بخشی از مقاله
چکیده این پژوهش در سال1393 در آزمایشگاه دانشکده کشاورزي و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به اجرا درآمد.
بذرها با حشرهکش ایمیداکلوپراید - گائوچو - در دو میزان 3 و 6 گرم در یک کیلوگرم بذر، قارچکش کاربوکسین تیرام در دو میزان 2 و 2/5 در هزار و 3 گرم گائوچو 2 + در هزار کاربوکسین تیرام ضدعفونی شدند و بذرهاي ضدعفونی نشده بهعنوان شاهد محسوب گردید. بذرهاي ضدعفونی شده و شاهد بهمدت3 ماه در انبار در دماي 25 درجه سانتیگراد ذخیره شدند.
سپس آزمون پیري تسریع شده انجام گردیده و درصد جوانهزنی نهایی - قوه نامیه - ، درصد گیاهچههاي عادي و سرعت جوانه زنی روزانه و متوسط زمان جوانهزنی گیاهچه اندازهگیري شدند و دادههاي آزمایش بهصورت طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار تجزیه آماري شدند. نتایج مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر درصد جوانهزنی نهایی در آزمون پیري تسریع شده بذر ذرت نشان داد بالاترین درصد جوانهزنی نهایی مربوط به گائوچو 6 گرم به میزان 99,5 درصد بود و کمترین مقدار آن با 94,5 درصد مربوط به تیمار ضدعفونی بذر با کاربوکسین تیرام 2 در هزار بود. نتایج در کل نشان داد که درصد جوانهزنی در اکثر تیمارها روند افزایشی داشت.
کلمات کلیدي: آزمون پیري تسریع شده، تیمار، کربوکسین تیرام، گائوچو
مقدمه
طبق تعریف انجمن بینالمللی آزمون بذر - 1Aحع - 1، بنیه بذر را مجموع کل آن ویژگیهایی از بذر تعیین کردند که سطح بالقوه فعالیت و کارکرد بذر یا توده بذر را در طول جوانه زنی و ظهور گیاهچه مشخص می کند - . - 5 تیمار ضدعفونی بذر به فرآیند کاربرد مواد شیمیایی در بذرها اطلاق میشود که بهمنظور کاهش، کنترل یا دفع موجودات زنده خاكزاد2، بذرزاد3 و هوازاد4 اعمال میشود - . - 1 هدف از تیمارکردن، حفاظت از بذر و گیاهچه در مقابل بیماريها و همچنین تأمین حفاظت کوتاه مدت در برابر آفات انباري می باشد. زوال5 بذر به فرآیند از دست رفتن کیفیت بذر با گذشت زمان اطلاق میگردد و توانایی بذر را براي زنده ماندن کاهش میدهد - . - 4حشرهکش ایمیداکلوپراید - گائوچو - 6 یک حشرهکش جذبی - سیستمیک - نسبتاً جدید است که از دامنه کنترل گسترده آفات مکنده اول فصل برخوردار است و وقتی بذر با آن ضدعفونی گردد، در خاك مزرعه هنگام جذب آب براي جوانه زنی به سرعت توسط بذر جذب میشود و به لپه و برگ انتقال مییابد و بهشدت مانع آسیب به بذر شده و بذر را در برابر آسیب آفات محافظت میکند - . - 3 کاربوکسین-تیرام7 نیز قارچکشی سیستمیک و تماسی با طیف وسیع تأثیر براي ضدعفونی بذرها میباشد که از ترکیب دو قارچ کش کاربوکسین با اثر سیستمیک ازگروه کاربوکسامید و تیرام با اثر تماسی از گروه دي متیل دي تیوکاربامات8 ساخته شده است این اختلاط سبب گردیده تا طیف تأثیر آن فوقالعاده گسترده گردد. استفاده از آزمون پیري تسریع شده براي ارزیابی و القاي درجات متفاوتی از بنیه به کار میرود و با پارامترهاي فیزیولوژیکی جوانهزنی و شاخص بیوشیمیایی بنیه بذر مرتبط است. آزمون پیري زودرس با میزان سبز شدن در مزرعه تحت شرایط مختلف بستر بذر همبستگی دارد . - 2 -
مواد و روش ها
آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با مدت زمان نگهداري - انبارمانی - بذر3 ماه و تیمار ضدعفونی بذر، شامل ضدعفونی با قارچکش کربوکسینتیرام و حشرهکش ایمیداکلوپراید - گائوچو - ، با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهاي مورد بررسی قرار گرفته عبارت بودند از: ضدعفونی بذر با کاربوکسینتیرام، ایمیداکلوپراید، کاربوکسینتیرام+ ایمیداکلوپراید و بذرهاي ضدعفونی نشده نیز بهعنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا بذرها به نسبتهاي مشخص با سموم، کربوکسینتیرام با غلظتهاي 2 و 2/5 لیتر در هزار کیلوگرم بذر و ایمیداکلوپراید هم 3 و 6 گرم در هزار گرم بذر براي ضدعفونی شدند. بذرها به طور یکنواخت با سم آغشته شدند بطوریکه یک لایه سم بر روي سطح بذر قرار گیرد، بذرها به مدت 5 دقیقه در ظرف هاي پلاستیکی با سموم تیمار شدند. در مرحله بعد، بذرها از نظر درصد جوانهزنی و بنیه اولیه مورد آزمایش قرار گرفتند و سپس در انبار با دماي هواي معمولی - 25 درجه سانتی گراد - بهمدت 3 ماه ذخیره شدند. در این آزمون بذرها به مدت 72 ساعت در دماي41± 0/3 درجه سانتی گراد بر روي صفحات مشبکی قرار داده شدند که ظرف پایین آن محتوي آب بود و این ظرف درون ظرف بزرگتر و درپوش داري قرار داده شد که داخل آن نیز آب وجود داشت - زذتل 1A,حع - . بدین ترتیب، بذرها در معرض دماي بالا و رطوبت 95 درصد قرار گرفتند. سپس بذرها در این آزمون به صورت ساندویچی کاشته شدند، سپس به مدت 7 روز به اتاقک رشد و دماي 25 درجه سانتی گراد منتقل شدند.
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانس شاخصهاي جوانه زنی و بنیه بذر و گیاهچه تحت تأثیر تیمارهاي آزمایش نشان داد که بین تیمارها براي صفات درصد جوانهزنی نهائی، درصد گیاهچه عادي، متوسط زمان جوانهزنی، سرعت جوانهزنی روزانه با احتمال خطاي آماري در سطح یک درصد تفاوت معنیداري از نظر آماري وجود داشت - جدول - .
جدول تجزیه واریانس صفات جوانه زنی ذرت هیبرید سینگل کراس 704 در شرایط مختلف تیماري تحت آزمون پیري تسریع شده
نتایج مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر درصد جوانهزنی نهایی در آزمون پیري تسریع شده بذر ذرت نشان داد
بالاترین درصد جوانهزنی نهایی مربوط به گائوچو 6 گرم به میزان 99,5 درصد بود و کمترین مقدار آن با 94,5 درصد مربوط به تیمار ضدعفونی بذر با کاربوکسین تیرام 2 در هزار بود - شکل. - 1 در کل، نتایج نشان داد که درصد جوانهزنی در اکثر
-1 مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر درصد جوانهزنی نهایی در آزمون پیري تسریع شده
نتایج مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر درصد گیاهچه عادي در آزمون پیري تسریع شده بذر ذرت نشان داد بالاترین درصد گیاهچه عادي مربوط به گائوچو 6 گرم به میزان 99,5 درصد بود و کمترین مقدار آن با 94 درصد مربوط به تیمار ضدعفونی بذر با کاربوکسین تیرام 2 در هزار و بذر شاهد بود - شکل . - 2
شکل -2 مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر درصد گیاهچه عادي در آزمون پیري تسریع شده
نتایج مقایسه میانگینهاي تیمار ضدعفونی بذر بر سرعت جوانهزنی در آزمون پیري تسریع شده بذر ذرت نشان داد بالاترین سرعت جوانهزنی مربوط به شاهد - بدون تیمار ضدعفونی بذر - به میزان 0,60125 بذر در روز بود و کمترین مقدار آن با 0,512 بذر در روز مربوط به تیمار ضدعفونی بذر با گائوچو + کاربوکسین تیرام بود - شکل. - 3 نتایج نشان داد که سرعت جوانه زنی در تمام تیمارها به جز تیمار کاربوکسین تیرام 2 در هزار روند افزایشی داشت.
