مقاله اثرات زیست محیطی مواد رادیواکتیو ( انرژی هسته ای )

بخشی از مقاله

اثرات زیست محیطی مواد رادیواکتیو (انرژی هسته ای)

چکیده:

این مقاله در مورد اثرات زیست محیطی مواد رادیواکتیو به صورت توصیفی و تحلیلی بحث و بررسی انجام داده است. در این مقاله مسائلی مانند تاریخچهاولیه رادیواکتیو، واحدهای رادیواکتیویته، معرّفی مواد رادیواکتیو (پرتوزا)، انواع تشعشع و میزان مجاز جذب اشعه های رادیواکتیو، بررسی اورانیوم، رآکتورهای اتمی و ضایعات هسته ای، روش های انهدام زباله های اتمی، اثرات مواد رادیواکتیو بر انسان، اثر مواد رادیواکتیو بر اکوسیستم طبیعی، حادثه چرنوبیل، تعریف و آثار سﻻح های هسته ای، بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی، خلع سﻻح هسته ای به اختصار بیان شده است. هدف از انجام آن شناخت اثرات خطرناک مواد اتمی بر کل کره زمین و هشدار به دولت ها و دانشمندان در باره آلودگی های هسته ای می باشد. آلودگی های حرارتی، تشعشعات خطرناک، ضایعات و زباله های اتمی تمامی محیط زیست را در معرض خطرات جدّی قرار داده است. نسل بشر را با مرگ و میرهای دردناک و بیماری های حادّ و مزمن روبرو ساخته است. تمامی موجودات زنده: گیاهان، جانوران و تمامی محیط های زیست شامل جو، زمین، آب، هوا و در حقیقت کلّ کره زمین را تهدید می کند. نتایجی که از این تحقیق حاصل شد نشان می دهد کهجدّی ترین مشکل

انرژی هسته ای، استفاده مناسب و به جا از ضایعات رادیواکتیو است. احتمال یک حادثه مهم و بزرگ مانند گداختن هسته ها در نیروگاهها بسیار اهمیت یافته است بروز خرابکاری در نیروگاهها و احتمال سرقت پلوتونیم برای اعمال تروریستی به ما گوشزد می کند که نسل حاضر و نسل آینده در معرض خطر هستند. بنابراین می توان مسئله بازیافت را مطرح کرد. تعیین ضوابط و مقرراتی که رعایتشان به هنگام ساختن و استفاده از نیروگاهها می توانند انتظارات ایمنی محیط زیست را تضمین کنند، ضروری است. خلع سﻻح هسته ای و نابود کردن کامل تسلیحات هسته ای بهترین تضمین برای پیشگیری از جنگ و کاربرد سﻻح های هسته ای است. دولتها و دانشمندان در این مورد مسئول هستند تا نسل امروز و آینده را از خطرات بزرگ مسائل هسته ای محافظت کنند.

کلمات کلیدی: مواد رادیواکتیو، ضایعات هسته ای، تشعشعات اتمی، آلودگی های اتمی، سﻻح های هسته ای، خلع سﻻح اتمی.

1

مقدّمه

این نکته به خوبی روشن است که انسان تسلط خود را بر نیرویی که با هیج یک از پدیده های مادّی جهان قابل مقایسه نیست، برقرار ساخته است. به طوری که توانسته از این نیروی عظیم نوین یعنی انرژی هسته ای، هم برای پیشرفت و سازندگی در زندگی خود و هم برای تخریب و نابودی از آن بهره جوید.

انسان با دستیابی به تکنولوژی جدید سعی در غلبه بر محیط و بهتر کردن شرایط زندگی خود دارد. غافل از اینکه با منفعت طلبی و زیاده خواهی خود، نسل بشر و به طور کل کره زمین را در معرض آسیب جدی قرار می دهد. امروزه تمامی کشورهای پیشرفته دنیا از انرژی اتمی برای تولید برق و تأمین انرژی استفاده می کنند. امّا هنوز نتوانسته اند راه حلی اصولی و منطقی برای کاهش آلودگی های ناشی از مواد رادیواکتیو ارائه دهند. آلودگی های ناشی از مواد رادیواکتیو قابل مقایسه با دیگر آلودگی ها نیستند زیرا همانطور که مواد هسته ای انرژی زیادی تولید می کنند به همان میزان

آلودگی های متکثّر از آن ها نیز مخرّب ترند. اثرات ناشی از این مواد پایدار بوده و سال ها و حتی قرن ها طول می کشد تا اثرات آن ها از محیط خارج شوند.

آلودگی های حرارتی، تشعشعات خطرناک، ضایعات و زباله های اتمی تمامی محیط زیست را در معرض خطرات جدّی قرار داده است. نسل بشر را با مرگ و میرهای دردناک و بیماری های حادّ و
مزمن روبرو ساخته است. تمامی موجودات زنده: گیاهان، جانوران و تمامی محیط های زیست شامل جو، زمین، آب، هوا و در حقیقت کلّ کره زمین را تهدید می کند. بنابراین تمامی انسان ها و مخصوصاً

دانشمندان تمامی کشورهای استفاده کننده از این مواد رادیواکتیو باید اثرات و نتایج دهشت زای آن را بررسی کرده و بعد از شناسایی، برای پیشگیری از عواقب خطرناک آن چاره ای بیندیشند.

تاریخچه اولیه رادیواکتیو

در سال 1895 اشعه X توسط رونتگن ( ( W.G. Roentgen کشف شد و یک سال بعد بکرل ( ( Henri Becquerel متوجه تشعشعات طبیعی شد که در واقع شروع »عصر اتم« بود. (کوﻻ، (1380

مطالعات تا سال 1898 ادامه یافت و در این هنگام » ماری و پیر کوری( Pierre and Marie Curie ) « اشعه ساطع شده از اورانیم را یک پدیده ویژه عناصر اعﻻم نمودند که به حاﻻت فیزیکی و شیمیایی بستگی ندارد و نام » رادیواکتیویته« بر آن نهادند. (ربانی، 1367؛ ص (17

کشف شکافت هسته ای توسط هان و استراسمن در سال 1938 محرک خوبی برای مطالعه تولید محصوﻻت رادیواکتیو گردید. گسترش بعدی زنجیره راکتورهای هسته ای باعث تولید انبوه و کاربرد این مواد در زمینه های کشاورزی، شیمی، فیزیک بیولوژی، پزشکی و مهندسی گردید.(همان؛ ص (25

در دسامبر سال 1942 انریکو فرمی ( ( Enrico Ferme فیزیکدان مهاجر ایتالیایی در یک آزمایشگاه نظامی مخفی در شیکاگو توانست اورانیوم کافی برای ایجاد واکنش گسست اتمی را گردهم آورد. او اتم را شکافت و انرژی درونی آن را که همه اجزای اتم به وسیله آن به یکدیگر متصل می شوند، آزاد کرد. این کشف فرمی تقریباً بﻻفاصله شکل جنگ را تغییر داد و در نهایت موجب انقﻻبی در طب شد. (براون، 1372؛ ص (81

در ژوﻻی سال 1945 اولین بمب هسته ای هانفورد ( ( Hanford بر سر هیروشیما فرود آمد تا به جنگ پایان دهد. در سال 1975 اولین نیروگاه هسته ای در شیپینگ پورت ( Shipping Port) پنسیلوانیا شروع به کار کرد. پس از آن انگلستان، کانادا، آلمان غربی و فرانسه این کار را شروع کردند. البته در دهه 1970 و اوایل 1980 به علت وقوع حوادث نیروگاه تری مایل در آمریکا و چرنوبیل در اوکراین، موجی بر ضد نیروی هسته ای آغاز شد که باعث برانگیخته شدن افکار و نارضایتی همگان گردید. عﻻوه بر این ناتوانی دولت ها برای یافتن راه حل مناسب جهت کاربرد و دفن ضایعات مانعی بر سر راه توسعه جهانی انرژی هسته ای بود. (کوﻻ، (1380

واحدهای رادیواکتیویته

3

کوری ( ( Ci یک واحد رادیواکتیویته است که در اصل مربوط به سرعت تجزیه یک گرم از رادیوم بوده و بعدها این واحد برای کلیه عناصر رادیواکتیو به عنوان واحد رادیواکتیویته و معادل 3/7 ×1010 تجزیه در ثانیه شناخته شد. واحد سیستم بین المللی برای رادیواکتیویته بکرل است که برابر یک تجزیه در ثانیه می باشد. میلی کوری ( ( mci معادل 10-3 کوری و مایکرو کوری ( ci) معادل 10-6 کوری بوده و در موارد معمولی از این واحدها استفاده می شود. مگا کوری(Mci )= 106 کوری در تکنولوژی راکتورها مورد استفاده قرار می گیرد. (ربانی، 1367؛ ص (32

بکرل ( -(BP واحد جدید پرتوزایی مساوی با یک واپاشی پرتوزا در هر ثانیه. ] برابر با 27 پیکو کوری ( .[ (Pci

رم ( -( rem واحد کﻻسیکی »معادل دوز جذب شده.«

سیورت -( SV) واحد جدید معادل دوز جذب شده، ( .( isv= 100 rem (ساوچنکو، 1371؛ ص (49

معرّفی مواد رادیواکتیو (پرتوزا)

بعضی از عناصر دارای هسته بسیار ناپایدارند که خود به خود به اجزاء کوچکتر تجزیه می شوند و انرژی تابشی زیادی تولید می کنند. (دبیری، 1379؛ ص (187

سرعت تجزیههسته رادیواکتیو نشانه پایداری آن است. هیچ دو هسته رادیواکتیو با سرعت کامﻻً یکسان تجزیه نمی شوند. سرعت تجزیه معموﻻً بر حسب نیمه عمر بیان می گردد که مدت زمان ﻻزم برای تجزیه نیمی از اتم های نمونه است. نیمه عمر با t1/2 نشان داده می شود. تعدادی از هسته های رادیواکتیو با طول عمر بسیار کوتاه (چند ثانیه تا چند روز) تولید می شوند، بسیار خطرناک هستند ولی تجزیه آن ها آنقدر سریع است که به مدت طوﻻنی به طور جدی بر محیط تأثیر گذارند.

هسته های رادیواکتیو با نیمه عمر بسیار طوﻻنی (بزرگتر از 105 سال) ممکن است در محیط پایدار بمانند ولی این چنین فعالیت کمی نتایج زیان آور محیطی کمی به همراه دارد. خطرناک ترین هسته های رادیواکتیو، هسته های رادیواکتیو با نیمه عمر متوسط هستند. (همان؛ ص (188

-1 برخی از هسته های رادیواکتیو به طور طبیعی در زمین وجود دارند، مانند خانواده های اورانیوم، توریم، اکتینیوم، ساماریم Sm ، روبیدیوم Rb،پتاسیم . بخش دیگر عمدتاً مربوط به اشعه کیهانی می باشد. اشعه کیهانی به هر نقطه از زمین می رسد و در ارتفاعات مقدارش بیشتر است اما در غارهای عمیق و معادن نیز یافت می شود. (ربانی، 1367؛ ص (23

-2 تعدادی از مواد رادیواکتیو به طور مصنوعی ساخته می شوند. در سال 1934ایرِن کوری (دختر ماری و پیر کوری) و ژولیوت اعﻻم کردند که بورو آلومی نیم AL تحت بمباران ذرات ناشی از پلونیم می توانند رادیواکتیو شوند.(کشف
4

خیلی مهم تولید رادیواکتیو مصنوعی). از طریق تجربیات آن ها در جهت تولید پوزیترون و با بمباران این عناصر به وسیله ذرات حاصل شد. (همان؛ ص (24

-3 عناصر ساخته شده وسری :4n +1 نه تنها می توان به روش استحاله ( ( transmutation هر عنصر شناخته شده ای را تولید نمود بلکه عناصری را که حتی در طبیعت وجود ندارند نیز می توان ساخت. شناخته شده ترین عنصر تهیه شده

احتماﻻً پلوتونیم است، عنصری که 5 سال پس از کشف آن به مقدار کافی آماده بود تا در خدمت بمب اتمی درآید. تکنسیوم با عدد اتمی 43)و) پرومِتیوم (61) که وجود آن در طبیعت شناخته نشده، ساخته شده است. از میان عناصر رادیواکتیو مصنوعی ساخته شده در ناحیه عناصر سنگین، بسیاری جزء 4 n +1 می باشند، خانواده هایی که در طبیعت یافت نشده است.

-4 عناصر فوق سنگین: هیچ نمونه شناخته شده ای باﻻتر از اورانیم در طبیعت با عمر کافی وجود ندارد که بتواند طی چندین بیلیون سال پس از شکل گیری عناصر منظومه شمسی دوام آورده باشد. پرعمرترین نمونه عناصر ترانس اورانیم 244 Pu با نیمه عمر 8/1 × 107 سال است. همچنان که در آن سوی اورانیم به سمت عناصر سنگین تر پیش می رویم نیمه عمرها کوتاه تر می شوند. به هر حال در سال های اخیر تﻻش های عمده ای بر اساس بررسی های تئوریک ساختمان هسته صورت گرفته و درباره امکان وجود یک جزیره پایداری ( ( Island of Stability جدید خیلی باﻻتر از اورانیم نزدیک اعداد اتمی 110-114 و جرم 300 مطالعه می گردد. (همان؛ ص (26

انواع تشعشع و میزان مجاز جذب اشعه های رادیواکتیو

تشعشع بخشی طبیعی از حیات است که به طور طبیعی به شکل گاز رادون ساطع می شود و به صورت اشعه از خورشید نیز تابش می گردد. سه نوع تشعشع وجود دارد: آلفا، بتا، گاما.

-1 اشعه آلفا، شامل ذرات دارای بار مثبت است. با اینکه بیشترین انرژی را دارند، نفوذ آن حداقل است و توسط ورقه کاغذ یا حتی ﻻیه خارجی پوست متوقف می شود.
-2 اشعه بتا، شامل الکترون های سریع است. این اشعه تا 2 سانتی متر در آب یا بافت های انسان نفوذ می کند. اغلب محصوﻻت شکافت هسته ای در سوخت مصرف شده اشعه بتا را ساطع می کنند، اما یک ورقه آلومینیوم آن را متوقف می کند.

-3 اشعه گاما، شامل امواج پرانرژی و الکترومغنا طیس است که قدرت نفوذ آن باﻻست و از بدن انسان رد می شود. به همین دلیل این اشعه به موجودات زنده از جمله انسان آسیب وارد می کند. مواد ساطع کننده گاما با مکانیسم های کنترل از راه دور کنترل می شوند. مواد متراکم مانند بتون، فوﻻد، سرب و چشمه های عمیق آب پوششی محافظتی ایجاد می کنند. ضایعات هسته ای غلظت های بیشتر از حد طبیعی اتم های رادیواکتیو دارند. (کوﻻ، (1380

5

اشعه های رادیواکتیو در هر صورت می توانند موجب بیماری شوند، هر چند هم که مقدارشان در محیط زیست کم باشد، زیرا در اثرپذیری نسوج زنده آنچه مهم است مجموعه اشعه های جذب شده است. اگر میزان اشعه های جذب شده کم هم باشد در طول زمان می توانند جمع شده و همان انرژی را از خود به جای گذارند که گویی یک بار، مقدار زیادی اشعه جذب شده باشد. (م.ن، (1358

کمیته شورای تحقیقات ملی آمریکا یا NRC در سال 1989 با بهره گیری از اطﻻعات جدید به این نتیجه رسید که احتمال اینکه فردی در اثر تماسحاد با پرتوی اتمی به غدّه سرطانی مبتﻻ شود 3 برابر و احتمال ابتﻻی وی به لوسمی (سرطان خون) 4 برابر آن چیزی است که 10 سال قبل تصور می شد. این اطﻻعات ICRPیا کمیته بین المللی حفاظت پرتوشناختی را واداشت تا مجدداً استاندارد سطح مجاز تماس با پرتو را برای کارمندان مرکز اتمی کاهش دهد. در واقع سطح مجاز تماس با مواد پرتوزا از زمان اولین توصیه هایی که در این مورد ابراز شد تاکنون چندین بار تنزل یافته و از 30 سانتی زیورت در سال که سطح مجاز سال 1934 بود در سال 1990 به 2 سانتی زیورت در سال کاهش یافته است. مطالعه ای که در سال 1991 روی کارمندان آزمایشگاه ملی اوک ریج آمریکا واقع در ایالت تنسی به عمل آمد حاکی از آن بود که احتماﻻً برآورد NRC از میزان سرطان زایی مواد پرتوزا ده برابر کمتر از واقعیت است. (براون، 1372؛ ص (84

اورانیوم

عناصر رادیواکتیوی که نتیجه استفاده مستقیم یا غیرمستقیم از اورانیوم هستند، بیشترین نگرانی های محیط زیست را به وجود می آورند. عناصر رادیواکتیو در هنگام تجزیه هسته ای خود اشعه های آلفا، بتا، پخش پوزیترون، نوترون و اشعه گاما ساطع می نمایند. (دبیری، 1379؛ ص (188

سه فعالیت مهم وابسته به اورانیوم که منبع بالقوه تولید آلودگی هستند عبارتند از -1 استخراج از معدن و فرآیندهایی بر روی سنگ معدن برای ایجاد مواد رادیواکتیو سودمند -2 استفاده از مواد رادیواکتیو در سﻻح های هسته ای -3 استفاده از مواد رادیواکتیو در تولید انرژی هسته ای در نیروگاههای اتمی. (همان؛ ص (191

حجیم ترین بخش زباله اتمی از معادن اورانیوم و آسیاهای آن حاصل می شود. وقتی سنگ معدن آسیا می شود 85 درصد خاصیت پرتوزایی آن در تفاله سنگ معدن باقی می ماند. (براون، 1372؛ ص (89

پسماند اورانیوم پرتوزایی که در نیروگاههای اتمی غیرنظامی تولید می شود یکی از خطرناک ترین زباله های پرتوزا است. در آمریکا از کل پسماندهای پرتوزای موجود تنها یک درصد آن از نوع اورانیوم است اما 95 درصد پرتوزایی از همین یک درصد نشأت می گیرد. رادیوایزوتوپ پلوتونیوم 239- که نیمه عمر آن 24400 سال است تا 250 هزار سال بعد یعنی 12000 نسل دیگر خطرناک

6

است و در جریان استحاله خود این رادیوایزوتوپ به اورانیوم - 235 که در واقع » دخت« پرتوزای آن است تبدیل می شود که نیمه عمر آن 710000 سال است. (همان؛ ص (87

توریوم 230 که دخت اورانیوم است نیمه عمر آن 77000 سال است. (همان؛ ص (90

رآکتورهای اتمی و ضایعات هسته ای

بر اثر بمباران هسته یک اتم توسط نوترون، هسته اتم شکافته می شود. در این شکافته شدن مقداری حرارت نیز در کنار اجزاء تجزیه شده هسته اتم تولید می گردد. اگر هسته اورانیوم تحت بمباران نوترونی شکافته شود. پیوسته در کنار حرارت آزاد شده در اثر شکافته شدن هسته اتم اورانیوم تعدادی نوترون نیز آزاد می شوند. نوترون های آزاد شده نیز در بمباران هسته ای اتم های مجاور شرکت جسته و در نتیجه یک فعل و انفعال زنجیره ای حاصل می شود که قادر است در مدت زمانی کمتر از یک ثانیه مقدار زیادی حرارت ایجاد نماید. نیروگاههای اتمی از این حرارت برای تولید بخار آب استفاده می کنند و این بخار آب باعث شدت یافتن حرکت دورانی چرخ پروانه می شود و باعث تولید برق می گردد. (م.ن، (1385

انگلستان کشوری است که اولین نیروگاه اتمی غیرنظامی جهان در سال 1956 در آن آغاز به کار کرد. (براون، 1372؛ ص (107

اولین رآکتور هسته ای که طراحی شد و به کار افتاد به وسیله انریکو فرمی ( (Enrico Fermi در دانشگاه شیکاگو صورت گرفت. طراحی یک راکتور هسته ای باید چنان باشد که نوترون های شکافت در هر نسل به خوبی مورد استفاده قرار گرفته و عوامل کاهش آن ها به حداقل برسند به طوری که زنجیره های شکافت از نسلی به نسل دیگر به طور خودگردان میسر گردد. در همان حال یک کنترل اتوماتیک برای جلوگیری از افزایش مصرف نوترون و ایجاد شکافت های اضافی درون راکتور تعبیه شود به طوری که سرعت آزاد شدن انرژی محدود شده موجب انفجار نگردد. (دبیری، 1379؛ ص (199

ساختمان راکتور باید چنان طراحی شود که بتواند در مقابل حوادث وخیم مانند زمین لرزه، طوفان و نیز حوادثی مانند برخورد هواپیما با آن، مقاومت ﻻزم را نشان دهد و در مقابل امکان اقدامات خرابکارانه نیز آمادگی ﻻزم ملحوظ گردد. ماگزیمم حوادث ممکن نوعاً عبارت است از هدر رفتن آب خنک کننده و در نتیجه ذوبقلب راکتور و آزاد شدن کلیه پاره های شکافت فرّار و اکثراً مواد غیر فرّار می باشد. به منظور پیشگیری از چنین اتفاقی ﻻزم است که راکتور کامﻻً درون محفظه ای ( (Containment، قرار

داشته باشند که آن محفظه بتواند ماگزیمم فشارهای ممکن ناشی از حادثه را تحمل نماید. (همان؛ ص (211

پس از ده هزار سال در هر تن فقط 470 کوری باقی می ماند. در سال 1990 در جهان 413 راکتور تجاری هسته ای وجود داشت که در مجموع 5 درصد کل انرژی مورد نیاز جهان را تأمین می کردند. در این سال مجموع این راکتورها روی هم حدود 9500 تن سوخت پرتوزا ایجاد کردند که در نتیجه کل موجودی زباله سوخت مصرف شده جهان به 84000 تن یعنی دو برابر میزان موجود

7

در سال 1985 افزایش یافت. ایاﻻت متحده آمریکا موطن یک چهارم از این زباله هاست که پرتوزایی آن ها بیش از 20 میلیارد کوری است. (براون، 1372؛ ص (89

ضایعات هسته ای محصوﻻت جنبی هستند که از مصرف مواد رادیواکتیو به وجود می آیند و با سه فعالیت در ارتباط هستند: تحقیق، تولید انرژی برای مقاصد صلح آمیز و ایجاد تسهیﻻت نظامی. چهار دسته از آلودگی ها از کارخانجات تولید کننده انرژی هسته ای نشأت می گیرند: -1 زباله های مایعی رادیواکتیو -2 زباله های مایعی و گازی حاصل از عناصر سوختی -3 محصوﻻت حاصل از شکافت هسته ای -4 گرما (دبیری، 1379؛ ص (195

چهار دسته از ضایعات اتمی ناشی از مصرف مواد رادیواکتیو

-1 ضایعات دارای رادیواکتیویته باﻻ: این ها سوخت های مصرف شده نیروگاههای هسته ای و ضایعات فعالیت های دفاعی هستند. ضایعات دارای رادیواکتیویته باﻻ بیشترین میزان تشعشع را دارند و به سرعت نابود می شوند یا رادیواکتیویته را به سرعت از دست می دهند.

-2 ضایعات دارای رادیواکتیویته متوسط: این ضایعات شامل عناصر مصنوعی وسنتزی هستند که محصول جانبی عملیات راکتورها می باشند. آن ها تشعشعات کم نفوذتری نسبت به گروه اول تولید می کنند، اما کندتر تجزیه می شوند. برخی از این دسته از ضایعات، میلیون ها سال فعال می مانند.

-3 ضایعات دارای رادیواکتیویته پایین: این ضایعات دارای مقادیر کمی رادیواکتیویته هستند که در توده بزرگی از مواد انتشار می یابند و خطر بالقوه کمی دارند. آن ها حاصل فرآیندهای تجاری، صنعتی و پزشکی هستند و شامل مواد دور ریخته شده مثل پارچه، کاغذ، فیلتر، رزین، پارچه کهنه و غیره می باشند. ضایعات دارای رادیواکتیویته پایین نیاز به پوشش زیادی ندارند اما گاهی اوقات پوشش محافظ برای کنترل انواع خاصی از آن ها ﻻزم است. در آمریکا، ضایعات تجاری دارای رادیواکتیویته پایین درون محفظه ها و در اعماق کم زمین در سه منطقه مجاز، کارولینای جنوبی، واشنگتن و نوادا دفن می شوند.

-4 پس مانده کارخانجات: این ها سنگ و خاک رادیواکتیویته طبیعی هستند که محصول عملیات معدن کاوی و تحریک اورانیوم می باشند. شامل مقادیر کم رادیوم هستند که تبدیل به رادون، یک گاز رادیواکتیو می شود. این مواد خطر رادیواکتیو زیادی ندارند و بنابراین روش کلّی نابودی آن ها، قرار دارن آن ها زیر پوشش مناسبی از خاک در مناطق عایق شده است تا خطر رادون به وجود نیاید. (کوﻻ؛ (1380

روش های انهدام زباله های اتمی