بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یکی از دغدغه هاي سازمان هاي موفق استفاده به جا از فناوري هاي موجود در راستاي اهداف و منافع سازمان است و یکی از مواردي که فناوري هاي جهانی اطلاعاتی و ارتباطاتی از نظر کمی و کیفی آن را تغییر داده است، فناوري نظامی است، به طوري که تأثیر فناوري اطلاعات و ارتباطات بر بخش نظامی تا اندازه اي بوده که می توان گفت امور نظامی را در هر دو بعد ساختاري و محتوایی دگرگون کرده و به تبع این تغییرات، سازمان ارتش ها نیز دچار تغییر و تحول گردیده است . در این بستر، نیروهاي نظامی به خصوص ارتش قادر به مقابله به مثل و بقاء نخواهد بود اگر و تنها اگر از یک روش فکري سود بجویند.بنابراین شرایط ایجاب می کند متناوباً خود را با شرایط فکري رقیب تطبیق داده، افکار خود را ارتقاء دهند و از فناوري روز دنیا و مزایاي آن نیز بهره جویند. نظر به اینکه وظیفه ذاتی ارتش ها در هر کشوري حفاظت از تمامیت ارضی و پاسداري از مرزهاي زمینی، هوایی و دریایی می باشد؛ لذا در این راستا، پژوهش حاضر در نظر دارد با بهره گیري از روشی کتابخانهاي و مطالعه پژوهش هاي پیشین، به بررسی تأثیر فناوري بر ارتش و کنترل مرزها بپردازد.
-1مقدمه
امروزه یکی از دغدغه هاي سازمان هاي موفق استفاده به جا از فناوري هاي موجود در راستاي اهداف و منافع سازمان است - عباس زاده, . - 1390 وجود رقابت هاي شدید تسلیحاتی، چرخه ي سریع منسوخ شدن سلاح ها4، پیدایش روزافزون سلاح هاي پیشرفته و هرگونه تحولات فناوري و تغییر در ابزارها و روش هاي تولید ممکن است به سرعت سازمان نیروهاي مسلح را تحت تأثیر قرار دهد و نیازهاي جدید را به وجود آورد. بدین لحاظ صنعت دفاعی و نظامی به منظور حفظ آمادگی و بهبود عملکرد خود، همواره باید متناسب با تحولات محیط و فناوري به دنبال ایجاد تغییرات لازم در ساختارهاي موجود باشد - توحیدي & ریاضی, . - 1390 جنگ جهانی دوم را پایان جنگ هاي مدرن و سرآغاز جنگ هاي پست مدرن1 نامیده اند. جنگ هاي مدرن از دهه ي نخست سال 1500 میلادي شروع شد و تا اواسط قرن بیستم ادامه پیدا کرد. مهمترین تفاوت جنگ مدرن و پست مدرن به جایگاه و نقش فناوري اطلاعات، رایانه ها و تجهیزات چند رسانه اي و سایبرنتیک2 در جنگ هاي پست مدرن باز می گردد - سینائی, . - 1390 یکی از مواردي که فناوري هاي جهانی اطلاعاتی و ارتباطاتی از نظر کمی و کیفی آن را تغییر داده است، فناوري نظامی است . در دنیاي کنونی بر خلاف گذشته که دولت ها به صورت مستقیم وارد جنگ و درگیري با یکدیگر می شدند و تلفات انسانی، اقتصادي و ... زیادي بر جاي میگذاشتند و از نظر زمانی نیز مدت نسبتاً طولانی درگیر این جنگ ها بودند و این مسأله نه تنها کارآئی نیروهاي مسلح را کاهش می داد، بلکه به دلیل طولانی شدن و فرسایشی شدن جنگ ها، هزینه هاي جنگ افزایش یافته و اکثر درآمد این دولت ها در این زمینه خرج می شد. با ظهور فناوري دیگر دولت ها مجبور نیستند به طور مستقیم با یکدیگر وارد جنگ شوند و از طرف دیگر نوع و میزان سلاح هاي کنونی قابل مقایسه با گذشته نیست. اما باید یادآور شد که انقلاب در امور نظامی که متأثر از فناوري هاي اطلاعاتی و ارتباطاتی - ICT - 3 است، بیشتر از آنکه در ابزارها صورت گرفته باشد، در دانش به وقوع پیوسته است. تغییر مهمی که به واسطه فناوري هاي جهانی اطلاعاتی و ارتباطاتی در عرصه نظامی به وجود آمده، تغییر میدان جنگ از عرضه زمینی و مستقیم به فضاي سایبري و غیر مستقیم است . به طور کلی تأثیر فناوري اطلاعات و ارتباطات بر بخش نظامی تا اندازه اي بوده است که می توان گفت امور نظامی را در هر دو بعد ساختاري و محتوایی دگرگون کرده و به تبع این تغییرات، سازمان ارتش ها نیز دچار تغییر و تحول گردیده است از سوي دیگر امنیت ملی جوهره استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت بوده و حفظ اهداف دیگر و نیز به وجود آورنده و زمینه ساز هر هدف کلان در کشورها در گرو حفظ و ایجاد این هدف است. راز وجود امنیت ملی داشتن مرزهاي4 مطمئن است - روشن & سعادتی جعفر آبادي, . - 1391 به طور کلی فناوري را می توان در دو حوزه نظامی و غیر نظامی تقسیم بندي نمود. واضح است که تفاوت هاي ماهوي در این حوزه وجود دارد، لیکن در نحوه استفاده از فناوري اطلاعات و تأثیر آینده فناوري در هر کدام شباهت هاي فراوان و همگرایی یکسانی به چشم می خورد - حکیم & اسکویی, . - 1388
-2مبانی نظري
1-2 فناوري
اکنون فناوري هاي پیشرفته جزئی جدا نشدنی از زندگی مردم شده است و در همه ي عرصه هاي زندگی در حال بروز و ظهور است. از دیدگاه کلان دولت ها براي خلق ثروت نیازمند کسب مزیت رقابتی پایدارند و در این میان نمی توانند همچون گذشته به منابع اولیه مانند: زمین و طلا بسنده کرد. از دیدگاه خرد توسعه توانمندي هاي فناورانه از روش هاي مؤثر در ارتقاء عملکرد رقابتی سازمان ها است واژه فناوري به مطالعه و دانش عملی در استفاده از اکتشافات علمی به خصوص در حوزه صنعت تعریف شده است - گودرزي, . - 1391 اصطلاح فناوري به عنوان بهره برداري از مزایاي عملکرد بر طیف گسترده اقتصاد یا جامعه تعریف شده است - Rotolo, Hicks, & .Martin, 2015 - در تعریف دیگر، فناوري به کلیه ورودي هاي لازم جهت تبدیل ایده هاي مهندسی به محصولی درآمدزا اطلاق می گردد. بر اساس این تعریف فناوري ترکیبی از 8 مؤلفه زیر است:
زیرساخت عملیاتی: شامل ماشین آلات،دستگاه ها و سایر دارایی عملیاتی به جزء زمین و ساختمان فناوري محصول: عبارت است از سطح فناوري موجود در محصول با توجه به ویژگی هاي محصول و خصوصیات طراحی آن
فناوري فرآیند: عبارت است از پیاده سازي مدیریت مناسب فرآیند تولید محصول براي ارائه محصولی با قابلیت هاي عملکردي از پیش تعیین شده
مهارت دانش: مؤلفه سطح شایستگی کارکنان عملیاتی اعم از لیاقت و شایستگی حرفه اي و ...
سیستم ها و روش ها: کارایی و اثر بخشی از سیستم ها نشأت می گیرند.
پشتیبانی اطلاعات:1 امروزه کارآیی عملیاتی سازمان هاي مدرن بسیار به سطح داده ها و اطلاعات در دسترس براي فرآیند تصمیم گیري وابسته هستند.
سطح لجستیک و بهینه سازي: به تمام سیستم هایی که به طور غیر مستقیم از فعالیت هاي اصلی پشتیبانی می کنند و همراه با ارزش افزوده - بهبود کارایی، کاهش ضایعات سیستم، افزایش عملکرد ساده سازي عملیات و ... - هستند، لجستیک2 اطلاق می گردد.
رویکرد مدیریتی: مواردي مانند؛ چشم انداز و مأموریت مدیریت، مدل رهبري در جهت انگیزش کارکنان و ...
2-2 فناوري اطلاعات
فناوري اطلاعات عبارت است از تجهیزات محاسباتی و حسابگري دفتري و اداري که رایانه در رأس آن قرار دارد. برندت3 به نقل از ماسون4 و همکاران، فناوري اطلاعات را شامل ابزارهاي معمولی که با استفاده از آن اطلاعات پردازش شده و در اختیار کاربران نهایی قرار می گیرد، می داند - سنجري & غفاري, . - 1390 محتواي واقعی فناوري اطلاعات نه در فناوري بلکه در دانش نهفته است؛که در آن دانش تحلیل و کاربرد اطلاعات است - ربیع, . - 1383 امروزه تغییرات مداوم فناوري، حرفه اي تر شدن شرکت ها و رشد تعداد سازمان ها، سبب افزایش میزان رقابت آن ها شده است. در این روند تغییرات، نیاز به اطلاعات به روز و در دسترس، شرکت ها و سازمان ها را به سوي استفاده از سیستم ها و فناوري هاي اطلاعاتی سوق داده است؛ به طوري که بیش از 50 درصد سرمایه گذاري هاي سازمانی براي کسب مزیت رقابتی در حوزه فناوري هاي اطلاعاتی و ارتباطاتی صورت می پذیرد امروزه ادامه فعالیت سازمان بدون به کارگیري فناوري بی معنی است و اساس انجام کار سازمان در به کارگیري فناوري اطلاعات بنا نهاده شده و انجام مأموریت بدون بهره گیري از فناوري اطلاعات امکان پذیر نمی باشد. این فناوري در توانمندسازي سازمان ها و افراد از طریق بهره گیري راهبردي از اطلاعات، به روز کردن اطلاعات و دانش و ایجاد توانایی، تحلیل اطلاعات، ذخیره حجم بالایی از اطلاعات و قابلیت دسترسی سریع و ارزان به آنها، تسهیل برقراري ارتباطات سریع، صحیح و ارزان درون سازمانی و بین سازمانی، تسهیل کار در محیط هاي نامطمئن، کارآفرینی در زمینه هاي مختلف سخت افزار و نرم افزار، شبکه، امنیت شبکه، مخابرات، کارت هاي هوشمند، حذف کاغذ بازي و پیچیدگی امور به منظور افزایش کارایی سازمان به وسیله ي ارائه خدمات مالی و پرسنلی و پشتیبانی توسط رایانه، تغییرات ساختاري به منظور افزایش بهره وري و بهینه سازي نظام هاي اجرایی، استفاده از اهرم هاي اطلاعات به عنوان ابزارهاي مؤثر رقابتی و تعارضی محسوب می شود.
