بخشی از مقاله
چکیده
امروزه نقش بیبدیل فناوری اطلاعات در زندگی جوامع و مردم جهان، بر کسی پوشیده نیست کشورهای پیشرفته دنیا، دریافتهاند که با استفاده از کامپیوتر و شبکههای اطلاعاتی میتوانند، انقلابی در آموزش ایجاد کنند که تاکنون بیسابقه بوده است. مسئله کیفیت آموزش و اثربخشی نظامهای آموزشی از مهمترین دغدغههای نظامهای آموزشی و برنامهریزان و تصمیم سازان امر توسعه در هر کشوری است. در کشور ما هم این مسئله به دلایل عدیدهای از نگرانی مضاعفی برخوردار شده است. بهنحویکه دولتها، طی یک دهه گذشته بهسختی توانستهاند حتی هزینههای جاری آموزشوپرورش را بپردازند. فناوری اطلاعات و ارتباطات این ادعا و بلکه توان را دارد که طی یک برنامه مدون و با تغییر در ساختار و روشهای آموزش از هزینهها بکاهد و کیفیت را افزایش دهد و محصولات نظامهای آموزشی را با نیازهای جامعه هماهنگ و منطبق نماید و در جهت کاربردی نمودن آموزش قدم بردارد - صالحی امیری و حیدری زاده،1386، ص - 111 یادگیری با استفاده از رایانش ابری به دانش آموزان فرصت سنجش میزان درک و فهمشان از موضوع درسی را در مقایسه با دیگران میدهد. ازاینرو دغدغه پژوهشگر در بهکارگیری رایانش ابری بر اثربخشی تدریس معلمان است.
مقدمه
با پیشرفت علوم و فنون و پیچیده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده میشوند. ارضای نیازهای پیچیده نیز در جای خود احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد و کسب علوم و فنون پیچیده در سایهی روشهای آموزشی پیچیده امکانپذیر است. به این سبب وظیفه و مسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر و پیچیدهتر شده است. دیگر نمیتوان به روشهای سنتی جامعه و افراد آن را بهسوی یک تحول پیشرفته شوق داد.
امروزه فعالیت در مدرسه و آموختن، خود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است، دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته به شاگرد و تربیت او نگریست. اکثر ما با روشهای سنتی آموزشدیدهایم، لحظاتی را به خاطر آوریم که چگونه نشستن سر کلاس، گوش دادن به صدای یکنواخت معلم، از برکردن مطالب و... چگونه موجب تنفر و گریز ما از کلاس درس و محیط آموزشی میشد. راستی چرا بسیاری از فعالیتهای آموزشی نمیتوانست و نمیتواند دانش آموزان ما را با محیط آموزشی مأنوس و به یادگیری علاقهمند کند؟ یکی از جنبههای موردتوجه که موقعیت مطلوب یادگیری را فراهم میکند روش تدریس است. پژوهشهای روز نشتاین و فرست نشان داد که مهمترین متغیر مؤثر در فرایند آموزش، روش تدریس معلم است که بر سازماندهی مطالب درسی، استفاده از نظریههای یادگیری و همچنین کاربرد فنون گوناگون آموزش در کلاس درس مبتنی است روش تدریس موفق بهدوراز الگوهای خاص، روشی است که آموزنده را علاقهمند و دلگرم به یادگیری کند. در کنار روشهای سنتی، روشهای فعال تدریس بیشازپیش به دلیل نگرش تعاملی و اجتماعی میتوانند این وظیفه را بهخوبی انجام دهند؛ بهشرط آنکه مدرسان و معلمان نیز آموزشدیده و علاقهمند به این نوع روشها باشند.
بیان مسئله
امروزه در مفهوم سواد نیز تغییرات شگرفی صورت گرفته است. دیگر از آن بهعنوان سواد سنتی یاد نمیشود. سواد درگذشته تنها در خواندن، نوشتن و محاسبه کردن خلاصه میشد و اکنون از سواد به شکل پیشرفته آن بهعنوان سواد اطلاعاتی استفاده میشود که با توجه به تحولات جامعه کنونی ضروری به نظر میرسد. در این شرایط یکی از اصلیترین وظایف سازمانهای مختلف، ازجمله مؤسسات آموزشوپرورش به همگامسازی خود و دانش آموزان با این تغییر تحولات همراه با پیشرفتهای جدید میباشد. استفاده از روشهای نوین تدریس که در برخی موارد با استفاده از کامپیوتر در کلاس انجام میشود یکی از روشهای مؤثر و پیشرفته در دنیاست که به روشهای سنتی بسیار برتری دارد. برای رسیدن به این منظور آماده کردن امکانات و تجهیزات در مدارس ضروری است ولی از همه مهمتر و زیربناییتر آمادگی معلمین است. لذا، یکی از اقدامات مهم و اساسی در آموزشوپرورش کشور ما توجه به ارتقاء دانش و سواد دیجیتالی معلمین است. سواد دیجیتالی به معنای توانایی برای فهمیدن، استفاده کردن، محاسبه و کسب انواع اطلاعات با استفاده از کامپیوتر و اینترنت است. اولین شکل کلاس درس گسترده بهصورت آموزش از راه دور و به شکل مکاتبهای بود. ایساکپیتمن در سال » 1840کوتاه نویسی« را در انگلستان از طریق مکاتبهای تدریس میکرد. - دبیلیو بروور،1382، ص - 50 در همین راستا یکی از نویسندگان، نسل اول آموزش از راه دور را که به آموزش مکاتبهای شهرت دارد بهعنوان آموزش - تک واسطهای - نامید. فناوری مورداستفاده در این دوره ارتباطات پستی، چاپ کتابهای استاندارد و جزوات یکنواخت بود. رایانش ابری مدلی است برای فراهم کردن دسترسی آسانبر اساس تقاضای کاربر از طریق شبکه به مجموعهای از منابع رایانشی قابلتغییر و پیکربندی - مثل: شبکهها، سرورها، فضای ذخیرهسازی، برنامههای کاربردی و سرویسها - که این دسترسی بتواند با کمترین نیاز به مدیریت منابع و یا نیاز به دخالت مستقیم فراهمکننده سرویس بهسرعت فراهمشده یا آزاد گردد. چگونگی اجرای امر تدریس، تأثیر عمدهای بر تواناییهای شاگردان در آموزش دادن به خودشان دارد. مدارس اثربخش به شاگردان خود میآموزند تا چگونه یاد بگیرند، بنابراین وقتی به شاگردان کمک میشود تا دانشآموزانی اثربخشتر باشند تدریس هم اثربخشتر میشود. ما فقط یاد گرفتهایم درس بدهیم و دانش آموزان نیز آموختهاند که تنها حفظ نمایند و بدون چونوچرا مطالب را از ما بپذیرند - کیوان فر، - 1380 روشهای فعال تدریس به روشهایی اشاره دارد که بتواند فعالیتهای دانش آموزان را تقویت و یادگیری را به یک جریان دوسویه تبدیل نماید. - فضلی خانی، - 1378 روشهای فعال تدریس جزء مهارتهای حرفهای معلمان محسوب میشود و هنر معلم در کیفیت انتخاب و اجرای آنهاست. ازآنجاکه اطلاعات و تواناییهای افراد متفاوت است، نحوه یادگیری و چگونگی آموزش آنها نیز متفاوت خواهد بود به این سبب، معلمان باید به روشهای گوناگون تدریس مجهز باشند تا بتوانند بر اساس توانایی فراگیران خود تدریس مطلوبی را ارائه دهند. امروزه روشهای فعال تدریسی که بتواند فعالیتهای دانش آموزان را تقویت و یادگیری را به یک جریان دوسویه تبدیل کند از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. ولی متأسفانه امروزه اغلب فرآیندهای آموزشی، آثار و اهداف موردنظر یادگیری را به دست نمیآورند و کلاس محل تکثیر دانش و اطلاعات میشود و معلم میکوشد کلیه مفاهیم را در ذهن دانش آموزان انبار کندو خلاقیت، نوآوری و رشد استعدادهای آنان را نادیده بگیرد که چنین یادگیری نیز پایدار نخواهد ماند
استفاده از روشهای نوین تدریس - رایانش ابری - که ملزم به استفاده از کامپیوتر در کلاس انجام میشود یکی از روشهای مؤثر و پیشرفته در دنیاست که به روشهای سنتی بسیار برتری دارد ورایانش ابری از فناوریهایی است که به گزارش موسسه تحقیقاتی از فناوریهای روبه رشد در چند سال آینده است و بهسرعت در امر آموزش فراگیر خواهد شد. با مشاهده حوزههای فعالیت این فناوری نیاز به فهم نیازهای آموزشوپرورش در استفاده از این روش بسیار حائز اهمیت و ضروری است. اهمیت اثربخشی تدریس معلمان در این است که هدف اصلی هر تدریسی میباشد، بنابراین با یافتن روشهایی برای اثربخشی تدریس معلمان و بهکارگیری آن روشها میتوان هدف آموزشوپرورش را عملی ساخت. کارایی توسعهیافته از مزایای فناوری رایانش ابری است یعنی سختافزارهای موردنیازدر آموزش لزوماً پیشرفته و گران نیستند و کافی ست مرکز خدمات فقط از سیستمهای پیشرفته برخوردار باشد که این سیستمها توسط شرکتهای بینالمللی پیشازاین ایجادشدهاند و ما تنها از آنها در قبال مبالغ اندکی استفاده میکنیم.
تعاریف متغیرها
تدریس: عبارت است از تعامل یا رفتار متقابل معلم و شاگرد، بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم، برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد
اثربخشی: حالت مطلوب اموری است که سازمان در تلاش به دست آوردن آنهاست
یادگیری : فرایندی است که بهوسیله آن تغییراتنسبتاً پایداری در رفتار بالقوهی فرد، براثر تجربه رخ دهد
