه هزينه هاي جاري ماشين آلات به اين حساب بدهكار گرديده وسپس با روش ثابتي به حساب پيمان بدهكار وسر شكن خواهد شد .

تنظيم صورت وضعيت وارسال آن براي كارفرما

پيمانكار با كمك دستگاه نظارت ، صورت تمام كارهاييكه از آغاز عمليات تا تاريخ تهيه صورت وضعيت انجام شده است وهمچنين مواد ومصالح لازم براي اجرا ي پيمان كه درپاي كار موجود باشد براساس نرخ هاي منضم به پيمان ارزيابي مي نمايد وبه كارفرما ارسال م

ي كند در اين صورت وضعيتها جنبه موقت داشته لكن صورت وضعيت قطعي پس از تحويل موقت تهيه خواهد شد

پرداخت صورت وضعيت دوم
صورت وضعيت دوم نشان دهنده كارهاي انجام شده پيمانكار از آغاز تا اين تاريخ است ،لذا بايد جمع ارقام مندرج در صورت وضعيت اول از اين صورت وضعيت كسر گردد تا كاركرد پيمانكار از صورت وضعيت اول به دست آيد .

گاهي اوقات پيمانكار نياز به نقدينگي دارد وچون تاييد صورت وضعيت توسط دستگاه نظارت به طول مي انجامد ،لذا از كارفرما تقاضاي علي الحساب مي نمايد كه كارفرما با 4/1 آن موافقت مي نمايد در اين حالت ذيحساب دستگاه اجرايي پس از كسر 5% ماليات اقدام به پرداخت مي نمايد ودر پرداخت نهايي صورت وضعيت دوم ،آن را كسر مي نمايد .

انجام هزينه هاي مربوط با پيمان
بعضي اوقات دفتر مركزي هزينه هايي را در ارتباط با پيمان خاصي انجام ميدهد كه بايد اين هزينه ها به حساب آن پيمان منظور گردد .اين هزينه هامي تواند هزينه هاي جاري ويا هزينه هاي سرمايه اي باشد .

مرحله پنجم : خاتمه

وقتي كه 97% كار به پايان رسيد پيمانكار تقاضاي تحويل موقت مي نمايد وصورت جلسه تحويل موقت بين پيمانكار دستگاه نظارت وكارفرما امضاء گرديده وچنانچه پيمان نواقصي نداشت پيمانكار بايد مفاصا حساب بيمه را بكارفرما اعطا نمايد تا ضمانتنامه انجام تعهدات آن آزاد گردد

جرايم ديركرد وساير جريمه ها

چنانچه پيمانكار در اجراي پيمان مشمول پرداخت جريمه ويا خسارت گردد تمام اين جرايم وخسارات عينا به پيمان سرشكن مي گردد .
هزينه هاي بعد از تحويل موقت
از فاصله تحويل موقت وقطعي چنانچه نواقصي در كار پيدا گردد بايد هزينه رفع نواقص توسط پيمانكار تقبل شود اين گونه هزينه ها به حساب پيمان منظور خواهد شد .
پس از اخذ مفاصا حساب بيمه وارائه آن به كارفرما ، سپرده نقدي ضمانتنامه ها آزاد مي شود وكارفرما ضمانتنامه انجام تعهدات پيمانكار را ابطال مي نمايد .

بستن حساب صندوق كار آموزي به پيمان
مانده حساب صندوق كار آموزي عينا به حساب پيمان بسته مي شود واين حساب جزء مخارج پيمان تلقي مي گردد .

تهيه صورت وضعيت قطعي ونهايي
پس از آنكه تحويل موقت انجام گرفت ،دستگاه نظارت وپيمانكار اقدام به تهيه صورت وضعيت قطعي ونهايي نموده وآن را براي كارفرما ارسال مي نمايد . اين صورت وضعيت مبناي پرداخت قطعي محاسبات بوده وتصفيه نهايي با آن انجام مي پذيرد .كارفرما پس از آنكه

صورت وضعيت قطعي پيمانكار را تصويب نمود ، 50% از سپرده هاي حسن انجام كار پيمانكار را آزاد مي كند

تحويل قطعي

طبق ماده 41 پيمان در پايان دوره تضمين مندرج در ماده 5 پيمان ،كارفرما به تقاضاي پيمانكاراعضاي كميسيون تحويل قطعي وهمچنين تاريخ تشكيل كميسيون را تعيين وبه پيمانكار ابلاغ مي نمايد . كميسيون پس از بازديد از كارها در صورتي كه پيمان انجام شده هيچ گونه عيب ونقصي نداشته باشد ، تحويل قطعي را انجام خواهد داد وصورتجلسه تحويل قطعي تنظيم مي گردد و تحويل قطعي صورت مي گيرد . كار فرما 50% ديگر سپرده حسن انجام كار را آزاد مي نمايد

محاسبه سود در پيمانهاي تكميل يافته
در پايان كار ، پيمانكار نسبت به انبار گرداني از انبار كارگاه اقدام مي نمايد وپس از قيمت گذاري موجودي مواد ومصالح ويا ساير اقلام مصرف نشده ، جمع اين اقلام را به حساب پيمان بستانكار مي كند . ضمنا در مورد موجودي مواد ومصالح پاي كار به همين نحو عمل خواهد نمود .

مخارج واقعي حساب پيمان – كار گواهي شده = سود ( يا زيان ) پيمان
حال اين سود يا زيان به حساب سود يا زيان شركت انتقال مي يابد .
فرض شود موجودي انبار ومصالح داخل انبار 1000000 ريال وموجودي مواد ومصالح پاي كار 300000 ريال باشد نحوه پبت در دفاتر چنين است :

موجودي مواد مصالح 1300000
حساب پيمان 1300000
( 300000 +1000000(

محاسبه سود پيمان ناتمام

درپيمانهاي بزرگ رقم دقيق سود فقط بعد از تكميل كار مشخص مي گردد . پيمانهاي ناتمام را به عنوان كار در جريان ساخت مي نامند وبه بهاي تمام شده ارزش گذاري مي شود ، و سود درآن دخالت ندارد .در اين حالت ، هيچ سودي نبايد به حساب سود وزيان شركت نسبت به پيمانهاي ناتمام انتقال داده شود. اگر چنين موردي وجود داشته باشد ممكن است نوسانات زيادي در حساب سود وزيان ايجاد كرده وآن را دچار دگرگوني شديد نمايد .

به طور مثال ، ممكن است عليرغم سود آور بودن فعاليت سال ، حساب سود و زيان در پيمانهاي ناتمام زيان نشان بدهد .

ثانيا-نتيجه عملكرد از سالي به سال ديگر متفاوت خواهد بود

ثالثا-اگر سود بعد از تكميل پيمان مشخص و معين گردد،نرخ ماليات بيشتري بايد پرداخت شود. به لحاظ وجود اين موانع ،مناسب آن است كه كل سود در يك سال نشان داده نشود.

ماهيت سود

1-اگر پيمان اخيرا شروع شده باشدو كار تكميل يافته 4/1 يا كمتر از 4/1 از كل پيمان باشد هيچ سودي نبايد به حساب سود و زيان انتقال يابد.

2-اگر پيمان به طور منطقي پيشرفت داشته باشد و دستگاه نظارت كارفرما آن كار را به بيش از4/1 تا كمتر از نصف تائيد و گواهي نمايد ،بايد 3/1از سود ظاهري را به حساب سود و زيان بستانكار نمود. اين رقم با نسبت وجوه دريافتي از كارفرما به كارگواهي شده تعدیل خواهد يافت.
سود ظاهري=كارگواهي شده - بهاي تمام شده كارگواهي شده
سود تعديل شده = سود ظاهري*3/2 * (كارگواهي شده /وجوه دريافتي از كارفرما).
3- اگر بيشتر از نصف پيمان نزديك به تكميل باشد ، مي توان 3/2 سود ظاهري و يا درصد ديگري بر مبناي وجوه نقد دريافتي به حساب سود و زيان بستانكار نمود.
سود تعديل شده = سود ظاهري *3/2*(كار گواهي شده / وجوه دريافتي از كارفرما)
درمورد دوم،3/2 و در مورد سوم ،3/1 سود بيشتر براي پيش آمدهاي آتي مانند جريمه باقي ميماند تا به نحوي بهاي تمام شده يا زيانها را پوشش دهد.

كار در جريان ساخت

كار در جريان ساخت شامل ارزش كارگواهي شده و بهاي تمام شده كار گواهي شده و كار گواهي نشده مي باشد.موقعي كه كمتر از 3/1 كار تكميل شده باشد مخارج خالص كه تا آن تاريخ انجام شده است بايد به ارزش كار در جريان منتقل گردد. مخارج خالص شامل مخارج ناخالص منهاي ارزش مواد يا ماشين آلات در پايان سال است.در هنگام پيشرفت كار يا نزديك

اتمام كار:
كار در جريان ساخت (wip)=مخارج خالص +سودي كه به اين حساب بستانكار مي شود .
فصل پنجم: فعالیت در انبار داری

انبارگرداني :
در ابتدا به توضيح مختصري از انبار مي پردازيم :
انبار محل و فضايي است كه مواد اوليه براي ساخت محصولات كالاي نيم ساخته در جريان ساخت، محصول ساخته شده، مواد و لوازم مصرفي، قطعات يدكي و ماشين آلات، ابزار آلات و اجناس اسقاطي و.... بر اساس سسيستم محيطي طبقه بندي و جاگذاري شده اند و از دو بعد فيزيكي و اطلاعاتي مورد بررسي و توجه قرار مي گيرند .
دركل در شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی سه نوع انبار داريم :
1- انبار پوشيده
2- انبار سر پوشيده ( هانگارد )
3- انبارهاي باز ( بار انداز )

انبار پوشيده :
از تمام اطراف بسته بوده و داري سقف ووسايل ايمني كامل است .

انبار سر پوشيده ( هانگارد ) :
فقط داراي سقف بوده و چهار طرف آن باز مي باشد . اين نوع انبار كالاها را فقط در برابر باران و آفتاب محافظت مي نمايد. در اين انبار بيشتر آهن آلات نگهداري مي شود. براي اين است كه چهار طرف انبار باز است كه بارگيري وحمل آهن آلات به راحتي انجام گيرد .

انبارهاي باز:
فاقد سقف بوده و فقط فضايي براي تخليه بار مي باشد. در اين انبار كالاهايي چون تير سيماني، ايرانيت سيماني، تيرچه چدني و امثال اينها نگهداري مي شود .
در شرکت آب منطقه ای از لحاظ كالاهايي كه در انبارها نگهداري مي شوند آنها به انبار كالاهاي عمومي، انبار كالاي سيمان و انبار كالاي بزرگ تقسيم مي شوند .

انبار عمومي : انباري است كه كلا كالاهاي تمامي ادارات در آن نگهداري مي شود .
انبار سيمان : انباري است كه فقط مختص به سيمان است يعني فقط سيمان در آن نگهداري مي شود .

انباركالاهاي بزرگ : انباري است كه ماشين آلاتي چون بیل مکانیکی و... در آن نگهداري مي شود .

طبقه بندي كالاهاي مورد نياز سازمان :

كليه نيازهاي سازمان را شامل مي شود به گروههاي عمده تقسيم نموده و هرگروه را با توجه به عمليات و فعاليتها، در انباري خاص جاي داده و آن انبار را به همان نام ناميده است
در شرکت آب چندين نوع اداره داريم و هريك از اين اداره ها يك انبار براي خود دارد به همين دليل چندين نوع انبار داريم
1 _ ستاد 2_ پشتيباني 3_ طرح و برنامه 4_ آب و خاك 5 _ قرنطينه

همانطور كه در بالا گفته شد اين اداره ها هركدام براي خود يك انبار خاص دارند و اسم هر انبار به نام آن اداره است .
اين انبارها در داخل انبار مركزي كاملا از همديگر جدا هستند يعني هركدام از اين انبارها اتاقي براي خود دارند و هيچ نوع ارتباطي با همديگر ندارند .
در ضمن انبار دار براي جداكردن انبارها در انبار مركزي مي تواند از سليقه خود استفاده كند .
اين انبارها هركدام كالاي مربوط به اداره خود را دارند يعني هر يك از اين اداره ها در انبارهاي خود كالاهاي تخصصي برخوردارند، چون هر اداره با بودجه خود كالاي مورد نياز خود را خريداري مي كند
حالا برخی از انواع كالاهاي انبارشرکت می پردازیم:

انبار ستادي :
در اين انبار ملزومات اداري وجود دارد . مانند ميز، صندلي، كامپيوتر، كاغذ و .... وجود دارد . دركل اين انبار يك انبار عمومي است اگر يك كالا يا كالاهايي براي اداره باشد وارد انبار ستادي مي شود .

انبار پشتيباني :
در اين انباركلا قطعات ماشين آلات وجود دارد. در شرکت آب منطقه ای قبلا از ماشين آلات سنگين استفاده مي شد اما در حال حاضر از ماشين آلات سبك استفاده مي شود

انبار طرح و برنامه :
اين اداره در شهرستانها انباري ندارد و تحت نظر انبار ستادي است . اما در استان اين اداره براي خود انبار دارد

انبار صنايع دستي :
در اين انبار انواع لوله و الكترو موتورها وجود دارد و وسايل نقشه كشي ههچون دوربين، پايه دوربين وجود دارد.

انبار قرنطينه :

اين اداره مربوط به كالاهايي است كه از مرز وارد ايران مي شوند. اين اداره بر اين كالاها نظارت دارند . نظارتي همچون كه آيا اين كالايي كه وارد ايران مي شود مجاز است يا قاچاق، آيا جواز ورود دارد .
در ميان اين اداره ها به ترتيب اداره ستادي، پشتيباني بيشتر از ساير اداره هاي ديگر به انبار نياز دارند يا به بيان ساده اي بگوييم انبارهاي اين اداره ها بيشتر از ساير انبارها مورد استفاده قرار مي گيرند.
اين بياني بود در باره انبارهاي شرکتهای آب منطقه ای و انواع كالاهاي موجود در اين انبارها. حالا به چگونگي وارد شدن كالاها به انبار مي پردازيم :
در شرکت آب منطقه ای كالاها به سه طريق وارد انبار مي شوند :
1_كالاي ترانزيت
2_كالاهاي خريداري
3_كالاهاي حواله اي ( رسيده اي )

1_كالاهاي ترانزيت :
كالايي است وقتي در موقع خرید خریداری می شود ديگر به انبار نمي رود و مستقيما به سر پروژه يا طرح مي رود. اين نوع كالاها خيلي كم مورد استفاده قرار مي گيرند. حالاكار انباردار در اين نوع كالا اين است كه اول برگ درخواست كالا را دريافت مي كند بعد برگه حواله اي كه از استان صادره شده است را دريافت مي كند

2_كالاي خريداري :
كالاي خريداري كالايي است كه توسط مامور خريد ياكارپرداز خريداري مي شود . بايد مامور خريد يا كارپرداز حتما فاكتور خريد را همراه داشته باشند. چون انباردار از روي فاكتور خريد كالا را تحويل مي گيرد و آن را وارد انبار مي كند.

3_كالاي حواله اي ( رسيده ) :
شرکت آب منطقه ای به يك اداره اعلام مي كند كه يك كالا داريد و بياييد آنرا تحويل بگيريد.

اداره وقتي كالايي نياز داشته باشد بايد اول اعلام نيازكند و برگه سفارش خريداري كند . اين برگ سفارش خريد بايد اول شخص درخواست كننده آنرا امضاء كند بعد مسئول فني اداره هم آنرا بايد امضاء كند و حسابدار هم بايد آنرا تائيد و امضاء كند و بعد از آن هم مدير بايد آنرا تائيد و امضاء كند . پس از تصميم گيريهاي نهايي مدير است .
برگ سفارش خريد يا درخواست خريد : در مواقعي كه موجوديهاكفايت نمي كند وكمتر از نياز هستند صادر مي شوند .
وقتي كه برگ سفارش خريد يا برگ درخواست خريد اين مراحل را طي كند آن موقع است كه مامور خريد يا كارپرداز اقدام به خريد كالا مي كند و وقتي كه كالا را خريداري كرد بعد از خريد مي خواهد كالا را تحويل انبار دهد حالا به چگونگي وارد شدن كالا به انبار مي پردازيم :
انباردار بايد اول از همه اعلام وصول يا رسيد انبار كند پس بايد اولا كلا" مشخصات كالا را در سبد انبار بنويسد و پس از اولين مرحله در دومين مرحله بايد آن كالا كد گذاري شود و پس از كدگذاري بايد آنرا وارد كارت الصاق نمود و پس از اين مرحله بايد آن كالا وارد كارت كاردكس شود و پس از اينكه وارد كارت كاردكس شد آن كارت وارد خود كاردكس مي شود . بعد از اين مراحل حسابدار هم بايد آن كالا را وارد سيستم انبار كامپيوتر كند .
تعريف و فوايد كدگذاري كالاها : به ايجاد رويه و سيستمي كه به وسيله آن اطلاعات و نشانه هاي مورد نياز از شخصي به شخص ديگري يا از نقطه هاي به نقطه ديگر به طور خلاصه منتقل مي شود كدگذاري گويند .

فوايدكدگذاري كالاهاي انبار عبارتند از :
1- جلوگيري از درج جملاتي طويل و توصيفي جهت شناسايي ساده و دقيق تركالاها .
2- استانداردكردن كالاها و كمك به جمع آوري صحيح آمار و اطلاعات و محاسبات لازم .
3- ثبت و نگهداري حساب دقيق موجودي انبار توسط سيستمهاي الكترونيكي، پيشرفته و رايانه.
4- صدور سفارش خريد به نحوه ساده، مطمئن، دقيق و پيگيري ساده تر امور، و سهولت در برنامه ريزي .

كاردكس :

كمدي بزرگ است كه تمامي كار كدگذاري كالاها در آن نگهداري مي شود . تمامي كالاهاي موجود در انبار شرکت آب فقط يك كاردكس دارند اما چندين كارت كاردكس دارند. در ضمن بايد مانده كالاها در انبار، كاردكس و سيستم يكي باشد و با هم برابر باشند.
كاردكسي كه در انبار وجود دارد همانند آن در حسابداري وجود دارد اين نوع كاردكس هيچ ارتباطي با هم ندارند اما در پايان سال بايد مانده كاردكس انبار و كاردكس حسابداري يكي باشد

برگ رسيد انبار :
فرم تائيد و تحويل كالا به انبار است .

نظارت وكنترل انبار به عهده شخص حسابدار است .
در ضمن پركردن كارت الصاق كالا توسط كارشناسان اداره مي باشد .

حالا به چگونگي از بيرون آوردن كالا از انبار مي پردازيم :

وقتي اداره اي بخواهد كالايي را از انبار خود بيرون آورد بايد برگ درخواست كالا را پركند وقتي كه برگ درخواست كالا پر شد بايد شخص درخواست كننده كالا آنرا امضاء كند و بعد از اينها بايد مدير آن اداره آنرا امضاء كند و دايره حسابداري مي تواند برگ حواله كالا را صادركند و آن موقع است كه انباردار مي تواندكالا را به آن اداره تحويل دهد .
برگ درخواست جنس از انبار : اين فرم توسط مصرف كننده تكميل مي شود به عنوان مبنائي جهت صدور درخواست خريد و حواله انبار مورد استفاده قرار مي گيرد. كالايي كه در يك انبار است مختص به اداره همان انبار است . يعني كالايي كه در انبار پشتیبانی است فقط اداره پشتیبانی است كه مي تواند آن كالا را از آن انبار استخراج كند. و ديگر هيچ اداره ديگري نمي تواند آن كالا را بيرون آورد اما مديريت مي تواند در مواقعي كه يك اداره از انبار ي كه مربوط به خودش نيست كالايي را بيرون آورد كه اداره آن انبار توافق داشته باشد كه اداره ديگري بيارد و از انباركالايي راكه نياز دارد بيرون آورد مورد استفاده قرار گيرد .

انباردار در انبار براي كالاي فاسد شدني چون سیمان و .... از روش FiFo استفاده مي كند. دركل شرکت آب منطقه ای بيشتر از اين روش استفاده مي كند .

كالاي موجود
در انبار دو نوع كالا داريم :
1- كالاي مصرفي 2- كالاي غير مصرفي

كالاي مصرفي :
كالايي است كه خيلي زود به مصرف مي رسند مانند چسب، خودكار، بذر، سم، كاغذ، سنجاق و..... .

كالاي غير مصرفي :
كالايي است كه مدت مصرف آنها طولاني است مانند ميز، صندلي، كامپيوتر، و.... وقتي اين كالاها خراب هستند و بايدكالاهاي تازه اي جايگزين آنها شود بايد استوار آن كالاهاي خراب شده عمر مفيدشان محاسبه شود و بايد حتما به آنها بر چسب زده شود و اموال شوند و بعد از آن ميزان كالاي جديد را جايگذاري كالاي كهنه كرد .

فوايد فرمهاي سيستم اطلاعاتي انبار :

فرمها وسيله اي براي مستند سازي اطلاعات عمليات وسيله اي جهت نقل و انتقال اطلاعات مي باشند .
فرمها وسيله اي جهت اهداف زير هستند :
1- ثبت موجودي حاضر و نشان دادن اختلافات در هنگام موجودي برداري .
2- تامين اطلاعات لازم براي تدارك كالاهايي كه سازمان به آنها نياز دارد .
3- كاهش نياز به دو چند باره نويسي اطلاعات در بخشهاي مختلف سازمان .
4- كاهش تعداد پرسشهاي مختلف و اطلاع رساني به بخشهاي سازمان .

در پايان مرحله به چگونگي انبارگرداني در شرکت آب منطقه ای مي پردازم :

دركل انبارگرداني به سه طريق انجام مي گيرد :
1- انبارگرداني كه به سليقه انباردار صورت مي گيرد .
2- انبارگرداني كه 6 ماه يكبار صورت مي گيرد .
3- انبارگرداني كه سالي يكبار صورت مي گيرد .
انبارگرداني كه با سليقه خود انباردار صورت مي گيرد امكان دارد ماهي يكبار يا در طول يك سال 5 يا 6 بار انبارگرداني را انجام دهد .
وقتي كه انبارگرداني را انجام مي دهد اول به كاردكس مراجعه مي كند و بعدا به انبار مراجعه مي كند . انبارگرداني كه انباردار انجام مي دهد فقط براي خودش است و براي اطمينان كاري خودش مي باشد .
انبارگرداني كه در مدت 6 ماه يكبار انجام مي گيرد توسط افرادي چون 1-نماينده امور مالي 2- نماينده مديريت 3- پشتيباني و خود انباردار صورت مي گيرد. اين نوع انبارگرداني كاري به كاردكس ندارد و فقط به انبار مراجعه مي كنند و در پايان انبارگرداني برگ انبارگرداني را به سراغ حسابدار و برگ انبارگرداني را با سيستم انبارداري كامپيوتري مقايسه مي كند اگر مانده برگ انبارگرداني و سيستم انبارداري يكي باشد يك ليست جديد مربوط به كالاها صادر مي كند و ديگر تمامي كارت كاردكس ها و كارت الصاق كالاهايي كه مانده زآنها صفر شده باطل مي شود

نقاط قوت انبار شرکت آب منطفه ای آذربایجان شرقی از دیدگاه کارآموز (خودم ) :

از نقاط مهم و قوت سیستم انبار و مزیت آن برای شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی می توان اشاره نمود:
01 سیاست خرید و اتخاذ قیمت ها مانند
الف) استعلام بها با دریافت ضمانت تثبیت قیمت
ب) مناقصه آزاد برای خریدهای محلی
ج) مذاکره با توجه به اینکه خریدهای این واحد توسط شرکت آب ایران تهیهمی شود(نیابتی )
د) منابع بطور مساوی تقسیم می شوند
02 عامل مهمتر , بهره وری از سیستم مدیریت و یکنواخت کالا
03 استفاده از فرم های متعدد در قالب 4-6 برگی برای اکثر فرم ها
04 جدایی سیستم هایی خرید , فروش کالا از هم دیگر
05 تشکیل فایلهای اطلاعاتی دقیق تر در بخشهای مختلف و تسزیع در امر ارسال آمار و اطلاعات تصمیم گیریهای مدیریت
06 شناسایی کالاهایی موجود در انبار بنحوی آسانتر و دسترسی راحتر به کالاها
07 ایجاد اطمینان خاطر در مدیریت وﻤﺳﺌولین بخشها با وجود سیستم
08 کاهش هزینه های مصرف بدون مواد

نقلط ضعف:از نقاط ضعف این شرکت می توان به موارد زیر اشاره کرد :
01 کمبود فضا , برای اینکه کالاها خوب چیده نشده و محلی نامناسب با مقدار و اندازه کالاها
02 در معرض مستقیم کالاها در برابر بارندگی و نور و هوا که باعث پوسیدگی لوله ها و اتصالات مصرفی می شود.
03 نبود انواع موجودیهای انبارها

فصل ششم:طراحی سیستم حقوق ودستمزد

سیستم حقوق و دستمزد

در حسابداری بهای تمام شده ، هزینه دستمزد و سهم نیروی کاری که بطور مستقیم و غیر مستقیم در تولید محصول مصرف شده است یکی از عوامل بهای تمام شده است. وظایف حسابداران در مورد هزینه حقوق و دستمزد در عین سادگی بسیار با اهمیت است محا

سبه و پرداخت درست و مدارک مناسب سیستم حقوق و دستمزد از عوامل اساسی در برقراری رابطه مطلوب بین کارکنان مدیریت و مقامات قانونی است. دستمزد تولیدی عبارت است از وجوهی که برای کار انجام شده تولیدی در یک مدت معین پرداخت و یا تعهد می گردد. بنابراین کمیت و کیفیت نیروی کار و هزینه های مربوط به آن از موضوعاتی است که همواره باید کنترل و بررسی شود تا با پرداخت حقوق و دستمزد مناسب ، کیفیت نیروی کار حفظ شود. کنترل حقوق و دستمزد به لحاظ ارتباط و تاثیری است که این هزینه ها با تولید و بهای تمام شده هر واحد محصول دارند. کاهش و یا تثبیت بهای تمام شده، از یک طرف با تشویق و ترغیب کارگران به تولید بیشتر و از طرف دیگر با سرپرستی و کنترل مداوم آن امکان پذیر است . همچنین با کنترل هزینه های دستمزد و اطلاع از جزئیات آن امکان افزایش تولید و کاهش زمان استاندارد انجام کار فراهم می گردد. توضیح برخی اصطلاحات در سیستم حقوق و دستمزد به شرح زیر است.

دستمزد مستقیم

عبارتست از هزینه کار انجام شده ای که مستقیما به جهت ساخت محصول پرداخت و یا تعهد شود . به عبارت دیگر، دستمزد کارگرانی که مستقیما به ساخت محصول اشتغال دارند دسنمزد مستقیم می گویند مانند دستمزد کازگران در طرح سد آیدغموش

دستمزد غیر مستقیم

عبارتست از هزینه نیروی کار انجام شده که مستقیما در ساخت محصول صرف نشده باشد. به عبارت دیگر، دستمزد سر کارگران، سرپرستان و کسانی که به تعمیر و نگهداری ماشین آلات اشتغال دارند و مستقیما تاثیری در تولید ندارند ، دستمزد غیر مستقیم می گویند.

زمان عادی انجام کار:
عبارتست از مدت زمانی که طبق روال عادی برای انجام کار لازم است.

زمان استاندارد انجام کار:
عبارتست از میزان کار مورد انتظار از هر کارگر در زمان معین، زمان استاندارد از طریق زمان سنجی حرکات لازم برای تولید و با در نظر گرفتن اوقات استراحت ، توقف و تاخیرات احتمالی بدست می آید .

دوایر کنترل کننده حقوق و دستمزد

واحدهای تولیدی به منظور کنترل حقوق و دستمزد از دوایری نظیر کارگزینی ، برنامه ریزی تولید ، زمان سنجی، ثبت اوقات کار، دایره حقوق و دستمزد و دوایره حسابداری بهای تمام شده استفاده می کنند این دوایر اطلاعات لازم را جمع آوری، ثبت، نگهداری و به مدیریت واحدهای دیگر گزارش می نمایند. وجود تمام یا بعضی از دوایر کنترل کننده فوق، به وسعت عملیات تولید و تعداد کارکنان بستگی دارد. اکنون به توضیح مختصری در مورد وظایف هر یک از دوایر کنترل کننده حقوق و دستمزد می پردازیم :

1) دایره کارگزینی
وظایف عمده این دایره تهیه و تدوین و یا اصلاح دستورالعمل ها، آیین نامه های استخدامی و فرم های پرسنلی می باشد به گونه ای که با قانون کار و مقررات بیمه و تامین اجتماعی منطبق باشد.

2) دایره زمان سنجی
وظیفه این دایره بررسی و محاسبه زمان استاندارد برای ساخت یک واحد محصول است. زمان استاندارد انجام کار را با توجه به امکانات و شرایط فیزیکی تعیین می کنند .

3) دایره برنامه ریزی تولید
این دایره قبل از شروع عملیات، با استفاده از زمان استاندارد محصول، برنامه تولید را برای هر سفارش، دایره و یا مرحله تولید تهیه می کند، تا از این طریق امکان مقایسه و کنترل هزینه های واقعی دستمزد با بودجه دستمزد، همچنین مقایسه ساعت کار واقعی با ساعات استاندارد و تولید واقعی با تولید پیش بینی شده فراهم گردد.

4) دایره ثبت اوقات کار
وظیفه این دایره گردآوری اطلاعات مربوط به اوقات کار انجام شده در مورد هر یک از سفارش

ات مراحل تولید و یا محصولات می باشد .
اطلاعات مربوط به اوقات کار صرف شده با استفاده دو کارت ( کارت ساعت و کارت اوقات کار) مشخص، ثبت و نگهداری می شود

5) دایره حسابداری حقوق و دستمزد
وظیفه این دایره، تهیه و تنظیم لیست حقوق و دستمزد و تعیین ناخالص و خالص حقوق و دستمزد است. همچنین این دایره بر مبنای اطلاعاتی که از دوایر دیگر دریافت داشته است، وظیفه طبقه بندی لیست حقوق و دستمزد را بر حسب نوع کار، دوایر و مراحل تولید بر عهده دارد.