بخشی از مقاله
چکیده
بلوبری با نام علمی Vaccinium corymbosum از خانواده Ericaseae است. با توجه به اهمیت دارویی این گیاه آزمایشی در برای شکستن خواب و جوانهزنی بذر این گیاه انجام شد. بدین منظور دو گروه بذر یکی از آمریکای جنوبی خریداری شده بود تهیه شد؛ که در این پژوهش به اختصار گروه گروه C1 نامیده شد و گروه دوم C2 تعدادی بذرگیاه بلوبری از بانک بذر دانشگاه تهران تهیه گردید. نخست بذرها ضدعفونی شده و در شرایط استریل کشت شدند.
پتری دیشها جهت اعمال تیمارهای، اسیدجیبرلیک با غلظتهای صفر، 30، 300، و 1000 میلی گرم در لیتر به مدت 24 ساعت غوطهور شد. اثر اسیدجیبرلیک بر جوانهزنی در روزهای 60، 80، 100، 120 و 140 که دادهها ثبت شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد، که اسیدجیبرلیک در بذرهای C1 در روز 60 در سطح %95 و در سایر روزها در سطح %99 دارای تفاوت معنی دار بود. همچنین در بذر های C2 اثر هورمون بر جوانهزنی در روزهای 60، 80، 100 و 120 که دادهها ثبت شد در سطح %99 و در روز 140 در سطح 99 درصد اختلاف معنی داری را نشان داد.
مقدمه
بلوبری با نام علمی Vaccinium corymbosum از خانواده Ericaseae است. این گیاه به سه روش بذر، قلمه و پاجوش تکثیر می شود. برای ازدیاد به روش بذر، میوهها پس از برداشت به مدت 90 روز در دمای 5 تا 1 درجه نگهداری شده و سپس میوهها را با ملایمت له کرده و به مدت 15 10 دقیقه در آب خیسانده میشود. زمان مناسب برای این کار در اواخر پاییز و اوایل زمستان است. دمای مناسب جوانهزنی 15 تا 25 درجه سانتیگراد میباشد، جوانهزنی حدود 25 تا 30 روز طول میکشد.
این گیاه حاوی آنتوسیانین، تانن، تری ترپنوئیدها، اسیدآسکوربیک، اسیدمالیک، اسیدسیتریک، مقدار کمی آکالوئید و 88 درصد آب میباشد . - 1 - بذرهای گونههای مختلف Vaccinium فوتوبلاستیک هستند و برای جوانه زنی به چندین ساعت نور روزانه نیاز دارند . - 4 - از آنجایی که مطالعات کمی برای شکستن خواب بذر این گیاه در ایران صورت نگرفته است، پس این آزمایشی به منظور بررسی اثر اسید جیبرلیک بر شکستن خواب بذر بلوبری در موسسه غیرانتفاعی بهاران طراحی شد.
مواد و روشها
در این پژوهش از دو گروه بذر استفاده شد.گروه اول از میوه تازه گیاه بلوبری که در آذر ماه سال 1396، از آمریکای جنوبی خریداری شده بود، تهیه شد؛ که در این پژوهش به اختصار گروه گروه C1 نامیده شد. و گروه دوم C2 تعدادی بذرگیاه بلوبری از بانک بذر دانشگاه تهران تهیه گردید.
کلیه آزمایشها در این پژوهش در آزمایشگاه کشت بافت و بیوتکنولوژی دانشگاه غیر انتفاعی بهاران واقع در استان گلستان شهرستان گرگان انجام شد.
هدف از این تحقیق استفاده از تیمار در جهت تسریع جوانهزنی بذور بلوبری - قره قات - تعیین دمای مناسب جهت تسریع جوانهزنی بذر بلوبری است.
این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا و تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمایشها در نرم افزار مایکروسافت آفیس اکسل و ساماندهی شد. سپس برای انجام تحلیل های یک و چند متغییره از نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. برای مقایسه تیمارها از روش مقایسه چند دامنه ای دانکن در سطح %5 استفاده شد.
بذر بلوبری پس از حذف ناخالصیها به مدت 30 دقیقه با آب جاری و سپس سه مرتبه توسط آب مقطر شستشو داده شد، سپس به مدت یک ساعت در آب مقطر حاوی توئین منظور حذف هرگونه بقایای خاک قرار گرفت و سپس با آب مقطر آبشویی شد. بذرها به بشری که محتوی اتانول %70 برای مدت 20 ثانیه منتقل شدند، سپس برای از بین بردن اثر اتانول بذرها به مدت 2، 5، 15 دقیقه بود برای مدت 75 دقیقه با آب مقطر استریل شستشو داده شدند.
بعد از این مرحله بذور در بشری محتوی هیپوکلریت سدیم %2/5 به مدت دودقیقه قرار گرفتند و مجدداً برای سه مرتبه با آب مقطر استریل شستشو شدند. سپس جهت گرفتن رطوبت اضافی، بذرو به روی کاغذ صافی واتمن استریل منتقل شد. تمام مراحل در زیر هود لامینار و در شرایط استریل انجام شد
بذور ضدعفونی شده، به ظروف پتری دیش حاوی کاغذ صافی استریل منتقل شد. در هر پتری دیش 5 عدد بذر قرار گرفت. جهت اعمال تیمار اسید جیبرلیک با غلظت های صفر، 30، 300، و 1000 میلی گرم در لیتر به مدت 24 ساعت غوطه ور شد. برای تیمار شاهد هم از آب مقطر استریل استفاده شد.
تمامی عملیات برای هر گروه از بذرهای موجود اجرا شد. هر بذر زمانی جوانه زده محسوب شد؛ که پوسته بذر شکافته و جنین به طول حدود یک میلی متر رشد کرده باشد، در محاسبات آماری زمان رسیدن به این مرحله مورد استفاده قرار گرفت و بعنوان زمان جوانه زدن ثبت شد. پس از اولین جوانهزنی ، داده ها هر هفت روز یکبار ثبت شد.
نتایج و بحث
نتایج آنالیز واریانس جدول 1 نشان داد؛ که اسیدجیبرلیک در بذرهای C1 در روز 60 در سطح %95 و در سایر روزها در سطح %99 دارای تفاوت معنی دار بود. همچنین در بذر های C2 اثر هورمون بر جوانهزنی در روزهای 60، 80، 100 و 120 که دادهها ثبت شد در سطح %99 و در روز 140 در سطح 99 درصد اختلاف معنی داری را نشان داد.
جدول -1 تجزیه واریانس تیمار اسیدجیبرلیک بر جوانهزنی بذرهای گروه C1 و C2
بررسی مقایسه میانگین داده ها - شکل - 1 نشان داد؛ که بیشترین میزان جوانهزنی در تمام تیمارهای بذرهای گروه C1 در روز 140 بود. همچنین کمترین میزان جوانهزنی در همه غلظت های در نمونه های شاهد - بدون حضور اسیدجیبرلیک - مشاهده شد.
شکل 1 مقایسه میانگین اثر هورمون اسید جیبرلیک بر جوانهزنی بذرهای C1
- میانگین داده های دارای حروف مشترک از لحاظ آماری در یک گروه قرار می گیرند -
بررسی مقایسه میانگین داده های بذرهای گروه C2 - شکل - 2 نشان داد؛ که غلظتهای 300 و 1000 میلیگرم در لیتر در روز 140 بیشترین میزان جوانهزنی را داشت. در بذرهای این گروه هم کمترین میزان جوانهزنی در نمونههای شاهد دیده شد.
شکل 2 مقایسه میانگین اثر هورمون اسید جیبرلیک بر جوانهزنی بذرهای C2
- میانگین داده های دارای حروف مشترک از لحاظ آماری در یک گروه قرار می گیرند -
