بخشی از مقاله
انواع قابلیتهای فناوری اطلاعات واثرات آن بر رقابت پذیری سازمان
چکیده
سازمان ها همواره به دنبال کسب برتری در بازارهای رقابتی از طریق نشان دادن عملکرد شایسته می باشند. این امر در بازارهای سنتی با سختکوشی و تکیه بر منابع و قابلیتهای موجود و غیرمبتنی بر فناوری اطلاعات امکانپذیر بود ولی با ظهور فناوری اطلاعات و تحت تاثیر قرار گرفتن بازارهای سنتی از آن، دیگر نمی توان نقش فناوری اطلاعات را در ایجاد رقابتپذیری برای سازمان ها نادیده گرفت، در این مقاله مفاهیم مهم در زمینه رقابتپذیری و مزیت رقابتی و فناوری اطلاعات بررسی شده است. مشخص شده است که مزیت رقابتی منشا اسلی رقابتپذیری در سازمان است. همچنین در مورد انواع چشم اندازهای فناوری اطلاعات و مزیت رقابتی اعم از چشم انداز مبتنی بر منبع بحث شده است. برای رفع کاستیهای چشم انداز مبتنی بر محور در ایجاد مزیت رقابتی توسط فناوری اطلاعات این چشم انداز با چشم انداز دانش محور تلفیق شدهاست. انواع قابلیتهای فناوری اطلاعات از نگاه چشم انداز جدید در سازمان دسته بندی شده و اثرات هر کدام در ایجاد مزیت رقابتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نهایت مدلی مفهومی در ارتباط با کسبیا مزیت رقابتی توسط انواع قابلیتهای فناوری اطلاعات در سازمان ارائه شده است.
کلمات کلیدی رقابت پذیری، مزیات رقابتی، فناوری coleybl دانش
۱- مقدمه
جهان در سالهای اخیرشاهد انقلاب اطلاعات و ارتباطات بوده و تحولات اجتماعی عظیمی به وجود آمده است که این تحولات نشات گرفته از پیشرفتهای علوم و تکنولوژیهای مختلف در سطح جهان است. در جهان پیچیده امروزی به دنبال تغییر و تحولات، فرصتها و تهدیدهای گستردهای نیز ایجاد می شود. بازارهای رقابتی کنونی دارای پیچیدگی های زیادی است و سازمان ها به منظور حفظ موقعیتهای رقابتی خود و کسب قدرت رقابتپذیری بیشتر به سوی استفاده از تکنولوژی های برتر نظیر فناوری اطلاعات روی آورده اند و در این راستا مقادیر عظیمی سرمایه گذاری میکنند ولی همیشه سرمایه گذاری منتج به افزایش بهرهوری نمی شود. موضوع بیشتر بررسی ها در دهه گذشته مربوط به نقش فناوری اطلاعات در ایجاد ارزش برای شرکت بود، یافته های بررسیهای قبلی تحت عنوان پارادوکس بازدهی مطرح شده است که به ارتباطات ضعیف میان سرمایهگذاری های فناوری اطلاعات و بازدهی و بهره - وری دلالت می کند ولی در بیشتر مطالعات اخیر ارتباطات مثبت و قوی تری ما بین سرمایه گذاری و بهرهوری فناوری اطلاعات یافتهاند. توجه به گسترش مزیتهای متمایز به واسطه سرمایهگذاریهای فناوری اطلاعات هدف اصلی بیشتر بحث ها در میانه های ۱۹۸۰ بود.
سالهای اخیر به جهت نقش مهم و گستردهای که فناوری اطلاعات در بازار رقابتی بازی می کند بسیاری بر آن شده اند تا نحوه ایجاد مزیت رقابتی پایدار را، که منشا اصلی رقابت پذیری برای سازمان است، توسط فناوری اطلاعات دریابند. در دهه ۸۰ میلادی، این ایده مطرح شد که سیستم های اطلاعاتی نمی توانند موجب برتری یک سازمان نسبت به رقبایش شوند و همین ایده، انگیزه و مبنایی برای چند تحقیق دیگر شد، تا نشان دهند چگونه تکنولوژی - های جدید می توانند موجب برتری یک سازمان بر رقبایش گردند. شاید مایکل پورتر معروفترین مؤلف و صاحب نظر در زمینه استراتژی رقابتی باشد. او معتقد است (۱۹۹۰) که مزیت رقابتی را میتوان با بهرهگیری از یکی از سه استراتژی اصلی زیر به دست آورد. استراتژی تمایز، پیشگامی در (کاهش) هزینه و استراتژی تمرکز. در تلاش برای کسب مزیت رقابتی از محل فناوری اطلاعات وسیستمهای اطلاعاتی، برخی از صاحبنظران و مولفان روی این استراتژی های کلان تاکید کردهاند و عنوان نموده اند که استراتژیهای پیشگامی در هزینه و تمایز بهترین روش ها هستند. مثلا کلمنس (۱۹۸۶) از طبقه بندی کلی پورتر برای تمرکز روی این مسئله پیروی می کند. او معتقد است که یک سازمان با تمرکز روی کاربردهای داخلی یا خارجی فناوری اطلاعات می تواند به هزیمت رقابتی دست یابد. اما ویل (۱۹۹۰) معتقد است که چنین مزایای تنها محصول فناوری اطلاعات نیستند، بلکه نتیجه شیوه استفاده سازمان از فناوری است.
در این مقاله به این نقطه نظر میپردازیم که مزیت رقابتی محصول فناوری اطلاعات به تنهایی نیست بلکه به نحوه استفاده از فناوری اطلاعات در چهارچوب اهداف کلی استراتژیک و عملیاتی سازمان بستگی دارد. در مورد انواع چشم اندازهای موجود در کسب مزیت رقابتی توسط فناوری اطلاعات بحث می کنیم که عبارتند از چشم انداز کلاسیک، چشم انداز اقتصادی، چشم انداز منابع تکمیلی و چشم انداز مبتنی بر منبع، چشم انداز مبتنی بر منبع را به عنوان چشم - انداز برتر در کسب مزیت رقابتی توسط فناوری اطلاعات مطرح می - کنیم، به دلیل این که چشم انداز مبتنی بر منبع در استفاده از برخی قابلیت های فناوری اطلاعات در کسب مزیت رقابتی دارای کاستی - هایی است، چشم انداز مبتنی بر دانش (دانش محور) را مطرح می کنیم و این دو چشم انداز را با هم تلفیق می کنیم تا تمام قابلیت های فناوری اطلاعات در ایجاد مزیت رقابتی راتحت شعاع قرار دهند قابلیتهای متفاوت فناوری اطلاعات در چشم انداز جدید را دسته - بندی خواهیم کرد تا بتوانیم نقش هر کدام را در ایجاد مزیت رقابتی نشان دهیم.
چون مدیریت استراتژیک در سازمان باعث ایجاد و حفظ مزیت رقابتی و پیشرفت سازمان می شود. برای اجرای مدیریت استراتژیک در سازمان می توان و بایستی در زمان کنونی از فناوری اطلاعات بهره جست و از آن جایی که برای ایجاد مزیت رقابتی توسط فناوری اطلاعات برای سازمان باید بر روی نحوه استفاده از فناوری در سازمان و جنبههای استراتژیک آن تمرکز کرد در نتیجه استراتژی سازمان و استراتژی فناوری اطلاعات باید هم راستا و مکمل هم باشند تا باعث ایجاد و پایداری مزیت رقابتی در سازمان گردند. در نهایت مدلی مفهومی ارائه شد تا ارتباط مابین انواع قابلیتهای فناوری اطلاعات و نقش آنها در ایجاد مزیت رقابتی مشخص شود.
۲- رقابت پذیری
رقابتپذیری به عنوان یک مفهوم چند بعدی با استفاده از متغییرهای درجه انطباقپذیری سازمان با تغییرات محیط کسب و کار، مزیتهای رقابتی و شاخمسهای عملکرد مورد سنجش واقع می شود. در برخی از تعاریف بر رابطه بین رقابتپذیری و عملکرد سازمانی اشاره شدهاست. اسکات (۱۹۸۹) رقابتپذیری را به عنوان توانایی افزایش درآمدها با سرعتی برابر با رقبا و ایجاد سرمایه های ضروری جهت رویارویی با آنها در آینده تعریف می کند.
پیس و استفان (۱۹۹۶) تعریف جامعی از رقابت پذیری به این شرح ارائه می کنند: رقابتپذیری به معنای توانایی سازمان در جهت ماندگاری در کسب و کار و محافظت از سرمایه های سازمان، بدست آوردن بازگشت سرمایه ها و تضمین شغل ها در اینده می باشد. یک سازمان در چشم مشتریان خود رقابتپذیر است چنانچه قادر به ارائه ارزشی بهتر از رقبا باشد [6].
۱-۲ - مزیت رقابتی سابقهٔ تاریخی مزیت رقابتی به قرن هیجدهم میرسد. در آن زمان، در اقتصاد کلاسیک تئوری مزیت نسبی برای تشریح تفاوت بین اقتصادهای مختلف ارائه شد. ادام اسمیت اصطلاح "مزیت مطلق " را به کار برد و منظورش این بود که هر کشور کالایی را صادر می کند که با کمترین هزینه تولید می کند. به نظر اسمیت، تقسیم کار و تخصص، مهمترین عامل رشد اقتصاد کشورهاست و نفع هر کشور در آن است که کالاهایی را که هزینه تولید آنها در خارج کمتر است از کشورهای دیگر خریداری کند. اگر کشوری بتواند همه محصولات مورد نیاز خود را به قیمت ارزان در داخل تولید کند از دادو ستد با سایر کشورها و از بازرگانی بینالمللی سودی نخواهد برد. بعداً دیوید ریکاردو این دیدگاه را اصلاح کرد و مقولهای را که به "مزیت نسبی" معروف شده مطرح کرد. منظور دیوید ریکاردو آن بود که عوامل بازار، منابع کشور را به صنایعی سوق میدهند که کشور در آنها بیشترین بهرهوری نسبی را داشته باشد، یعنی کشور ممکن است کالایی را وارد کند که خودش می تواند با هزینه کم تولید کند، ولی در تولید کالای دیگری بهرهورتر باشد. در تئوری ریکاردو، تجارت، مبتنی بر تفاوت بهرهوری نیروی کار در کشورهای مختلف بود. وی این موضوع را به تفاوتهای تشریح نشده در فضای حاکم بر کشورهای مختلف در زمینه صنایع گوناگون ارتباط میداد. ریکاردو مسیر درستی را انتخاب کرده بود ولی مفروضاتش به صنایع متکی بر منابع، که عمدتاً از کارگر ساده و نیمه ماهر استفاده می کردند (و در قرنهای هیجدهم و نوزدهم اهمیت اصلی را داشتند) مربوط میشد. وجه غالب در تئوری "مزیت نسبی " مبتنی بر مطالعات هکشارو اوهلين بر اين فرضل است که ملل مختلف از تکنولوژی معادلی برخوردارند و تفاوت آنها از فراوانی عوامل تولید، از قبیل زمین، نیروی کار، منابع طبیعی و سرمایه ناشی می شود. این عوامل داده های اولیه برای تولید هستند. کشورها مزیت نسبی متکی بر منابع را در صنایعی به دست میآورند که در آنها از منابعی که در آن کشورها فراوان است، بیشترین استفاده را به عمل می آورند. آنها این کالاها را صادر می کنند و کالاهایی را که در آنها مزیت نسبی ندارند وارد می کنند.
در این تئوری مزیت نسبی، مواردی از قبیل صرفهٔ مقیاس، تفاوت تکنولوژی در نقاط مختلف و تمایز بین محصولات در همه جا ثابت فرض شده است و جابجایی نیروی انسانی ماهر و سرمایه نیز نادیده انگاشته شدهاست. به بیان دیگر، تئوری مزیت نسبی که در عصر انقلاب صنعتی کارایی داشت مستلزم بازنگری است. امروزه صرفهٔ مقیاس، تمایز محصولات، خواستهای مشتری و تفاوت آن در کشورهای مختلف، تغییرات مدام تکنولوژی، و کاربرد گستردهٔ تکنولوژی های نوین، از قبیل میکروالکترونیک، مواد پیشرفته و سیستمهای اطلاعاتی موجب کاهش اهمیت عوامل سنتی تولید شده است. رقابت در بسیاری از صنایع به صورت بینالمللی درآمده - رقابت نه فقط در تولید کارخانه ای بلکه به طور روزافزون در بخش خدمات مشاهده می شود[۳] هر چند تعاریف متعددی از سوی صاحبنظران مختلف برای مزیت رقابتی عنوان شدهاست. در اینجا به ارائه دو مورد بسنده می • مزیت رقابتی شامل مجموعه عوامل یا توانمندیهایی است که همواره شرکت را به نشان دادن عملکردی بهتر از رقبا قادر میسازد(بورگیس و همکاران، ۱۹۹۵)، • مزیت رقابتی عامل یا ترکیبی از عوامل است که در یک محیط رقابتی سازمان را بسیار موفق تر از سایر سازمانها می نماید و رقبا نمی توانند به راحتی از آن تقلید کنند (فیورر و چهار باغی.۱۹۹۵. ۱۵). همان گونه که از دو تعریف بالا برمیآید و نیز به هر تعریف دیگری از مزیت رقابتی که بنگریم به این وجوه مشترک بین آنها برمیخوریم که، برای دستیابی به مزیت رقابتی، یک سازمان هم باید به موقیت خارجی خود توجه کند (پورتر، ۱۹۸۵) و هم توانمندیهای داخلی را مورد توجه قرار دهد (بارنی ۱۹۹۲۰)، در مسیر ایجاد مزیت رقابتی دو نکته مهم به شرح زیر قابل تعمق میباشد، نخست، این مسیر فرایند دنباله داری است که به عملکرد عالی و رقابتپذیری سازمان منجر می شود و به عبارت دیگر در صورتی که سازمان بتواند به واسطه شایستگیهای خود مزیت رقابتی پایداری خلق نماید که برای مشتریان ارزشمند بوده و همواره برتر از رقبا باشد در واقع عملکردی شایسته از خود به جا گذاشته و رقابت پذیری را به ارمغان آورده است . دوم، به خاطر افزایش پیچیدگی های محیطی و شدت رقابت، مزیت رقابتی یا به راحتی توسط رقبا تقلید می شود یا از نظر مشتریان به زودی رنگ می بازد و باید با مزیتهای جدیدی جایگزین شود [7] بر این اساس سازمان باید به فکر پایدار نمودن مزیتهای رقابتی خود باشد. ایجاد و حفظ پایداری مزیت رقابتی مستلزم شایستگیهایی است که با تکیه بر قابلیت های سازمان برای مشتریان ارزش ایجاد میکند
۲- ۲- مزیت رقابتی پایدار همان گونه که در بخش قبل عنوان شد، هدف اصلی سازمان از ایجاد مزیت رقابتی با تکیه بر منابع و قابلیت هایی که در اختیار دارد، رقابتپذیری و دستیابی به موقعیتهای ممتاز از لحاظ عملکردی در بازار است. کلید این مسئله یعنی دستیابی به رقابت پذیری، پایداری مزیتهای رقابتی سازمان است. مزیت رقابتی پایدار به آن دسته از مزیتهای رقابتی اطلاق می شود که به واسطه بهرهگیری از شایستگیهای سازمان، برای مشتریان ارزشمند بوده، توسط رقبا به راحتی قابل تقلید و کپی برداری نبوده و برای سازمان عملکرد شایسته و رقابت پذیری را به ارمغان آورد(فاهی و اسمیت. ۱۹۹۹، مک ناو تن و همکاران. ۲۰۰۲، لیو و همکاران ۲۰۰۳). سوال مهم این است که چگونه یک سازمان می تواند مزیت رقابتی را به گونهای پایدار نماید که رقابت پذیر گردد؟ تاکنون دیدگاههای مختلفی در این رابطه مطرح گردیده است. دو دیدگاه عمده که در زمینه ایجاد مزیت رقابتی پیشنهاد شده است عبارتند از دیدگاه بازار محور" و دیدگاه مبتنی بر منبع"یا شایستگی محور". براساس دیدگاه بازار محور، یک سازمان باید به موقعیت رقابتی و خارجی خود توجه کند و بر مبنای دیدگاه مبتنی بر منبع، توانمندیهای داخلی سازمان نیز باید مورد توجه قرار گیرد(پورتر ۱۹۸۵، هارمسون و جنسون ۲۰۰۳). اکثر دیدگاه هایی که درزمینه ایجاد مزیت رقابتی مطرح شدهاند، بر مزیت رقابتی پایدار به عنوان هسته و منبع اصلی رقابتپذیری سازمانی تاکید دارند به طوری که پورتر(۱۹۸۵) از آن به عنوان قلب عملکرد سازمان در بازارهای رقابتی یاد میکند. به نظر میرسد که پایداری مزیت رقابتی، در گرو ایجاد ارزشی پایدار برای زینفعان و سازمان (به ویژه مشتریان) به واسطه بهره گیرکی مناسب از منابع، توانمندیها و شایستگیهای آن باشد (سیرو استاوا و همکاران، ۲۰۰۱). براساس دیدگاه مبتنی بر منبع مزیت رقابتی زمانی پایدار است که ارزشمند برای زینفعان، غیر قابل تقلید برای رقبا، کمیاب در بازار و قابل اداره برای سازمان باشد. این معیارها در قالب "VIRO" مطرح می شود(بارنی، ۱۹۹۲). شاید بتوان در قالب عنوان فارسی از "چهارچوب اتکا" استفاده نمود. در محیط متلاطلم رقابتی، به منظور ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی، علاوه بر معیارهای چهارچوب اتکا یا VIRO نیازمند توجه و تاکید بر معیارهای جدیدی می باشیم که عبارتند از: تمرکز بر کیفیت و سرعت، گرایش به بازار و مشتری، توجه به رقبا، خلاقیت و نوآوری زیاد و سایر عوامل کلان و خرد(پورتر ۱۹۸۵، شارکی ۲۰۰۳).
۳- فناوری اطلاعات فناوری اطلاعات به مجموعه ابزارها و روش هایی اطلاق می شود که به نحوی اطلاعات را در اشکال مختلف جمع آوری، ذخیره، بازیابی و توزیع می کنند.
۱-۳ - اهمیت فناوری اطلاعات
اهمیت فناوری اطلاعات به دلیل تاثیر بر بازدهی و کارایی داخل سازمان و همچنین ارتباطات خارجی سازمان میباشد، به عنوان مثال
• ورود اطلاعات روزانه و دسترسی آسان به اطلاعات و مدیریت آن
• تدارک یک سازمان جهانی در اینترنت
• پشتیبانی از طریق ابزارهای کار گروهی
* تهیه بستر و ابزارهای مورد نیاز جهت پشتیبانی سازمان های مجازی
• حمایت سازمان در افزایش رقابت های جهانی
۳- ۲- اجزای فناوری اطلاعات فناوری اطلاعات دارای اجزای زیر است: • اطلاعات شامل صوت ، تصویر، متن و داده. • سیستم انتقالی شامل خطوط تلفن، تلوزیون کابلی، ماهواره و... • برنامه های کاربردی: ابزارهایی که جهت ترجمه اطلاعات و قابل استفاده نمودن آنها استفاده می شود مانند گیرنده تلفن، ماشین فکس، رسانه ذخیره اطلاعات. در مجموع میتوان گفت فناوری اطلاعات به تمام موارد علوم کامپیوتری، طراحی، نصب و بکارگیری و توسعه سیستمهای اطلاعاتی و برنامه های کاربردی در یک سازمان اطلاق میشود.
۳- ۳- کاربرد فناوری اطلاعات
حوزه کاربرد فناوری اطلاعات در کشورهای پیشرفته عبارت است از: دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، خودکارسازی نظامهای اجرایی، مدارس هوشمند، درمان از راه دور، کارت هوشمند، پول الکترونیک، نظامهای اطلاع رسانی و امکان ایجاد کسب و کارهای جدید در
اینترنت.
۳- - مزایا و قابلیتهای فناوری اطلاعات
تجارب سازمان های مختلف در سطح دنیا نشان میدهد که فناوری اطلاعات کاربردهایی در زمینه های تجارت، اطلاع رسانی و مدیریت داشته و قابلیت های زیادی در رفع مشکلات سازمان ها دارد، به عنوان مثال به چند نمونه از مزایای آن در زیر اشاره می کنیم: • افزایش سرعت: محاسبه، پردازش سریع، امکان جستجو، دستیابی سریع به اطلاعات و انتقال فوری آن، زمان انجام کار را کاهش و در نتیجه بهره وری را افزایش می دهد. • افزایش دقت: در مشاغل مبتنی بر انسان دقت انجام کار متغییر است در حالی که فناوری اطلاعات دقت بالا را تامین و تضمین می کند. • کاهش اندازه فیزیکی مخازن اطلاعات: با توسعه تکنولوژی اطلاعات و بکارگیری آن دیگر لزومی به نگهداری حجم زیادی از کتابهای مرجع تخصصی وجود ندارد و به راحتی می توان در هر دیسک فشرده اطلاعات چندین کتاب را ذخیره کرد. ه ایجاد امکان انجام کار به صورت تمام وقت: با کمک فناوری اطلاعات بسیاری از مراجعات افراد از طریق شبکههای کامپیوتری و به صورت فوری انجام میگیرد. بنابراین می توان از ان به صورت ۲۴ ساعت در شبانه روز و ۷ روز در هفته بهره گرفت. • ایجاد امکان همکاری از راه دور: مخابرات، تلفن، تله کنفرانسی و ویدئو کنفرانس نمونههایی از فناوری اطلاعات در زمینه همکاری از راه دور میباشند. • کاهش هزینه های سازمان: یکی از عمدهترین مشخصه های نظام مدیریت و سازمان وجود سیستمهای اطلاعاتی است که با در اختیار داشتن منابع اطلاعاتی جامع و ارائه آنها به واحدهای مختلف، توان اداره و کنترل مجموعه سازمانی را افزایش می دهد. سازمانها به منظور حفظ موقعیت رقابتی خود به سوی استفاده از تکنولوژی برتر نظیر تکنولوژی اطلاعات روی میآورند [17].
آنچه مسلم است، فناوری اطلاعات به منزله یک سلاح و ابزار جدید برای فعالیت جهان معاصر محسوب می شود که عدم استفاده از
آن انزوای کشورها و در نهایت حذف شدن از عرصه رقابت جامعه جهانی را به دنبال خواهد داشت.
۶- انواع قابلیت های فناوری اطلاعات و نقش آن در ایجاد مزیت رقابتی سازمان
۱-۶- چشم اندازهای فناوری اطلاعات و مزیت رقابتی در این بخش ما چشم اندازهای متفاوت فناوری اطلاعات و مزیت رقابتی را ارائه می کنیم. این چشم اندازها عبارتند از: کلاسیک، اقتصادی، منابع تکمیلی و تئوری مبتنی بر منبع. این چشم اندازها در جدول (۱) با هم مقایسه شدهاند [16] در زیر توضیحاتی در مورد هر یک داده میشود.
۱-۱-۶- چشم انداز کلاسیک" در چشم انداز کلاسیک مزیت رقابتی بر حسب موقعیت یک شرکت در بستر صنعتش توصیف میشود. در این چشم انداز سیستم استراتژیک را صرفا به عنوان ابزاری برای از بین بردن موانع داخلی، افزایش قدرت چانه زنی با تولید کنندگان و مشتریان و پیشنهاد تولیدات و خدمات جدید و یا تغییر قوانین رقابتی می بینند [10]
۲-۱-۶- چشم انداز اقتصادی
با ظهور چشم اندازهای اقتصادی مانند رویکرد اقتصادی هزینهمبادله " ویلیامسون، مزیت رقابتی بر حسب سرمایه گذاری های بر دارایی های منحصر به فرد شکل گرفت، که دلیل آنها هزینه های سویچینگ ایجاد شده توسط مشتریان بود. با این وجود خیلی از سیستمهای استراتژیک مبتنی بر چشم اندازهای اقتصادی در پایداری مزیت رقابتی به خاطر اینکه توسط رقبا مورد تقلید قرار میگیرند، شکست میخورند [15 ,4 [] .
۳-۱-۶- چشم انداز منابع تکمیلی چشم انداز منابع تکمیلی تکامل یافته چشم انداز اقتصادی است. طبق این چشم انداز اگرچه ممکن است رقیبان یک نواوری تکنولوژی را تقلید کنند اما در جایی که تکنولوژی در بعضی از منابع بحرانی مورد استفاده موثر قرار میگیرد، میتواند مزیت نسبی پایداری ایجاد کند. تعدادی از منابع تکمیلی عبارتند از اندازه، ساختار، فرهنگ و... که میتوانند تقلید کردن از اثرات کلی تکنولوژی را برای رقبا سخت کنند [13].
4 – 1 - 4 چشم انداز مبتنی بر منبع" در چشم انداز منبع محور فرض می شود که شرکت ها مجموعه از منابع هستند که به آسانی به وسیله دیگران قابل کپی برداری نیستند بنابراین قدرت رقابت پذیری شرکتها نتیجه ای از توانایی ها منحصر به فرد آنها در جمع آوری، توسعه و بکارگیری این منابع برای ایجاد و به اجرا گذاشتن استراتژی های ارزش آفرین می باشد ترکیب مناسب و کاملی از متابع می تواند منجر به ارزش شود،البته صرف داشتن منابع منحصر به فرد منجر به عملکرد برتر نمیشود . یک شرکت زمانی میتواند عملکرد برتر و پایداری داشته باشد بتواند مزیتهای نسبی خود را در منابع به مزیت رقابتی تبدیل کند . برطبق دیدگاه منبع محور، زمانی که سازمان مجموعا مناسب از منابع را تشکیل داده و به طور صحیح آنها را بکار گیری کند می تواند به قابلیتی دست یابد که از طریق تعامل سینرژیک سازمان شایستگیهای اصلی ایجاد کند و زمانی که سازمان مجموعه ی مناسبی از توانایی ها و شایستگیهای اصلی را ایجاد کرده و در فعالیت های هدفمند بکار گیرد، می تواند به سطح مطلوب مزیت رقابتی دست یابد [12].
