بخشی از مقاله
چکیده
امروزه بحث مدیریت تخریب ساختمان از مباحث تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهری می باشد. با توجه به روند رو به رشد توسعه شهرنشینی و به دنبال آن افزایش میزان ساخت و ساز در مناطقی که در بافت فرسوده قرار دارند ، نیاز به اجرای اصولی و مدیریت تخر یب در ساختمان ها بیش از پیش اهمیت پیدا می کند. سالانه حوادث ناگوار بسیاری ناشی از عدم رعایت اصول و ضوابط تخریب ساختمان رخ می دهد و منجر به خسارات جانی و مالی فراوانی می شود. با بکارگیری اصول و ضوابط مناسب و اجرایی کردن آنها می توان حوادث ناگوار را به میزان قابل توجهی کاهش داد. از این رو در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی روش های موجود در زمینه تخریب ، بهترین و کارآمدترین روش مدیریت تخریب برای رسیدن به نتیجه ای مطلوب مورد بررسی قرار گیرد.
مقدمه
هر ساختمان عمر مفیدی دارد که پس از اتمام آن ، بحث تخریب ساختمان مطرح می شود. در گذشته تخریب سازه نیاز به مهارت خاصی نداشته و با تکنولوژی پایین و سطح کنترل بسیار پایین بوده است. امروزه تکنیک های زیادی برای تخریب کامل سازه وجود دارد. همگی این تکنیک ها نیازمند پاکسازی اولیه سازه و سپس تخریب نهایی است. همچنین در گذشته روش های تخریب نامطمئن ، خطرناک و کنترل نشده بودند. اما امروزه تخریب سازه نظام یافته شده است و به عنوان یکی از شاخه های مهندسی عمران مورد بررسی قرار می گیرد. در یک دسته بندی کلی روش های تخریب ساختمان را می توان به روش های دستی ، به وسیله ماشین آلات تخریبی و انفجاری تقسیم کرد. در روش های تخریب دستی و به وسیله ماشین آلات اصل تخریب از بالا به پایین رعایت می گردد. اما در روش انفجاری این گونه نیست. بطور کلی برای تخریب ساختمان های متعارف شهری روش های تخریب دستی و به وسیله ماشین آلات تخریبی مناسب هستند. روش انفجاری بسیار پرهزینه است و نیاز به بررسی و مطالعه بسیار زیادی دارد و تنها برای ساختمان های بلند استفاده می شود. در تخمین هزینه های تخریب ساختمان چند عامل اساسی وجود دارد. مساحت دقیق ساختمان مورد نظر ، مدت زمان مد نظر برای تخریب ساختمان ، کاربری ساختمان مورد نظر و ساختمان های اطراف آن از جمله این عوامل هستند. با توجه به میزان هزینه و سایر عوامل محدود کننده می توان روش تخریب مناسب ساختمان را انتخاب کرد. هر نوع تکنیک تخریب ساختمان که در آن از ابزارهای دستی نظیر چکش ، کلنگ و دستگاه های تخریب دستی استفاده شود و تخریب ساختمان بطور عمده توسط نیروی انسانی انجام گردد. از جمله روش های تخریب دستی است. در تخریب دستی عوامل بسیاری جان کارگران و افراد نزدیک به ساختمان در دست تخریب را تهدید می کند. افتادن تجهیزات ساختمانی و دیوارها بر روی افراد ، تولید گردخاک و سر و صدا به میزان زیاد و طولانی بودن زمان تخریب ساختمان از جمله معایب این روش تخریب است.
از طرفی این روش تخریب برای ساختمان های با تعداد طبقات کم و مکان هایی که امکان انتقال ماشین آلات تخریبی و استفاده از سایر روش های تخریب وجود ندارد مناسب است. با توجه به مطالب مذکور و توجه به اینکه در بافت فرسوده و قدیمی شهری کشور کمتر امکان تردد ماشین آلات تخریبی وجود دارد. بسیاری از ساختمان های قدیمی و فرسوده حال حاضر در کشور را می توان با رعایت اصول و ضوابط مناسب تخریب دستی بطور ایمن تخریب کرد. در تخریب دستی ساختمان قسمت عمده کار تخریب و جمع آوری ضایعات ساختمانی توسط کارگران انجام می شود. از این رو توجه به وضعیت سلامتی آنها بسیار مهم است.
روش تحقیق
این پژوهش از نوع کاربردی است و با مطالعات کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی مطالب جمع آوری شده است. همچنین به منظور تکمیل و تدقیق اطلاعات از نظر اساتید دانشگاه و مهندسان با تجربه بهره گرفته شده است. در ادامه روند تخریب قسمت های مختلف ساختمان های بتنی شرح داده می شود. و نکات و ضوابط آیین نامه های معتبر متناسب با هر بخش مشخص می شود.
تعاریف
شما می توانید یک دیوار سنگی را به وسیله یک پتک خراب کنید. همچنین خراب کردن یک ساختمان 5 طبقه به وسیله مته های حفاری و گوی های تخریب کننده ساختمان به نظر آسان می رسد. اما وقتی شما بخواهید یک سازه عظیم مثل یک آسمان خراش را تخریب کنید باید از سلاح های بزرگ استفاده کنید. مواد منفجره تخریب کننده روش بهتری برای تخریب ایمن و موثر سازه های بزرگ است. وقتی یک ساختمان در محاصره ساختمان های دیگری باشد آن وقت لازم است آن را از داخل منفجر کنیم و موجب فروریزی آن در محیط فونداسیون شویم. به هر حال تخریب خانه های قدیمی در کلان شهر بزرگی به نام تهران با وجود کمبود زمین شتاب گرفته است. به همین دلیل یک سری شرکت های ساختمانی حوزه فعالیتشان را روی تخریب متمرکز کردند. بازار تخریب نیز دارای قیمت های مشخصی است. برخی از این شرکت ها هزینه تخریب را متر مربعی 4 تا 6 هزار تومان عنوان می کنند و می گویند حداکثر ظرف مدت 30 روز کل عملیات تخریب به پایان خواهد رسید. نکته جالبی که در ماجرای تخریب ساختمان های کلنگی وجود دارد ارزش ریالی آهن آلات موجود در این نوع ساختمان هاست. برخی از تخریب چی ها حاضرند به ازای دریافت آهن آلات قراضه ساختمان را رایگان تخریب کنند. هم اکنون به دلیل رونق گسترده بازار تخریب خانه های کلنگی در این مقاله سعی داریم به پاره های از نقاط اجرایی عملیات تخریب ساختمان ها بپردازیم تا با بررسی های کارشناسانه و رعایت نکات اجرایی ضروری این پروسه مهم به بهترین نحو ممکن انجام گیرد.
-1قبل از مجوز شروع کار برای عملیات تخریب ساختمان بررسی های مهندسی توسط شخص ذیصلاح برای تعیین شرایط کف ها ، دیوارها ، چهارچوب ها و اسکلت و امکان خراب شدن بدون برنامه بخش های ساختمان صورت گیرد. ساختمان مجاور که ممکن است افرادی در آن ساکن باشد چک و بررسی شود ضمن اینکه کارفرما بایستی گواهی یا مجوز مکتوب برای عملیات تخریب داشته باشد.
-2کارگرانی که در ساختمان های در حال تخریب کار می کنند ممکن است به واسطه حریق ، انفجار یا علل دیگر آسیب یا صدمه ببینند بنابراین دیوارها و کف ها باید در مقابل فشار و ضربات مقاوم شوند.
-3قبل از اینکه عملیات تخریب شروع شود تمام خطوط آب ، گاز ، برق ، باید قطع شده و درپوش گذاشته شود.
-4اگر نگه داشتن و برقراری خطوط آب و برق در طی عملیات تخریب نیاز و ضروری است باید چنین خطوطی به طور موقت جا به جا شده و محافظت گردند.
