بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق با هدف بررسی تأثیر مالکیت سهام مدیریتی بر رابطه بین ضعف کنترل داخلی و حقالزحمه حسابرسی در میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به انجام رسید. متغیر وابسته تحقیق حقالزحمه حسابرسی، متغیر مستقل ضعف کنترل داخلی و از مالکیت سهام مدیریتی به عنوان متغیر میانجی استفاده گردید. نمونه آماری پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری حذفی سیستماتیک از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردید. این نمونه شامل 120 شرکت بود که اطلاعات این شرکتها برای یک دوره 6 ساله میان سالهای 1390 تا 1395 جهت تحلیل فرضیههای پژوهش جمعآوری گردید. فرضیههای پژوهش با استفاده از روش رگرسیون پانل دیتا و رگرسیون ترکیبی در نرمافزار ایویوز تجزیه و تحلیل گردید. نتایج آزمونهای آماری جهت تجزیه و تحلیل فرضیههای پژوهش نشان داد بین مالکیت سهام مدیریتی و حقالزحمه حسابرسی رابطهی مثبت و معناداری وجود دارد. و در نهایت نتایج نشان داد که بین مالکیت سهام مدیریتی و ضعف کنترل داخلی رابطهی معناداری وجود ندارد.
-1 مقدمه
تجهیز و تخصیص بهینه منابع نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشور دارد. لازمه این کار تقویت بازوهای نظارتی بر این منابع است که در این بین نیز حسابرسی، عمده ترین ابزار نظارت محسوب می شود. از سوی دیگر، پاسخگویی به عموم، لازمه عملی کردن فرآیند دموکراسی است، اما یکی از ابزارهای اصلی پاسخگویی، حسابرسی و حسابدهی است. در واقع حسابرسی و حسابدهی در بعد نظارتی هر سیستمی جای دارد و به شکلی گسترده از بالاترین سطح اداره کشور تا کوچکترین واحد تجاری، کاربرد دارد. زیرا هر سیستمی برای اینکه دوام داشته باشد، به نظارت و بازخورد نیاز دارد، اما علیرغم و سعت کارهای حسابرسی باتوجه به ضرورت آن نحوه تعیین حق الزحمه این خدمت در کشور ما بر یک مدل علمی استوار نیست و در قالب یک مدل منطقی و قابل دفاع نمیتوان گفت این کار با توجه به ویژگیهای واحد مورد رسیدگی، با چه هزینهای قابل انجام است. هرچه حقالزحمه حسابرسی دقیقتر و شفافتر تعیین شود، امکان اجرای مناسب کار، بیشتر فراهم میگردد، زیرا یکی از اولین سوالاتی که حسابرس با آن روبرواست، نحوه استفاده از نیروی انسانی در مراحل مختلف کار با توجه به بودجه در اختیار میباشد. لذا اگر حقالزحمه حسابرسی دقیق و شفاف و مبتنی بر مبانی علمی و منطقی باشد،حسابرس در اجرای کار، کمتر دچار سر درگمی می شود واز تطابق کار با استانداردهای حسابرسی، اطمینان بیشتری به دست میآورد
حق الزحمه حسابرسی در برنامه ریزی و اجرای مناسب و باکیفیت کار حسابرسی مالی موثر است. کیفیت پایین حسابرسی موجب کاهش اعتماد استفاده کنندگان صورتهای مالی می شود و این امر نه تنها منجر به ناکامی از دستیابی به اهداف حسابرسی می شود، بلکه موجب کاهش اعتبار فرایند حسابرسی در ابعاد کلان خواهد شد و مانع از تخصیص بهینه سرمایه در بازار اوراق بهادار و افزایش هزینه سرمایه و تأمین مالی می شود - رجبی،. - 1383 در کشور ما نحوه تعیین حق الزحمه های حسابرسی به معضل تبدیل شده و آشفتگی قیمت گذاری خدمات حسابرسی، موجب شده هیچ مبنای مشخصی برای تعیین حق الزحمه حسابرسی مالی وجود نداشته باشد و بعضا قضاوت های حرفه ای حسابرسان منجر به پیشنهادهای ضد و نقیضی گردد که تناسبی با یکدیگر ندارد - نیکبخت و تنانی، . - 1389 کمیسیون بورس اوراق بهادار اجرای بند 111 قانون ساربینز - اوکسلی را مستلزم وجود چارچوب کنترل داخلی میداند معمول مسئولیت این چهارچوب بر عهده هیئت مدیره است و این چهارچوب باید شامل پنج جزء باشد. مدیران موسسات و سازمانها توجه وافری به سیستمهای کنترل داخلی دارند، زیرا مدیران به خوبی میدانند در نبود یک سیستم کنترل داخلی اثر بخش، تحقق رسالت اصلی شرکت، حفظ سودآوری و به حداقل رساندن رویدادهای غیر منتظره بسیار مشکل است و سیستم کنترلی وسیله ایست که موجب میشود، نسبت به ارقام و اطالعات حسابداری اطمینان بیشتری بیابند واعداد و اطالعات مذکور را مبنای تصمیمات خود قرار دهند وهمچنین آنان را مطمئن میسازد که سیستم و روشهای صحیح مالی و اداری در داخل موسسه ایشان به طور کامل اجراء میشود - ارجمند نژاد،. - 1385 صاحبان سرمایه و سایر اشخاص ذی نفع در واحدهای اقتصادی تصور میکنند کنترلهای داخلی ابزار دستیابی به اهداف واحد اقتصادی هستند - حساس یگانه و نتایج ملکشاه، . - 1385 با رشد رقابت در حرفه، موسسات حسابرسی ضرورت ارائه خدمات با کیفیت هر چه بهتر و بهای کمتر به بازار را بیشتر دریافته اند. برای رقابت بر پایه ای به غیر از کیفیت و متفاوت کردن خدمات، موسسات حسابرسی به دنبال بهینه نمودن حق الزحمه خود و بهترین پیشنهادها برای آن هستند. بدین ترتیب که هم درآمد خود را حداکثر سازند و هم کار را در شرایط رقابتی از دست ندهند. به همین منظور، آگاهی از عوامل موثر بر حق الزحمه حسابرسی می تواند بسیار مفید باشد - چوی1 و همکاران، . - 2008 مدتهای طولانی است که کنترلهای داخلی مورد توجه است خصوصا بعد از رسواییهای سال2002 و تصویب قانون ساربینز-اوکسلی. بخش 404 این قانون به کنترلهای داخلی و وظایف مدیریت در ایجاد و نگهداری یک سیستم اثر بخش کنترل داخلی پرداخته است - حاجیها و محمدحسین زاده، . - 1394 کنترلهای داخلی موثر این اطمینان را میدهد که واحد تجاری میتواند به اهدافش برسد. برای رسیدن به این هدف باید اطمینان حاصل شود که گزارشهای کنترل داخلی قابل اعتماد هستند. این شامل دستیابی کارآمد به قوانین و مقررات و سیاستها و تعهدات شرکت است. وجود گزارش نقاط ضعف بااهمیت کنترل داخلی میتواند به استفاده کنندگان اطلاعاتی در مورد ضعفها و نحوه عملکرد مدیریت بدهد اما در کشور ما در حال حاضر گزارشی تحت عنوان گزارش ضعفهای کنترل داخلی وجود ندارد. اما بعد از تصویب ماده 18 قانون بورس اوراق بهادار تهران، مدیریت ملزم به تهیه گزارشی در موردکنترل داخلی و همچنین طراحی و استقرار گزارش کنترل داخلی است. مطالعه عوامل موثر بر حق الزحمه حسابرسی از نظر تأثیر آن بر کیفیت حسابرسی، حایز اهمیت است. حق الزحمه حسابرسی در برنامهریزی و اجرای مناسب و باکیفیت کار حسابرسی مالی موثر است. کیفیت پایین حسابرسی موجب کاهش اعتماد استفاده کنندگان صورتهای مالی میشود و این امر نه تنها منجر به ناکامی از دستیابی به اهداف حسابرسی میشود، بلکه موجب کاهش اعتبار فرایند حسابرسی در ابعاد کلان خواهد شد و مانع از تخصیص بهینه سرمایه در بازار اوراق بهادار و افزایش هزینه سرمایه و تأمین مالی میشود - رجبی، . - 1383 در کشور ما نحوه تعیین حق الزحمههای حسابرسی به معضل تبدیل شده و آشفتگی قیمتگذاری خدمات حسابرسی، موجب شده هیچ مبنای مشخصی برای تعیین حق الزحمه حسابرسی مالی وجود نداشته باشدو بعضاً قضاوتهای حرفهای حسابرسان منجر به پیشنهادهای ضد و نقیضی گردد که تناسبی با یکدیگر ندارد - نیکبخت و تنانی، . - 1389
-2 مبانی نظری و پیشینه تحقیق
مطالعه عوامل موثر بر حق الزحمه حسابرسی از نظر تأثیر آن بر کیفیت حسابرسی، حایز اهمیت است. حق الزحمه حسابرسی در برنامهریزی و اجرای مناسب و باکیفیت کار حسابرسی مالی موثر است. کیفیت پایین حسابرسی موجب کاهش اعتماد استفاده کنندگان صورتهای مالی میشود و این امر نه تنها منجر به ناکامی از دستیابی به اهداف حسابرسی میشود، بلکه موجب کاهش اعتبار فرایند حسابرسی در ابعاد کلان خواهد شد و مانع از تخصیص بهینه سرمایه در بازار اوراق بهادار و افزایش هزینه سرمایه و تأمین مالی میشود - رجبی، . - 1383 در کشور ما نحوه تعیین حق الزحمههای حسابرسی به معضل تبدیل شده و آشفتگی قیمتگذاری خدمات حسابرسی، موجب شده هیچ مبنای مشخصی برای تعیین حق الزحمه حسابرسی مالی وجود نداشته باشدو بعضاً قضاوتهای حرفهای حسابرسان منجر به پیشنهادهای ضد و نقیضی گردد که تناسبی با یکدیگر ندارد
