بخشی از مقاله
چکیده
آینده گریز ناپذیر که پیش روست بسیاری از شایستگی ها، توانمندی های غرور آفرین و موفقیت های سازمانی را در هم خواهد شکست. اکنون سازمان ها دریافته اند منابع سرشار مالی، فن آوری پیشرفته، امکانات مدرن و گذشته پر افتخار برای پیروزی در آینده تکیه گاه های محکمی به شمار نمی آیند. توان رقابت تجاری، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه شرط بقا و حضور در بازار جهانی است. تحقق اهداف سازمانی و رقابت موفق در محیط، به شدت متغیر تجاری، نیازمند تدوین استراتژی های مناسب و دقیق است. در این مقاله ابتدا در کنار مفهوم استراتژی و مدیریت استراتژیک، تعالی و توسعه سازمانی مطرح گردید. آنگاه به اهمیت و ضرورت مدیریت استراتژیک، ویژگی ها و وظایف آن در مسیر رقابت و تعالی سازمان پرداخته شد. همچنین پیش نیازها و معیارهای رقابت پذیری و برتری سازمان و راهکارهای دست یابی به توسعه پایدار از منظر مدیریت استراتژیک ارائه شده است. و در پایان سه شرط اساسی اتحاد استراتژیک، تفکر و برنامه ریزی استراتژی، ارزیابی و کنترل که زمینه ساز تعالی سازمان در مدیریت استراتژیک است بیان گردید.
واژه های کلیدی: تعالی سازمانی ، مدیریت استراتژیک ، تفکر استراتژیک ، برنامه ریزی استراتژیک.
مقدمه
با روند کنونی در کشور که در راستای اقتصاد باز و بازارهای رقابتی سیر میکند، برای سازمانهای فعال کشور لازم است تا با شناسایی امکانات، فرصت ها و تهدیدات محیطی، با داشتن
برنامههای هدف دار، بالاترین بهره وری ممکن را از فرصت های موجود به دست آورند. دستیابی به برنامههای بلندمدت با دیدگاه استراتژیک رونق چرخه حیات واحدها را بیش از پیش در آینده تضمین نمود. ضرورت برنامهریزی بر هیچکس پوشیده نیست. برنامهریزی، هماهنگی فعالیت ها برای نیل به اهداف با در نظر گرفتن شرایط است. بقاء و رشد سازمانها در بازار رقابتی و تغییر مستمر شرایط محیطی، بکارگیری روشی اثربخش برای برنامهریزی سازمانها را ضروری ساخته است.
از طرفی پیادهسازی و ارزیابی برنامههای تدوین شده دو عنصر حیاتی نظام مدیریت استراتژیک به شمار میرود. صرفنظر از تعاریف مختلف و متنوعی که برای مدیریت استراتژیک ارائه شده است، مزایای زیادی را به آن نسبت دادهاند. مدیریت استراتژیک مجموعه مفاهیم، مدل ها و فرایندهایی است که به کمک آن ها می توان از منبع ارزشمند و کلیدی تفکر سازمانی برای مدیریت چالش های محیطی و نیل به اهداف سازمانی به خوبی استفاده کرد. مدیریت استراتژیک، منابع سازمان را جهت رسیدن به اهداف هماهنگ نموده، باعث افزایش هوشیاری و آگاهی سازمان نسبت به پویایی محیط میشود. لذا، نداشتن آن باعث میشود، منابع سازمان در جهات مختلفی که نهایتاً منجر به ایجاد ارزش افزوده برای سازمان نشود، صرف شوند. مدیریت استراتژیک، پاسخگوی سؤالات اساسی کسب و کار است.
در آن تصمیمات کلان مؤثر بر کلیه تصمیمات عملیاتی اتخاذ میشود. لذا، در سطحی بالاتر از برنامهریزی عملیاتی قرار داشته و به آن شکل میدهد. مدیریت استراتژیک یا خط مشی و استراتژی، از ارکان اصلی بسیاری از مدلهای تعالی سازمانی است. لذا، داشتن رویکرد مناسب تدوین خط مشی و استراتژی، از ارکان تعالی سازمان است. سازمان ها دانستند برای رویایی با مشکلات حقیقی کسب و کار در دنیای پر از مبارزه و رقابت، هیچ ابزاری به اندازه وجود یک طرح هوشمندانه موثر نخواهد بود.علیرغم ضرورت های یاد شده در باب داشتن تفکر استراتژیک و استفاده از نظام و الگوی مناسب مدیریت استراتژیک برای سازمانها, انتخاب وبکارگیری مدل مناسب برای بدست آوردن مزایای واقعی, اهمیت زیادی دارد. با استفاده از مدل نامناسب یا ناسازگار, نه تنها خروجیهای مطلوب حاصل نخواهد شد, بلکه باعث هدر رفتن هزینه، زمان و منابع ارزشمند سازمانی میشود.
استراتژی
استراتژی طرح جامع و مادر شرکت است که نشان می دهد شرکت چگونه به ماموریت و اهداف دست می یابد. استراتژی مزیت رقابتی را بیشینه و کمبود های رقابتی را کمینه می کند. استراتژی عبارتست از تلاش برای درک این مطلب که در جهان امروزی، چه جایگاهی را به خود اختصاص داده ایم نه اینکه آرزو داشتیم در چه جایگاهی باشیم، باید ببینیم به کجا می خواهیم برویم.به طور کلی چهار استراتژی اصلی وجود دارداستراتژی ثبات:به معنای عدم تغییر محصول، بازار و تکنولوژی است.استراتژی توسعه: به معنای ارائه محصولات بیشتر و متنوع تر، بازارها و تکنولوژی جدید است. و به منظور کنار زدن رقبا صورت می گیرد. این استراتژی می تواند بطور تدریجی و یا بطور ناگهانی و غافلگیر کننده پیاده شود.
استراتژی کاهش: موجبات کاهش محصولات، بازار و تکنولوژی را پدید می آورد.
استراتژی ترکیبی:استفاده از چند استراتژی اصلی در یک زمان یا طول زمان و یا در بخش های مختلف موسسه.
معیارهای تصمیم گیری استراتژیک
·تناسب با شرایط محیطی درونی
·تشخیص این مطلب که آیا استراتژی انتخاب شده براساس مفروضات هست یا نه
·انسجام و سازگاری ·قابلیت انجام
·مسئله ریسک پذیری و آسیب پذیری
·انعطاف پذیری و قابلیت تطابق
·مطلوبیت مالی ·آینده نگری و تاکید بر رونق بلند مدت
