بخشی از مقاله
چکیده
خشونت علیه زن توسط شوهر پدیده ای جهانی ست که در همه جوامع وجود دارد و تلاش همه جوامع در کم کردن میزان و شدت این پدیده می باشد. تحقیق حاضر در پی آن است که آیا رعایت توصیه های دینی توسط والدین با خشونت علیه زن توسط شوهر رابطه دارد یا خیر؟ نمونه آماری تحقیق 398 نفر از زنانی می باشند که به چهار مرکز درمانی در شهر تهران مراجعه داشته اند.
برای سنجش خشونت علیه زنان از مقیاس اندازه گیری خشونت اشتراوس - CTS2 - استفاده شده و برای اندازه گیری " رعایت توصیه های دینی" از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که رعایت نکردن توصیه های دینی دراحترام پدر و مادر به فرزند، و همچنین رعایت نکردن توصیه دینی در احترام شوهر به همسر، با میزان خشونت بر علیه زنان رابطه دارد. همچنین رگرسیون لجستیک نشان داد که رعایت نکردن پدر به توصیه دینی در احترام به فرزند، عامل پیش بینی کننده ای برای خشونت شدید علیه زنان توسط شوهر می باشد.
.1 مقدمه و بیان مسئله
نهاد مهم خانواده تقریبا از ابتدای زندگی انسان در تمام زمانها و مکانها در میان اقوام و ملل و جوامع وجود داشته و مورد تأکید بیشتر ادیان بوده است، و آن را پیوند مطلوب انسانی دانسته اند که به زندگی افراد معنا می بخشد
هر چند برخی اعتقاد به انحلال خانواده دارند - روحانی - 1 :1389 اما خانواده بعنوان یکی از نهادهای مهم و اساسی هر جامعه ای به حساب می آید که پیامبران الهی از یک طرف و تجربیات اجتماعی از طرف دیگر بر حفظ و اهمیت خانواده تاکید دارند. رسول خدا نیز در تایید اهمیت خانواده می فرمایند که هیچ بنیانی نزد خداوند، با عظمت تر و محبوب تر از بنیان خانواده نیست
علت تاکید بر جایگاه نهاد خانواده را می توان درکارکردهای اساسی آن دانست که مهمترین آن عبارتند از: تولید نسل، آموزش، پرورش، اجتماعی شدن، ارضا نیاز جنسی، ارضا نیاز عاطفی، و حمایت اجتماعی برای اعضا. این کارکردها نقش مهمی در ثبات و سلامت جامعه دارند.
در این میان نقش زن در خانواده کلیدی می باشد و در آموزه های اسلامی نیز به جایگاه والای زن و مادر تاکید فراوان شده است و به بر آوردن نیازهای روحی و روانی او همواره یاد آوری شده است، چرا که سلامت جامعه به خانواده، و سلامت خانواده به مادر وابسته است - شاهدی و فرجودی: . - 114 :1389 اما پدیده هایی هستند که جایگاه زن را در خانواده متزلزل می کند و آسیب های روحی و جسمی شدیدی بر زن وارد می کند، که این مانع انجام نقش مهم او در خانواده می شود.
یکی از این پدیده ها پدیده خشونت شوهر بر علیه زن می باشد. این پدیده از سالهای 1960 به بعد مورد مطالعه قرار گرفته است - تجادین و تونس1، . - 2000 برخی از صاحب نظران در تعریف آن گفتهاند : هر رفتارشوهر به نیت صدمه زدن به همسر - اعزازی - 1380، اما صاحب نظران دیگر، هر نوع بدرفتاری در برابر همسر خود را خشونت شوهر بر علیه زن میدانند چه با نیت باشد چه بدون نیت
خشونت شوهر بر علیه زن، یک پدیده اجتماعی است که در همه جوامع مشاهده می شود - آلینو، نانا و سالوهی3؛ 2009 ، تاکوک اکوکلو و آوسیوگلو4؛ 2010 - ، اما در کشورهای توسعه نیافته از میزان و شدت بیشتری بر خوردار است. بعنوان مثال در هندوستان بیش از 61 از زنان قربانی خشونت از سوی شوهر هستند - رویکار و پراتینیدهی5؛ 2008 - ، اما در امریکا یک چهارم زنان قربانی این پدیده هستند
در کانادا نیز درسال 2010 حدود 102500 نفر قربانی خشونت خانوادگی شدند - سینها7؛ . - 2012 در انگلستان نیز روزانه 1300تماس تلفنی به بخش پلیس در رابطه با خشونت خانوادگی گزارش می شود - والبی و آلن 8؛ . - 2004 اما با وجود این محققین اشاره می کنند که این آمارها همه خشونت نیست و بیشتر خشونتها گزارش نمی شود .مثلا والبی و آلن - 2004 - اشاره کردند که طبق بر آورد پلیس 23درصد از خشونتهای خانوادگی گزارش می شود.
میزان خشونت شوهر بر علیه زن در ایران نیز بالا گزارش شده است. قاضی طباطبایی ،محسنی تبریزی و مرجایی در یک تحقیق ملی در ایران در سال 1383 نشان دادند که 66 از زنان ایرانی مورد خشونت زبانی، روحی، فیزیکی، جنسی و اقتصادی شوهر قرار گرفتند. پناغی قهاری احمد آبادی ویوسفی در سال 1378نیز میزان خشونت بر علیه زنان را بین 30 تا 80 درصد اعلام کردند.
بلالی میبدی و حسنی - 1388 - طی تحقیقی میزان خشونت را 55,6 درصد اعلام کردند. فاطمی، داودی، فشارکی و گلفشانی - - 1390 در سال 1384 روزانه 44 مورد زن آزاری در ایران گزارش شد. نوح جاه لطیفی، حقیقی، اعتصام، فتح اللهی فر، زمان، فرخ نیا و بنیادی در سال 1390 میزان خشونت از سوی شوهر بر علیه زن را 41درصد گزارش دادند.
اشتراوس - 2008 - 9 نیز در تحقیق خود در بین 32 ملل میزان خشونت خانوادگی در ایران را بالا گزارش کرد بطوری که ایرانیان و مکزیکی ها بالا ترین آمار خشونت را دارا بودند.
اما گزارش محققین نشان می دهد که میزان خشونت شوهر علیه زن در ایران نیز بیشتر از آمارهای اعلام شده می باشد زیرا زنان زیادی به دلایل مختلف تمایل به گزارش خشونت شوهر علیه زن ندارند
از طرف دیگر آمارهای رسمی کشور حکایت از افزایش طلاق رسمی دارد که حتی در برخی شهرها آمار طلاق 40 گزارش شده است - قیصری، - 1392 که افزایش میزانطلاق احتمالاً بر میزان خشونت شوهر علیه زن نیز میافزاید زیرا افزایش آمار طلاق نشانهای از افزایش اختلاف و کشمکش میان زن و شوهر است.
محققین دلایل مختلفی برای خشونت شوهر بر علیه زن بیان کرده اند. از جمله آن می توان به نداشتن حمایت اجتماعی زن - فریس، مک مین و سیلور10؛ - 1997 ، نگرش پدر سالاری - حاج یحیی ؛ - 2005 ، کوتاهی زن در انجام وظایف و عدم اطاعت زن از شوهر یا خانواده او - کیو و کانیا11؛ - 2005 اشاره کرد. بطور کلی عوامل مختلفی در خشونت شوهر بر علیه زن نقش دارند، عوامل فردی چون : شخصیت شوهر یا شخصیت زن، عوامل اجتماعی - وضعیت اقتصادی جامعه و خانواده - ، عوامل اعتقادی - میزان اعتقادات فردی زن و شوهر - ، عوامل فرهنگی - پذیرفتن یا نپذیرفتن خشونت در فرهنگ خانواده زن یا شوهر - .
برخی مطالعات وجود رابطه بین تجربه توهین در کودکی با خشونت بر علیه زن را نشان می دهد - اعزازی؛ ;1380 کوبین وونی12، . - 37 :2005 دخترانی که در کودکی توهین و بی احترامی را تجربه کردند نسبت به آنهایی که این تجربه را نداشتند بیشتر با پدیده خشونت بر علیه زن مواجهه هستند - کوروو، کارپنتر13، ; 130 :2000 ریکرت، وایمن و کولبو،. - 102 :2002 14 همچنین تحقیق دیگری - بارنز، نول، پوتمن و تریکت15، - 218 :2010 نشان داد رابطه معنا داری بین تجربه توهین در کودکی با قربانیان خشونت بر علیه زن را نشان دادند. قاضی زاده - - 880: 2005 طی تحقیقی به تاثیر تجربه توهین در کودکی بر قربانیان خشونت بر علیه زن اشاره کرد.
در تحقیق حاضر محقق بدنبال بررسی علل خشونت شوهر بر علیه زن از نگاه دین و رعایت توصیه های دینی والدین می باشد. بدین معنی که محقق می خواهد بداند: آیا زنانی که در کودکی شاهد رعایت توصیه های دینی توسط والدین خود بودند خشونت کمتری از شوهر خود می بینند؟آیا زنانی که در کودکی شاهد رعایت توصیه های دینی توسط والدین خود نبودند خشونت بیشتری از شوهر خود می بینند؟
.2 اهمیت و ضرورت تحقیق
این تحقیق از آن جهت اهمیت دارد که خشونت شوهر بر علیه زن نتایج منفی و غیرقابل جبران بر زن، خانواده و جامعه دارد. نتایجی چون: دید منفی منفی به ازدواج، کم شدن تمایل به ازدواج، افسردگی، خودکشی، اعتیاد، انزوای اجتماعی، کودک آزاری، انتقام، داشتن ارتباط نامشروع، کم شدن سلامت روحی، روانی و فیزیکی، از دست دادن اعتماد به نفس، نگرانی - گولتا و همتون16، - 1993 ، فرسودگی، ضعف، وحشت، آشفتگی خواب ، کابوس، خودمقصری، صدمات روانی، قتل - ابراهامس، مسیوس، مارتین، لومبارد و جیوکز17؛2013 ؛ معظمی، - 1383 را به همراه دارد. همچنین خشونت شوهر بر علیه زن باعث میشود زن در محل کارخود کارایی چندانی نداشته باشد یا زودتر از معمول محل کار را ترک کند یا دیرتر در محل کار حاضر شود - وی، . - 1998 ضمن اینکه خشونت شوهر بر علیه زن باعث هزینه زیادی برای زن، خانواده و دولت میشود
