بخشی از مقاله
چکیده
اینترنت اشیاء بخشی از اینترنت آینده خواهد بود که در آن اشیاء و تجهیزات و ماشینآلات بهصورت مشارکتکنندگان فعال در فرآیندهای تجاری، اطلاعاتی عمل میکنند. یکی از حیاتیترین بخشهای مدیریت کلی یک سازمان، مدیریت زنجیره تأمین آن سازمان محسوب میشود. بخشی که وظیفه هماهنگی میان تمام واحدها را بر عهده دارد . وجود بسترهای اطلاعاتی جامع و معتبر از الزامات مدیریت یک زنجیره تأمین هست. هدف از تحقیق یافتن راهکار افزایش اثربخشی مدیریت زنجیره تأمین الکترونیکی از طریق اینترنت اشیاء بوده است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن پژوهش پیمایشی-توصیفی میباشد. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا بین اینترنت اشیاء و مدیریت زنجیره تأمین الکترونیکی رابطه معناداری وجود دارد. پژوهش با این فرضیه انجام میگیرد که بین اینترنت اشیاء و مدیریت زنجیره تأمین الکترونیکی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. برای اثبات یا نفی این فرضیه، هلدینگ غذایی گلستان بهعنوان موردمطالعه انتخابشده است. جامعه آماری 150 نفر از کارشناسان زنجیره تأمین میباشند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی و جدول مورگان تعداد حجم نمونه 108 نفر انتخاب و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. پایائی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0,77 بوده و قابلقبول قرار گرفت. استخراج و تحلیل دادهها با روش رگرسیون و استفاده از نرمافزار SPSS انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد، مقدار SIG آزمون در ارتباط با متغیرهای مستقل ابعاد حملونقل الکترونیکی، تدارکات الکترونیکی، دسترسی الکترونیکی به منابع، تهیه الکترونیکی مواد اولیه، ارتباطات الکترونیکی و صداقت و اعتماد و آموزش برابر با 0,0002 میباشد و با توجه به اینکه مقدار SIG محاسبهشده کمتر از سطح معنیداری - =0/50 - 5 % است درنتیجه با 95 درصد اطمینان میتوان گفت که اینترنت اشیاء بر تمامی ابعاد زنجیره تأمین الکترونیکی در هلدینگ غذایی گلستان تأثیرگذار میباشد. پیشنهاد میشود برای شناخت دقیقتر، سایر صنایع غذائی نیز مورد پژوهش قرار گیرد.
واژههای کلیدی: اینترنت اشیاء، زنجیره تأمین الکترونیکی، حملونقل الکترونیکی، تدارکات الکترونیکی، دسترسی الکترونیکی به منابع، تهیه الکترونیکی مواد اولیه، ارتباطات الکترونیکی، هلدینگ غذایی گلستان
-1مقدمه
اثربخشی زنجیره تأمین به معنای داشتن محصولی سالم در محل و زمانی سالم است که بتوان درآمد را افزایش و هزینه را کاهش داد. امروزه رقابت از حالت شرکتهای منحصربهفرد بهصورت دامنه وسیع زنجیره تأمین درآمده است. زنجیره تأمین شبکهای از تسهیلات برای شبکهای از شرکتهایی است که میخواهند در زمینههای مختلف به مشارکت با یکدیگر بپردازند - یوآن1،. - 2008
تجارت سیار درواقع ابزاری اطلاعاتی برای بهینه کردن مدیریت تجارت و فرآیندهای عملیاتی است که با کمک مدیریت زنجیره تأمین این ابزار فراهم میشود. زنجیره تأمین و مدیریت آن: زنجیره تأمین به فرآیند تهیه کالا و خدمات برای مشتری گویند. مدیریت زنجیره تأمینکننده عوامل موردنیاز برای انجام آن است که میتواند باعث کاهش هزینهها و افزایش سوددهی شود و ظهور آن را میتوان به پیشرفت فناوری نسبت داد. درواقع مدیریت زنجیره تأمین فرآیندی است که متغیر بوده و باید آن را با توجه به هزینهها بهطور مستمر کنترل کرد و بهبود داد. از اصول پایهای مدیریت زنجیره تأمین میتوان به رضایت مشتری و کاهش هزینه و مدیریت موجودی انبار و انتقال صحیح اطلاعات و ارسال بهموقع آن اشاره کرد که ابزار توانمند اینترنت و وب تأثیر بسزایی در برپایی این اصول دارند - وانگ2،. - 2009
در این زنجیره، مدیریت اطلاعات نادرست میتواند روند اجرایی آن را با مشکل مواجه کند . این اصول به ما میگوید که یکی از واحدهای اصلی در ساختار سازمانی مدیریت زنجیره تأمین بخش اطلاعات و سیستمهای آن خواهد بود که وظیفه آنهم طراحی و نگهداری نظام اطلاعاتی و هم طراحی و نگهداری و بهبود سیستمها و فرآیندهای آن است. همچنین این اصول به مانشان میدهد که حتی اگر همه فعالیتهای خریدوفروش از طریق اینترنت انجام شود یعنی تجارت الکترونیک شرکت به شرکت باز شرکتها باید محصولات خود را تولید و انبارداری و ارسال کنند و این باعث ادغام هر چه بیشتر دنیای زنجیره تأمین و دنیای تجارت سیار شده است. بهطورکلی با توجه به مطالب فوق میتوان گفت مدیریت زنجیره تأمین فرآیندی چتر گونه است که در زیر آن محصولات تولید و به مشتریان تحویل داده میشوند - انگ3،. - 2006
درمیان مباحث فناوری اطلاعات پیشرفت سریع اینترنت کنونی به شبکهای از اشیاء به هم مرتبط، نهتنها باعث جمعآوری و برداشت اطلاعات از محیط و تعامل با جهان فیزیکی - عملگر، دستور، کنترل - میشود، بلکه با استفاده از استانداردهای اینترنت، سرویسهایی برای انتقال اطلاعات، تجزیهوتحلیل، حسگرها و غیره که اخیراً پیشرفت قابلتوجهی داشتهاند، اشیاء به انواع فناوریهای هوشمند سازی نظیر ردفاشگر، برنامههای کاربردی و ارتباطات فراهم میآورد. با تجهیز اینترنتی از اشیاء، از مرحله ابتدایی خود قدم به مرحله فراتر گذاشته و بهعنوان انقلاب فناوری آتی جهت تبدیل اینترنت استاتیک کنونی به محیط پویا و کاملاً یکپارچه عمل مینماید - بنیهاشمی،. - 1391
تجارت الکترونیک نقش به سزایی بر مدیریت زنجیره تأمین و پیشرفت آن دارد. چراکه زنجیره تأمین مسئلهای پیچیده، برای شرکتهای دارای زنجیرههای توزیع کالاها بوده و شرکتهایی که در امر توزیع کالا فعالاند اگر بهصورت الکترونیکی به دادوستد نپردازند عرصه رقابت را از دست خواهند داد - ژااو4،. - 2009
ضعفها و مشکلات زنجیره تأمین کالا در کشور ما
o عدم هماهنگی در درون وزارتخانهها o عدم هماهنگی بین وزارتخانهها
o عدم هماهنگی در سطح ملی
o عدم هماهنگی در کشور ما با سایر کشورها
o مشکلات حملونقل بار و امکانات نامناسب برای پایانههای بار o عدم توجه مناسب به فرایند بستهبندی
o کمبود متخصصان علم لجستیک در کشور o عدم هماهنگی بین اجزای زنجیره
o عدم دسترسی به آمار صحیح و قابلاعتماد o مقاومت در برابر تغییرات
o سیستمی متشکل از عدم اعتماد دوطرفه o درک ضعیف از اقتصاد بازار
در هلدینگ غذایی گلستان نیز این مشکلات به چشم میخورد که در حدود 2 سال است که شرکت شروع به سرمایهگذاریهای سنگین در امر فناوری اطلاعات خود انجام داده است مثلاً با خرید تجهیزاتی و نصب آنها بر روی کامیونتهای حمل محصول محل قرارگیری، سرعت و غیره آنها در هر نقطه از کشور از طریق دفتر کارخانه رصد میشود یا شروع به ایجاد بانکهای اطلاعاتی حجیم از مشتریان و موجودی انبارها و تأمینکنندگان شد بهطوریکه چندی است که قسمت خرید و فروش الکترونیکی شرکت راهاندازی شده است و همچنین از RFID جهت ردیابی محصول استفاده میگردد. با توجه به این موارد دغدغهای که در ذهن محقق ایجادشده است این است که فناوری اطلاعات - اینترنت اشیاء - چه تأثیری بر زنجیره تأمین الکترونیکی دارد.
-2تشریح و بیان موضوع
-1-2مروری بر مبانی نظری تحقیق
زنجیره تأمین
تعاریف مختصر و جامعی که میتوان از زنجیره تأمین و مدیریت زنجیره تأمین ارائه داد، عبارتاند از :
زنجیره تأمین: زنجیره تأمین بر تمام فعالیتهای مرتبط با جریان و تبدیل کالاها از مرحله ماده خام - استخراج - تا تحویل به مصرفکننده نهایی و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آنها را مشتمل میشود. بهطورکلی، زنجیره تأمین زنجیرهای است که همه فعالیتهای مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد، از مرحله تهیه ماده اولیه تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرفکننده را شامل
